Myanmar Birliği Cumhuriyeti lideri Aung San Suu Çii ve Devlet Başkanı Win Myint gözaltına alındı. Myanmar ordusu, üst düzey siyasetçilerin ''seçim hilesine yanıt olarak gözaltına alındığını'' açıklayarak ülke yönetimine el koyduğunu ve ülkede 1 yıllık olağanüstü hal ilan edildiğini duyurdu. Operasyon, sivil hükümet ile ordu arasındaki gerilimin ve askeri darbe söylentilerinin ardından geldi.

İktidar partisi Ulusal Demokrasi Birliği (NLD) Sözcüsü Myo Nyunt, Reuters'a yaptığı açıklamada ülke lideri Aung San Suu Çii, Devlet Başkanı Win Myint ve partinin diğer üst düzey isimlerinin abahın erken saatlerinde gözaltına alındığını kaydetti. Nyunt, açıklamasında "Halkımızdan düşünmeden karşılık vermemesini ve yasalara uygun şekilde hareket etmesini istiyorum" ifadelerini kullandı. Sözcü, ayrıca kendisinin de gözaltına alınmasını beklediğini belirterek "Şu anda şahit olduğumuz durum karşısında, ordunun darbe yaptığını varsaymalıyız" dedi.

Silahlı kuvvetlere ait televizyon kanalında, iktidarın Başkomutan Min Aung Hlaing'e devredildiği, bir yıllık olağanüstü hal ilan edildiği duyuruldu. Myanmar ordusundan yapılan açıklamada, Suu Kyi ve diğer siyasi liderlerin, 'seçim hilesine' yanıt olarak gözaltına alındığı söylendi.

NLD, geçtiğimiz Kasım ayında hükümet kurmak için parlamentoda yeterli çoğunluğu sağlamış, ancak ordu seçimlerin hileli olduğunu savunarak hükümetin parlamentoyu toplamasının ertelenmesini istemişti.

PARLAMENTONUN BUGÜN AÇILMASI BEKLENİYORDU

Başkent Nepido'daki Myanmar parlamentosunun 'seçimde hile' tartışmalarının gölgesinde bugün açılması bekleniyordu.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, 29 Ocak'ta yaptığı yazılı açıklamada, Genel Sekreter Antonio Guterres'in Myanmar'daki 'son gelişmeleri büyük endişeyle takip ettiğini' belirterek tüm tarafları 'provokasyonun her türlüsünden kaçınmaya, 8 Kasım genel seçim sonuçlarına saygı duymaya ve demokratik normlara bağlı kalmaya' çağırmıştı.

AUNG SAN SUU KYI KİMDİR?

Myanmar'ın bağımsızlık mücadelesine liderlik eden General Aung San'ın kızı olan Aung San Suu Kyi, henüz 2 yaşındayken babasını suikast sonucu kaybetti. Suu Kyi on yıllar boyunca Myanmar'ı yöneten askeri güçlerin otoriter yönetimini eleştiren bir "insan hakları aktivisti" olarak tanındı.

1991 yılında ev hapsinde bulunduğu sırada Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü. 1989 ile 2010 yılları arasında toplamda yaklaşık 15 yıl boyunca tutuklu kaldı.

2015 yılının Kasım ayında, lideri olduğu NLD ile Myanmar'ın 25 yıl sonraki ilk serbest seçimini kazandı. Ancak Myanmar anayasası, çocukları başka ülkelerin vatandaşları olması nedeniyle Suu Kyi'nin başkan olmasına engel oldu. Bugün 75 yaşında olan Suu Kyi, ülkenin fiili lideri konumunda.

Myanmar'da Arakan eyaletinde yaşayan Arakanlılara soykırım yapıldığı iddiaları ise Suu Kyi ve yönetimini uluslararası alanda en çok zorlayan başlıklardan birisi haline geldi. Her ne kadar Myanmar ordusu üzerinde herhangi bir gücü olmadığı bilinse de, Arakanlılara yönelik düzenlenen operasyonların 1991 yılında Nobel Barış Ödülü'ne layık görülen Suu Kyi'nin de prestijini olumsuz etkiliyor. Birleşmiş Milletler (BM); Suu Kyi'yi "suç ortağı" olarak tanımlıyor.

Myanmar'da 2017 yılında bir karakola düzenlenen saldırının ardından ordu ağırlıklı olarak Arakanlıların yaşadığı bölgelerde operasyonlar düzenlemişti.

2018 yılında İnsan hakları kuruluşu Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International) Aung San Suu Kyi'ye verdiği Vicdan Elçisi Ödülü'nü geri çektiklerini açıkladı. 2009 yılında örgüt, ülkesinde barış ve demokrasi için verdiği mücadeleye işaret ederek, o dönem ev hapsinde olan Suu Kyi'yi Vicdan Elçisi Ödülü'ne layık görmüştü.

Af Örgütü, Myanmar Ordusu'nun Arakanlılara "açıkça zulmettiğini", Suu Kyi'nin ise ülkesinde yaşananlara sessiz kalarak önceden savunduğu değerlere "ihanet ettiğini" karara gerekçe gösterdi. Suu Kyi ise Arakanlılara ''etnik temizlik'' uygulanmadığını söyledi.