Hazırlayan: Deniz Burak Bayrak

PARKTA – MARGUERITE DURAS

Yirmi yaşında genç bir kız ile ondan yaşça biraz daha büyük bir seyyar satıcı bir parkta yan yana gelir. Adamın rahat ya da arzulanan bir hayatı yoktur, fakat o bunu kabullenmiştir. Varlıklı bir evde hizmetçi olarak çalışan genç kızsa umutludur, bir gün bir adamın çıkagelip de ayaklarını yerden keseceğine ve onu bu hayattan kurtaracağına inancı tamdır. Sohbetleri ilerledikçe, ikisi de toplumsal konumlarına kafa yormaya, beklentilerini ve çaresizliklerini eşelemeye başlarlar. Parkta, Duras’ın incelikli, felsefi diyaloglarla ördüğü evrensel bir insanlık durumu.

KÜNYE: Parkta, Marguerite Duras, çeviren: Şirin Etik, Can Yayınları, 2023, 96 sayfa.

BAŞKALARININ KANI – SIMONE DE BEAUVOIR

Nazi işgali altındaki Fransa’da, direnişin liderlerinden Jean Blomart ölüm döşeğindeki sevgilisi Hélène’in başucunda sabahı
bekliyor. Sevgilisini ölüme sürükleyen göreve o göndermiştir ve sabah olmadan, başkalarını da benzer bir kadere gönderip göndermeyeceğine karar vermesi gerekmektedir. Blomart, hem toplama kamplarda ölen Yahudilerden hem de suikasta uğrayan Polonyalı direnişçilerden sorumlu olduğunun farkındadır. Zaten direnişe katılmaya karar vermesinin nedeni budur. Ama bir soru aklını kurcalar: İnsanlık için daha iyi olacağına inandığımız bir amaç uğruna başkalarının hayatını, kanını feda etme hakkına sahip miyiz? Simone de Beauvoir, Başkalarının Kanı’nı Nazi işgali altındaki Paris’te, 1941-1943 arasında, yaşadığı otelde ısıtma olmadığı için her sabah gittiği Café de Flore’da yazdı. 1945’te yayımlanan kitap, “The Blood of Others” adıyla Claude Chabrol tarafından sinemaya uyarlandı.

KÜNYE: Başkalarının Kanı, Simone de Beauvoir, çeviren: Ebru Erbaş, Everest Yayınları, 2023, 296 sayfa.

NAOMİ: BİR APTALIN AŞKI – CUNİÇİRO TANİZAKİ

20. yüzyıl Japon edebiyatının devlerinden, büyük eserlerin yaratıcısı Cuniçiro Tanizaki, kariyeri boyunca ülkesinde dönemin en büyük yazarı olarak kabul gördü, Nazlı Kar’la birlikte yazarın en önemli romanı sayılan Naomi: Bir Aptalın Aşkı ise yıllarca Vladimir Nabokov’un Lolita eseriyle karşılaştırıldı.

Yirmi sekiz yaşındaki Coci gittiği kafede garson olarak çalışan Naomi’yi ilk gördüğünde onun egzotik ve Batılı görünümüne ânında vurulur. Onu hayalindeki eşe dönüştürmeye ve Birinci Dünya Savaşı sonrası Tokyo’sunun çirkin yeraltı dünyasından uzaklaştırmaya kararlı olan Coci, Naomi’yi evlat edinir ve sonra da onunla evlenir. Ancak yıllar geçtikçe Coci, Naomi’nin fantezilerindeki naif kızdan çok uzak olduğunu keşfeder ve aralarındaki aşk hızla absürd ve umutsuz bir mazoşizme dönüşür.

KÜNYE: Naomi: Bir Aptalın Aşkı, Cuniçiro Tanizaki, çeviren: Barış Bayıksel, İthaki Yayınları, 2023, 272 sayfa.

MEHMET RAUF’UN ANILARI

Anılar, eğer gereken özen gösterilir ve iyi değerlendirilirse belli bir dönemi bütün çıplaklığıyla göz önüne serebilir. O zaman, anılara bir “toplumun belleği” gözüyle bakmak yanlış olmaz.

“Mehmet Rauf’un Anıları”, Servet-i Fünun kuşağındaki sanatçıların nasıl bir araya geldiklerine, neleri okuduklarına, nelerden, nasıl etkilendiklerine, hangi siyasal ve güncel olayları yaşadıklarına, dostluklarına, kavgalarına tanık olacağınız bir kitap.

KÜNYE: Mehmet Rauf’un Anıları, hazırlayan: Rahim Tarım, Yapı Kredi Yayınları, 2023, 224 sayfa.

HEY GİDİ İSTANBUL – İSLAM ÇUPİ

Basın tarihimizin en renkli kalem ustalarından biriydi İslam Çupi. Uzun meslek yıllarını spor yazarlığıyla geçirmiş olmasının yanı sıra tutkulu bir İstanbul âşığıydı. Yetiştiği Topkapı, Pazartekke, Şehremini sokaklarından başlayarak kentteki en hareketli caddelerin, meydanların, plajların, tiyatroların, sinemaların, statların, gazetelerin, vapurların, tramvayların, seyyar satıcıların, şoförlerin, artistlerin kısaca bu şehrin haritasında yer bulan tüm parçaların ve kimi gerçek kimi hayali, günlük yaşamda karşımıza çıkabilecek tiplerin öykülerini yazdı.

İslam Çupi, bir nevi biyografisini anlatır gibi kaleme aldığı Hey Gidi İstanbul’da, şehrin 1940’lı yıllarından itibaren geçirdiği değişimi, büyüsünü yitiren kentten geriye kalanları sıra dışı üslubuyla okuyucuya aktarıyor.

