Nedim Serkan Durak

PAZARTESİ

Kolombiya’da, geçtiğimiz Cumartesi günü, Cauca’ya bağlı Corinto kentinde bomba yüklü bir aracın patlaması sonucu, 43 kişi yaralanmıştı. Bu olaydan birkaç saat sonra ise, yine Cauca’ya bağlı Cartago kentinde ikisi kadın ikisi erkek dört kişi, kar maskeli ve motosikletli kişilerce taranarak öldürülmüş, yetkililer, bunun Karteller arası bir intikam saldırısı olduğunu açıklamıştı. Bugün de yine Cauca’ya bağlı Jamundí kentinde, görgü tanıklarının ifadesine göre; kent merkezinin dışında, bir araca zorla bindirilmeye çalışılan üç kişi, buna direnince, başlarından vurularak öldürüldü.

Haiti’de siyasi partiler ve birçok STK, ABD destekli Devlet Başkanı Jovenel Moise’nin anayasaya aykırı karar ve eylemleri ve bunun yanı sıra, önerdiği Anayasa Referandumu karşısında Anayasa’yı savunmak için Cuma gününden itibaren üç günlük protesto eylemleri başlatmıştı. Söz konusu eylemliliklerin son günü olan Pazar günü başlayan ve bugüne de sarkan olaylar sırasında Haiti polisi, eylemcilere karşı sert müdahalelerde bulundu.

Brezilya Savunma Bakanı Fernando Azevedo e Silva ve Dışişleri Bakanı Ernesto Araújo görevlerinden istifa ettiklerini açıkladı. Silva da, Araújo da istifalarının nedenine ilişkin detay vermediler.

Peru Devlet Başkanı Francisco Sagasti, insan ticaretini, insan onuruna karşı bir suç olarak cezalandırma kuralını yürürlüğe koydu.

Paraguay Ulusal Uyuşturucuyla Mücadele Sekreterliği, Brezilya güvenlik güçleriyle ortaklaşa düzenledikleri bir operasyon sonucu Paraguaylı Kartel lideri “Samura” takma adlı Jorge Teófilo Samudio’yu, Brezilya’nın Mato Grosso do Sul bölgesinde yakaladıklarını açıkladı.

Paraguay; Salgına Hazırlık için Yenilikleri Destekleme Koalisyonu, Aşılar ve Bağışıklama İçin Küresel İttifak, Pan American ve UNICEF arasındaki küresel ortak bir çaba olan COVAX Mekanizması aracılığıyla 100.000 doz Covid-19 aşısı aldı. Paraguay; Jamaika, Nikaragua, El Salvador ve Bolivya’nın ardından COVAX Mekanizması’yla Covid-19 aşısı alan Latin Amerika ve Karayipler ülkelerinin 5’incisi oldu.

Arjantin hükümeti Covid-19’un yeni dalgasının etkisini azaltmak amacıyla yeni kısıtlayıcı önlemlere gidileceği açıklamasında bulundu.

Dünya Bankası; Latin Amerika ve Karayipler için 2021 ekonomik büyüme tahminini % 4,4 olarak açıkladı.

*   *   *

SALI

Brezilya Savunma Bakanı Fernando Azevedo e Silva ve Dışişleri Bakanı Ernesto Araújo dün görevlerinden istifa etmişlerdi. Bugün de Brezilya Savunma Bakanlığı; Ordu Komutanı Edson Pujol, Donanma Komutanı Ilques Barbosa ve Havacılık Komutanı Antonio Carlos Moretti’nin görevlerinden istifa ettiğini açıkladı. Öte yandan; istifa eden Savunma Bakanı Fernando Azevedo e Silva’nın yerine Walter Braga Netto ve Dışişleri Bakanı Ernesto Araújo’nun yerine de Carlos Alberto Franco França getirildi. İstifaların nedeni olarak analistler, Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro’nun kendine daha sadık kişiler bulma arayışından kaynaklandığı yorumunu yapıyor.

Brezilya’da öğrenciler “30 Mart Gençlik Mücadele Günü” olan bu günde, Bolsonaro hükümetinin politikalarına karşı “Yaşam, Ekmek, Aşı ve Eğitim İçin” ana sloganıyla protesto gösterileri düzenledi.

