Hazırlayan: Deniz Burak Bayrak

ZAMANSIZ – LATİFE TEKİN

Çağdaş edebiyatın büyük yazarlarından Latife Tekin karantina sürecinde yazmaya başladığı bu sürpriz kitabında zamansız, zeminsiz, tanımsız ve insan varoluşunun ötesinde her türden dönüşüme, başkalaşıma açık kadim bir aşk duygusunun izinden gidiyor. Beden, ten ve zihinde kayıtlı hafıza şiirle titreşip yeryüzünün hafızasıyla birleşirken gölün kalbinden yepyeni bir anlatı doğar: Gelincik ve Yılanbalığı suretinde açan sadece yeni bir hikâye değil kalp çarpıntısının kaydıdır. Göle ve oradan da okuruna akseden prizmatik savruluş.

KÜNYE: Zamansız, Latife Tekin, Can Yayınları, 2022, 120 sayfa.

GÖLGEYE ÖVGÜ – CUNİÇİRO TANİZAKİ

20. yüzyıl Japon edebiyatının devlerinden, büyük eserlerin yaratıcısı Cuniçiro Tanizaki, kariyeri boyunca ülkesinde dönemin en büyük yazarı olarak kabul gördü, daha sonra ise Haruki Murakami, Yasunari Kavabata ve Yukio Mişima’yla birlikte savaş sonrası Japon edebiyatının “büyük dörtlü”sünden biri olarak anıldı.

Gölgeye Övgü’de Tanizaki modernleşen dünyayı karanlık ve ışık üzerinden, Doğu ve Batı toplumlarının ilerleme karşısındaki reflekslerini de mukayese ederek masaya yatırıyor. Yalnızca gölgeye değil, apartman çatıları, tuvaletler, lambalar, kâğıt ve yemek takımı gibi günlük hayatta üzerine pek kafa yormadığımız şeylere, gösterişli olmayana kendine has üslubuyla dikkat çekiyor.

KÜNYE: Gölgeye Övgü, Cuniçiro Tanizaki, çeviren: Burcu Erol, İthaki Yayınları, 2022, 72 sayfa.

KURT MINTIKASI – JAVIER MARIAS

1971 yılında yayımlanan Kurt Mıntıkası Javier Marías’ın ilk romanıdır; 17 yaşında yazmaya başladığı bu romanı bir sene gibi kısa bir sürede bitirmiştir. Hikâye Amerika Birleşik Devletleri’nde geçer ve bütün kahramanları da Amerikalıdır. Marías bu ilk kitabında, 1922’de Taeger ailesinin dramatik parçalanmasıyla başlayan, kara romandan melodrama, Amerika İç Savaşı’ndan egzotik Güney’e, polisiye entrikalardan otuzlu yıllardaki gangster çatışmalarına uzanan yüksek tempolu, soluk kesici bir maceralar silsilesine davet ediyor okuru. Kurt Mıntıkası’ında yazarın, dikkat çekici bir yazınsal olgunluk, keskin bir ironi anlayışı ve baş döndüren bir hikâye kurma yeteneği sergilediğine tanık oluyoruz. Juan Benet’e göre, “mükemmel ve zalim bir pastiş” olan bu romanın, cüretkâr ve parçalı kurgusu, kasıtlı klişe kullanımı, son derece akıcı tekniğiyle, öncü bir yapıtı olarak karşımıza çıktığını söylemek abartı olmaz.

KÜNYE: Kurt Mıntıkası, Javier Marías, çeviren: Çiğdem Öztürk, YKY, 2022, 200 sayfa.

ASPERN’İN MEKTUPLARI – HENRY JAMES

Mazide kalmış bir aşk hikâyesi. Şair Aspern’in sevdiği kadına yazmış olduğu ve kimsenin bilmediği eski mektupların peşine düşen saplantılı bir editör. Mektuplara ulaşabilmek için varını yoğunu ortaya koyan, Juliana’nın Venedik’teki konağında çok yüksek bir meblağa birkaç oda kiralayan editör amacı uğruna neleri göze alabilecek, hangi sınırları aşabilecektir? Saplantılı editör, Juliana ve yeğeni Tina’nın arasında, şair Aspern’in hayaletinin gölgesinde oynanan sürprizlerle dolu oyunu kim kazanacaktır?

