Sağlık Bakanı Koca, ‘normalleşmenin’ hızlandığı 1 Haziran’dan itibaren Orta Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da vaka sayılarının “kısmi” olarak artış gösterdiğini söyledi. Koca, Hareketliliğin getirdiği, maske kullanmamak noktasını gösteren bir durum. Diyarbakır'da 100 vakaya varan bir artışı görüyoruz. Kültürel, sosyal, nişan gibi benzer etkinlikler sonrası artışın daha fazla olduğu görülüyor” dedi.

Koronavirüs Bilim Kurulu, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca başkanlığında toplandı. Koca, toplantının ardından kameraların karşısına geçerek yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınının seyrine ve ‘yeni normal’ sürece ilişkin açıklamalarda bulundu. 

Koca'nın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

- “65 yaş üstü büyüklerimiz sabah 10.00 ile akşam 20.00 arasında dışarı çıkabilecektir. Bu grubun evde kalmasının sebebi Covid-19'a karşı ciddi dezavantaja sahip olmalarıdır. Kısıtın neredeyse tümden kalkmış olmasının anlamı dezavantajın ortadan kalkması değildir.”

- “65 yaş üstü büyüklerimize sokağa çıkma yasağı konmadan önce vakaların yüzde 15,7'si bu yaş grubundandı. Sokağa çıkma yasağından sonra bu oran yüzde 7,5'a düştü. Hastalığa yakalanma oranı yaklaşık yüzde 50 oranında azalmıştır. Evde kalarak elde edilen bu sonuçlar dışarıda tedbirlere tam uyumla sürdürülmelidir.”

- “Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanan kararlarla 18 yaş altı kısıtlamaların tümü kaldırıldı. Başta çocuklarımız olmak üzere hastalığı belirtisiz taşıyan, bulaştırıcılıkta potansiyeli olan gruptur. Vaka sayımızın, kayıplarımızın azalması gençlerimizin ve fedakar vatandaşlarımıza bağlıdır. Umarım gençlerimiz ve büyüklerimiz bu serbestliği hem bir hak hem hak edilmiş teşekkür olarak görürler umarım.”

‘MESULİYET ARTIK GENÇLERDE’

- “Sevgili gençler salgın döneminde genç olmak kabahat değildi. Belirti göstermeden virüsü taşıma potansiyeli taşımanız maalesef evlerde kaldınız. Güç de mesuliyet de artık sizde. Bu günlerin örnek genci maskesini takan, mesafesini koruyan gençtir.”

- “Kıymetli büyüklerim evde kaldığınız günler boyunca riskten uzak kaldınız. Şimdi serbestlik gelmiş olması riskin kalktığı anlamına gelmiyor. Günde 10 saat olan serbest zaman hakkınızı ihtiyatlı bir şekilde kullanabilirsiniz. Sizden ricam evden geçen günleri riske atmamanız. Lütfen büyüklüğünüzü göstermeye devam edin.”

- “Bu sınavın finaline hazırlanmalıyız. Tedbirler konusunu layıkıyla uygulamakta her ne kadar bazı sorunlar yaşasak da iyi çalıştık. Şimdi hastalıktan kendimizi nasıl koruyacağımızı son derece iyi biliyoruz. Kontrollü sosyal hayata uyarak aktif mücadeleye geçtik. Ekonomik, sosyal, kültürel hayata katılarak işimize dönerek başladık. Koronavirüs maskesi ve koronavirüs riskine 1,5 metre mesafe tedbirden biri tek başına yeterli değildir. İki tedbir birlikte tam tedbirdir.”

- “Bir üçüncü husus var. El temizliğine normalden fazla önem gösterilmelidir. Virüs bazı yüzeylerde bir müddet canlı kalabildiği için ağza ve burna dokunulduğunda bulaş olabilir. Evimizin dışındaki her ortamda virüsten korunmanın çaresini zikrettiğimiz bu tedbirlerde arayalım.”

- “Tedbirlere uymayın, normalleşme sürecini kurallara uyarak geçirmenin önemi bu bakımdan büyüktür. Tedbirlere uymak devletimize, milletimize karşı birer ödevdir. Normale dönüşün geri dönüşsüz olmasını sağlarsak daha mutlu bir ülke olacağız.”

SORU-CEVAP

Koca, açıklamalarının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı:

YURT DIŞINDAN GELENLERE TEST VE KARANTİNA OLACAK MI?

- “Dünyada özellikle normalleşme döneminde uçuşlarla ilgili büyük tartışmalar olduğunu biliyorsunuz. Hava yolu şirketleri, ülkeler boyutuyla. Bu uçuşların nasıl yapılabileceği konusu çok tartışmalı. Avrupa ülkeleri DSÖ dahil olmak üzere bu süreçte hava limanlarında test yapılmasını önermiyor. Biz Türkiye'de özellikle turizmin yoğun olduğu bölgelerde, oteller dahil olmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığımızla yoğun çalışarak, oradaki işletmeleri sertifikalandırarak, bütün detayları belirlemiş olduk. Avrupa'dan farklı olarak şunu yapmak istiyoruz; yurt dışından gelen bütün vatandaşlarımızı sağlık taramasından geçirmek istiyoruz. Eğer hastalık bulgusu varsa o durumda biz gerektiğinde hastanede tedavisini planlıyor olacağız. Bunun dışında ülkelerden gelen, Kültür ve Turizm Bakanlığı, THY ve Ulaştırma Bakanlığımızla birlikte ülkelerdeki salgın durumu göz önüne alarak belirlemiş olduk. Bunu ülkelerle birlikte yaptık. 90 ülkeyi belirledik sonra 60 ülke daha ilave edilmiş oldu. Bütün ülkelerle görüşülerek karşılıklı takvimlerle mutabık kalınmaya çalışıldı. Bu ülkelerden uçuşların yapıldığı dönemde bulaşın, vaka durumun ne olduğunu haklı olarak bilmek istiyoruz, yani test yapmak istiyoruz.”