Honduras Devlet Başkanı Juan Orlando Hernández’in kardeşi Juan Antonio Hernández, 23 Kasım 2018’de Miami Havaalanı’nda ABD makamları tarafından gözaltına alınmıştı. Bugün sonuçlanan mahkemesinde kardeş Hernández, uyuşturucu kaçakçılığı suçundan ömür boyu hapse mahkum edildi. Devlet Başkanı ağabey Hernández ise, son bir aydan bu yana, Honduraslı Kartellerden rüşvet almak ve onları korumak suçuyla ABD mahkemeleri tarafından itham ediliyor.

Honduras’taki San Pedro Sula kasabasında toplanan ve ABD’ye gidecek olan Orta Amerikalılardan oluşan yaklaşık 8.000 kişilik göçmen grubu, bugün itibarı ile Honduras Guatemala sınırında bulunan Corinto’ya doğru yürüyüşe geçti.

Rusya Federasyonu Başbakan Yardımcısı Yuriy Borisov, Rusya Federasyonu ile Venezuela’nın uzay alanının araştırılması ve kullanımında işbirliği yapma konusunda hükümetler arası bir anlaşma imzalandığını duyurdu.

Bolivya Devlet eski Başkanı Evo Morales, mevcut Devlet Başkanı Luis Arce’yi, yeni bir darbe ihtimaline karşı uyarıp, tedbir alması konusunda tavsiyede bulundu.

Haiti’de Yargıç Eno René Louis’in kaçırılması üzerine başkent Port au Prince’de halk sokaklara dökülüp Louis’in serbest bırakılması için protesto eylemlerine başladı. Haiti yargısına ait grup ve dernekler de Louis için özgürlük talepli bildiriler yayınladı.

Şilili biim insanları, Amazon tropiklerinden 500 Km. uzaktaki Atacama Çölü’ne taşınmış olan mumyalanmış bir papağan buldular. Söz konusu papağanın mumyalanması ve taşınmasının 1100 ila 1200 yılı civarında gerçekleştirildiği ve bunun, dönemin insanları açısından önemli bir ritüel olduğu düşünülüyor.

Şili Devlet Başkanı Sebastian Piñera, Covid-19 vakalarındaki önlenemeyen artış nedeniyle, 11 Nisan’da yapılacak olan Devlet Başkanlığı Genel Seçimleri’nin ertelenmesini önerdi.

Panama hükümeti, Covid-19 önlemleri çerçevesinde ülke sınırlarını kapatma kararı aldı.

Kolombiyalı kavramsal sanatçı Antonio Caro, ülkesindeki şiddet olaylarına dikkat çekmek amacıyla tipografik ve enstalasyona dayalı bir grup eser üretip, bunları halka açık şekilde sergiledi.

*   *   *

ÇARŞAMBA

Brezilya’da Pazartesi günü Savunma Bakanı Fernando Azevedo e Silva ve Dışişleri Bakanı Ernesto Araújo ve ardından Salı günü de Ordu Komutanı Edson Pujol, Donanma Komutanı Ilques Barbosa ve Havacılık Komutanı Antonio Carlos Moretti istifa etmişti. Brezilya Parlamentosu’nda yer alan muhalefetteki milletvekilleri ve senatörler, istifalarla bağlantılı olarak gücünü kötüye kullanma nedeniyle, Meclis Başkanlığı’na, Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro hakkında suçlama talebinde bulundu. Öte yandan; istifalarla yerleri boşalan Ordu Komutanlığı’na Paulo Sérgio Nogueira de Oliveira, Donanma Komutanlığı’na Almir Garnier Santos ve Havacılık Komutanlığı’na da Braga Netto getirildi.

Küba ve Rusya Federasyonu’ndan üst düzey heyetler, Küba Devlet Başkan Yardımcısı Ricardo Cabrisas’ın başkanlık ettiği Rusya Küba Hükümetlerarası Komisyon’un 18. Oturumu’nun bir parçası olarak başkent Havana’da bir toplantı düzenledi. Toplantıda ağırlıklı olarak Covid-19’un yarattığı sonuçlar ve olası çözüm yolları ve Küba’ya uygulanan ambargo konuları ele alındı.

Meksika’nın başkenti Ciudad de México; Caracas (Venezuela); Guayaquil (Ekvador Cumhuriyeti); La Paz (Bolivya) ve Medellín (Kolombiya) kentlerinin ardından, şehir içinde teleferik seferi başlatan 5’inci Latin Amerika kenti oldu.

