Hazırlayan: Deniz Burak Bayrak

KARL MARX, BİYOGRAFİ – KOLEKTİF

Karl Marx, Biyografi, BBC’nin milenyum anketinden “bin yılın en büyük düşünürü” olduğu doğrulanarak çıkan Karl Marx’ın yaşamı ve düşünceleri üzerine bugüne dek yapılmış en kapsamlı çalışmalardan biri. İçeriden bakanlar için dara düştüklerinde hızlıca el uzatacakları bir başvuru kaynağı, dışarıdan bakanlar için yeterince anlam veremedikleri toplumsal mücadelelerin neden ve sonuçlarını ve onları anlamlandıran düşünceleri kavramalarına yardımcı olacak bir kılavuz ve nihayet eleştirel düşünce peşinde koşmaya arzulu ve yazgılı olanlar için Marx’ın düşüncesini, bizzat Marx’ın kendi yapıtlarından öğrenmeye özendirilecekleri ve sevk edilecekleri bir entelektüel sıçrama noktası...

Marx, parlak bir akademik kariyeri, varlıklı bir bilim insanının ya da ünlü bir yazarın rahat yaşamını teperek bir siyasal sürgünün zorlu kaderini seçti. Bütün yaşamı boyunca amansız eleştiri silahını elinden düşürmeksizin egemen sınıflara ve onların ideolog ve siyasal önderlerine meydan okuyarak yanlış fikirlere, düzmece şiarlara, sahte teorilere, eylemsizliğe ve ikiyüzlülüğe karşı savaştı.

Yordam Kitap, kitlelerin kurtuluş mücadelesi tarihinde yeni bir sayfa açan bu büyük devrimcinin, enternasyonal işçi sınıfının önderi Karl Marx’ın yaşam öyküsünü Ertuğrul Kürkçü’nün yetkin çevirisiyle sunuyor.

KÜNYE: Karl Marx-Biyografi, Kolektif, çeviren: Ertuğrul Kürkçü, Yordam Kitap, 2022, 640 sayfa.

CEBİMDEKİ EKMEK KIRINTILARI – ERCAN KESAL

İnsan kendini bir pey akçesi gibi nasıl ortaya sürer?
Neden artık her birimiz yılkıya giden atlara benziyoruz?
İnsan kendini nasıl dünyanın bir parçası hissedebilir?
Bir şeylere başlamak, adım atmak isteyen herkese yönelik bir ortak düstur var mıdır?
Bizi en çok başka dile çevrilemeyen sözcükler mi anlatır?
Rahatı bulduğumuz yerde tükenmeye mahkûm muyuz? Birbirinden habersiz birçok senarist neden tam da şu anda aynı hikâyeyi yazıyor?
Farik ve mümeyyiz bir toplum olmaya daha çok yolumuz var mı?
Antropoloji çalışmak, antropoloji üzerine düşünmek bir sanatçıya ne öğretebilir?

“Birazdan okuyacaklarınız, Grimm Masalları’ndaki çocuklar gibi yapayalnız bırakıldığım ormandan tekrar dönebilmek için evime, cebimde sakladığım ekmek kırıntılarından başka bir şey değildir. Bütün derdim eve sağ salim dönebilmek…”

Yenal Bilgici sordu, Ercan Kesal yanıtladı. Cebimdeki Ekmek Kırıntıları eve dönmek için bir rehber, bir yoldaş… Sayısız kitap ve film eşliğinde insana dair bir yolculuk...

KÜNYE: Cebimdeki Ekmek Kırıntıları, Ercan Kesal, söyleşi: Yenal Bilgici, Kronik Kitap, 2022, 168 sayfa.

CENNET – ABDULRAZAK GURNAH

Cennet, Nobel Edebiyat Ödüllü Abdulrazak Gurnah’tan efsanelerle, düşlerle, geleneksel inanışlarla bezeli bir Afrika panoraması. Büyük bir dönüşümün eşiğindeki Afrika kıtasında küçük bir çocuğun, Yusuf’un büyüme ve hayatta kalma mücadelesi anlatılıyor Cennet ’te. Babasının borcu yüzünden Aziz adında bir tüccara satılan Yusuf, ailesinden on iki yaşındayken ayrılmak zorunda kalıyor. Bir dükkânda tezgâhtarlıktan kervanla sefere çıkmaya kadar türlü işlere koşuluyor. Hıristiyan ve Müslüman, Afrikalı ve Avrupalı, zengin ve yoksul çatışmalarının arasında, geçmişinden gelen acıyı ve geleceğe dönük belirsizliği alt etmeye çalışıyor. Gurnah, çetrefil Afrika coğrafyasının derinliklerine doğru mesafe kat ederek kıtanın politik ve kültürel gerilimlerini Yusuf’un gözünden okuyucuya yansıtıyor.

