Hazırlayan: Deniz Burak Bayrak

ŞEYTAN TANGOSU - LÁSZLÓ KRASZNAHORKAI

Yaşamın fiilî olarak durduğu bir Macar köyünde, güz yağmurları başlamıştır. Gelecekten umudunu, birbirine güvenini, içindeki iyilik duygusunu, dayanışma ruhunu yitirmiş insanlar, o diyardan gitmenin planlarını yapmaktadır. Bir kurtarıcı arayışı, yıllar önce öldüğünü sandıkları Irimias’ın dönüşüne dek sürer. İnsanlar ilk kez birlik içinde davranır ve kendilerini Irimias’ın kararlarına teslim ederler. Simgelerden yola çıkarak anlatır Krasznahorkai yaşamı; olay örgüsünü bir döngü etrafında biçimlendirir. Sürekli ağ ören örümcekler, gökte dönüp duran kargalar, başıboş atlar, birbirinin tekrarı mevsimler...

KÜNYE: Şeytan Tangosu, László Krasznahorkai, çeviren: Bülent Şimşek, Can Yayınları, 2023, 328 sayfa.

MÜMKÜNATI YOK – SINCLAIR LEWIS

Çok şeye gebe, barut fıçısı 1930’ların sonu yaklaşırken Avrupa savaşa, ABD ise başkanlık seçimine gidiyor. Demokrasi ve özgürlükler tüm dünyada ayaklar altında ve “Özgürlüğün Ülkesi”nin de geleceği eskisi kadar güvende görünmüyor. Herkesin aklında aynı korku, aynı soru: Faşizm bizim ülkemizde de galip gelebilir mi? Sıkı bir siyasi liberal olan gazeteci Doremus Jessup’ın aklıselime inancı tam olduğundan cevabı belli: Mümkünatı yok! Ama süreç başka türlü işliyor, kimbilir kaçıncı defa tekerrür eden tarihin sahnesi bir tirana kalıyor. Bir kader seçiminin eşiğindeki ülkesini alternatif fakat çok da imkânsız olmayan, karanlık bir gelecekle yüzleştiren Sinclair Lewis, Mümkünatı Yok’ta demokrasiye neden ihtiyaç duyduğumuzu bir kere daha hatırlatıyor. En güçlü ve gözü pek idealistlerin, insanlığın gelişiminin en büyük yaratıcıları olmak yerine onun en kötü düşmanları olmaları mümkün mü? Mümkünatı Yok, eşikteki tehlikeye dair küçük bir uyarı.

KÜNYE: Mümkünatı Yok, Sinclair Lewis, çeviren: Deniz Daruga, İthaki Yayınları, 2023, 456 sayfa.

AŞK ARTIK BURADA OTURMUYOR – NAZLI ERAY

Sevgilisi tarafından terk edilen kadın kahramanımız, aşk acısından ne yapacağını bilmez haldedir. Falcılardan, medyumlardan medet umarken ve gecesi gündüzüne, geçmişi bugününe karışmış halde düşler görürken karşısına “Neomikrobiyoloji” uzmanı hücre mühendisi Nizami Öney çıkar. Kaçak sevgiliyi bir saç telinden yeniden üretmeyi başaran Nizami Bey’le beraber, kendi durumundaki kadınlara yardım etmek için bir “Mutluluk Kliniği” kurar. Ancak laboratuvarda yeniden bedenlenen bu sevgililerle ilgili bir sorun vardır: Kliniğin hizmet koşulları, beğenilmeyen erkeğin iadesini de kapsamaktadır. Zincir gibi birbirine eklenen öykülerin oluşturduğu bir roman olan Aşk Artık Burada Oturmuyor; ayrılıklar, aşk acısı, kavuşma ve düş kırıklığı döngüsünde, kadının gözünden erkeği, erkeğin gözünden de kadını göstererek ironiyi ve empatiyi yan yana getiriyor.

KÜNYE: Aşk Artık Burada Oturmuyor, Nazlı Eray, Everest Yayınları, 2023, 144 sayfa.

SEN SUÇLARIN HESABINI TUTSAN – ANDREA BAJANI

Prizmatik bir roman Sen Suçların Hesabını Tutsan. Romanya’daki işi için oğlunu geride bırakan bir annenin oğlunun üstünde bıraktığı silinmez izleri konu ediniyor. Ansızın gelen bir haberle Romanya’ya doğru bir yolculuğa çıkan Lorenzo, annesiyle olan geçmişine dair ikinci bir yolculuğa çıkar. Andrea Bajani, büyük bir övgüye mazhar olan bu kitabında, bugünün Avrupa’sının ve Batı Uygarlığının yabancılaştırıcı maskeleri arasında, ayrılığın, duygusal eğitimin, karşılıksız sevginin parçalanmış yanılsamalarının izlerini sürüyor.

