Hazırlayan: Deniz Burak Bayrak

YAĞMA – MURAT AĞIREL

Murat Ağırel, 20 yıllık dönemin yağma dosyasını açtı. İçinden sadece parasal yağma değil, çürüme çıktı. Ağırel, rejimin kurumları, kadroları, bütçeleri nasıl dönüştürdüğünü, raporlara, belgelere ve derin araştırmalara dayanarak aydınlattı.

KÜNYE: Yağma, Murat Ağırel, Kırmızı Kedi Yayınları, 2023, 280 sayfa.

BÜYÜK EV - ALVARO CEPEDA SAMUDIO

Samudio’nun başyapıtı olarak kabul edilen ve otobiyografik detayların da rol oynadığı Büyük Ev, Kolombiya’nın Atlantik kıyısındaki muz işçilerinin 1928 yılında başlattıkları ve ordu tarafından mermi sıkılarak bastırılan grevi temel alıyor. Tarihe kanlı harflerle geçen korkunç muz işçileri katliamı, bir ailenin iç dünyasında yaşanan etkileyici dramla kesişiyor. Tarih ile kurgunun iç içe geçtiği, vakaların bazen yalnızca diyalogla, bazen resmi bir belgeyle bazen de bilinç akışıyla yazılmış pasajlarla anlatıldığı, geçmişten trajik bir kesitin son derece gerçekçi bir imgelemle aktarıldığı Büyük Ev, satırlar arasında saklı hazinelerle dolu bir roman; acı dolu bir tanıklık; kötülüğe karşı usul usul atılmış sağlam bir yumruk.

KÜNYE: Büyük Ev, Alvaro Cepeda Samudio, çeviren: Süleyman Doğru, İthaki Yayınları, 2023, 112 sayfa.

HER ŞEY YERLİ YERİNDE – OLIVER SACKS

Oliver Sacks’ın ölümünden sonra yayımlanan üçüncü derlemesi “Her Şey Yerli Yerinde”, ünlü nörolog-yazarın ilgi alanının genişliğini gözler önüne seren yazılardan oluşuyor. Bunlardan bazılarında Sacks’ın yüzme tutkusundan bahçe sevgisine, kimya merakından dünya dışı yaşam ihtimallerine olan ilgisine, pek çok kişisel yanını görüyoruz. Bazılarında ise ilgilenmeyi hiç bırakmadığı hastalarına ilişkin –hıçkırık krizlerinden rüyalara, depresyondan demansa geniş bir yelpazeden örnekler sunan– son vaka öykülerini okuyor veya kendi ölümlülüğüyle yüzleşmesine tanık oluyoruz. “Her Şey Yerli Yerinde” bilime, doğaya ve hayata karşı sınırsız bir merakın ve temelleri sağlam, sağlıklı bir iyimserliğin her yazıda hissedildiği bir veda kitabı.

KÜNYE: Her Şey Yerli Yerinde: İlk Aşklar ve Son Öyküler, çeviren: Dürrin Tunç, Yapı Kredi Yayınları, 2023, 224 sayfa.

İŞTE GELDİM DENİZ KENARI – SELÇUK ALTUN

“Hayat Romanlardan Daha Tuhaf” üçlemesi –Ardıç Ağacının Altında, Ayrılık Çeşmesi Sokağı– İşte Geldim Deniz Kenarı ile tamamlanıyor. Londra’da bilgisayar mühendisliği akademisyenliği yapan Harun, on bir yıl önce ayrıldığı İstanbul’a beklenmedik bir nedenle dönmek zorunda kalır. Küçüklüğünden beri yalnızlığına eşlik eden Salacak sahiline gider ve Deniz Kenarı’na gizemli geçmişini anlatmaya başlar… Ona yuvada olma hissini yaşatan yetişkinler anne ve babası değildir. Mahalle ortamının, türlü tesadüflerle yaşamın karşısına çıkardığı kimi iyi, kimi kudretli kişilerin ve en çok da kitapların sıcaklığıyla yetişir Harun. Yıllar sonra İstanbul’a dönüşüyle karşısına çıkan iki kişiyle yaşam burgusu bir kez daha mı dönecektir? Çünkü her acının sonunda bir kapı vardır…

KÜNYE: İşte Geldim Deniz Kenarı, Selçuk Altun, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2023, 176 sayfa.

ISABEL İÇİN BİR MANDALA – ANTONIO TABUCCI

20.yüzyıl İtalyan edebiyatının en güçlü isimlerinden Antonio Tabucchi, Isabel İçin Bir Mandala’da okurunu bir arayışın dolambaçlı hikâyesine taşıyor. Şair Tadeus diktatörlük döneminde sırra kadem basan sevdiği kadının başına gelenleri anlamak için yollara düşer. Eşmerkezli dokuz çemberden oluşan bir mandalanın tam kalbine yerleştirdiği Isabel’e yaklaştıkça anlatılanlar gittikçe karmaşıklaşır. Lizbon’dan Cabo Verde’ye, Macao’dan İsviçre Alpleri’ne uzanan geniş bir coğrafyada mandalanın her bir anlatısı bambaşka Isabeller çıkarır karşımıza ve  her Isabel’in sonu da farklıdır. Mandalanın çemberleri arasında düş ile gerçek, yeryüzü ile gökyüzündeki takımyıldızlar, geçmişle bugün arasında dalgalanan zaman, yaşam ve ölüm arasındaki sınırları sorgulatır. Neticede “ölüm hayatın bir virajıdır, ölmek sadece görünmemektir.”