KÜNYE: Cennet, Abdulrazak Gurnah, çeviren: Müge Günay, İletişim Yayınları, 2022, 276 sayfa.

IŞIĞINA TAVŞAN OLDUĞUM FİLMLER – MURATHAN MUNGAN

Sinemaya gerçekten tutkuyla bağlı bir edebiyatçı Murathan Mungan. Sinema yazılarını derli toplu bir araya getiren ilk kitap 2007 tarihli Kullanılmış Biletler’di. Şimdi de tutkusunu Işığına Tavşan Olduğum Filmler’de sürdürüyor.

Doğrudan bir filmin kendisini incelemekten çok, içerdiği olgular, sorunlar nedeniyle söz söylemeye kışkırttığı alanlar üzerine de düşünmeyi sürdüren yazıları bir araya getiriyor Işığına Tavşan Olduğum Filmler’de.  Sinemanın devleşmiş isimleri Kurosawa, Antonioni, Coppola, Haneke, Parajanov’un yanı sıra Yorgos Lanthimos, Denis Villeneuve ve Ursula Meier gibi çok parlak yönetmenlerin filmlerine kendi merceğinden bakıyor.

KÜNYE: Işığına Tavşan Olduğum Filmler, Murathan Mungan, Metis Yayıncılık, 2022, 264 sayfa.

SAFAHAT-I KALP – ŞAİR NİGÂR HANIM

Safahat-ı Kalp, Nigâr Hanım'ın duygularını bir erkek kalemine teslim ederek özgür sesini duyurduğu; mektubun mahremiyetine sığınıp hislerini dünyaya açtığı şeffaf bir eser değildir. Aksine karmaşık duyguların, tasavvufi ve mistik bir tonun hâkim olduğu, kendini bir gösterip bir saklayan bilinç eşliğinde aşk, arzu, sevgi ve dostluğun analizinin yapıldığı bir hikâyedir. Nigâr Hanım böyle bir hikâye için mektup-roman formunu kullanırken muhakkak ki bunun en mahrem duyguları en samimi şekilde paylaşmasına müsaade edeceğinin farkındadır. Safahat-ı Kalp’i 1901’de kitap olarak yayımlayan İbrahim Hilmi Çığıraçan, önsözünde gelecek yüzyıllara şöyle seslenmiştir: “[...] yayınıyla iftihar ettiğim şu eser, Nigâr Hanımefendi Hazretleri’nin yazdığı diğer eserlerin hepsinden üstündür. Bu, bir şaheser olacak ve kadınlarımızın edebiyat eserleri arasında ölümsüz edebî bir abide addedilecektir.” 121 sene sonra yeni bir alfabeyle yayına hazırlanan bu aşk romanının bugün bize kalbin safhaları hakkında hâlâ söyleyecek sözleri var. Şair Nigâr Hanım’ın 18 mektuptan oluşan bu aşk romanının orijinal metni ve günümüz Türkçesine uyarlanmış hâli birlikte sunuluyor.

KÜNYE: Safahat-ı Kalp, Şair Nigâr Hanım, Can Yayınları, 2022, 160 sayfa.

MAÇA KIZI – ALEKSANDR PUŞKİN

Şiirleriyle olduğu kadar düzyazı eserleriyle de Rus edebiyatına yön veren Puşkin’in farklı yönleriyle yüzyıllardır beğeni toplayan “Maça Kızı” ve “Mısır Geceleri” öyküleri bu derlemede bir araya geliyor. Çarpıcı kurgusuyla dikkat çeken “Maça Kızı”nın sayısız uyarlaması yapılmıştır, “Mısır Geceleri” ise şiir ve düzyazıyı bir araya getiren farklı tarzıyla öne çıkar. Puşkin “Maça Kızı”nda tuhaf bir hayalet öyküsü anlatırken, “Mısır Geceleri”ndeyse dönemin sanat anlayışından bir kesit sunar. Puşkin edebiyatında önemli yere sahip bu iki öyküde okur Rus subaylarının sohbetlerine, dönemin pek meşhur kumar salonlarına, konteslerin, sanatçıların evlerine konuk olur.

