Merve Akbaş - Onur Dalar

Dünyaca ünlü giyim markası LC Waikiki ve kahve zinciri Starbucks’ta temizlik hizmeti veren taşeron firma MFA işçilerin ücretlerini ödemediği için emekçiler haklarını aramaya başladı. Kötü çalışma koşulları, güvencesizlik ve uzun çalışma saatlerinden şikayetçi olan işçiler, LCW ve taşeron firma MFA’nın el ele haklarını yediklerini ve tanık oldukları birçok skandalı İleri Haber’e anlattı.

16 SAAT MESAİ, AVM MESCİTLERİNDE UYKU…

LCW’ya taşeron işçi hizmeti veren MFA Consultant Danışmanlık Şirketi’nin yapısını incelediğimizde karşımıza dikkat çekici bir nokta çıkıyor. MFA Şirketi Küçükler Holding bünyesinde yer alıyor; Küçükler Holding ise LCW’nin en büyük hissedarı. LCW yine kendi şirketi olan MFA’dan taşeron işçi hizmeti alıyor fakat işçilere maaşlarını ödemiyor.
İleri Haber’e konuşan işçiler ‘esnek çalışma’ saatlerinden dolayı evlerine gidemediklerini ve AVM mescitlerinde uyuyarak 16 saatlik mesailerine devam ettiklerini ve maaşlarını alamadıklarını dile getirdiler.

7 PERSONELLE 18 KİŞİLİK İŞ GÜCÜ, 22 SAAT MESAİ!

İşçilerden Oya Yıldırım yaşadıklarını şöyle anlattı:

“Ben LCW’nin Bakırköy Capacity şubesindeki mağaza açılışında çalıştım. 7 gün 24 saat aralıksız çalışıyordum, 2 saat koltukta uyuyup sonra işe devam ediyordum. Denetçi geldiği zaman 7 kişi çalıştığımız halde 18 kişi çalışıyor gibi gösteriyorlardı, bu sayede de mesailerimizi yiyorlardı. Yani biz 7 kişi 18 kişi kadar işgücü ortaya koyuyorduk.  Açılıştan sonra iş saatleri normale döndü ama fazla mesailerimizi ödemedikleri gibi maaşlarımızı da hala vermediler.”

TANIDIK YÖNTEM: ŞİRKETLER TOPU BİRBİRİNE ATIP İŞÇİLERİ OYALIYOR

“LCW, taşeron şirket MFA’ya fiş kesiyor, MFA da sözde paramızı yatıracaktı. LCW, MFA’nın müdürünü aradı ve bize ‘paranızı ondan alacaksınız’ dedi. Taşeron şirket MFA bize ‘Sizin paralarınızı aracı kişiye ödedik ondan alacaksınız’ dedi. Aracı kişi ise Kadir Kaygısız diye birisi. Her aradığımızda bizi oyalıyor, battım iflas ettim gibi yalanlar söylüyor. 
Biz aracı falan bilmiyoruz MFA’yla çalıştık, MFA’dan hakkımızı vermesini istiyoruz.”

‘TAŞERONUN TAŞERONU’

“MFA’ya bağlı çalışıp parasını alamayan çok işçi var. Şu an MFA’dan ve LCW’den parasını alamayan ortalama 15 işçiyiz, taşeronun taşeronu diyerek bizi mağdur ediyorlar.”

İŞÇİLERİ BÖLMEYE ÇALIŞTILAR…

İşçi Yıldırım, söz konusu şirketin işçileri bölme amaçlı yöntemleri de başvurduğunu anlatarak şunları söyledi:

“MFA, LCW’nin yan şirketi, LCW müdürü bile ‘MFA bizim alt firmamız, paranızı mutlaka alırsınız’ demişti. Taşeron şirket maaşlarını alamayan işçileri oyalayarak vazgeçirmek istiyor.  MFA beni arayıp ‘ senin paranı veririz, ama sesini çıkarma’ dedi. Maaşlarını alamayan arkadaşlarımdan beni ayırmak için bu yolu denediler.”

HAKKINI İSTEYEN İŞÇİLERE TEHDİT: ADIMIZI KİRLETİRSENİZ BÜYÜK TAZMİNAT ÖDERSİNİZ

Yıldırım, taşeron firmanın hakkını talep eden işçileri nasıl tehdit ettiğini ise şöyle anlattı: “Benim iş e giderken her gün yolda 5 saatim geçiyordu. 1 aylık maaşımı alamadım. Günlük 125 liraya çalışıyorduk. Bazı arkadaşlarım ise 70 lira alıyordu, iş sözleşmemiz yoktu. Taşeron firma bize ‘Dava açıp adımızı kirletirseniz size karşı dava açarız. Davayı da biz kazanırız, bir sürü avukatımız var. Büyük tazminatlar ödersiniz’ diyerek korkutmaya çalışıyor. Çok ağır şartlarda çalıştık, emeğimizin karşılığını almak için sonuna kadar gideceğiz.”

