Seçkin Barbaros

18 Kasım 2021 yılında Giresun’un Şebinkarahisar ilçesinde, Türkiye’nin en büyük ekolojik yıkımlarından birine sebep olan ve faaliyetten menedilen Nesko Madencilik şirketinin Kazdağları yöresindeki diğer maden ocağına ilişkin atık depolama kapasite artış talebine ÇED Olumlu kararı verildi.

Yaşanan ekolojik yıkımın izleri devam ederken şirketin Kazdağları yöresinde bulunan Balıkesir İvrindi İlçesi’ndeki 4. Grup metalik maden ocağının, Cevher Zenginleştirme Tesisi Kapasite Artışı ile İlave Atık Depolama Alanı Projesi’ne Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından ÇED olumlu kararı verildi.

Giresun ili Şebinkarahisar ilçesinde faaliyet gösteren Nesko Maden AŞ’nin atık barajındaki iç setinin 18.11.2021 günü saat 19.30 sıralarında patlaması sonucu bölgede büyük bir ekolojik yıkım yaşanmıştı. Şebinkarahisar’da yaklaşık 5 bin ton kimyasal atığın Darabul Deresi üzerinden Önemli Doğa Alanı olan Kelkit vadisine ulaşmış ve konuyla ilgili Bakanlık tarafından inceleme başlatılmıştı. İnceleme sürece devam ederken Giresun Valiliği tarafından yapılan açıklamada şirketin faaliyetten men edildiği, tüm çevre izin ve lisans izinlerinin inceleme sonuçlanıncaya kadar iptal edildiği belirtilmişti.

YILLIK TEHLİKELİ KİMYASAL ATIK ÜRETİMİ 70 BİN TONA ULAŞACAK

Nesko Madencilik tarafından hazırlanan 763 sayfalık ÇED Raporu’na göre; Cevher zenginleştirme tesisi prosesinden kaynaklanacak ve duyarlı hale getirilecek atıkların depolanacağı ilave atık depolama alanı yaklaşık toplam 3,89 ha (38.914 m2) büyüklüğündeki alana inşa edilmesi ve yaklaşık 146.773,49 metreküplük depolama hacmi elde edilmesi planlanıyor. Mevcut depolama alanının hacmi ile birlikte tehlikeli kimyasal barındıracak depolama sahası 395 bin 773 metreküpe yükselecek. Yıllık tehlikeli kimyasal atık üretimi 70 bin tona ulaşacak.

BAKANLIK BİLGİLENDİRMESİ

ÇED Olumlu kararına ilişkin Bakanlık bilgilendirmesinde; “BALIKESIR ili İVRİNDİ ilçesi Kocaeli Mah. Kavakalanı Mevkii ve Kurtuluş Mah. Kanlıkavak Mevkii mevkiindeki Nesko Mad. Tic. ve San. A.Ş. tarafından yapılması planlanan CU-PB-ZN CEVHER ZENGİNLESTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTISI İLE İLAVE ATIK DEPOLAMA ALANI projesi ile ilgili olarak Bakanlığımıza sunulan ÇED Raporu İnceleme Değerlendirme Komisyonu tarafından incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Proje ile ilgili olarak ÇED Yönetmeliğinin 14. maddesi gereğince Komisyon çalışmaları ve halkın görüşleri dikkate alınarak Bakanlığımızca 'Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu' Kararı verilmiş olup; BALIKESIR Valiliği(Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü) tarafından kararın halka duyurulması gerekmektedir. Ayrıca, söz konusu projeye ait Nihai ÇED Raporu ve eklerinde belirtilen hususlar ile 2872 sayılı Çevre Kanununa istinaden yürürlüğe giren yönetmeliklerin ilgili hükümlerine uyulması, mer'i mevzuat uyarınca ilgili kurum/kuruluşlardan gerekli izinlerin alınması gerekmektedir. İlgililere ve kamuoyuna duyurulur.” dendi.

NE OLMUŞTU?

18 Kasım 2021: Patlama

Giresun'a bağlı Şebinkarahisar ilçesinde Nesko Madencilik AŞ’ye ait maden ocaklarında kullanılan siyanür atıklarının depolandığı flotasyon tesislerindeki havuzların patlaması sonucu yaklaşık 5 bin ton tehlikeli kimyasal atık Kelkit vadisine ulaşmış, TEMA Vakfı tarafından yapılan drone çekimlerinde, yaşanan felaketin boyutları gözler önüne serildi

20 Kasım 2021: Valilik Açıklaması

Giresun valiliği tarafından 20 Kasım tarihinde “mevcut çevre kirliliğinin önlenerek gerekli tedbirlerin alınması ve oluşabilecek daha büyük çevre kirliliğinin önüne geçilmesi amacıyla Valiliğimiz kararı ile firmanın faaliyetleri 2872 sayılı Çevre Kanununun 15. Maddesi gereğince süresiz olarak durdurulmuştur.” açıklaması yapıldı.

22 Kasım 2021: TBMM’de Soru Önergesi

Türkiye İşçi Partisi (TİP) Sözcüsü ve İstanbul Milletvekili Sera Kadıgil, Giresun'un Şebinkarahisar ilçesindeki maden ocağına ait siyanür atıklarının doğaya karışmasına ilişkin soru önergesi verdi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un yanıtlaması talebiyle verilen önergede; benzer çevre felaketleri de hatırlatılarak bakanlığın gerekli denetimleri ve soruşturmayı yürütüp yürütmediği soruldu.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum tarafından soru önergesine verilen 21 Ocak 2022 tarihli yanıtta; “inceleme sonuçlanıncaya kadar” şirketin faaliyetlerinin durdurulduğu, çevre izin ve lisans belgelerinin iptal edildiği, bakanlık tarafından 2872 sayılı Çevre Kanunu’na istinaden “en üst sınır” olan 12 milyon 71 bin 949 lira para cezası verildiğini belirtti.

4 Aralık 2021: Şirket hakkında suç duyurusu

Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (YSGP) tarafından ekolojik yıkımın sorumlusu NESKO Maden Ticaret ve Sanayi A.Ş. ile kamu görevlileri hakkında suç duyurusunda bulunulmuş, şirket hakkında kamu davası açılarak sorumluların cezalandırılması istendi.

14 Mart 2022: Şirket faaliyete geçmek için fırsat kolluyor!

Şirketin Şebinkarahisar’daki faaliyetlerine devam ettiği, üretim yapılmıyor olsa da inceleme neticesinde iptal edilen izinleri geri almayı beklediği, bu sebeplerle üretime hazırlık yaptığı, bu sebeple maden sahasının aktif olduğu dile iddia edildi. Konuyla ilgili yerel medya konuyu takibe aldıklarını, bölgede işçi çıkarımı olmadığını bunun da şirketin iptal edilen izinlerini geri alınacağını beklentisinden dolayı olduğu belirtildi. 24 Şubat 2022 tarihinde yapılan başvuruya 14 Mart 2022 tarihinde CİMER tarafından verilen yanıtta, şirketin faaliyetine devam etmediği belirtilmişti.