Hüseyin Naval - @huseyinNaval

Diyarbakır’da Eğitim Sen öncülüğünde kurulan Eğitim İzleme Komisyonu, Türkiye’yi etkisi altına alan yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgıyla birlikte kentte eğitimin geldiği noktaya ilişkin çarpıcı bir rapor hazırladı. Koronavirüs salgınının hayatın her alanını olduğu gibi eğitimi de son derece etkilediği belirtilen raporda “Covid-19’un Türkiye ve Diyarbakır’daki tehlikeli seyri devam ederken Diyarbakır Eğitim İzleme Kurulunun oluşturulması hayati bir önem kazanmıştır” denildi.

Diyarbakır Eğitim İzleme Komisyonu tarafından hazırlanan rapordan öne çıkanlar şöyle:

Eylül 2020 itibarıyla Diyarbakır genelindeki 1677 okul ve kurumda; 492.975 öğrenci olduğu belirtilen raporda sınıf mevcutları arasında önemli oranda farklılıklar olduğu ifade edildi. Bu farklılığa ise İmam Hatip liselerinin yol açtığı kaydedildi.

“İmam hatip okulların mevcut ihtiyaçlar gözetilmeden sayılarının artırılması diğer ortaokullarda sınıf mevcutlarının artmasına neden olmuştur” denilen raporda şu ifadeler kullanıldı:

“Merkez ilçelerde İmam Hatip ortaokulları, normal eğitim yapmasına rağmen sınıf mevcutları 16-22 arasında değişmektedir. Aynı bölgede bulunan diğer ortaokullarda ikili eğitim yapılmasına rağmen sınıf mevcutları 35-45 arasındadır. Okullaşma oranındaki düşüklüğe, öğrenci mevcutları az olan imam hatip okulları eklendiğinde yetersiz sınıflardan kaynaklı öğrencilerin zorunlu olarak İmam Hatip okullarına yönlendirilmesi durumunu ortaya çıkarmıştır. Bu yıl 8.sınıfı bitiren 47228 öğrenciden 4000 kişi liselere kayıt yaptırmamıştır. Bunlar ya işyerlerinde çok düşük ücretle çalışmakta ya da açık öğretime devam etmektedirler.”

‘EBA’YA ERİŞİM OLDUKÇA DÜŞÜK’

Raporda dikkat çeken bir başka konu ise koronavirüs salgınına karşı alınan tedbirler kapsamında uzaktan eğitime geçilmesiyle EBA’ya erişimin son derece düşük olması.

Öyle ki rapora göre kentteki toplam 492.975 öğrenciden çok küçük bir bölümü uzaktan eğitime katılabiliyor.

Raporda öğrenciler arasındaki eşitsiz koşulların EBA’ya erişimi son derece etkilediği belirtilirken, okul çağındaki onlarca çocuğun uzaktan eğitim döneminde giderek işçileştiği kaydedildi:

“Uzaktan eğitimle beraber EBA’ya giriş yapabilen öğrenci sayısı oldukça düşüktür. 1 Nisan 2020 verilerine göre Kayapınar ilçesinde ekonomik koşulları görece iyi olan öğrencilerin %14,2’sinin EBA’ya erişim sağladığı görülmektedir. Kırsala gittikçe bu oran düşmektedir. Sur ilçesindeki 25.032 öğrencinin sadece %2,5’i EBA’ya giriş yapabilmiştir. Kocaköy ilçesin de % 1,11, Eğil’de ise % 0,68… Kısacası eşitsiz koşullar ilimizde ve bölgede tabloyu daha vahim hale getirmektedir.

Bütün girişimlere rağmen ilimizde uzaktan eğitime erişimde Mayıs 2020’de yakalanan en iyi oranlar şu şekildedir; Kayapınar’da  % 34,58; Yenişehir’de % 23,14; Lice de  % 4,19; Eğil’de, % 4,48… Bu oranlar öğrencilerin uzaktan eğitime erişimde ekonomik koşulların ne kadar etkili olduğunu net bir şekilde ortaya koymaktadır. Özellikle kırsal bölgelerde yaşayan çocuklarımızın büyük bir kesimi mevsimlik işçi statüsüyle tarlalarda çalışmaya başladığı için eğitimden uzaklaşmıştır. Liselilere kayıt yaptıramayan çocuklarımızın erken dönemde iş hayatına atılması eğitim sisteminin başka bir boyutunu gözler önüne sermektedir. Halkımızın satın alma, düzenli ve yeterli gıdaya ulaşma şartları ortadan kaldırılmış, binlerce öğrenci genç yaşta işçileştirilmiştir.”

