Dillerin değişimleri toplumsal değişimlerle orantılı
Milyonlarca kitaptan oluşan metin gövdesini kullanan araştırmacılar, dillerin zaman içindeki değişimlerine dair ilginç sonuçlara ulaştılar.
(İleri - Bilim) Her dilde, sözcükler zaman içinde anlam değişimlerine uğruyor, farklı kimi sözcük öbekleri daha fazla kullanılmaya başlanıyor ya da daha az kullanılıyor. Rus ve Alman araştırmacılar, dildeki sözcüklerindeki anlam ve kullanım değişimlerinin dinamiklerini incelediler. Araştırmacılar İngilizce’yi, Rusça, Almanca, Fransızca, İspanyolca ve İtalyanca ile karşılaştırmalı olarak incelediler. Bu inceleme için veritabanı olarak Google Books N-Gram Corpus’u kullandılar(Corpus, dil araştırmalarına dair istatistiklerin, yapısal araştırmaların yapıldığı metin gövdeleri olarak düşünülebilir. 2013 itibariyle Google Books veritabanında 30 milyon taranmış kitap bulunuyor). N-Gram Corpus’la ise, bu kitap veritabanında kelimeler (bigram); kelime ikilileri (digram); kelime üçlüleri (trigram) gibi kelime gruplarının sıklığına Google’ın sağladığı arayüz ile hesaplanıyor.
TOPLUMSAL DÖNÜŞÜMLER DİLİ DE DÖNÜŞTÜRÜYOR
Araştırmacılar dillerdeki büyük frekans değişimlerinin 1. Dünya Savaşı, 2. Dünya Savaşı ve 1917 Ekim Devrimi sonrasında olduğunu görmüşler. Araştırmacılardan Max Planck Enstitüsü’nden Søren Wichmann, “Toplumdaki her değişim, kelimelerin frekanslarını etkiliyor”. “Bir savaşın başlaması, veya bir devrim sırasında, insanların etraflarındaki dünyadan etkilenimleri doğrultusunda yeni kelimeler dile giriyor” dedi.
İNGİLİZ İNGİLİZCESİ AMERİKAN İNGİLİZCESİNE YAKINSAMIŞ
Durağan zamanlarda, sözgelimi İngiltere’deki Kraliçe Victoria devrinde, dil göreceli sabit olduğu ve sözcüklerdeki anlam değişimlerinin daha az sıklıkta olduğu görülmüş. Wichmann, “Bu süreçte İngiliz İngilizcesi daha hızla gelişen Amerikan İngilizcesi’nin 20 yıl kadar arkasında kaldı” dedi. Bu dönemde, 1850’den 1950’lere kadar Amerikan ve İngiliz İngilizceleri birbirlerinden uzaklaşırken, 1950’den itibaren tekrar yakınlaşmaya başlamışlar. Bunun nedeninin kitle iletişim araçları olduğu düşünülüyor. Yakınlaşma sürecinde, İngiliz İngilizcesi Amerikan İngilizcesine yaklaşmış.
Araştırmadaki diğer bulgu da, az kullanılan sözcüklerin daha fazla değişime uğrama potansiyeli olması. Bağlaç, edat gibi çok kullanılan kelimeler değişmiyor. Tüm dillerde, “çekirdek kelime kümesi” olarak nitelendirilen ve yazılı dilin %75’ini oluşturan sözcük gruptaki sözcüklerin çok az değişime uğradığı görülmüş.
Kaynak: phys.org