KÜNYE: Sen Suçların Hesabını Tutsan, Andrea Bajani, çeviren: Ebru Sarıkaya, Monokl Kitap, 2023, 160 sayfa.

GEÇMİŞİN İZLERİ – ÖZGE ÖZDEMİR

Altmışlı ve yetmişli yıllar Türkiye tarihinin canlı olduğu kadar çalkantılı, değişken olduğu kadar da acı tatlı bir dolu anıyla hatırlanan, özel bir dönemi. Peki bu dönemi farklı kılan neydi? İnsanlarda nasıl bir iz bıraktı ve neler hatırlanıyor? Özge Özdemir Geçmişin İzleri’nde kapsayıcı, özgün bir anlatı kuruyor. Dönemin tanıklarının gözünden hayatın ritmini paylaşıyor. Burada mini etekler, İspanyol paçalar, gür bıyıklar ve kulaklara dolan türlü müzikler de var, Yassıada yargılamaları, sokak çatışmaları ve kavgalı yılların okul anıları da... Sağcılar ve solcular da var, siyaseti hiç hayatına sokmamış olanlar da... Kadınlar da var, erkekler de... Geçmişin İzleri sadece nostaljik bir bellek anlatısı olmanın ötesine geçen, altmışları ve yetmişleri kültürün, siyasetin, sosyal yaşamın birçok alanını kuşatarak anlatan özgün bir çalışma olarak öne çıkıyor.

KÜNYE: Geçmişin İzleri: Altmışlı ve Yetmişli Yılların Kolektif Belleği, Özge Özdemir, İletişim Yayınları, 2023, 272 sayfa.

ANAAKIM ÇÖKERKEN ALTERNATİF MEDYANIN ELEŞİTİRİSİ – KOLEKTİF

Bu kitapta, 2010’lu yıllarda kapsamı ve etkisi artan alternatif gazetecilik arayışlarının, mesleki, etik, iktisadi ve politik eleştirisini hedefleyen yazılar bir araya getirildi. Gazetecilik ve medya çalışmaları açısından özgül bir dönemi temsil eden bu yıllar, akademik eleştirinin konusu olmayı fazlasıyla hak ediyor. Anaakım medyanın eleştirisi yapılırken, ana akımın çöküşüyle ortaya çıkan boşluğu doldurma misyonunu bir zorunluluk olarak üstlenen gelenekseliyle dijitaliyle alternatif medya alanının yeterince eleştirilmediği görülüyor. İşte bu boşluğu mütevazı bir katkıyla doldurmak amacı güden kitap, gazeteciliğin büyük bir kriz yaşadığı ve bu krizden çıkışın yollarını yeni yöntemler üzerinden bulmaya çalıştığı bu dönemin akademik bir eleştirisini yapmayı hedefliyor. Bu hedef yerine getirilirken, anaakım medya ve gazeteciliğin yanı sıra, alternatif kavramının kendisi de nesnel bir mesafeyle sorgulanıyor.

KÜNYE: Anaakım Çökerken Alternatif Medyanın Eleştirisi, derleyenler: Vahdet Mesut AYAN, Emre Tansu Keten, Uğur Mumcu Vakfı Yayınları, 2023, 200 sayfa.

GÜZELLİĞİ SAHİPLENME ARZUSU VE DÜNYA EDEBİYATI – DEVRİM ÇETİN GÜVEN

Güzellik edebiyatın olduğu kadar genel olarak sanatın hatta felsefenin en temel konularından biridir. Umberto Eco’ya göre güzellik, bireyde sahip olma arzusu uyandıran fakat sahip olunmasa da güzel kalan şeydir. Ne var ki, Batı merkezci dünya edebiyatı kanonlarındaki çoğu eserde güzellik başlı başına bağımsız bir motif olarak işlenmez. Erich Fromm’un deyimiyle sahip olmacı tutumların daima güzellik motifine eşlik ettiğini görürüz. Kitap, bu tavrı güzelliği sahiplenme arzusu olarak kavramsallaştırıyor. Bu kitap karşılaştırmalı edebiyat, İngiliz, Fransız ve Japon edebiyatları gibi alanlara katkıda bulunmayı hedefleyen özgün bir akademik araştırmadır, ancak kitapta genel okur kitlesinin de rahatlıkla okuyabileceği sade ve anlaşılır bir dil ve üslup kullanmaya özen gösterilmiş.

