Hazırlayan: Deniz Burak Bayrak

RÜYASI BÖLÜNENLER – YAVUZ EKİNCİ

“Yusuf’un gömleği”nin peşinde, Almanya’dan Batman’a, Batman’dan Kandil’e uzanan bir yolculuk... Siyasi sığınmacı olarak yıllardır Berlin’de yaşayan İsmail, babasına verdiği sözü tutabilmek için memleketine döner ve dağa çıkan kardeşini aramaya koyulur. Yolun sonunda onu geçmişiyle yüzleşmeye çağıran bir ayna vardır... Rüyası Bölünenler, ödüllü eserlerinde geçmişle bugün, gelenekselle modern, mitlerle gerçekler arasında dikkat çekici köprüler kuran Yavuz Ekinci’nin romancılığında önemli bir eşik...

KÜNYE: Rüyası Bölünenler, Yavuz Ekinci, Everest Yayınları, 2022, 136 sayfa.

YASANIN ARZUSU: ESTETİK, ETİK, PSİKANALİZ – COSTAS DOUZINAS

Yasanın Arzusu, hukukun felsefesini ve nomos’u “kalın kafalı” hukuk ders kitaplarının sunumundan kurtarıyor. Pozitivist bilimin ve hukuk felsefesinin ruhsuz soğuk bir kurallar dizisi olarak sunduğu yasanın estetik boyutunu yeniden açığa çıkarıyor. Yasayı edebiyat olarak ve sanat olarak okuyarak yapıyor bunu. Adalet ve güzellik arasındaki ilişkiyi vurguluyor; nizamın ve sosyal yeniden üretimin esaslarını taşıyan hukuk dilinin hem aklı ikna etme hem de duygular üzerinde tesir gösterme ödevine dikkat çekiyor. Adaletin güzel bir dil ve tutkulu bir pratik olabileceğini gösteriyor. Tüm bunları psikanalitik yaklaşımın verimini katarak bina ediyor.

Kitap eleştirel hukuk teorisi literatürüne yaptığı katkı bakımından temel bir kaynak niteliğinde.

KÜNYE: Yasanın Arzusu: Estetik, Etik, Psikanaliz, Costas Douzinas, çevirenler: Ezgi Duman, İbrahim Şahin Ateş, Dipnot Yayınları, 2022, 158 sayfa.

HAYVAN KATLİAMLARI VE HİMAYE – ÖMER OBUZ

Daha çok Ortaçağ Avrupası, kediler ve veba özelinde akla gelse de, tarihin belli dönemlerinde kedi ve köpekler başta olmak üzere birçok hayvan katliamı oldu ve bu katliamlar insan-hayvan ilişkisinin ne derece katılaşabileceğini gösterdi. Ömer Obuz, Osmanlı’dan Erken Cumhuriyet’e Hayvan Katliamları ve Himaye: Kediler, Köpekler, Kargalar adlı kitabında, II. Mahmud döneminden erken Cumhuriyet dönemine kadar ele aldığı süreçte, “arıza” olarak görülerek medeniliğe aykırı olduğu gerekçesiyle damgalanıp bir imha politikasına tâbi tutulan kedi, köpek ve kargaların izini sürüyor. Bu izi sürerken, esasen hayvanların Osmanlı toplumunun daha önceki dönemlerinde ne kadar değerli kabul edilip himaye edildiklerine de eğiliyor. Osmanlı-erken Cumhuriyet tarihyazımında göz ardı edilen hayvanların akıbetine ve dönemin iktidarlarının yönetim tarzı ve bunun halk nezdinde nasıl karşılık bulduğuna dair değerli bir kitap...

KÜNYE: Osmanlı’dan Erken Cumhuriyet’e Hayvan Katliamları ve Himaye: Kediler, Köpekler, Kargalar, Ömer Obuz, İletişim Yayınları, 2022, 208 sayfa.