KÜNYE: Maça Kızı, Aleksandr Puşkin, çeviren: Uğur Büke, 2022, 64 sayfa.

BAVULA SIĞMAYAN – NERMİN YILDIRIM

Romanlarıyla okuru renkli yolculuklara çıkaran Nermin Yıldırım, bu defa el ele tutuşan öykülerden oluşan büyüleyici bir dünya kuruyor. Çocukluk düşleri, gençlik hevesleri, ihtiyarlık özlemleri, gidenler, kalanlar, bekleyenler, arayanlar, en karanlık dehlizlerde bile bir umut ışığı bulanlar, düşmemek için birbirine tutunanlar, her şeye rağmen hayata inananlar, bu buruk ama görkemli şölende bir araya geliyor.
Bavula Sığmayan görünenin ötesine geçip insana ve yaşadıklarımıza farklı perspektiflerden bakmamızı sağlayan geniş bir panorama sunuyor bizlere. Nermin Yıldırım’ın duyarlı bakışı, etkileyici diliyle dokuduğu derinlikli hikâyeler, yüreklere dokunurken, tekrar tekrar okuma isteği yaratacak, uzun süre hafızalardan çıkmayacak.

KÜNYE: Bavula Sığmayan, Nermin Yıldırım, Hep Kitap, 2022, 232 sayfa.

ATEŞLE YAKLAŞMA – KADİRE BOZKURT

Ateşle Yaklaşma, Kadire Bozkurt’un ilk iki kitabı Küçük Dertler ile Bir Kalbin Boyutları’nı bir araya getiriyor. Üçüncü öykü kitabı Buzkandilleri’nin hak ettiği büyük ilgiden sonra Ateşle Yaklaşma da Kadire Bozkurt’un daha baştan ne denli yetkin, olgun bir öykü dili oluşturduğunu gösteriyor.

Bu öykülerde acıyı, umutsuzluğu, şiddeti içselleştirmiş hayatlar var. Sıradan, küçük dünyalarında yaşayan insanların hikâyeleri unutulmaz izler bırakıyor. Kadire Bozkurt öykücülüğümüze yeni boyutlar getirirken okuma biçimimizi zenginleştiriyor.

Tedirgin eden, insanın içine işleyen öyküleri Kadire Bozkurt’un edebiyatımız için büyük bir kazanım olduğunu gösteriyor. Ateşle Yaklaşma yüksek nitelikli anlatım biçimi ve diliyle başucumuzdan ayıramayacağımız bir mücevher kitap.

KÜNYE: Ateşle Yaklaşma, Kadire Bozkurt, Notos Kitap, 2022, 200 sayfa.

MİNİK AYI DÜNYAYI KEŞFEDİYOR – ELLIE PATTERSON

Minik Ayı, dışarıdaki uçsuz bucaksız dünyayı merak ediyordu. Ama dünya kocamandı, Minik Ayı ise küçücük. Sonunda tüm cesaretini topladı ve büyük bir maceraya atıldı. Kendine bu macerayı paylaşacak bir arkadaş bulan Minik Ayı’yı unutulmaz bir gün bekliyordu!

Çocukların çok seveceği, sıcacık bir uyku öncesi hikâyesi.

KÜNYE: Minik Ayı Dünyayı Keşfediyor, Ellie Patterson, resimleyen: Dubravka Kolanovic, çeviren: Ahu Ayan, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2022, 32 sayfa.

SIPA YOYA HEP HAYIR DİYOR - CLAİRE CLÉMENT

Sıpa Yoya çayırlarda koşup oynamaya, taze otlardan atıştırmaya bayılırdı. O gün ablası Miya ona beraber nehre gitmeyi önerince minik sıpa “Hayır” dedi. Ne çiçekli çayırlığa ne meşe ağacının altına gitmek istedi. Ablası şaşkındı. Kardeşi neden hep “Hayır” diyordu acaba?

Köşeleri yuvarlak tasarlanmış bu çok özel kitap 0-3 yaş grubundaki çocuklara özel hazırlandı.

KÜNYE: Sıpa Yoya Hep Hayır Diyor, Claire Clément, resimleyen: Marie Paruit, çeviren: Ersel Topraktepe, Yapı Kredi Yayınları, 2022, 16 sayfa.