Keşfedilen dev karadelik evren teorilerimizi değiştirebilir
Bilim insanlarının keşfettiği Güneş’ten 12 milyar kat daha büyük kara delik evren teorilerimize ait görüşü kökten değiştirebilir. Çalışmayı yapan ekibin Nature’da yaptığı açıklamaya göre böylesi bir kara deliğin oluşma hızı mevcut anlayışımızla çok iyi kavranamayacağı düşünülürken, bazı fizikçiler ise “yeni bir teoriye ihtiyacımız var” şeklinde yorum yaptılar.
(İleri-Bilim) Geçtiğimiz hafta keşfeldilen ve epeyce yankı uyandıran devasa kara delikle ilgili yapılan yorumlar evrene ilişkin görüşlerimizi değiştirecek düzeyde. Çalışmayı yapan ekibin Nature’a verdiği bilgiye göre bu kadar büyük bir kara deliğin evrenin ilk dönemlerinde oluşmasının mevcut anlayışımızla çok iyi kavranamayacağını ifade ettiler.
Araştırmanın yürütücüsü olanve The Washington Post’a konuşan Pekin Üniversitesi’nden Xue-Bing Wu araştırmaya ilgili olarak “Evren bu kadar gençken, bu kadar büyük bir kara delikle nasıl karşılaşabiliyoruz? Bu soruyu tatmin edici bir şekilde cevaplayacak bir teorimiz henüz yok” şeklinde konuştu.
Dünya’dan 12,8 milyar ışık yılı uzakta bulunan ve SDSS JO100+2802 adı verilen gökcismi, Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması tarafından tespit edildi. Daha sonra bu tespit, Dünya üzerinde bulunan 3 teleskop tarafından da doğrulandı.
Araştırmayı yürüten ekip gözlenen devasa kara delikle ilgili olarak şöyle bir açıklama getirdi: “Bir kara deliğin bu kadar büyük bir boyuta ulaşması için, sürekli olarak maksimum oranda yıldızlararası kitle emmesi gerekir. Bu da kara delik büyümesinin, kara delik ısındıkça gökcisim tarafından dışarı yayılan enerjiyle kısıtlı olduğunu belirten günümüz anlayışına ters düşüyor”
Araştırmada görev alan Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden Fuyan Bian “Bu süper kütleli kara delikle birlikte erken evren teorilerimiz çalışamaz. Yeni bir hipotezin ve onu destekleyecek yeni fiziğin zamanı geldi” diyor.
KARA DELİKLER NELERDİR?
Kara delikler çok büyük kütle çekimine sahip olan ve ışığın bile kendisinden kaçamadığı gök cisimlerine verilen bir isim. Mevcut teorilere göre üç tip kara delik çeşidi bulunuyor. Bunlardan ilki oluşum mekanizması çok iyi bilinen ve belli yıldızların evrimi sonucu ulaştıkları kara delik çeşidi. Yaklaşık 5 ile 10 Güneş kütlesinde olan yıldızların yakıtı tükendiği zaman kütleçekiminden ötürü yıldız içine doğru çöküyor ve bir kara delik oluşturuyor.
İkinci tip kara delik çeşidi galaksilerin merkezinde bulunan dev karadelikler. Dev karadelikler milyonlarca Güneş kütlesinde bulunuyor ve Evren’in ilk oluşum safhalarından kalmalar. Galaksilerin merkezinde bulunan bu karadelikler etrafında milyarlarca yıldızı tutuyor ve galaksilerin “aktif çekirdeklerini” oluşturuyor. Keşfedilen gökcismi bu tipte bulunan bir karadelik.
Üçüncü tip karadelik ise ilksel karadelikler olarak adlandırılıyor ve çok küçük boyutlarda oluşuyorlar. Henüz bu tip kara deliklerin neden oluştuğu tam olarak açıklanamamış durumda.