Sarı Yelekliler'in gösterileri Fransa'nın en uzun süren eylemleri oldu. Akaryakıt zamlarını protesto etmek için başlayan gösteriler, toplumun Macron ve hükümetin genel politikalarına yönelik artan tepkisini ortaya koyduğu eylemler haline geldi. Fransa'da halk, Macron'un göreve geldiği günden bu yana yürüttüğü politikalarla ülkedeki zenginleri daha da zengin etmesi ve orta ve alt gelirli insanların yaşamlarını zorlaştırması sebebiyle öfkeli.

POLİS ŞİDDETİ

Polisin eylemlerde göstericilere karşı kullandığı şiddet en çok tartışılan konuların başında geliyor. İki polisin, Sarı Yelekliler'in 1 Mart'ta düzenlediği gösteride eylemcilere şiddet uyguladığı gerekçesiyle yargılanacak olması aslında şiddetin boyutunu gösteriyor.

İnsan hakları savunucuları, polisin kullandığı savunma silahlarının yasaklanmasını isterken, uluslararası ve Avrupa Birliği (AB) kurumlarının uzun bir süre bu konuyu görmezden gelmesi dikkati çekti.

Konuya ilişkin ilk açıklamayı gösterilerin başlamasından yaklaşık 2 ay sonra dönemin Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjorn Jagland yaptı ancak polis şiddetine değinmedi.

Polisin kullandığı silahlara ilişkin ilk uyarı ise Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Dunja Mijatovic tarafından 30 Ocak'ta yapıldı. Bundan birkaç gün sonra Avrupa Parlamentosu, polisin savunma silahlarının kullanımını kınayan bir karar tasarısını onayladı.

MACRON DUYARSIZ KALDI

Macron ve hükümeti, eylemcilerin taleplerine karşı genel anlamda duyarsız kaldı. Macron yönetimi bazı ekonomik tavizlerde bulunsa da bu tavizler halkı tatmin etmedi. Aksine Macron, halkın karşı çıktığı reformları kararlı şekilde yerine getireceğini belirtti.

Gösterilerde yaşanan şiddet olaylarına da tepki gösteren hükümet, protestoculara karşı tutumunu sertleştiren adımlar attı. Hükümetin nisanda yürürlüğe soktuğu yasaya göre izinsiz gösteri yapanlara ve şiddete başvuranlara karşı sert cezalar uygulanıyor.

SARI YELEKLİLERİN KAZANIMLARI

Sarı Yelekliler 1 sene içeresinde, taleplerini tam olarak karşılamasa da Macron'dan birçok ekonomik vaat almayı başardı. Buna göre şirketlere ek vergi yükü getirmeden asgari ücrete 2019 itibarıyla aylık 100 avro zam yapıldı, işveren çalışanlarına bin avroya kadar ek vergi ödemeden fazla mesai ücreti ödeyebilecek, 2 bin avronun altındaki emeklilik maaşlarından artık kesinti yapılmayacak, çalışanların ödemesi gereken gelir vergisi düşürülecek ve şirketlerin ödemesi gereken bazı vergiler de kaldırılacak ve emeklilik maaşı en az bin avro olacak.

‘HÜKÜMET BİR GÜN PES ETMEK ZORUNDA KALACAK’

Sarı Yelekliler hareketinin öncülerinden Thierry Paul Valette, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Taleplerimize ilişkin Emmanuel Macron'dan hâlâ somut cevap alamadık. Bizi dinlemiyor ve kendi politikasını sürdürüyor. Taleplerimizin tamamı yerine getirilene kadar gösterilere devam edeceğiz" diye konuştu.

Ülkede birçok sektörde memnuniyetsizlerin olduğunu ve bu nedenle gösteriler yapıldığını ifade eden

Valette, "Hükümet bir gün bir şekilde pes etmek zorunda kalacak." dedi.

Valette, "Fransa, savunma silahlarının kullanımı konusunda uluslararası hukuka riayet etmiyor. Fransa aynı zamanda toplanma hakkını ihlal ediyor. Polis şiddeti cezalandırılmadı. İfade ve eylem özgürlüğü tamamen ihlal edildi. İnsan haklarını temsil ettiğini söyleyen bir ülkede bunların olması daha önce olmadığı kadar kötü" ifadelerini kullandı.

Hükümetin sarı yeleklilere karşı tutumunun olumsuz olduğunu kaydeden Vallette, "Hükümet, gösterileri bitirmek istiyor ve demokrasiye karşı davranıyor" yorumunu yaptı.

Valette, Paris Valiliği izin vermese de bugün Paris'teki Champs-Elysees Caddesi'nde, yasal hakları olduğu gerekçesiyle gösteri düzenleyeceklerini söyledi.

"Gösterilerde polis şiddetinin artması, keyfi gözaltına alınmalar, Macron'un ülke genelindeki toplantıları, Avrupa Parlamentosu seçimleri ve siyasi baskılar katılımın azalmasına neden oldu" değerlendirmesinde bulunan Valette, ancak bunların eylemlerin son bulması için yeterli nedenler olmadığını vurguladı.

Valette, "Gösteriler, süresi ve düzenlenme şekli bakımından daha önce görülmemiş eylemlerdir" dedi.

Çeşitli sektörlerin gelecek haftalarda düzenleyeceği gösterilere ve grevlere destek vereceklerini ifade eden Valette, gelecek yıl düzenlenecek yerel seçimlerde de yarışacaklarını sözlerine ekledi.

GÖSTERİLERİN BİLANÇOSU

Hükümetin paylaştığı son verilere göre, gösterilerde 4 bin 245'den fazla kişi yaralandı, 12 bin 107'den fazla kişi gözaltına alındı ve 3 bin 163'den fazla kişiye hapis cezası verildi.

Mediapart internet sitesinin haberine göre polisin kullandığı silahlar nedeniyle 5 kişinin eli koptu, 23 kişi gözünü kaybetti, 479 kişi de yaralandı. Toplam 11 kişinin öldüğü Sarı Yelekliler'in eylemlerinde bir kişinin polis silahıyla yaşamını yitirdiği belirtildi. (AA)