KEDİ VE ŞEHİR – NICK BRADLEY

Dünyanın en büyük kentlerinden birinde, karanlık arka sokaklarda üç renkli bir kedi dolaşıyor. Evsizlerin, yabancıların, gangsterlerin, münzevilerin hayatlarına hafifçe değip geçen bu kedinin rotası bir genç kızın sırtına işlenen Tokyo dövmesine yansıyor. Kentin haritasında iç içe geçen yaşamlar, kedinin adımlarıyla atılan ilmeklerle birbirine bağlanıyor. Nick Bradley’in ilk romanı olan ve pek çok dile çevrilen Kedi ve Şehir, sahnesi Tokyo olsa da dünyanın bütün metropolleri için geçerli sayılabilecek bir hikâye anlatıyor. Aynı şehirde bir araya gelmiş farklı hikâyelerle örülen, bunlara tanıklık eden kedi kadar çok renkli bir roman.

KÜNYE: Kedi ve Şehir, Nick Bradley, çeviren: Seda Çıngay Mellor, Can Yayınları, 2022, 352 sayfa.

UDİ – FATMA ALİYE

Dönemin kadın okurlarını, aydınlarını etkileyen; yıllarca aile ve kadın toplantılarında zevkle, merakla, hatta gözyaşları dökülerek okunan Fatma Aliye’nin Udi romanı müziğe yetenekli bir kız çocuğunun aldığı eğitim sayesinde yetişkinliğinde ayakta kalmasının serüvenidir. Fatma Aliye, kadınların yaşamın değişen koşullarında her an güvencesiz kalabilme ihtimalini göstererek, kimseye muhtaç olmadan, iyi koşullarda yaşayabilmesine çözümler sunmak üzere yola çıkar. Aşk duygusu ile ihanet deneyiminin arasında kalan bir kadının benliğinde meydana gelen çatışmaları başarıyla sergiler.

KÜNYE: Udi, Fatma Aliye, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2022, 112 sayfa.

RAŞOMON – RYUNOSUKE AKUTAGAVA

Japon öykücülüğünün en büyük ismi kabul edilen ve 1935’ten beri adına Japonya’nın en önemli edebiyat ödüllerinden biri verilen Ryunosuke Akutagava intiharla son bulan otuz beş senelik hayatından geriye son derece özgün, yer yer alaycı ve çoğunlukla karanlık öyküler bıraktı.

Bu derlemede Akira Kurosava’nın Raşomon filmine esin veren “Raşomon” ve “Çalılıkların Arasında” öyküleriyle birlikte cehennemin resmini yapmaya çalışan sapkın bir ressamın, Japonya’ya yolculuk eden şeytanın, varlığı müphem gizemli bir tablonun, büyük burnundan kurtulmaya çalışan bir keşişin, gölde yaşadığı düşünülen bir ejderhanın ilginç öyküleri ve yazarın hayatından izler taşıyan iki otobiyografik öykü yer alıyor.

KÜNYE: Raşomon, Ryunosuke Akutagava, çeviren: Melek Çelik, İthaki Yayınları, 2022, 152 sayfa.

EKOLOJİ: BİR ARADA YAŞAMIN GELECEĞİ – KOLEKTİF

Ekolojik yıkım ve tahribat gezegenimizin en kritik, öncelikli ve acil sorunu. Kitlesel hayvan ölümleri, türlerin kaybı, biyoçeşitliliğin azalması ve kirlilik her geçen gün hızlanıyor. Yerküreyle ilişkimizi gözden geçirmemiz, iktisat politikalarına, üretim modellerine, tüketim alışkanlıklarımıza acilen müdahale etmemiz gerekiyor. Çünkü gezegenimiz yanıyor. İşte bu kaygılarla ortaya çıkan Ekoloji: Bir Arada Yaşamın Geleceği “geri dönüşü olmayan noktaya bir adım kala” ekolojik yıkımı çok boyutlu dinamikleriyle ele alıyor, sadece kolektif evimiz olan Dünya’yla ilişkimize değil; aynı zamanda Gaia’nın, canlı ve cansız varlıkların, gezegenin dününe, bugününe ve geleceğine bakıyor. Derlemeye katkıda bulunan yazarlar uzmanlık alanlarının çerçevesinden gerek bireysel ve toplumsal hayatlarımızda gerekse küresel örgütler ve devletler bazında değişmek zorunda oluşumuzun bilimsel ve felsefi gerekçelerini sunuyor, canlı ve cansız tüm varlıklarla yeryüzünün bir bütün olduğunu hatırlamak, hatırlatmak amacını taşıyor.