KÜNYE: Hey Gidi İstanbul, İslam Çupi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2023, 296 sayfa.

SİTEM TAŞLARI – ŞÜKRÜ ERBAŞ

Yabancılaşmadan çürümeye doğru kanatlanmış bir çağ düştü payımıza. Eskiden kendimizi sevdiğimiz bir yalnızlığımız vardı. Artık kendimizi de sevmediğimiz bir yalnızlığımız var. Sadece korku soluk alıyor evlerimizde. Önce de söyledim, bir gün hepimiz bir taş masalına döneceğiz. Tüm bu yıkıma karşı, zavallı insanın tek bir varoluş olanağı var, hemen yanı başındaki öteki yalnız. Ben, insanın acısını insan alır demeye devam edeceğim. Kalabalıktan, ona inanmaya başlamışsak korkmamız gerekir. Kalabalık kördür. Dili yoktur. Şakı söyleyemez. Yazmayı bilmez. Güzelliği küçümser. Şükrü Erbaş’ın 2019-2022 yılları arasında yayınlanmış yazılarından ve iki şiirinden oluşan Sitem Taşları artık okuruna emanet.

KÜNYE: Sitem Taşları, Şükrü Erbaş, Kırmızı Kedi Yayınevi, 2023, 120 sayfa.

JUNG YUN – HEY GÜZELLİK

Elinor Hanson,  prestijli bir dergide yazma şansı yakalar. Genç kadın, baskıcı bir baba ve denizaşırı ülkelerde görev yaptığı sırada tanışıp evlendiği mesafeli bir Koreli anne tarafından büyütülmüştür. Evinden onlarca yıl uzakta kaldıktan sonra memleketine geri döndüğünde onu bambaşka bir manzara karşılar. Elinor’un etrafı, parayı petrolde arayan işçiler ve değişen topluluklarından endişe duyan insanlarla çevrilidir. Hanson büyüdüğü topraklarda derin bir yabancılaşma ve keder duygusu yaşar. Kariyerini değiştirebilecek makale ile geçmişi iç içe geçer. Onu ve dünyaya bakışını sonsuza kadar etkileyecek rahatsız edici yeni gerçekler gün yüzüne çıkmaya başlar.

Hey Güzellik sade ve zarif bir anlatımla okura, etrafı çıkarlarla sarılmış bir topluluğun portresini sunuyor. Bir kadının güzel ama sıkıntılarla dolu bir ülkeye olan sevgisi ile öfkesini uzlaştırma çabasını dile getiriyor.

KÜNYE: Hey Güzellik, Jung Yun, çeviren: Feyza Öz, Nemesis Kitap, 2023, 368 sayfa.

HAYALİNDEKİ EV – CRAIG HIGGINSON

Hayalindeki Ev, KwaZulu-Natal Midlands’taki çiftliklerini terk eden mahzun, yaşlı beyaz bir çiftin hikâyesidir. Bu çiftlikteki mezarlar, sırlar ve trajediler; bir ırkın diğerine, “insan”dan daha aşağı davrandığı hakkındaki korkunç gerçeklerle kaleme alındı. Yazar, bir aile üzerinden bir ulusun durumunu ve belleğini; ihanet, kayıp, aşk, ölüm, cinsiyet ve ırk üzerinden vererek derin ve katmanlı bir dil evreni oluşturuyor. Bu evrenin içinde bulunan karakterlerin acıları, tutkuları, korkuları ve umutları “beyaz-siyah” gerilimi üzerinden bir kıvılcım gibi yoğun bir şekilde açığa çıkıyor.

Craig Higginson'ın KwaZulu-Natal'ın Midlands bölgesinde geçen sürükleyici ve unutulmaz eseri Hayalindeki Ev, Güney Afrika’nın ırk sorunlarına son derece dokunaklı ve hassas bir şekilde yaklaşıyor. Suratımıza tokat gibi çarpan bu gerçekler, bulundurduğu derin karmaşanın kuytularına inme konusunda büyüleyici bir şekilde bizi çekiyor.

KÜNYE: Hayalindeki Ev, Craig Higginson, çeviren: Uğurcan Gül, Ayrıkotu Yayınları, 2023, 168 sayfa.

BAY AY İÇİN MÜZİK – PHILIP C. STEAD

Hale çello çalmayı seviyordu ama kalabalığın karşısında elleri terliyor, yüzünü ateş basıyordu. O da genellikle odasında kendi başınayken çello çalmayı tercih ediyordu. O akşam dışarıdan gelen baykuşun sesi onu çok rahatsız etmişti. Hale baykuştan gitmesini istedi ama baykuş gitmeyince onu kaçırmak için bir çay fincanını pencereden dışarı fırlatıverdi. Neyse ki çay fincanı baykuşa isabet etmedi ve harika arkadaşlıkların kurulacağı muhteşem bir gece başladı. Çok sevilen yazar Philip C. Stead’den okurları hayaller âlemine götüren eşsiz bir kitap daha.

KÜNYE: Bay Ay İçin Müzik, Philip C. Stead, resimleyen: Erin E. Stead, çeviren: Esin Uslu, Yapı Kredi Yayınları, 2023, 40 sayfa.

DÜŞ MAKİNESİ – JENNY JINKS

Ava, bir gece yorganın altında kayıplara karışan el fenerinin peşinden gittiğinde, çok garip bir yere ulaşır: Düş üreticilerinin ve gizemli düş makinesinin diyarına. Burada herkesin düşlerini gerçekleştiren büyülü bir buton bulur ve merakına yenik düşerek bu butona basar. Peki herkesin düşü gerçekleşirse ne olur?

KÜNYE: Düş Makinesi, Jenny Jinks, resimleyen: Lilia Miceli, çeviren: Ebru Arun, Mundi, 2023, 48 sayfa.