KÜNYE: Isabel İçin Bir Mandala, Antonio Tabucci, çeviren: Pelin Öncüoğlu Işık, Everest Yayınları, 2023, 126 sayfa.

UNUTULMUŞ YAŞAMLAR – KATY TURTON

Rus devrim tarihi ve bu devrimde kadınların rolü üzerine uzmanlaşan Katy Turton’ın yoğun ve sabırlı çalışmasının ürünü olan bu kitapta Lenin’in kız kardeşlerinin “unutulmuş yaşamlar”ı gün ışığına çıkarılıyor. Anna İlyiniçna Ulyanova ve Mariya İlyiniçna Ulyanova’nın ilk gençlik yıllarında üniversitede başlayan yeraltı faaliyetlerinden, Bolşeviklerin en önemli gazetesi Pravda’daki editörlük görevlerinden, 1917 sonrasında Sovyet devletinin çeşitli kademelerinde verdikleri hizmetlere uzanarak onları tarihte hak ettikleri yere oturtuyor.

KÜNYE: Unutulmuş Yaşamlar: Rus Devriminde Lenin’in Kız Kardeşlerinin Rolü, 1864-1937, Katy Turton, çeviren: Özlem Koşar, Yordam Kitap, 2023, 320 sayfa.

TREN DÜŞLERİ – DENIS JOHNSON

Yayımlandığı yıl The New York Times, The Economist, NPR gibi dergilerde yılın en iyi kitapları arasında gösterilen, Pulitzer Ödülü Finalisti Tren Düşleri, pek çok otorite tarafından “minyatür bir destan”, “olağanüstü bir roman” olarak anılıyor. National Book Award 2007 kazananı Denis Johnson, Tren Düşleri’nde 20. yüzyılın başlarında Amerika’da giderek artan köprü ve yol inşaatlarında bulduğu gündelik işlerde çalışan Robert Grainier’ın hikâyesini anlatıyor. Roman, sıradan bir adam olan Grainier’ın hızla değişmeye başlayan dünyaya tanıklığı üzerine kurulu. Amerika’yı baştanbaşa saran demiryollarına, gelişen teknolojiye, şehirleşmeye başlayan kasabalara, değişen yaşam tarzına, ölümlere, en çok da ölümlere tanıklık bu.

KÜNYE: Tren Düşleri, Denis Johnson, çeviren: Çiğdem Erkal, Holden Kitap, 2023, 88 sayfa.

PULUN KANADINDA İSTANBUL’DAN DÜNYAYA – SEVENGÜL SÖNMEZ

Kurulduğu günden bu yana, İstanbul’un ticari, kültürel ve turistik merkezindeki İstiklal Caddesi’nin, eskinin Cadde-i Kebir’inin hemen yanı başındaki yerinde hizmet veren, Türkiye’nin en eski özel müesseselerinden biri olan Kamer Pul Evi, başta Yüksekkaldırım olmak üzere Beyoğlu’nun, İstanbul’un ve Türkiye’nin toplumsal, siyasal ve ekonomik değişimlerine tanık olmuştur. Kitap, 1942’de kurulan Kamer Pul Evi’nin ve onu var eden Arıkan ailesinin hikâyesini anlatıyor. İki kuşak Arıkanlar, baba Kamer ve oğul Arman’ın büyük bir tutkuyla ayakta tuttuğu bu sebatkâr kurumun yolculuğu kültür tarihimize özgün bir katkı sunuyor.

KÜNYE: Pulun Kanadında İstanbul’dan Dünyaya, Sevengül Sönmez, Aras Yayıncılık, 2023, 184 sayfa.

JAPON ÇOCUK ÖYKÜLERİ

Japon edebiyatını derinden etkileyen Kenci Miyazava, Ryunosuke Akutagava, Kyusaku Yumeno, Mimei Ogava ve Toson Şimazaki gibi ustalardan çocuk edebiyatının en önemli eserleri arasında gösterilen öyküler Japon Çocuk Öyküleri’nde bir araya geliyor. Her gün aynı saatte beliren gizemli bir kırmızı tren, kendine prens arayan bilge bir kral, insanları tuzağa düşürmeye çalışan bir lokanta, bir köye dadanan yaramaz bir tilki, arkadaşları tarafından dışlanan ve Dünya dışına yolculuk eden bir kuş… Hayal gücünün sınırlarında gezinen bu özgün derlemede kimi zaman güldüren, kimi zaman hüzünlendiren on dokuz öykü kendine yer buluyor.

KÜNYE: Japon Çocuk Öyküleri, Kolektif, çeviren: Okan Haluk Akbay, İthaki Yayınları, 2023, 136 sayfa.

KITTY VE AĞAÇ TEPELERİNDE KOVALAMACA – PAULA HARRISON

Kitty, Balkabağı ve Piksi evlerin çatılarından birinde yer alan gizli bir gökyüzü bahçesini keşfederler. Egzotik bitkiler ve güzel dekorasyonlarla dolu bu harika yere hayran kalırlar. Ancak Piksi o kadar heyecanlıdır ki şehirde karşılaştığı her kediye bu muhteşem çatı bahçesinden bahseder. İşte asıl macera da bundan sonra başlar. Bakalım kedi çetesinin mahvettiği bahçeyi Kitty ve Kedi Tayfası yeniden eski hâline döndürebilecek mi? Korkuların sana engel olmasın. Sen düşündüğünden çok daha cesursun!

KÜNYE: Kitty ve Ağaç Tepelerinde Kovalamaca, Paula Harrison, resimleyen: Jenny Lovly,  çeviren: Enis Köksaldı, Epsilon Yayınevi, 2023, 128 sayfa.