Hazırlayan: Deniz Burak Bayrak

KÖRLER KISSASI – GERT HOFMANN

Belçika’da bir Orta Çağ kasabasında, sabahın erken saatlerinde altı kör dilencinin uyuduğu ahırın kapısı çalınır ve kendilerinden resimleri yapılacağı için hazırlanmaları istenir. Fakat tıpkı körler gibi, bu haberi verenler de körlerin resimlerinin kim tarafından veya neden yapılacağını bilmemektedir. Böylece körlerin yürüyüşü başlar. Belçikalı ressam Pieter Bruegel’in dünyaca ünlü Körler Kıssası (1568) tablosundan esinlenerek kaleme alınan Körler Kıssası’nda, tablonun yaratılış süreci, resmedilen altı körün bakış açısından, bu altı kör sanki yekvücutmuşçasına birinci çoğul şahıs ve şimdiki zaman kipiyle anlatılır. Hofmann’ın romanı, Bruegel’in başyapıtı kabul edilen tablonun kurgusal yaratılış sürecini anlatırken mevcut grotesk üslubu bozmaz; üstelik absürt tiyatronun döngüsel, tekrarlı mizansen ve diyalog yapısını da kullanarak tabloyu âdeta yaşayan bir organizma haline getirir.

Gert Hofmann’ın kurmaca sanatının sınırlarını ustaca zorlayan eseri Körler Kıssası, Gül Gürtunca’nın Almanca aslından çevirisiyle…

KÜNYE: Körler Kıssası, Gert Hofmann, çeviren: Gül Gürtunca, Jaguar Kitap, 2022, 120 sayfa.

VAHŞİ HAYVANLARA İNANMAK – NASTASSJA MARTIN

Antropolojik bir araştırma için ormanın derinliklerinde, doğayla mümkün olduğunca iç içe yaşayan anlatıcı, 25 Ağustos 2015’te, Rusya’nın Kamçatka bölgesinde bir ayıyla karşı karşıya gelir ve iki dünya arasındaki sınırlar çöker. Bu karşılaşma ondan yüzünün yarısını almakla kalmaz, efsane gerçekle, geçmiş şimdiki zamanla buluşur. Bölge halkı için o artık bir “miedka”, yani iki dünya arasında yaşayan yarı insan yarı ayıdır. Kuzey Kutbu halkları konusunda uzman bir antropolog olan Nastassja Martin, yüzünü paramparça eden ayının saldırısından kurtulduktan sonra geçirdiği dönüşümü anlattığı bu sıra dışı kitapta, hayvanda ötekilik gören natüralizmden son derece uzak, farklı bir yüzleşme deneyimi sunuyor.

KÜNYE: Vahşi Hayvanlara İnanmak, Nastassja Martin, çeviren: Gülce Bacalan, Can Yayınları, 2022, 120 sayfa.

EĞİTİME SOL’DAN BAKMAK – KEMAL İNAL

Kemal İnal, eğitimin çeşitli sorunlarının çözümünde önerdiği sol bakışı farklı alanlarda ele alarak geniş bir bakış açısı oluşturmaya çalışmış. Bu bakış açısı, eleştirmeden önce anlamaya, yorumlamaya ve çözüm önermeye yönelerek eğitimin politik, ideolojik ve ekonomik serimlenişini ortaya sermeye yönelmektedir. Yazara göre eğitimle ve eğitimde çözüm, ancak yapısal bir eleştirel analizle mümkün olabilir. Bunun için de eğitime sol ile soldan bakmak, o bakışla da özgürlük bilincinin pedagojik ortamlarda nasıl kazanılabileceğinin üzerine düşünmek oldukça önemlidir. Eğitim şart ancak eleştirel pedagojik perspektifin sol ile kaynaştığı bir perspektifte olması asıl şarttır.

KÜNYE: Eğitime Sol’dan Bakmak, Kemal İnal, Töz Yayınları, 2022, 112 sayfa.