‘BUNLARIN GEÇİM KAYNAĞI İŞÇİLERİ DOLANDIRMAK’

22 yaşındaki genç işçi Sedat Güzel de “Bize en başta ‘Paranızı haftalık alacaksınız’ demişlerdi 15-20 gün sonra ‘aylık alırsınız’ dediler, daha sonra ‘iş bitince alırsınız’ oldu. İş bitince de bizi oyalamaya başladılar, hala paramızı alamadık” şeklinde özetledi yaşadığı sömürü sürecini.

“Bu adamların geçim kaynağı işçileri dolandırmak” diyen Güzel yaşadıkları sorunları şöyle paylaştı: “Şu an işsiz kaldık, emeğimizin karşılığını alamadık. 

‘LCW BİZE ‘İŞ HARİCİ PARA MARA DEMEYİN’ DEDİ’

“Sigorta girişlerimizi göstermelik yaptılar giriş ve çıkış görünüyor ama 1 günlük prim bile ödememişler. LCW bize ‘İş harici bize para mara demeyin, ilgilenmiyoruz’ dedi. Biz çalışmayınca aç olan insanlarız 2 aydır işsiziz.”

LCW VE STURBUCKS İLE İLGİLİ SKANDAL İDDİA

Güzel, LCW ve Sturbucks ile ilgili skandal bir iddiayı şöyle ifade etti:

“Ayrıca LCW ve Starbucks’ta çalışma izni olmayan göçmenleri de çalıştırıyorlardı. Bizden aldıkları T.C. kimlik numaraları ile onları çalıştırıyorlardı. Göçmenlere mesaj atıp ‘Adınız bu, yaşınız bu, biri sorarsa bunu söylersiniz’ diyorlardı. Bizim adımız da bazen gözükmüyordu. Başkalarının T.C. kimlik numarasını göstererek bizi çalıştırıyorlardı. Bunu yapan MFA ama LCW ve Starbucks da bunu biliyordu, seslerini çıkarmıyorlardı.”

‘DOLANDIRICI DEDİKLERİ ADAMI ARAYIP GEL ÇAY İÇELİM DEDİLER’

Yine LCW ve Starbucks’ta çalışan Yılmaz Batı, “Ben de Bakırköy LCW şubesi ve Mecidiyeköy Starbucks’ta çalıştım. Günlük 100 liraya 16-17 saat çalışıyorduk ve maaşlarımızı alamadık. Bize ‘Aracı Kadir, onunla görüşün’ dediler, görüştük, maaşlarımızı alamadık, daha sonra bize ‘Kadir dolandırıcı’ diyerek kendilerini aklamaya çalıştılar” dedi.
Batı, sonrasında yaşananları anlatamaya şöyle devam etti: “Fakat ben Kadir’le görüştüğüm sırada MFA müdürü dolandırıcı dedikleri bu adamı aradı.

‘Gel oturup 2 çay içelim, bir iş mevzusu var onu da konuşalım’ dedi. Topu birbirlerini atıyorlar ama aslında birlikte çalışıyorlar. MFA taşeron, Kadir denen adam da taşeronun taşeronu. Bize ayak oyunları yapıyorlar.”

PARAVAN ŞİRKET ÜZERİNDEN YÜRÜTÜYORLAR…

“İş sözleşmemiz yapılmadı. Sigorta girişleri var ama sigortalarımız yatmamış. Bunların evrakları var. Aracı dedikleri adamın yani Kadir Kaygısız’ın Çankırı Temizlik isimli bir paravan şirket üzerinden bu işleri yürüttüğünü öğrendik. Şirket de bu adamın annesi Petek Kaygısız üstüne gözüküyor. Annesi de 60 yaşında merdiven silen bir kadın, bu işlerle ilgisi bile yok. Kadir bize ‘şirket battı, paralarınızı veremem’ dedi. MFA müdürü de ‘artık ne yaparsanız yapın, umurumuzda değil’ dedi.”

“Bu olanlardan sonra bize iş de vermediler” diye konuşan Batı, şirketin kendileriyle dalga geçtiğini anlattı: “Şuraya gideceksiniz diyorlardı, yola çıkıyorduk. Hepsinde işleri iptal ettiler, yarı yoldan döndük. Bizimle dalga geçtiler, caydırmaya çalıştılar.”

‘LCW VE MFA İŞÇİ DÜŞMANI BİR ŞEBEKE’

“MFA ve LCW işçi düşmanı bir şebeke gibi beraber çalışıyorlar. Taşeron şirket  bizi tehdit etti. Biz LCW’nin, Starbucks’ın mağazalarında çalıştık ama ne LCW, ne Starbucks ne de MFA ortada yok, maaşlarımızı ödemiyorlar.”

ÇOCUK İŞÇİYİ 24 SAAT ÇALIŞTIRDILAR!

Doğanay Batı ise “Ben çalışmaya başladığımda 18 yaşından küçüktüm” diyerek başladı söze. “Bana çocuk sigortası yapılmadı. 16 saat AVM’nin içinde çalıştığımız oluyordu” diyen Batı, şunları paylaştı: “2-3 saat AVM’nin mescidinde uyuyup neredeyse 24 saate yakın çalışmaya devam ediyorduk. Günlük 100 lira alıyorsanız, 130-150 TL veririz çalışın dediler, işimizden olmamak için çalıştık ama maaşlarımızı hiç alamadık…”