İlk olarak 1888’de yayımlanmış olan Aspern’in Mektupları, modern edebiyatın kurucu yazarları arasında sayılan Henry James’in gerilim inşa etmedeki ustalığının, karakter yaratmadaki gücünün parlak bir örneği.

KÜNYE: Aspern’in Mektupları, Henry James, çeviren: Emel Ağanoğlu, Everest Yayınları, 2022, 132 sayfa.

BOZKIR – TEA OBREHT

Kaplanın Karısı’nın ödüllü yazarı Tea Obreht’ten Yılın En İyileri seçkilerinde yer alan ve büyük ilgi toplayan sürükleyici bir roman: Bozkır. Bir ucunda kayıplara karışan kocası ve kaybetmiş olsa da zihninde hep konuştuğu kızıyla Nora’nın, diğer ucundaysa Balkanlar’dan Vahşi Batı’ya savrulmuş bir mezar hırsızının bulunduğu bir hikâye anlatan Obreht, dönemin hakikatlerini kurguya katıyor ve gerçekliği kendine özgü efsunlu bakışıyla muhteşem bir biçimde bulandırıyor. Osmanlı’dan Amerika’ya, Balkanlar’dan Arizona’ya uzanan Bozkır, edebiyat sahnesine genç bir yetenek olarak adım atmış Tea Obreht’in olgunluk eseri.

KÜNYE: Bozkır, Tea Obreht, çeviren: Roza Hakmen, Siren Yayınları, 2022, 384 sayfa.

TÜRKİYE’DE KADIN ÖZGÜRLÜĞÜ VE FEMİNİZM 1908-1935 – ZAFER TOPRAK

Türkiye’de feminizmin yüz yılı aşkın bir geçmişi var. Kadın özgürlüğü 20. yüzyılın ilk çeyreğinde Türkiye’de toplumsal dönüşümün ana eksenini oluşturdu. 1908 Jön Türk Devrimi’yle birlikte gündeme gelen uluslaşmadan laikliğe, temel dönüşümlerin çoğu kadını doğrudan ilgilendiriyordu. “Hürriyetin İlânı” kadına özgürlük mücadelesinin yolunu açmıştı. Böylece Cihan Harbi ertesi, feminizm sözcüğü kadın-erkek eşitliği özleminin simgesine dönüştü. Kamusal alanda görünür hale gelen kadın “özneleşiyor”, kendine özgü bir kimlik kazanıyordu. Ancak geleneksel hiyerarşiler ve dünün kültür kodları sorgulanırken, on yılı aşkın savaş ortamında yoksullaşan kadın özel yaşamında köklü sarsıntılar geçirdi. Fuhuş ve intihar baş edilmesi gereken temel sorunlardı. Cumhuriyet’in laik düzeni ve Medeni Kanun kadına özlemini duyduğu eşit statüyü sağladı. Türk kadınının birçok Batı ülkesinden önce seçme ve seçilme hakkını elde etmesi dış dünyada da yankı buldu. Nitekim 1935 Uluslararası Kadınlar Kongresi’nin İstanbul’da toplanması bunun kanıtıydı. Prof. Dr. Zafer Toprak, Türkiye’de Kadın Özgürlüğü ve Feminizm’de özgün kaynaklara dayanarak kadının 1908-1935 arasındaki ilk dönem özgürlük mücadelesini ve kazanımlarını anlatırken, “Sonuç” bölümünde de 1965 sonrası ülkede etkinleşen ikinci dalga feminizmi ele alıyor.

KÜNYE: Türkiye’de Kadın Özgürlüğü ve Feminizm 1908-1935, Zafer Toprak, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2022, 592 sayfa.

