Mitolojik anlatıya göre; 4 Aralık tarihi, Roma İmparatorluğu zamanında babasının gazabından kaçarak, İzmit’te bulunan madencilerin çalışmakta olduğu bir mağaraya sığınan ve bu madenciler tarafından korunarak daha sonra azize kabul edilen Santa Barbara'ya atfedilmiş bir gündür. Madencilerin koruyucu azizesi olarak kabul edilen Santa Barbara'nın 4 Aralık tarihinde bu mağaraya yerleşmesi ve mağarada çalışmakta olan madencileri koruyor olmasına inanılması, önce Anadolu'da daha sonrada Avrupa ve tüm dünyada "Dünya Madenciler Günü" olarak kutlanılmasına neden olmuştur. Eski bir gelenek olan “4 Aralık Madenciler Günü” 1960 yılında Maden Mühendisleri Odası tarafından Türk Yüksek Maden Mühendisleri Cemiyetinden devir alınmış, o tarihten bu yana her yıl etkinliklerle anılmakta.¹

Maden katliamları konusunda sicili kabarık olan ülkemizde 14 Ekim 2022’de Amasra’da yaşanan ve 43 madencinin hayatını kaybettiği katliam hala sıcaklığını koruyor. İlk günden itibaren sorumluluğu bulunan tüm yetkililerin tespit edilip yargılanabilmesi için başta hukukçular olmak üzere toplumsal muhalefetin çeşitli özneleri tarafından yürütülen önemli çalışmalar var. Facianın hemen sonrasında Cumhurbaşkanı tarafından, diğer maden katliamlarında olduğu gibi “kader” açıklaması yapılması ise bu vakanın da üzerinin örtülmek istendiğini dair kuşkuları arttırdı. Benzer şekilde yaşamını yitiren madenci ailelerinin “faillerden şikayetçi olmamaları, avukat tutmamalarını ve basına konuşmamaları” yönünde yapılan baskılar da bu kuşkuları kuvvetlendiren diğer gelişmeler.

Soruşturma dosyasında bilirkişilerin hazırladığı ön raporda işçi sağlığı ve güvenliğine dair risklere kayıtsız kalarak ocak altyapısını iyileştirmeyen üst düzey yetkililerin de sorumlu oldukları tespit edilmesine rağmen, bu kişiler hakkında hiçbir işlem yapılmadı. Asıl sorumlular hakkında herhangi bir işlem yapılmazken, kendisini polis olarak tanıtan kişilerce madenci aileleri aranmakta ve “avukatlarınızı değiştirin, yoksa tazminatlarınızı alamazsınız” ve benzeri yalanlarla tehdit edilmekte. Madenci ailelerini baskıyla ve korkutarak sindirmeye çalışanların amacının ise katliamı örtbas ederek failleri kurtarmak olduğu açık.

İSİG verilerine göre, yirmi yıllık AKP iktidarı dönemi boyunca 1989 maden işçisi çalışırken yaşamını yitirdi. Sadece 2014 yılı Mayıs ayında Soma’da gerçekleşen tarihin en büyük işçi kıyımlarından birinde 301 işçi yaşamını yitirmişti.

Soma’daki yargılama sürecinin sonunda faillerin yüksek cezalar almasını sağlayacak kararı veren Yargıtay dairesinin önce üye hakimleri, sonra da görevden aldıkları hakimlerin verdikleri karar değiştirilmiş ve sanıkların cezasızlıkla kurtulmalarının önü açılmıştı. Bu cezasızlık politikalarının bir sonucu olarak Amasra’daki patlama yaşandı. İş güvenliği tedbirlerinin umursanmaması ve işçi hayatının hiçbir değer taşımaması sebebiyle insanlık dışı şartlarda çalıştırılan işçiler yeni bir katliamla karşılaştı. Saray yargısı ise bir yandan patronları cezasızlık politikalarıyla ödüllendirirken diğer yandan işçilerin ve ailelerinin avukatları olan Selçuk Kozağaçlı ve Can Atalay’ı tutsak edip işçilerin yanında saf tutup hak mücadelesi vermenin hesabını sormaya çalışmakta.

İşçiler ölürken ve avukatları hapsedilmişken, patronlar ise henüz öldüremedikleri maden işçilerini keyfi şekilde işten çıkartmaya devam ediyor. 4 Aralık Madenciler gününde Balıkesir Eczacıbaşı Esan Madencilik’te 243 maden işçisi hak arama mücadelesine girdikleri ve sendikalı olmak istedikleri için haksız şekilde işten çıkartıldılar. İnsanca koşullarda çalışmak ve ölmek istemeyen işçilere işsizliği reva görenler, kar hırsları için işçileri ölüme terk eden zihniyetin temsilcileri. İşçiler ise ölmemek için tek çarelerinin direnmek olduğunun bilinciyle eylemlilik süreci başlatarak seslerini duyurmaya çalışıyorlar. Katliamlarda yitirdiğimiz işçiler için üzüntümüz ve öfkemizi yeniden hatırlayarak, insanca koşullarda çalışmak için mücadele eden maden işçilerine kulak verip, seslerine ses katalım.

Katliamlarda yitirdiğimiz tüm işçilerin anılarına saygıyla...

(1)  https://www.maden.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=13099&tipi=3&sube=0