MERAL - UĞUR TERZİ

Biliyordum. Yalnız değildim bu şehrin içinde. Yaklaşan zamanı ensemdeki sabahlarla değişiyordum her uzun pazar. Olur ya, akşamı edince aynı bahçede uyanıyorduk. Hafta dediğin tamı tamına yedi düdük, işte böyle başı salladık durduk. Bir köşeden çıksın istedim mi? Bunun çaresi neydi düşündüm mü…İşte orası kalabalık. Fakat çok iyi biliyorlardı beni. Hisler sabah eskir, düşler yok olur.

Beni maviliğimden uzağa koyan tavuk da işte böyle bir sabah yanaştı kafese. Git git dedi. Gıt gıt da demiş olabilir. Fakat ben git git gidebildiğim kadar gittim. Anama da yazmıştım çoktan, birkaç gün olmuştu… Üşüdüm. Eksik yapraklı ay çiçeği gibi büktüm güneşi. Ne bilirdim o güneşin arkası karanlık. Hikâye hazin, yoksul bir çocuk. Dinlesen ne dinlemesen ne? Yazsan içi kahır, okusan aklın kalır. Sevmek birini böylesine bir yük. Bir fincan tuz ruhu. Sevmek, hele maviliği… demirden demir bir gemi güvertesi. Çıkar yürek meydana, işin yoksa boya dur.

(Tanıtım Bülteninden)

KÜNYE: Meral, Yazar: Uğur Terzi, Nota Bene Yayınları, 2021, 192 Sayfa

YASA'DAN BUYRUK'A: HAK KURAMLARI VE ALEVİLER - HÜSEYİN KIRMIZI

“Alevi topluluklar ne yazık ki artık kendilerini kendi kurucu ilkeleri ve Yasa üzerinden okumak yerine, bunları bir yük gibi deneyimlemekte, onun yerine Kırmızı’nın metin boyunca ifade etmeye çalıştığı devlet takıntılı bir yeniden inşanın peşinde koşmaktadırlar. Bir yandan devlet takıntılı bir inşanın peşinde koşarken, aynı anda devletle mesafelenme refleksinin varlığıdır trajediyi anlamlı kılan.” -Ayhan Yalçınkaya

İnsan hakları kuramlarının imkânlarıyla Aleviliğe bakmaktan ziyade, Aleviliğin tarihsel deneyimi üzerinden insan hakları kavramına ve kuramlarına bakıyor bu kitapta Hüseyin Kırmızı. İnsan hakları, hak ve yasa kavramlarının sağlamasını yapıyor. Böylelikle, iktidar ve devlet kavramlarının da bir sorgulamasını yapıyor. İnsan ile devlet arasındaki ilişkiyi, insan ile “yüce olan” arasındaki ilişkiyi düşünmeyi derinlere inerek kışkırtıyor.

Kitapta bu evrensel tartışma, Aleviliğin tarihsel bilgisi içinde dolaşarak yapılıyor: Buyruk yazmaları, yasanın devletsiz “organı” olarak Alevi topluluğu, cem, pirlik-mürşitlik-dedelik…

Yasa ihlalinin, “ceza” statüsünden affedilemeyecek ağır bedeli olarak dar ve düşkünlük, özel bir ilgiyle tartışılıyor.

Yasa’dan Buyruk’a insanı anlamlandırma etrafında bir tarihsel ve düşünsel arayış…

(Tanıtım Bülteninden)

KÜNYE: Yasa'dan Buyruk'a - Hak Kuramları ve Aleviler, Yazar: Hüseyin Kırmızı, İletişim Yayıncılık, 2021, 158 Sayfa

DÜNYA SAVAŞI Z: KARANLIK KİTAPLIK - MAX BROOKS

"Okunması gereken bir kitap. Brooks, öylesine detaylı ve özgün yazıyor ki bizim bilmediğimiz bir şey bildiğinden şüphelenmemek elde değil." –Simon Pegg

Max Brooks, yakın dönem korku-gerilim edebiyatının öne çıkan yazarlarından. 2013'te beyaz perdeye uyarlanan ve büyük ilgi gören Dünya Savaşı Z de "zombi kıyameti" tahayyülünün çağımızdaki zirve noktası.

Çin'de ortaya çıkarak yavaş yavaş tüm dünyaya yayılan bir virüs, Büyük Panik döneminde insanları yaşayan ölülere çevirmişti. Sokaklar, korunaklı binalar, karargâhlar... artık hiçbir yer güvenli değildi. Zombiler ve insanlar arasındaki savaşın ardından dünya nüfusu yarı yarıya azalmıştı.

Yazar, Z virüsü pandemisinin ardından kurulan yeni dünya düzeninde birçok ülkeye giderek savaşın tanıklarıyla röportajlar yapıyor. Medeniyete etkilerini siyasi ve sosyolojik açılardan ele alırken hikâyenin gerilimi bir an bile düşmüyor. Ortaya insanlığın verdiği en büyük savaşın sözlü bir tarihçesi çıkıyor.

Salgın yayılıyor… Yaşayan ölüler her yerde.

