(İleri - Bilim) NASA'nın Terra uydusu görüntülerine göre Asya'nın ikinci Dünya'nın dördüncü büyük gölü olan Aral gölü,  önceki yüzölçümüne göre %90'lık küçülmeyle neredeyse tamamen kurumuş durumda. 60'larda göl 66 bin km2 civarında iken, günümüzde bu rakam 27 bin km2’ye kadar gerilemiş. Uydu üzerindeki orta çözünürlükte Spectroradiometer (Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer (MODIS)) tarafından çekilen görüntüler gölün doğu kısmının tamamen kuruduğunu ortaya koymakta. Western Michigan University’den fahri Coğrafya Profesörü ve Aral Denizi Uzmanı Philip Micklin Sri Derya Nehrinin Hazar Denizine dönüşüyle bağlantılı Ortaçağdaki kurumasından bu yana, muhtemelen 600 yıldır ilk kez Doğu havzasının tamamen kuruduğunu belirtti.

Özbekistan ve Kazakistan sınırında, Karakum, Kızılkum ve Üstyurt Çölleriyle çevrili olan göl iki büyük nehir Sri Derya ve Amu Derya tarafından beslenmektedir. Pamuk arazilerinin verimliliğini artırmak için nehirlerin yanlış kullanımı; yönlerinin değiştirilmesi, yanlış kanal ve baraj yapımı, kullanılan kimyasalların suya karışması ve bölgenin kurak yapısı ve benzeri sebeplerle gölün su miktarının önemli ölçüde azalması biyolojik dengenin ve sosyolojik yapının geri dönüşü olmayacak şekilde zarar görmesine sebep olmuştur. 

Aral Gölü kurumaya başlamadan önce içinde çok çeşitli canlı popülasyonlarının bulunduğu, çevresinde balıkçılığın ve ulaşımın temel geçim kaynağı olduğu canlı bir bölge durumundayken bugün büyük bir kısmı bataklık ve çöle dönüşmüş durumda. Bölgede içme suyu kalitesi düşmüş, su kaynakları yetersiz hale gelmiş, biyolojik çeşitlilik hızla azalmış hatta kimi türler yok olmuştur. Gölün küçülmesi aynı zamanda iklimin de değişmesine sebep olmuş ve hava kirliliği artmıştır. Başta solunum hastalıklarının artışı olmak üzere doğurganlığın azalması ve çeşitli hastalıklardaki artış bölge nüfusunu da gerilere çekmiştir.

Bu çevre felaketine karşı Aral'ın kurtarılması için birçok devlet, araştırma merkezi, uluslararası kurum ve kuruluşlar, akademi ve bilim çevreleri çeşitli çalışma ve yatırımlarda bulunmaktadır buna rağmen gölün kurtarılabilmesi Özbekistan ve Kazakistan başta olmak üzere Türkmenistan, Tacikistan ve Kırgızistan gibi devletlerin uygulayacağı kararlara bağlı olacaktır.