RUSYA: HUZURSUZ İMPARATORLUK-BİR TARİHSEL ATLAS – IAN BARNES

Rusya: Huzursuz İmparatorluk, Bir Tarihsel Atlas Rus tarihini sadece bir anlatıyla değil, haritaların diliyle de tasvir ediyor. Derby Üniversitesi’nden tarih profesörü Ian Barnes, uzun yıllar devam eden araştırmalarının meyvesi olan bu eserin yayımlanmasına şahit olamadı. Yazar 2014 yılında öldüğünde, Putin Rusya’sı Soğuk Savaş sonrasında Ukrayna’ya verdiği Kırım’ı işgal etmeye hazırlanıyordu. Bugün bu huzursuzluk çetin ve sonu belirsiz bir savaşa dönmüş durumda: Rusya’nın tarihsel huzursuzluğu hâlâ devam ediyor. Bir ulusun ve bir coğrafyanın yaşadığı zaferler, felaketler, yaşattığı, yaşadığı acılar ve kıyımlar, renkli ve gerçek ölçekli haritalarla tarih ve coğrafya meraklılarının vazgeçilmez bir başucu eseri olacaktır. Canlı ve ayrıntılı haritaları, sürükleyici ve bilgilendirici metinleriyle bu eser Türk okurunun özlediği, tarih ve coğrafyayı buluşturan bu yazın türünün başarılı bir örneği. VakıfBank Kültür Yayınları’nın tarihsel atlaslar dizisinin bu ilk kitabı, huzursuz imparatorluk Rusya’nın kapılarını aralıyor…

KÜNYE: Rusya: Huzursuz İmparatorluk-Bir Tarihsel Atlas, Ian Barnes, çeviren: Abdullah Yılmaz, Vakıfbank Kültür Yayınları, 2022, 240 sayfa.

MELANKOLİNİN ANATOMİSİ 3. CİLT – ROBERT BURTON

Modern Avrupa uygarlığının en önemli metinlerinden Melankolinin Anatomisi, yayımlandığı 1621 yılından bu yana birçok yazara ilham kaynağı oldu. Bir rahip ve bilim insanı olan Robert Burton'ın tıbba, tarihe, edebiyata, bilime olan derin ilgisi onu tüm insanlığın duygu ve düşüncelerini kavramaya yönelttiğinde, aynı zamanda insanlık durumunun alegorisini ortaya koyacağı bu metni yazmaya karar verdi. Bir anlatı ustası olan Burton, Melankolinin Anatomisi'nde, ruhbilimsel sorunları modern denebilecek bir yaklaşımla ele alırken, okuruna günlük dile ait canlı bir üslup sunar. Melankoli tıbbi bir çerçevenin konusu gibi görünmekle birlikte Burton'ın keskin zekâsı onu, tarihin, edebiyatın, psikolojinin, astronominin ve teolojinin ilgi alanına sokar. Hipokrat’tan Aristoteles'e, Ortaçağ âlimlerinden bilim insanlarına, Latin dili edebiyatından Yunan metinlerine kadar birçok farklı referansa başvurarak metnini zenginleştirir. Elinizdeki metin, insanlık durumunun etraflıca çözümlemesini yapmaya çalışırken, yüzleşmekten korktuğumuz karanlık taraflarımızı, kendimize itiraf edemediğimiz olumsuz yönlerimizi de su yüzüne çıkarmaya cesaret ediyor.

KÜNYE: Melankolinin Anatomisi 3. Cilt, Robert Burton, Zeplin Kitap, 2022, 232 sayfa.

PARKTA KİMSECİKLER YOK – HAFİZE ÇINAR GÜNER

Arkadaşlardan uzak kalmak sıkıcıdır. Ama unutmamak gerekir ki, hayal gücü bazen en iyi arkadaştır. İşte öyle zamanlarda, bomboş bir park dopdolu bir maceraya açılır. Tıpkı bu kitaptaki gibi...

KÜNYE: Parkta Kimsecikler Yok, Hafize Çınar Güner, resimleyen: Gazal Fatollahi, Nesin Yayınevi, 2022, 33 sayfa.