ÖLÜM ORANLARI ÖNLEMLERE RAĞMEN NEDEN 65 YAŞ ÜSTÜNDE YÜKSEK ÇIKIYOR?

- “Bizi yanıltan, daha doğrusu yanlış algıyı oluşturan oranın yüksekliği. 1 Nisan sonrası 65 yaş üstü büyüklerimize kısıtlama uygulandı. 1 Nisan öncesi toplam vakanın içindeki 65 yaş üstü oranı yüzde 15,7 idi. Kısıtlama sonrası ise 65 yaş üstü bu oran yüzde 7,5'a düştü. Yani yarı yarıya azalmış oldu. Eğer aynı şekilde 15.7 şeklinde devam ediyor olsa idi o durumda bu sayı iki katına kadar hayatını kaybeden vatandaşımızın olmasıyla sonuçlanabilirdi. Sayı 8-9 bin belki 10 binlere yakındı. 65 yaş üstü kısıtlamadan son derece büyük fayda gördüğümüzü özellikle söylemek istiyorum. 65 yaş üstü ve kronik hastalıklara özel önem vermiş olmamızdan Türkiye'nin elde ettiği başarıyı DSÖ yeni yeni fark ediyor.”

‘ORTA ANADOLU, DOĞU VE GÜNEYDOĞU ANADOLU'DA KISMİ ARTIŞ VAR’

- “Genel olarak söylemem gerekirse; özellikle vaka sayısının yüzde 60 oranında olduğu İstanbul'u biliyoruz. İstanbul, İzmir gibi illerimizde vaka sayılarının azaldığını, hastane yükünün azaldığını rahat söyleyebiliriz. Her geçen gün özellikle 1 Haziran sonrası dahil olmak üzere Orta Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da giderek kısmi artışın olduğunu söyleyebiliriz. Hareketliliğin getirdiği, maske kullanmamak noktasını gösteren bir durum. Diyarbakır'da 100 vakaya varan bir artışı görüyoruz. Kültürel, sosyal, nişan gibi benzer etkinlikler sonrası artışın daha fazla olduğunu görüyoruz. Buralarda filyasyon çalışmalarımızı yoğunlaştırmış durumdayız. Vatandaşımız daha hassas davranmasını, tedbirler konusunda katı davranmak zorunda olduğumuzu söylemek istiyorum. Ankara'da son 2-3 gün bir yükseliş söz konusuydu. Bugünden itibaren Ankara da düşüşe geçmiş oldu. Konyamızda aynı şekilde bir fabrika ve iki yerleşim yerinde yapılan tarama sonrası bir yükselişin olduğunu gördük, bugün itibarıyla Konya'da düşüşün olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle toplu alanlarda, sosyal, kültürel durumlarda mutlaka mesafe kuralına, herkesin maskeli olmasını, el hijyenini mutlak surette dikkat etmemizin altını çizerek vatandaşımıza hatırlatmak istiyorum.”

- “Bu tedbirlere uyulmazsa daha üzücü sonuçlar çıkabilir, başa dönebiliriz. Herkesin sorumluluğunu yerine getirmesini tekrar hatırlatmak istiyorum. Hiç kimsenin bu anlamda farklı davranmaya hakkının olmadığını söylemek istiyorum. Toplum olarak birbirimizi yumuşak iletişim diliyle uyarmayı ihmal etmemiz gerektiğini hatırlatmak istiyorum.”

65 YAŞ ÜSTÜ İÇİN SAAT SINIRI NEDEN VAR?

- “Biz aslında 65 yaş üstü büyüklerimizin bu dönemde özellikle korumak amaçlı bir uygulamaydı. Çünkü 65 yaş üstü direncin düşüklüğüne bağlı olarak istemediğimiz sonuçların olduğunu biliyoruz. Uzun süreli içeride kalmanın getirdiği birtakım sorunların olduğunu biliyoruz. Bir hareketliliğin belli saatlerde sağlanması gerekiyor. 10 saat gibi zaman diliminin hepsini dışarıda kullanmaları gerekmiyor. Kimisi güneşli günler, kimisi işlerini takip etmek için günün belli saatlerini kullanabilme çerçevesinde geliştirilmiştir.”

HAFTA SONU YASAĞININ KALKMASI BİLİM KURULU'NUN KARARI MIYDI?

- “Daha önce söylemiştim. Hafta sonu özellikle bu anlamdaki karar hükümetimizin bir kararıydı. Özellikle bu çerçevede Bilim Kurulumuzun, daha önce söylediğim şekliyle gündemine gelmemişti. Bilim Kurulumuz da hareket serbestliğini büyüklerimiz için gerekli olduğunu söylemişti. Bu çerçevede sayın Cumhurbaşkanımızı toplumdaki genel beklenti doğrultusunda bütün detayları ile açıklamasını hepimiz görmüş olduk. Daha önce alınan hükümet kararıydı, toplumdaki beklentiler doğrultusunda sayın Cumhurbaşkanımız hepimize açıklamıştı.”