(Tanıtım Bülteninden)

KÜNYE: Dünya Savaşı Z - Karanlık Kitaplık, Yazar: Max Brooks, Çevirmen: Alican Karakaya, İthaki Yayınları, 2021, 400 Sayfa

KARTACA: BİR AFRİKA İMPARATORLUĞUNUN YÜKSELİŞİ VE ÇÖKÜŞÜ - ALFRED J. CHURCH

Günümüzde Afrika’nın kuzeyinde bir harabe olan Kartaca eskiden dünyanın en güçlü imparatorluklarından birinin başkentiydi.
“Kartaca’nın öyküsünü anlatmak bir hayli zor zira bunu duygudaşlığa kapılmadan ve düşmanlarının bakış açısından ele almak gerekiyor. Öte yandan, yararlanılacak bol miktarda malzemenin bulunması da büyük bir avantaj; bu sayede belli oranda oldukça gerçekçi bir öykü anlatılabilir.”
Alfred J. Church son derece canlı bir anlatımla bizi kentin kuruluş efsanelerinden Kartaca’nın Akdeniz’deki hâkimiyetine, Hannibal’in İtalya seferinden Kartaca’nın Roma tarafından yok edilmesine dek uzun bir yolculuğa çıkarıyor.

(Tanıtım Bülteninden)

KÜNYE: Kartaca - Bir Afrika İmparatorluğunun Yükselişi ve Çöküşü, Yazar: Alfred J. Church, Çevirmen: Ekin Duru, Say Yayınları, 2021, 240 Sayfa

BAKIM MANİFESTOSU - KARŞILIKLI BAĞIMLILIK POLİTİKASI

“Bakım Manifestosu ekonomimizi ve toplumumuzu dönüştürmeye yönelik ışıltılı bir çağrı, üst üste gelen krizlerden nasıl çıkacağımıza ve yeni bir toplumsal yapıyı ilmek ilmek nasıl öreceğimize dair bir yol haritasıdır. Mevcut sistemin insanlara ve gezegenimize karşı sergilediği umursamazlığın panzehiri evrensel bakım etiğidir. Bakımın bir meta olmadığının bilincinde olan yazarlar onu, üzerinde yeni bir politikanın inşa edilebileceği bir uygulama, başat bir değer, düzenleyici bir ilke olarak görmektedirler.” 

Naomi Klein

“Umursamanın, küresel uygulamaları ve kurumları değiştirmede ve dünyamızı dönüştürmede ne kadar etkili olabileceğini ve olması gerektiğini gösteren bir 'bakım manifestosu' nihayet elimizde! Bu kitapta bakım, kişinin özel ilgi konusu ya da ahlakçıların esasen kadınlara özgü diye görüp üzerinde spekülasyonda bulundukları bir uğraş olarak değil, neo-liberal kâr makinesinin göz açıcı bir eleştirisi olarak sunuluyor. Bakım Manifestosu akrabalığın dönüşümüne giden yolun, toplumsal cinsiyet temelli işbölümünün, ekolojik aktivizmin haritasını çıkarıyor; ilerici ulusüstü kurumlara kılavuzluk edecek bir ilkeler bütünü -karşılıklı bağımlılık ilkeleri- temin ediyor. Bakım Kolektifi, bu dar zamanlarda, apaçık bir dille, bakımın karmaşık bir geçmiş ile umut vaat eden bir geleceği beraberinde getirdiğini hatırlatıyor bize. Bakım, yaşamlarımızın nasıl birbirine bağlı olduğunu gösteriyor, içinde yaşadığımız dönemi değiştirecek bir umut politikasına can suyu veriyor.”

Judith Butler

(Tanıtım Bülteninden)

KÜNYE: Bakım Manifestosu - Karşılıklı Bağımlılık Politikası, Yazar: Kolektif, Çeviren: Gülnur Acar Savran, Dipnot Yayınevi, 2021, 127 Sayfa

MODERN MERAM: BÜYÜK ROMANLARI OKUMAK - ERSAN ÜLDES

Bugüne kadar ağırlık, daha çok derinlerde dolaşan deşifre edici çalışmalarda ve mitlere yaslanan simgesel araştırmalarda oldu. Ne yazık ki bunlar, modernist romanları genelde olduğundan “büyük” gösterirken yazarlarını da bir nevi peygamber mertebesine taşıdı. İlginçtir, teorik olarak modernizmin karşısında duran postmodernizm dahi, olumlayarak olmasa bile bu aşırılığa katkı sundu.

Mevcut durumda sorulabilecek soru şu: Bu saatten sonra söz konusu romanlara daha üstten, daha genel bir bakışla yaklaşabilmek mümkün mü?

Ersan Üldes’in edebiyat tarihinde farklı bir kapı aralayan “büyük” romanlara alternatif bir eleştiri getirdiği bu kitap, hem okur hem de edebiyat adına bir özgürleşme hareketi olarak tanımlanabilir: Herkesi tüm “izm”lerden kurtarıp eserlere atfedilen ulvi değerleri bir kenara bırakma ve onları yeniden birer “roman” olarak görme gayreti.

Marcel Proust’tan Thomas Mann’a, William Faulkner’dan Hermann Broch’a, Robert Musil’den Virginia Woolf’e pek çok tanınmış isim bu çabadan payını alırken, üzerlerine iliştirilmiş sıfatlarla birlikte önümüze gelen eserler hakkında farklı sorular sorabilme cesareti kazanıyoruz. Örnekse, bir sabah devasa bir hamamböceğine dönüşmüş hâlde uyanan Gregor Samsa mıdır gerçekten? Peki, James Joyce Ulysses’i yazmaya başladığı masaya “büyük” bir roman kurgulamak üzere mi kurulmuştur? Modern edebiyatın öncülerinden sayılan Thomas Mann, gerçekten bir modernist midir?

Yukarıdakilere benzer onlarca meseleyi sorgulayan bu kitap aslen şunu anlamaya çalışıyor: Dayatılan tüm kalıpların dışına çıkarak “büyük” romanları başka bir gözle okuyup irdelemeye hazır mıyız?

Göreceğiz...

(Tanıtım Bülteninden)

KÜNYE: Modern Meram - Büyük Romanları Okumak, Yazar: Ersan Üldes, Kafka Kitap, 2021, 164 Sayfa