İnsan iyi midir, kötü müdür? Peki iyilik, kötülük, güzellik, çirkinlik ve bilumum ikilikler gerçekten de mutlak bir anlama mı sahiptir? İyilik, güzellik, erdem, ahlak gibi kavramları yeniden tartışmaya ve mutlak bir tanımlama arayışına girmeye gerek yok zannımca. Yunan filozofları ve ardılları yeterince durdu ethos, pathos ve logosun. Zaten patikalarından geçmekte olduğumuz çağ, tarihin, felsefenin, politikanın, bilimin ve sanatın sonundan sonrasıyken yeterince muğlak bir alanda duruyoruz. Üzerinde temellenmeye çalıştığımız zemin ayağımızın altından kayıp gidiyor. Şu an yapabileceğimiz, tarihe, coğrafyaya, sanata ve insana ve dahi dile nüfuz eden bu muğlak alanda dolaşmak, sınırları ve sınırlılıkları ve olasılıkları keşfe çıkmak. Tıpkı Ece Temelkuran’ın, İyilik Güzellik’te savunduğu gibi, “ikiliklerin tartışıldığı, kahramanların rol aldığı tragedya çağından, insanın karmaşık öyküsünün sürekli yeniden karıldığı modern topluma ulaşmış olan düşünceyi aynı ikiliye yeniden sıkıştırmamak için” ikiliğin ötesindeki hikâyelere dalmak gerek.

Burada da karşımıza kültürün ve sanatın, yazının ve kitabın mucizevi iksiri çıkıyor. Kötülük çağında, devam edebilmemizi, her gün yeniden ayağa kalkabilmemizi sağlayacak denli kuvvetli bir iksir bu. İşte Temelkuran’ın bu kitapta toplanan yazıları bize “follow the white rabbit” diyor. Uygarlıkla paralel gelişen vahşet ve savaşlardan sonra geriye kalan acı, parçalanmış bellek ve beklikler, bir de yazı kalıyor zira. Yazı bize yaşananlardan ders çıkarmayı, hayattaki diğer olasılıkları, direnç mekanizmalarını, hatırlamayı, kolektif bilinci, umudu ve yıkım ve devrimleri taşıyan yegane somut iletişim aracı. İyilik Güzellik’te toplanan yazılar da bunun bir ispatı niteliğindeki yazılardan oluşuyor. Kitabın bu anlamda çok tutarlı ve kendi içinde bütünlüklü bir seçki olduğunu söylemek mümkün.

2016 yılında tüm kitaplarıyla Can Yayınları’na transfer olan Ece Temelkuran’ın bu kitabında 2013-2017 yılları arasında KafkaOkur, Penguen, T24 ve BirGün’deki yazılarına yer verilmiş. Tüm bu yazıların ortak paydası ise, “Nasılsın?” sorusuna “Ne olsun! İyilik güzellik.” yanıtı vermeyi bizlere yeniden hatırlatmak. O günlere dek ise kültürün, sanatın gerekliliğine ve yaşamsallığına ilişkin inancımızı tazeleme gayesi. Sanatın herhangi bir dalıyla ilgilenen çoğu insanın son yıllarda aklından geçen düşünceyi dile getirerek, “Onca kötülük varken ‘ilginç’ olandan, edebiyattan bahsetmek ahlaken bir suç değil miydi?” bu soruyu yine edebiyatın kendi silahlarıyla çürütüyor. “İyilik ve kötülükle sınırlı düşünmek, insanın hayal kurmak, hikâye anlatmak, düşünmek yetilerini ve bu yetilerden kaynaklanan en üstün yaratma becerisini böyle ablukaya alıp boğuyor.” Böylesine çıldırtıcı bir kötülük çağında dahi ele geçirilmesine izin vermememiz ve sahip çıkmamız gereken yegane yetilerimiz; hayal kurmak ve yaratıcılık.

Temelkuran’ın o kendine has sesini, gazetecilikten gelen deneyimleri, kadınlara özgü hassasiyeti ve yazar kimliğiyle birleştirerek yarattığı dil dünyasını bu kitaptaki yazılarda da görmek mümkün. Bu coğrafyadan çıkan, kendine has bir üslubu ve anlatımı olan kadın yazarlardan çok güçlü bir figür Ece Temelkuran. İyilik Güzellik, umutsuzluğa dayanabilmenin ve her gün yeniden ayağa kalkabilmenin en güç olduğu bu günlerde bize yalnız olmadığımızı, gerek ülkede gerekse dünyada hüküm süren sarsıcı kötülük temsillerine rağmen edebiyata sarılmanın yaşamsallığını vurguluyor.

İyilik Güzellik, inanmanın, gülmenin, yola devam etmenin, okumanın, yazmanın, başımıza gelen güzel şeylerin peşini bırakmamamızı öğütlüyor. Kültür sanattan edebiyata, coğrafyadan siyasete, Türkiye’den dünyaya kadar günümüz aşklarına, bireysel ve toplumsal ilişkilerine, sosyal medyanın hayatımızda değiştirdiklerine, savaşa, barışa, inceliklere, gündelik hayata mercek tutan yazılarıyla Temelkuran’ı özleyenlere birebir gelecek bir kitap.

KÜNYE: İyilik Güzellik, Ece Temelkuran, Can Yayınları, 2017, 160 sayfa.