BAŞKA BİR DÜNYADAN ŞARKILAR: NİLGÜN ABİSEL’E ARMAĞAN 2 – KOLEKTİF

Başka Bir Dünyadan Şarkılar: Sinema ve Türkiye Sosyolojisi, iki kitaptan oluşan bir film çalışmaları derlemesinin ikinci kitabı. İlk kitap, Hayatın Taklidi Dünyanın Derdi: Film Çalışmalarında Güncel Yaklaşımlar’dı. Bu kitaplar, doktora tezi, verdiği dersler, kitap, makale ve çevirileriyle film çalışmalarının ve akademik sinema eğitiminin Türkiye üniversitelerindeki öncü ismi Nilgün Abisel’e armağan olarak tasarlandı. Başka Bir Dünyadan Şarkılar, doktora tezinden başlayarak Abisel’in çalışmalarında ağırlıklı bir yeri bulunan Türkiye sinemasına odaklanıyor. Bu çerçevede kitaptaki yazılar, çeşitli konuları (filmler, yönetmenler, dönemler, vd.) güncel yaklaşımlar üzerinden yenilikçi bir bakışla ele alıyor. Böylece Başka Bir Dünyadan Şarkılar, tarihten estetiğe, çevre, yaşlı bakımı ve demokrasi gibi başlıklardan sinema eğitimine, ele aldıkları meseleler açısından çeşitlilik içeren yazılar aracılığıyla, yerli sinema üzerine ilginç bir toplam sunuyor.

KATKILAR: Nezih Erdoğan, Rukiye Karadoğan, Kurtuluş Kayalı, Ahmet Gürata, Pembe Behçetoğulları, Funda Şenol Cantek,
Ali Karadoğan, Levent Köker, Uygur Kocabaşoğlu, Aysun Akan, Murat İri, Emrah Özen, Nejat Ulusay

KÜNYE: Başka Bir Dünyadan Şarkılar: Nilgün Abisel’e Armağan 2, Kolektif, Dipnot Yayınları, 2022, 248 sayfa.

OYUNLAR I – THOMAS BERNHARD

“Oyunlar I”, Thomas Bernhard’ın BORIS İÇİN BİR ŞÖLEN (1970), AV MECLİSİ (1974), MINETTI (1976) eserlerini bir araya getiriyor:

Bernhard’da drama fikri, romanları, anlatıları, öyküleriyle kurduğu bütünlük bağlamında “felsefi güldürü izlencesi”nin yazınsal esaslarından biridir. Bernhard’ın tiyatro oyunları, ülkesi Avusturya’nın acı gerçeklerini seslendirirken evrensele uzanan yapıtı içerisinde dünya yaşamını aynı anda bir güldürü ve tragedya olarak betimleyen, ciddiyetle gülünçlük arasında gerçekliğin birbiriyle çelişen çift yüzünü resmeden güçlü bir repertuvar oluşturur: Sesi sönmeyen bir sözcük senfonisi, susmayan bir acı kahkaha.

KÜNYE: Oyunlar I, Thomas Bernhard, çeviren: Fatih Özgüven, Yapı Kredi Yayınları, 2022, 256 sayfa.

ÇOCUKLAR VE CANAVARLARI – AHMET TULGAR

Ahmet Tulgar, Çocuklar ve Canavarları’nda cinayet şubede görevli bir komiserle, bir “mafya müsveddesini” öldüren ünlü yazar Sarp Kaya’nın sorgu masasında kesişen ve gün geçtikçe iç içe geçen hikâyelerini anlatıyor. Hikâyeler iç içe geçtikçe roller de değişiyor. Sorgulayan sorgulanan oluyor, hayata bakışı, adımları, cümleleri dizişi farklılaşıyor.

Merhametle hiddet, affetmekle kin gütmek, sevgiyle nefret arasındaki çizgiyi şeffaflaştıran; yazmak ve yazmanın dönüştürücü gücü üzerine düşündüren, sarsıcı bir roman…

KÜNYE: Çocuklar ve Canavarları, Ahmet Tulgar, İletişim Yayınları, 2022, 164 sayfa.

