Hazırlayan: Deniz Burak Bayrak

HORASAN KÜRTLERİ – SELİM TEMO

Cezayir'den Hindistan'a, Balkanlardan Ürdün'e, Dağlık Karabağ'dan Belucistan'a kadar yayılmış yüzlerce Kürt aşiretinin tarihine odaklanan bu kitap, hemen hemen her Kürt aile ve aşiretinin bir parçasının bulunduğu Horasan'ı ve orada yaşayan Kürtleri yüzlerce kaynak, harita, el yazması ve fotoğrafla ayrıntılı bir şekilde ele alıyor. Horasan'daki Şiî-Alevî Kürtlerin siyasî ve tarihî macerası, Osmanlı, Özbek, Rus, Türkmen, İran, Moğol, Afgan, hatta İngilizlerle savaşları, direnişleri, Kürdistan ve başka yerlerdeki bakiyeleri, yerleşimleri, toplumsal örgütlenmeleri, dinleri, dilleri, edebiyatları, yaşayışlarını ele alıyor.Horasan Kürtleri Aramî, Latin ve Kiril alfabeleriyle yazılmış Almanca, Arapça, Farsça, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, İsveççe, İtalyanca, Kürtçe (Kurmancca /Soranca /Zazaca), Rusça ve Türkçe (Azerice/TR Türkçesi) kaynaklar ile alan araştırmasına dayanan 784 sayfalık dev bir eser!

KÜNYE: Horasan Kürtleri, Selim Temo, Dara, 2022, 784 sayfa.

TATLI BİR EYLÜL – DEMİR ÖZLÜ

“Tatlı Bir Eylül” romanında yitirilmiş zamanların izi sürülüyor. Kafka’nın yaşadığı sokaklarda ve mezarlığında yaşamla yazın iç içe geçiyor, her şey bir metafora dönüşüyor. Romanın yazar kahramanı Avrupa kentlerinde gezinirken, bir zamanlar ait olduğu ama hızla değişerek artık sadece hüzün veren İstanbul’u anımsıyor. Öte yanda ise derin bir yalnızlık duygusuyla sarılıp sarmalanan kasabalarda geçmiş çocukluk yılları, cinsel uyanışlar; Beyoğlu’nda yaşanmış aşklar ve yabancılıklar…

Yer ve zaman katmanlarını parçalayan, bir melankoliyi sürükleyen bu aşk romanını çok sevdiğini ifade eden Demir Özlü’nün kaleminde dil, adeta kendi serüvenini yaşıyor.

KÜNYE: Tatlı Bir Eylül, Demir Özlü, Yapı Kredi Yayınları, 2022, 104 sayfa.

İSTANBUL’DA BİR YABANCI – HALİDE EDİB ADIVAR

Halide Edib Adıvar’ın 1960’ta, Büyük Gazete’de 12 sayı tefrika ettiği kısa roman denemesi İstanbul’da Bir Yabancı, ilk defa kitaplaşıyor. Erol Gökşen’in emeği ve İnci Enginün’ün önsözüyle zenginleşen bu metin, yazarın daha önceki romanlarında da sık sık ele aldığı “İstanbullu olma” meselesine odaklanıyor. Halide Edib romancılığının son dönemini görmek isteyenler için önemli bir çalışma. Kaleme aldığı her metinle yeniden tartışılan Halide Edib’in bütün eserleri, gözden geçirilmiş baskılarıyla Can Yayınları’nda.

KÜNYE: İstanbul’da Bir Yabancı, Halide Edib Adıvar, Can Yayınları, 2022, 64 sayfa.

NE YAPMALI? – VLADİMİR İLYİÇ LENİN

V.İ. Lenin’in “Ne Yapmalı?“ adlı eseri, Marksist literatürün adı en çok bilinen eserlerinden biridir. “Ne Yapmalı?“, 20. yüzyılın hemen başında, işçi sınıfının ve partisinin, kapitalizme karşı mücadelesinde önüne çıkan ağır sorunlar karşısında nasıl bir tutum alacağı, nasıl bir örgütsel yapıya kavuşursa devrimci bir Marksist parti olabileceği sorusuna yanıt vermeyi amaçlayan bir yapıttır.