‘BİR NESLİ KAYBETMEK ÜZEREYİZ’

“Pandemi döneminde uzaktan eğitime erişemeyen öğrenci sayıları, ekonomik koşulların kötüleşmesi ve işsizliğin artmasıyla beraber katmerlenmiştir” denilen Eğitim İzleme Komisyonu raporunda şu bilgilere yer verildi:

“Bu veriler gösteriyor ki uzaktan eğitimde öğrencilerin dersleri izlemek için gerekli teknolojik donanım (tablet, PC, akıllı telefon) ve internet alt yapısı ve bağlantı erişiminden yoksun olmaları eşitsizliklere yol açmış, Anayasal bir hak olan eğitim hakkı kullanılamaz hale gelmiştir.

Diyarbakır’da anadil sorunu eğitime erişimi ciddi olarak olumsuz etkilemektedir. Telefonun aynı zamanda bir iletişim aracı olması; kalabalık ve yoksul ailelerde çocuklarımızın uzaktan eğitime erişim sorununu derinleştirmiştir. Pandeminin getirdiği işsizlik ve ekonomik sıkıntılar sonucunda ortaya çıkan aile içi sorunlara, ev içi sorunlara öğrenciler de şahit olduklarından dolayı psikolojik olarak olumsuz etkilenmişlerdir. Bütün bu sorunlarla beraber öğrencilerin büyük bir kesimi okuldan uzaklaşmış, ucuz iş gücüne yönelmiştir. Gerekli tedbirler alınmazsa bir nesli kaybetmekle yüz yüzeyiz.”

‘352 ÖĞRETMEN, 236 ÖĞRENCİ KORONAVİRÜSE YAKALANDI’

Raporda “Gerekli ve yeterli tedbirler alınmadan 24-28 Ağustos’ta yüz yüze yapılan seminerler, 21 Eylül’de başlatılan ve en son İl Hıfzısıhha Kurulu’nun kararlarıyla kırsal kesimlerde sınıf ve okulların fiziki imkânları, öğrenci sayısı dikkate alınmadan 5 gün yüz yüze eğitime geçilmesi bu tablonun ağırlaşmasına neden olmuştur” denilirken, 16 Kasım tarihine kadar toplam 352 öğretmen ve 236 öğrencinin Covid-19’a yakalandığı belirtildi.

YETKİLİLERE ÇAĞRI

“Eğitim İzleme Kurulu olarak; bütün eğitim ve bilim emekçilerinin ve velilerimizin sağlığının güvence altına alınması, öğrencilerimizin ve bütün eğitim ve bilim emekçilerinin risk taşımayan ortamlarda eğitim öğretim faaliyetlerini sürdürmeleri, yaşanan krizden kaynaklı hak gasplarının durdurulması, emekçilere yaşamlarını sürdürebilecekleri bir ücret verilmesi, eğitime dönük tüm ihtiyaçların ücretsiz olması için ortak mücadele edilmesi gerektiğini belirtiyor ve demokratik, laik, bilimsel, anadilinde, ulaşılabilir ücretsiz kamusal eğitim isteğimizi bir kez daha vurguluyoruz” ifadeleri kullanılan raporda Milli Eğitim Bakanlığı, İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve okulların alması gereken önlemler şu şekilde sıralandı:

"MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINCA 

1-    Yüz yüze eğitim zamanında okula çağırılacak öğretmenlere haftalık test yapılmalıdır.
2-    Seyreltilmiş sınıflarda görev yapacak öğretmenler için ek atama kadrosu bakanlıkça alınmalıdır.
3-    Covid-19 meslek hastalığı olarak kabul edilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.
4-    Okullara sağlık personeli atanması ilgili bakanlıklarla ortaklaşa yapılmalıdır.
5-    Temizlik ve dezenfektan için bütçe ayrılmalı, bu işleri sürdürecek yardımcı hizmet personeli alınmalıdır.
6-    Öğretmen odaları, kantinler, yemekhaneler ve okulların diğer bölümleri fiziki mesafeye uygun hale getirilmelidir.

İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ VE OKULLARCA YAPILMASI GEREKENLER