SÜNNİLER VE ŞİİLER: BİR İHTİLAFIN SİYASİ TARİHİ -  LAURENCE LOUËR

Sünni-Şii ilişkilerinin tarihi, nereden bakılırsa bakılsın bin yılı aşkın süredir devam eden kesintisiz bir çatışmanın hikâyesidir. Bu bitimsiz mücadele, Hz. Muhammed’in halefi etrafındaki anlaşmazlıklardan doğan kadim nefrete bağlansa da, aradan geçen yüzyıllar, mevcut ihtilafın siyasi bağlama göre kâh canlanıp kâh sönümlendiğine işaret eder. Bu iniş çıkışlar çoğu zaman hükmeden ile hükmedilen grupların ihtiyaçlarına göre şekillenirken, bazen siyasi elitlerin meşruiyet kazanmasına yaramış, bazen de isyancıların başkaldırısının veya din adamlarının nüfuz kazanma çabasının aracı olmuştur. Sünniler ve Şiiler - Bir İhtilafın Siyasi Tarihi bugün hâlâ devam eden bu gerilimin tarihteki izini sürerken, İslâm’ın iki büyük mezhebi arasındaki süreklilik ve kopuşları da araştırıyor. Ortadoğu üzerine çalışmalarıyla tanınan siyaset bilimci Laurence Louër, uluslararası camiada başvuru kaynağı olarak kabul gören kitabında Irak, Pakistan, Suudi Arabistan, İran, Yemen ve Lübnan gibi farklı ülkelerin kendilerine has siyasi koşullarını ve toplumsal yapılarını göz ardı etmeden, serinkanlı bir Ortadoğu panoraması ortaya koyuyor.

KÜNYE: Sünniler ve Şiiler: Bir İhtilafın Siyasi Tarihi, Laurence Louër, çeviren: Barış Özkul, İletişim Yayınları, 2022, 253 sayfa.

İRİCİK – BENJI DAVIES

Hepimiz büyük adımlar atarız, ne kadar küçük olursak olalım...

İricik, yaşadığı göldeki bütün iribaşların en küçüğüydü. Büyüyordu, bütün kardeşleri gibi o da yakında bir kurbağa olacaktı. Fakat gölde yaşadığı söylenen, kocaman, obur balık Hombul Hobul’a asla yakalanmamalıydı! 

Çok sevilen yazar-çizer Benji Davies’ten, bir yavrunun büyüme serüvenine eşlik edeceğimiz, sıcacık ve rengârenk bir hikâye.

KÜNYE: İricik, yazan ve resimleyen: Benji Davies, çeviren: Şiirsel Taş, Redhouse Kidz Yayınları, 2022, 32 sayfa.

ÇINGIRAKLI DEVE – SAMED BEHRENGİ

Babasıyla birlikte Tahran’ın yoksul semtlerinden birinde yaşayan Latif’in aklı fikri, sadece bir oyuncaktadır. Yalınayak ve aç karnına gezdiği sokaklar, günün sonunda hep çıngıraklı deveye çıkmaktadır. Hayallerini süsleyen oyuncağa, yalnızca rüyalarında kavuşan bir çocuğun sorusu geçerliliğini hâlâ korumaktadır: Hakkımı nasıl alacağım?

İran çocuk edebiyatının unutulmaz yazarı Samed Behrengi, okurlarını yoksul bir çocuğun düşlerine ortak ediyor. Zengin ve fakir ayrımını çocuksu bir bakışla anlatan yazar, sahip olmak, çocuk hakları, empati gibi kavramlar üzerine düşündürtüyor.

KÜNYE: Çıngıraklı Deve, Samed Behrengi, çeviren: Mojgan Dolatabadi, resimleyen: Gizem Gözde Uçar, Kırmızı Kedi Çocuk, 2022, 56 sayfa.