Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'da son bir hafta yaşanan gelişmeler, Nedim Serkan Durak'ın derlemesiyle okurlarımızla buluşuyor.

Nedim Serkan Durak

PAZARTESİ

-Antigua ve Barbuda, bugün İngiltere’den bağımsızlığını kazanmasının 40. yılını kutladı.

-Brezilya’nın Minas Gerais eyaletine bağlı Varginha kentinde, Askeri Polis ve Federal Karayolları Polisi’nin banka soygunu planlayan Novo Cangaço çetesine yönelik ortak operasyonunda 25 çete üyesi öldürüldü.

-Brezilya’da São Paulo eyaletine bağlı Altınópolis’te, eğitim görmekte oldukları bir mağaranın çökmesi sonucu 10 itfaiyeciden 9’u hayatını kaybetti.

-Brezilya Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro’nun güvenlik ekibinin, Roma’daki G-20 toplantısı sırasında birkaç Brezilyalı gazeteciyi tartakladığı ortaya çıktı.

-Dünyanın en iyi piyanistlerinden biri olarak kabul edilen Brezilyalı Nelson Freire, 77 yaşında hayatını kaybetti.

-El Salvador açıklarındaki deniz tabanında 5.3 büyüklüğünde bir deprem gerçekleşti.

-Meksika’da fotomuhabiri Alfredo Cardoso, Guerrero eyaletinde yer alan Acapulco limanında Cuma günü silahlı saldırıya uğramıştı. Hastaneye kaldırılan Cardoso, bugün hayatını kaybetti. İnsan Hakları, Nüfus ve Göç Müsteşarı Alejandro Encinas, ülkede Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador'un 3 yıllık hükümetinde Cardoso’yla beraber 48 gazeteci ve 94 insan hakları savunucusunun öldürüldüğüne dikkat çekti.

-Meksika Futbol Federasyonu’na, taraftarlarının homofobik sloganları nedeniyle, FIFA tarafından 2 maç seyircisiz oynama cezası verildi.

-Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro, başkent Caracas’ta özel bir görüşme yaptığı Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısı Karim Khan’ı Miraflores Sarayı’nda kabul etti.

-Kolombiya Savunma Bakanı Diego Molano, Clan del Golfo (Körfez Klanı) Karteli’nin finans şefi de içinde olmak üzere 28 üyesinin yakalandığını açıkladı.

-Guatemala, kronik yetersiz beslenme sıralamasında Latin Amerika’da 1., dünyada 6. sırada yer aldı.

-Uruguaylı kadın yazar Fernanda Trías, Latin Amerika edebiyatının en önemli etkinliği olan ve bu yıl 35.’si düzenlenen Guadalajara Kitap Fuarı’nın, Sor Juana Inés de la Cruz Edebiyat Ödülü'nü  “Mugre Rosa” (“Pembe Kir”) adlı romanıyla kazandı.

-Arjantin’de yeşil hidrojen üretmek amacıyla, Avustralyalı Fortescue şirketi, ülkeye 8 milyar 400 milyon dolarlık yatırım yapma kararı aldı.

-Arjantin ve Uruguay hükümetleri, Covid-19 nedeniyle 19 aydır kontrollü geçiş altında tuttuğu ülkedeki tüm sınırlarını yabancıların girişine açtı.

* * *

SALI

-Kolombiya hükümeti, ülkedeki ormansızlaştırmaya karşı mücadele için Avrupa ülkelerinden 33 milyon 500 bin dolar yardım alacağını açıkladı.

-Paraguay’la ülkesi arasındaki ekonomik işbirliği projelerini desteklemek amacıyla İspanya Kraliçesi Doña Letizia, başkent Asunción’a gitti.

-Panama hükümeti, Almanya Gerhard Hirsch Nachfolger Arkeoloji Evi’nde bulunan ve Colomb öncesine ait tarihi parçaları geri aldığını açıkladı.

-Haiti, Dominik Cumhuriyeti’ne, adadaki güvensizliği ortadan kaldırmak için işbirliği çağrısında bulundu. Bu çağrıya karşı Dominik Cumhuriyeti, Haiti’yle olan sınırını kapatma kararı aldı.

-Ekvador Cumhuriyeti Devlet Başkanı Guillermo Lasso, Galapagos Adaları yakınında yeni bir deniz rezervi oluşturduklarını açıkladı.

-Meksika’nın Michoacán eyaletine bağlı Tangamandapio belediyesinin Purépecha yerli bölgesinde 6’sı çocuk, 11 erkeğin kurşunlanmış cesetleri bulundu.

* * *

ÇARŞAMBA

-Panama, bugün Kolombiya’dan bağımsızlığını kazanmasının 118. yılını kutladı.