KÜNYE: Ekoloji: Bir Arada Yaşamın Geleceği, Kolektif, derleyenler: Didem Yıldırım, Mine Bayındır, Tellekt, 2022, 560 sayfa.

BİZANS ŞİİR ANTOLOJİSİ – SİREN ÇELİK

Bizans Şiir Antolojisi, yaklaşık altmış Bizans şiirinin Yunanca orijinal metinlerini ve Türkçe çevirilerini, kapsamlı notlar ve şair incelemeleriyle birlikte sunmaktadır. Yalnızca siyasi ve dini konuları değil, günlük hayat, savaş ve aşk gibi çok geniş bir konu yelpazesini kapsayan Bizans şiiri, edebi nitelikleri, yansıttığı duygular ve gündelik yaşam sahneleriyle sadece alanın uzmanlarının değil, her okuyucunun ilgisini çekecektir. Bu kitapta okur, Bizans İstanbul’undaki yapılar, atlı araba yarışları ve sokaklarda işitilen diller üzerine dizeler bulacak, bir manastırdaki günlük hayatı veya bir imparatorluk düğününü, hatta deniz ürünleriyle bezenmiş zengin bir sofrayı anlatan şiirlerle karşılaşacaktır. Agathias’ın nüktedan aşk mısralarından, Pisidialı Georgios’un imparatorluğun askeri başarılarını övdüğü dizelere, Nazianzoslu Gregorios’un derin ve hisli dini şiirlerinden Psellos’un tıp tartışmalarına, bu antoloji Bizans edebiyatının ve kültürünün zenginliğini yansıtmaktadır.

KÜNYE: Bizans Şiir Antolojisi, derleyen ve çeviren: Siren Çelik, Alfa Yayıncılık, 2022, 280 sayfa.

BİR NOEL ŞARKISI – CHARLES DICKENS

Ebenezer Scrooge herkesten ve her şeyden nefret eder. Özellikle de Noel’den. Açgözlü, pinti, zengin ve taş kalplidir, bu da yüz hatlarını bozmuş, ona sivri bir burun ve ince, mavi dudaklar vermiştir. Bir Noel arifesinde Scrooge, Geçmiş, Şimdiki ve Gelecek Noel’in hayaletleri tarafından ziyaret edilir. Acaba bu hayaletler onun davranışlarını değiştirmesini sağlayabilecek midir? Dickens’ın çocukluk deneyimlerinden esinlenerek yazdığı Bir Noel Şarkısı, 19. yüzyıl İngiltere’sinde alt sınıfın içinde bulunduğu kötü durumu, evrensel ve nihayetinde yürekleri ısıtan bir masalla gözler önüne seriyor.

KÜNYE: Bir Noel Şarkısı, Charles Dickens, çeviren: Selçuk Işık, Mundi, 2022, 56 sayfa.

KAR TANESİ – BENJI DAVIES

Eserleriyle uluslararası düzeyde tanınan ödüllü yazar ve çizer Benji Davies’ten klasik olmaya aday, unutulmaz bir resimli kitap. Yeryüzüne düşmekte olan bir kar tanesi, her ne kadar düşmek istemese de bundan kaçışı olmadığını anlar. Artık yapması gereken, güzel bir yere konmaktır. Dedesiyle birlikte hazırladığı küçük ağacını süslemek isteyen Kardelen ise bir dükkânın vitrininde gördüğü ağacın tepesindeki parlak yıldıza hayran kalır. Bir yıldız değilse de, en az onun kadar güzel ve eşsiz kar tanesi, Kardelen’in ağacına doğru yaklaşmaktadır... 

KÜNYE: Kar Tanesi, yazan ve resimleyen: Benji Davies, çeviren: Şiirsel Taş, Redhouse Kidz Yayınları, 2022, 32 sayfa.