1-    Öğretmenler, okul çalışanları ve öğrenciler için yeterli miktarda koruyucu malzeme hazırlanmalıdır.
2-    Aileler, öğrenci velileri ve okulun çevresinde bulunanlara yönelik düzenli olarak koruyucu önlemler alınmalı ve bu kesimler, okulun durumu ile ilgili bilgilendirilmelidir. Buna yönelik çalışmalar en kısa sürede tamamlanmalıdır.
3-    Risk değerlendirmesi içerisinde bulunan hamile ve süt izni kullanan kadın emekçiler, kronik rahatsızlığı bulunanlar, engelli ve ileri yaşta bulunan eğitim emekçileri için ayrı bölümler hazırlanmalıdır.
4-    Öğrencilerin ve eğitim emekçilerinin beslenme gereksinimlerinin karşılanmalı, okulun hijyenik tutulması sağlanmalıdır. Okulların risk değerlendirilmesi yapılıp gerekli tedbirler alınmalıdır.
5-    Öğrencilerin ve çalışanların beklemek için kullandıkları odaların bekleme sonrasında, temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi için gerekli hazırlıklar ve görevlendirmeler yapılmalı, ayrıca bütün kurumlarda izolasyon odaları oluşturulmalıdır.
6-    Okulun çalışanları ve öğrenciler için okula geldiklerinde, teneffüs dönüşü ve yemekten önce ve gerekli olan diğer zaman dilimlerinde ellerini sürekli yıkamaları için gerekli olan malzeme (sabun, mümkünse sıcak su, temizlik malzemesi) sağlanmalı ve buna uygun zaman planlaması yapılmalıdır.
7-    Havalandırmanın sağlanması için mümkün oldukça pencerelerin açık tutulmalıdır.
8-    Sınıflarda ve bürolarda sürekli olarak tek kullanımlık kâğıt mendil bulundurulması için gerekli hazırlıklar tamamlanmalıdır.
9-    Sık dokunulan yüzeylerin (kapı kolları, merdiven tırabzanları, elektrik düğmeleri, bilgisayar mouseları, sabit telefonlar, fotokopi makineleri vb.) sürekli olarak temizlenebilmesi için gerekli malzeme ve görevli planlaması yapılmalıdır.
10-    Pansiyonlu okulların yemekhane, çamaşırhane gibi ortak kullanılan bölümlerinin temizliği ve havalandırması için gerekli önlemler alınıp bu konuda görevlendirmeler yapılmalıdır.
11-    Okul girişlerinde tüm eğitim emekçilerinin, öğrencilerin ve ziyaretçilerin ateşinin ölçülmesi için gerekli hazırlıklar yapılmalı, ateş ölçüm araçları acilen temin edilmelidir.
12-    Sınıflarda maske, eldiven ve dezenfektan bulundurulmalı, öğretmenlerin kendi bütçelerinden öğrencilere maske alma sorunu çözülmelidir.
13-    Sağlık çalışanlarının okula gelerek son durumla ilgili bilgilendirme yapması için çalışmalar yapılmalıdır.
14-    Ani gelişecek bir durumda okulun hızla boşaltılması için okul giriş-çıkış kapılarının sayısı artırılmalıdır.
15-    Sınıflarda bulanacak öğrenci sayısı fiziksel mesafe gözetilerek belirlenmelidir. (2 m.) Fiziksel mesafeye uyularak bir sınıfa en fazla 15 öğrenci alınmalıdır.
16-    Okul giriş ve çıkış saatleri farklı şubelerin çakışmayacağı şekilde düzenlenmelidir.
17-    Servisle okula gelen öğrencilerin inecekleri ayrı bir alan düzenlenmeli ve o alanda ateş ölçümü yapılmalıdır.
18-    Kırsal mahallelerde kalabalık olan bütün okullarda 5 gün eğitim uygulamasına son verilmeli. Sınıflar seyreltilip pazartesi ve Salı 1. grup; Perşembe ve Cuma günü 2. grup okula alınıp Çarşamba günü temizlik yapılmalıdır.
19-    Okullar açılmadan öğrencilere ve eğitim emekçilerine ücretsiz test uygulanmalıdır.
20-    Yüz yüze eğitim ve öğretime başlandığında öğrencilere ve eğitim emekçilerine ücretsiz aşı yapılmalıdır.
21-    Acilen yeni derslikler inşa edilmelidir. Bunun için atıl halde bulunan kamu binalarından ve konteyner dersliklerden yararlanılmalıdır.
22-    Okulların temizlik ve dezenfektan için ihtiyacı olan personel kadrolu bir şekilde acilen karşılanmalıdır. Bu personellere salgınla mücadele ve hijyen eğitimi verilmelidir.
23-    Taşımalı eğitim ortadan kaldırılmalı, acilen daha önce kapatılan köy okulları yeniden açılmalı, okulu olmayan köylere okul inşa edilmeli ve buralara kadrolu öğretmen ataması sağlanmalıdır.
24-    Öğretmenlerin kendi görev tanımları dışındaki filyasyon, denetim ekipleri vb. işlerde görevlendirmeleri derhal sonlandırılmalıdır.
25-    Bütün okullar için ateş ölçerler alınıp öğrenci ve eğitim emekçilerinin günlük kontrolleri yapılmalıdır.
26-    Maske, dezenfektan ve diğer temizlik malzemeleri eksiksiz olarak tamamlanmalıdır.
27-    İmkanı olmayan bütün öğrencilere en kısa zamanda tabletleri sağlanmalı, verilen internet kotaları canlı derslerde geçerli olmalıdır.
28-    Resmi ve özel tüm okul öncesi eğitim kurumlarının (ana sınıfı, anaokulu, uygulama sınıfları) haftada 5 gün yüz yüze eğitim uygulamasına son verilmelidir.
29-    Özel eğitime muhtaç öğrencilerin yüz yüze eğitim uygulaması sonlandırılmalı, okul öncesi ve özel eğitim emekçilerinin ve öğrencilerin hayatı tehlikeye atılmamalıdır."