KÜNYE: Ne Yapmalı?, Vladimir İlyiç Lenin, çeviren: Arif Berberoğlu, Kor Kitap, 2022, 216 sayfa.

GÖÇ VE İLETİŞİM – KOLEKTİF

Temelinde insan olan göçün, iletişim unsurları dikkate alınmadan tartışılmasının eksik ve hatalı sonuçlar doğuracağı düşüncesinden hareketle kaleme alınan bu çalışma, merkezine Türkiye’yi almakla birlikte olguyu evrensel ölçekte tartışmaya açmaktadır.
Nüfus yapısı 93 Harbi, Balkan Savaşları, Lozan Mübadelesi gibi büyük göç hareketleriyle şekillenen Türkiye Cumhuriyeti, uzun stabilizasyon süreci sonrasında dış göçü iki farklı yönde yaşamıştır.
Madalyonun bir tarafında, artan nüfusa paralel olacak düzeyde iş gücü pazarı gelişemediği için 1960’lardan başlayarak Avrupa ülkelerine iş gücü anlaşmalarıyla giden Türkler; diğer tarafında ise ülkelerindeki zulümden ya da iktisadi nedenlerden dolayı Türkiye’ye göçen, bölge coğrafyasından dikkate değer sayıda insan bulunmaktadır. Bu durum, Türkiye’yi göç olgusu özelinde birçok ülkeye göre farklı bir pozisyona yerleştirmekte; göçü tartışırken derinlikli sorgulamaları da gerekli kılmaktadır.
Göç ve İletişim, göç olgusunu iletişim düzleminde farklı açılardan sorgulayan bölümleriyle, ifade edilen ihtiyaca, sınırları dâhilinde cevap verme arayışındadır.

KÜNYE: Göç ve İletişim, Kolektif, editör: Doç. Dr. Samet Kavoğlu, Nobel Akademik Yayıncılık, 2022, 198 sayfa.

KARANLIK BİR GECEDE SESSİZ EVİMDEN ÇIKTIM – PETER HANDKE

Çağdaş Avusturya edebiyatının en özgün adlarından biri olan Peter Handke, yoğun ve güçlü anlatımıyla okura sanki meydan okur. Karanlık Bir Gecede Sessiz Evimden Çıktım, onun sıradışı anlatımının bir örneği. Avusturya’da Salzburg kenti yakınlarında çevresinden soyutlanmış bir yerleşim yeri olan Taxham’ın eczacısı, bir gece evinden çıkar, kasabanın açıldığı bozkırda, tek başına, upuzun bir yolculuğa başlar. Başına yediği bir darbeyle konuşma yeteneğini yitiren eczacı, yolculuğun bir bölümünde yanına katılan iki yol arkadaşı ve yer yer yaşamına giren bir kadın dışında kimseyle iletişim kurmadan düşsel bir dünyada gerçeküstü bir serüven yaşar. Yaşadıklarını, daha sonra, dili çözülünce, bir ‘yazıcı’ya anlatır. Gerçek ile gerçekdışının ustaca harmanlandığı Karanlık Bir Gecede Sessiz Evimden Çıktım, günümüz insanının yalnızlığını ve iç dünyasını acımasızca gözler önüne sererken, okuru bir aynanın karşısında çıplak bırakıyor. Bir büyük ustanın kaleminden benzersiz betimlemelerle, şaşırtıcı gerçeklerle yüklü bir roman.

KÜNYE: Karanlık Bir Gecede Sessiz Evimden Çıktım, Peter Handke, çeviren: İlknur Özdemir, Sia Kitap, 2022, 164 sayfa.