-Peru İçişleri Bakanı Luis Barranzuela, geçtiğimiz pazar gecesi bir televizyon programının, Covid-19 nedeniyle sosyal toplantıların yasaklanmasına rağmen evinde parti düzenlediğini açıklamasının ardından görevinden istifa etti. Barranzuela’nın yerine, eski savcı Avelino Guillén getirildi.

-Kolombiya’nın Nariño kentindeki Mallama belediyesinde meydana gelen toprak kaymasında hayatını kaybedenlerin sayısı 14’e yükselirken, 10 kişinin yaralı, 20 kişinin de kayıp olduğu bildirildi.

-Kolombiya ordusuna bağlı bir birliğin Casanare’deki devriyesine yapılan saldırıda 3 kişi hayatını kaybetti.

-Bolivya, Ekvador Cumhuriyeti, Kolombiya ve Peru’dan oluşan La Comunidad Andina de Naciones (CAN) - [And Uluslar Topluluğu] tarafından imzalanan anlaşmaya göre, bu ülkelerde yasal olarak ikamet eden yaklaşık 115 milyon insan, söz konusu ülkelerden herhangi birine transit geçiş yapabilecek, ikamet edebilecek ve çalışabilecek.

-Panama’nın başkenti Ciudad de Panama’da bir gece kulübünde Netflix’in popüler dizisi “The Squid Game” (“Kalamar Oyunu”) temasıyla tanıtılan bir Cadılar Bayramı partisinde rakip grupların üyeleri arasında çıkan silahlı çatışma sonucu 5 kişi öldü, 7 kişi de ağır yaralandı.

-Çin hükümeti, Arjantin ile enerji ve finansman konularında mevcut ilişkileri daha da güçlendireceği açıklamasında bulundu.

-Brezilya’nın Minas Gerais eyaletinde, itfaiyeciler bir gölde, pirana ısırıkları olan bir adamın cesedini buldular. Yapılan araştırma sonucu (kimliği henüz belirlenemeyen) adamın, yaban arısı saldırısından kaçmak için göle atladığını ama burada da piranalara yem olduğu ortaya çıktı.

-Meksika hükümeti, ülkelerine yapılan sığınma başvurularında geçen yılın aynı dönemine göre %230 artışla rekor kırıldığını açıkladı.

-El Salvador adaleti, Devlet eski Başkanı Elías Antonio Saca’yı, zimmetine geçirdiği belirlenen 6 milyon doları devlete geri ödemeye mahkum etti.

-Şili’nin güney bölgesinde güvenlik güçleriyle Mapuche yerlileri arasında çıkan çatışmada 2 yerli öldürüldü.

-ABD Kongresi, Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega’ya karşı yürüttüğü baskıyı artırmak amacıyla ülkeye yönelik yeni yaptırım paketini onayladı.

-Kübalı şair ve öykü yazarı ve aynı zamanda Küba Ulusal Edebiyat Ödülü sahibi Pablo Armando Fernandez, 91 yaşında hayatını kaybetti.

* * *

PERŞEMBE

-Meksika’da silahlı bir grup, 8 polisi kaçırdı. Ülke güvenlik güçleri bu grubun kim olduğunu ve kaçırılan polislerin nereye götürüldüğünü bulmak için geniş çaplı bir harekata girişti.

-Şili’nin güney bölgesinde güvenlik güçleriyle Mapuche yerlileri arasında çıkan dünkü çatışmada 2 yerli öldürülmüştü. Bunun üzerine bugün, bölgede yaşayan hemen tüm yerli halklar ayaklanma çağrısı yapıp eyleme geçmeye karar verdi. Buna karşı hükümet, bölgeye özel Olağanüstü Hal ilan etti. Devlet Başkanı Sebastián Piñera, ölümlerden üzüntü duyduğunu ama Olağanüstü Hal’in de gerekli olduğunu açıkladı.

-Şili’de Santiago Temyiz Mahkemesi, 11 Eylül 1973’teki darbe ve Palacio de La Moneda’ya yapılan saldırı sırasında, dönemin Devlet Başkanı Salvador Allende hükümetine bağlı 23 kişiyi kaçırıp öldüren ve şu anda emeklilik durumunda olan 6 Ordu subayının 20’şer yıllık mahkumiyetini onayladı.

-El Salvador üzerine bir rapor hazırlayan IMF, mali anlaşma yapmak için ülkenin, bazı ekonomi politikalarını yeniden ayarlaması gerektiğini açıkladı.