KÜNYE: Güzelliği Sahiplenme Arzusu ve Dünya Edebiyatı, Devrim Çetin Güven, Efe Akademi Yayınları, 2023, 244 sayfa.

TÜRKİYE’NİN SANAT HAFIZASI – EVRİM ALTUĞ

Bu çalışma; Milliyet Sanat dergisinin oluşturduğu hafıza ile, Türkiye ve dünyayla geçirdiği biçimsel, içeriksel ve editoryal dönüşümü özetliyor. Kitap, önce gazete eki, ardından aylık ve bağımsız bir yayın olarak okuruyla buluşan Milliyet Sanat dergisinin tanıklık ettiği, ifade özgürlüğünden yana bir ısrarla saf tuttuğu sosyal, siyasal, kültürel ve sanatsal gelişmelerden, gelecek nesillerin çıkarına ’ibretlik bir harman’ sunmayı öneriyor. Derginin yerel ve küresel düzeyde ele aldığı kişi ve konuların günümüz ve geleceğe dönük eleştirel vizyonu, kitabın içerdiği nice yazılı ve görsel alıntıyla da belgeleniyor. “Türkiye’nin Sanat Hafızası”, Akal Atilla, Zeynep Oral, Ülkü Tamer, Tuğrul Eryılmaz ve Filiz Aygündüz’ün yazı işleri ve yayın yönetmenliği dönemlerinde deneyimledikleri değişken kültür, düşünce, politika ve eleştiri akımları ile bıraktığı etkileri geleceğe dönük bir hafıza yoklaması olarak Milliyet Sanat dergisinin arşivlerinden geleceğe yöneltiyor. Milliyet Sanat dergisinin 50 yıllık tarihine çok sesli bir okuma yapan çalışma, aynı zamanda ‘Türkiye’nin Sanat Hafızası’nı, basın şehidi İpekçi’nin ‘çoğulcu demokrasi’ idealine sadakatle, asıl katkı unsuru ve sahibi saydığı okurlarıyla paylaşıyor.

KÜNYE: Türkiye’nin Sanat Hafızası: Milliyet Sanat Dergisi 50. Yıl Kitabı, Evrim Altuğ, Milliyet Yayınları, 2023, 432 sayfa.

AYDEDE PEYNİR DEĞİLDİR – SELDA YAŞAR

Küçük fare, yattığı yerde bir oraya dönüyordu bir buraya. Karnı öyle bir gurulduyordu ki... Kiler olarak kullandığı kovuğu, en az midesi kadar boştu. Baktı ki uyuyamıyor, gece vakti yiyecek bir şeyler bulmak için yola koyuldu. O sırada baykuşla karşılaştı. Bilgelikten sıkılan baykuş biraz eğlenmek istedi ve fareciğe gökyüzündeki dolunayı gösterdi. Artık küçük farenin tek bir amacı vardı: Ay peynirine ulaşmak!

KÜNYE: Aydede Peynir Değildir, Selda Yaşar, resimleyen: Gözde Bitir Tufan, Can Çocuk Yayınları, 2023, 48 sayfa.

BEYAZ SAKAL’IN HAZİNESİ – EDA ALBAYRAK

Dedem, emekli korsan. Oyunlarımızdaki adı Beyaz Sakal. Evimiz bir ada, bahçemizdeki ağaç ev ise gemimiz Siyah İnci... Kuzenlerim, kardeşim, teyzem ve ben, hepimiz bir aradayız. Şu sıralar ilginç günler yaşıyoruz. Gemimizle yelken açıp hazine arıyoruz. Hazine bulmak hiç de kolay değil. Her şeyden önce parolaları ve Beyaz Sakal’ın sorduğu matematik sorularını çözmemiz gerekiyor! Yaratıcı düşünme üzerine çalışan sevilen yazar Eda Albayrak okurlarını hem bir korsan macerasına davet ediyor hem matematikle düşündürüyor.

KÜNYE: Beyaz Sakal’ın Hazinesi, Eda Albayrak, resimleyen: Müjde Başkale, Redhouse Kidz Yayınları, 2023, 104 sayfa.