BOĞAZİÇİ MEHTAPLARI – ABDÜLHAK ŞİNASİ HİSAR

Abdülhak Şinasi Hisar’ın 1930’larda yayımlamaya başladığı anıları, temel olarak çocukluk yıllarını içine alır. Hoca Ali Rıza’nın resimlerinin Proustvari etkisiyle zihninde canlanan, Sultan II. Abdülhamid’in saltanatına denk gelen bu dönemi Hisar, “Çocukluğumuzun tattığı dünya elbette bir cennetti,” ifadesinde cisimleşen bir bakışla hikâye eder. Yazar, bilincinde olduğu siyasi ve kültürel çelişkileriyle bütün bir dönemin içinden bir “cenneti” taşın içinden bir heykel yontarcasına biçimlendirir: Hem kendi çocukluğu hem İstanbul’un yaşayışı böylece maddi ve manevi varlığıyla; hatıra, roman, şiir arasındaki sınırları ihlal eden bir metne dönüşür. “Hatıraların ağacını kendi içinde büyütmesini o kadar iyi biliyor,” diye tanımlar onun bu özel yaklaşımını Ahmet Hamdi Tanpınar. Abdülhak Şinasi Hisar Boğaziçi Mehtapları’nda, son demlerine yetiştiği Boğaziçi’ndeki mehtaba çıkma âdetini, bir dönemin tabiatını, sanatlarını, duygularını temsil kuvvetine sahip bir tören olarak resmediyor.

KÜNYE: Boğaziçi Mehtapları, Abdülhak Şinasi Hisar, Everest Yayınları, 2022, 288 sayfa.

EKMEK, DÜKKÂN, DEVLET: TÜRKİYE’DE ESNAF – MÜGE NEDA ALTINOKLU

Müge Neda Altınoklu, Ekmek, Dükkân, Devlet’te Türkiye’de esnafın sınıfsal konumunun 1980’lerden itibaren hızlanan dönüşümünü inceliyor. Haksız rekabet ve mağduriyet duygusunun ağırlaştığı, “Dayanacak gücümüz
kalmadı” serzenişinin rutinleştiği bir süreçte, esnafın kendisini nasıl konumlandırdığına bakıyor. Bir zamanlar “Hırdavatın Paris’i” denen İstanbul Perşembe Pazarı örneğinde, somut deneyimi gözleyerek...
Esnafın konumunu, bir yandan, Altınoklu’nun tanımıyla “sermayeye rağmen sermaye içinde” olmanın çelişkisi belirliyor. Sermaye sahibi, fakat sanayicilere ve malî sermayeye nazaran son derece kırılgan olan esnaflar, çok zaman “Nerede bu devlet!” isyanının da sözcüsü oluyorlar. “Devletsiz esnaf, esnafsız devlet olmaz” sözü, esnaf ideolojisinin taşıyıcı sütunlarından biri...

Altınoklu, esnaf kitlesini tekil ve tekdüze görmenin yanlışlığına dikkat çekiyor. Uyum eğiliminin yanı sıra hoşnutsuzlukları ve direniş stratejilerini de göz ardı etmemek gerektiği kanısında.

KÜNYE: Ekmek, Dükkân, Devlet: Türkiye’de Esnaf, Müge Neda Altınoklu, İletişim Yayınları, 2022, 200 sayfa.

CADIDAN KORKMAYAN ÇOCUK – NATHALIE DARGENT & DAVID PARKINS

Cadı Çengelburun, acımasız ve taş kalpli biridir. Çocukları küçültüp parmak çocuk yapar, köpekleri uçurur, salyangozları koşturur, komşularına bütün kötülükleri yapar. Sonra da nasıl kurtulur, bir türlü öğrenemeyiz…

Bir sabah masalın kahramanı Sarp, cadıdan kurtulmaya karar verir, tüm gücünü toplayarak cadıya savaş açar. Artık onun midesinde bile olsa bu savaşı sürdürmekten geri kalmayacaktır. 5-8 yaş çocukları için önerilir.

KÜNYE: Cadıdan Korkmayan Çocuk, Nathalie Dargent & David Parkins, Çoki Yayıncılık, 2022, 32 sayfa.

BAYAN MOLLI NEZAKET OKULU – ZANNA DAVIDSON

Frensi, Feliks ve Fredi ile tanış. Bu üç tilki yavrusu nazik olmayı öğrenmek için büyük bir mücadele verdiler ve sonunda karşılarına tesadüfen Bayan Molli Nezaket Okulu çıktı.

Üç kardeşin başkalarına, kendilerine ve gezegenimize iyi davranmayı, nazik olmayı öğrenirlerken aldıkları dersleri bu sevimli ve insanın içini ısıtan kitabın sayfalarında onlarla birlikte izle.

KÜNYE: Bayan Molli Nezaket Okulu, Zanna Davidson, çeviren: Ali Berktay, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2022, 32 sayfa.