-Ekvador Cumhuriyeti Devlet Başkanı Guillermo Lasso hükümetinin, devlet üniversitelerinin bütçesinden 213 milyon dolar kesinti yapmasını protesto etmek amacıyla, ülke genelinde örgütlü Sector Estudiantil (Öğrenci Sektörü), sokaklara döküldü.

-Kolombiya’da kürtajın suç olmaktan çıkarılmasına ilişkin yasa tasarısı Anayasa Mahkemesi’nde tartışılmaya başlandı.

-Uruguaylı sanat eleştirmeni, küratör ve yazar Nelson Di Maggio, 92 yaşında hayatını kaybetti.

* * *

CUMA

-Meksika Ordusu ve Ulusal Muhafızlar’ın ortak operasyonu sonucu Sinaloa eyaletinde faaliyet gösteren Cártel del Pacífico’ya (Pasifik Karteli) yönelik operasyonda Kartel lideri “El Inge” Armando’nun yanı sıra 4 üye daha yakalanırken; operasyonda, piyasa değeri 972 milyon Meksika Pesosu (48 milyon dolar) olan 118 Kg. saf Fentalin ele geçirildi.

-Meksika’nın Chiapas eyaletinde bir göçmen karavanına sert bir şekilde müdahale eden Ulusal Muhafızlar, birçok kişinin yaralanmasına neden oldu.

-Peru Kongresi, sol muhalefetin ortak desteği ile başa geçen ülkenin yeni Devlet Başkanı Pedro Castillo’nun kabinesine 99 gün sonra güvenoyu vardi.

-El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele, ABD’yi, Orta Amerika ülkelerindeki STK’ları kendi amacı doğrultusunda finanse etmekle suçladı.

-Küba hükümeti, Covid-19’la mücadelede elde edilen başarıların ardından kısıtlamaları gevşetmeyi ve ardından da, sınırlarını serbest geçişe açmayı planladığını açıkladı. Öte yandan hükümet; Dünya Sağlık Örgütü’nden (DSÖ) Abdala, Soberana 02 ve Soberana Plus aşılarını seri üretmek ve ihraç etmek için onay bekliyor.

-Küba’nın ilk jeoparkı, Viñales Vadisi’nde hizmete açıldı.

-Brezilya İletişim Bakanı Fábio Faria, 5G mobil telefonu işletmek için açılan ihaleyi tamamladıktan sonra, 46 milyar 700 milyon Real (8 milyar 400 milyon dolar) toplandığını ve bunun, Latin Amerika’nın en büyük ihalesi olduğunu açıkladı.

* * *

CUMARTESİ

-Kolombiya’nın Orito kentine bağlı El Prado köyünde, resmi açıklamaya göre kimliği belirsiz (ama her zamanki gibi Paramiliter) ağır silahlı kişiler tarafından yerli halktan 3 kişi öldürüldü. Bu kişilerle beraber ülkede 2021 yılı içinde öldürülen 294’üncü, 24 Kasım 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 1.410’uncu yerli halktan ya da siyasal-sosyal topluluk üyesi-lideri hayatını kaybetmiş oldu.

-Şili’nin kuzeyindeki Pasifik Okyanusu kıyısına yakın Atacama çölünde soyu tükenmiş 16 metre uzunluğunda bir megalodon köpekbalığının kalıntıları bulundu.

-Kosta Rika, 18 yaş altındaki tüm çocukların Covid-19 aşısı olmasını zorunlu kılan dünyadaki ilk ülke oldu.

-Elon Musk’ın sahibi olduğu Starlink şirketi, Meksika’da faaliyete başladı.

* * *

PAZAR

-Nikaragua’da bugün genel seçimler yapılıyor. Seçimlerde yaklaşık 4,5 milyon kişinin oy kullanması bekleniyor. 3.106 oylama merkezi ve 13.459 Oy Alma Kurulu, sabah saat 07.00’dan itibaren Devlet Başkanı, Başkan Yardımcısı ve 92 Millet Meclisi (Parlamento) Milletvekilinin seçimi için kapılarını açtı.

-Meksika’nın başkenti Ciudad de México Turizm Sekreterliği Başkanı Paola Félix Díaz, federal yetkililerin önemli isimlerinin düğünü olduğu tahmin edilen bir etkinliğe katılmak için özel bir uçakla Guatemala’ya gittiğinin öğrenilmesinin ardından, görevinden istifa etti.

-Kolombiya Devlet Başkanı Iván Duque Márquez, İsrail ile ülkesi arasındaki ticareti artırmak için Kudüs’e gitti.

-Tüm dünyada olduğu gibi, Latin Amerika’da da sol, sosyalist, komünist parti ve örgütler çeşitli etkinliklerle 1917 Ekim Devrimi’nin 104. yılını kutladı.