Suriye'de sekiz yılı geride bırakan savaşta, siyasi çözümün anahtarı olarak görülen anayasa çalışmalarında ilk adım atıldı. Hükümet ile muhalefetin temsilcileri anayasa komitesinin ilk toplantısı için Birleşmiş Milletler'in (BM) Cenevre Ofisi'nde bir araya geldi. BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, toplantının açılışında yaptığı konuşmada "Bu tarihi bir an" ifadelerini kullandı.

BM Güvenlik Konseyi'nin 2012 yılında, Suriye krizinin çözümüne ilişkin aldığı 2254 No'lu kararın dayanak olarak gösterildiği komitenin oluşturulmasına, Ocak 2018'de Soçi'de düzenlenen Suriye Ulusal Diyalog Kongresi'nde karar verilmişti. Suriye'de gerginliğin azaltılması için başlatılan Astana sürecinin garantörleri, Türkiye, Rusya ve İran'ın yürüttüğü yoğun müzakerelerin ardından 150 kişilik nihai liste oluşturuldu. Pedersen, üç günlük toplantı maratonunun ilk günündeki konuşmasında "Suriye hükümetinden 50 temsilci ile muhalefetten 50 temsilci ilk kez yüz yüze bir araya geldi. Bu tarihi bir an. Diyalog, Suriye'nin içine ve dışına umut veriyor" ifadelerini kullandı. Pedersen, komitenin çalışmalarında Suriye'nin, toprak bütünlüğü, birliği, egemenliği ve bağımsızlığının yanı sıra BMGK kararlarını esas alması gerektiğini hatırlattı. "Siz Suriyeliler, bu Komite'nin üyeleri, taslağınızı kendiniz hazırlayacaksınız. Sizlerden sabırlı ancak çalışmaların başarılı olması için ısrarlı olmanızı istiyoruz" ifadelerini kullanan Pedersen, ara buluculuk görevini ise üstleneceklerini belirtti. 

'SAHADAKİ DURUM SİYASİ SÜRECE ZARAR VERİYOR'

Anayasa komitesinin iki eş başkanı, hükümet temsilcisi Ahmed Kuzbari ile muhalif Hadi el Bahra da Pedersen'in ardından söz aldı. Kuzbari Suriye halkının gözünün üzerlerinde olduğunu belirtti ve çalışmaların başarılı olması için irade sergilenmesi gerektiğini belirtti. Konuşmasında terörle mücadele vurgusu yapan Kuzbari, yeni bir anayasa yapılması veya var olan anayasanın gözden geçirilmesi seçeneklerinin her ikisinin de mümkün olduğunu söyledi. Kuzbari, ülkedeki yabancı güçler için "işgalci" ifadesini kullanarak, sahadaki durumun siyasi sürece zarar verdiğini de sözlerine ekledi.

Muhalefet temsilcisi Hadi el Bahra ise çalışmalar sırasında "farklılıklar yerine ortak noktalara odaklanmayı hedeflediklerini, iki taraf arasında güven artırıcı önlemler kapsamında ele alınan alıkonulanlar dosyasının göz ardı edilmemesi gerektiğini" söyledi.

ANAYASA ÇALIŞMALARINDA BELİRSİZLİKLER

Hükümet, muhalefet ve sivil toplumdan 15'er kişinin yer aldığı yazım grubunun oluşturulduğu komitenin çalışmalarının ne kadar süreceği henüz belirsizliğini koruyor. Bir diğer belirsizlik noktasını ise yeni bir anayasanın mı gündeme alınacağı yoksa 2012 tarihli anayasada değişiklik yapılması yoluna mı gidileceği konusu oluşturuyor. Son olarak, çalışmaların başarıya ulaşması halinde hazırlanan taslağın referanduma götürülmesi konusunda ise Suriye hükümetinin nasıl tavır alacağı bilinmiyor.