Şili Devlet Başkanı Sebastian Piñera, dün, Covid-19 vakalarındaki önlenemeyen artış nedeniyle, 11 Nisan’da yapılacak olan Devlet Başkanlığı Genel Seçimleri’nin ertelenmesini önermişti. Öneriyi değerlendiren Şili Temsilciler Meclisi, seçimlerin 16 Mayıs’a ertelenmesine karar verdi.

Venezuela’nın Covid-19 mücadelesine destek amacıyla Çin, ülkeye 32 tonluk insani yardım malzemesi gönderdi.

Brezilya’da, São Paulo’da faaliyet gösteren Butantan Enstitüsü Başkanı Dimas Covas, ülkede, Covid-19 ve Brezilya varyantına ek olarak, yeni bir varyantlı virüse rastlandığını açıkladı.

Brezilya’da, son 24 saat içinde Covid-19 nedenli ölüm sayısında bugün yeni bir gün içi rekor kırıldı ve 3.869 kişi hayatını kaybetti.

Arjantin’in Patagonya bölgesinde bilim insanları; güçlü bir ısırığı, keskin bir işitme duyusu ve devasa pençeleri olan ve 80 milyon önceye tarihlenen Llukalkan Aliocranianus (Mapuche dilinde “Korku Uyandıran” anlamına geliyor) cinsi bir dinozor fosili buldu.

*   *   *

PERŞEMBE

Kolombiya’da, Cosecha Castilla İşçi Sendikası Başkanı Carlos Alberto Vidal, evine gidiş yolunda pusuya düşürülüp öldürüldü. Vidal, 2021 yılı içinde ülkede öldürülen 38’inci, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 886’ncı yerli halktan ya da siyasal-sosyal topluluk üyesi-lideri oldu.

Brezilya’da dün, 1964-1985 dönemini kapsayan 21 yıllık askeri darbe ve diktatörlüğün başlangıcının 57. yılı idi. Bugün, merkezi ABD-Washington’da bulunan Ulusal Güvenlik Arşiv Merkezi, birkaç istihbarat belgesi üzerindeki gizliliği kaldırdı. Söz konusu belgeler, Brezilya askeri diktatörlüğünün Şili’de Devlet Başkanı Salvador Allende hükümetini zayıflatmak için ABD ile nasıl ortak bir şekilde çalıştığını ortaya koyuyor.

NOT: Söz konusu belgelere https://nsarchive2.gwu.edu/NSAEBB/NSAEBB73/indexesp.htm adresinden ulaşılabilir.

ABD Dışişleri Bakanlığı, Dominik Cumhuriyeti hükümetinin yargı bağımsızlığına ve tarafsızlığına saygı göstermediğine ve yargıdaki yolsuzluğun ciddi bir sorun olduğuna dair açıklama yaptı.

Meksika’nın Oaxaca eyaletine bağlı Rio Verde’de HES projelerinin inşasına karşı çıkan çevreci Jaime Jiménez Ruiz, bir suikast sonucu öldürüldü.

Peru Kongre Alt Komitesi, Devlet eski Başkanı Martín Vizcarra’yı 10 yıl süreyle kamu görevinden men etmeyi onayladı. Bu kararla beraber, geçtiğimiz aylarda, bir sonraki Devlet Başkanlığı Genel Seçimleri’nde aday olacağını açıklayan Vizcarra’nın bu şansı da yok oldu.

Peru hükümeti, önlenemeyen şekilde artan Covid-19 vakaları nedeniyle bugünden başlamak üzere Pazartesi saat 05.00’a kadar ülkede tam karantina uygulamasına geçilmesine karar verdiğini açıkladı. Öte yandan; hükümet, 15 Nisan’a kadar Brezilya, İngiltere ve Güney Afrika Cumhuriyeti gidiş-geliş uçuşlarının askıya alındığını da açıkladı.

Brezilya Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro, eyalet valilerinden Covid-19 önlemli karantinayı kaldırmalarını istedi. Bunun yanında Bolsonaro, ülkede Covid-19 aşısı yaptıracak son kişinin kendisi olacağını söyledi.

Şili hükümeti, önlenemeyen şekilde artan Covid-19 vakaları nedeniyle bugünden başlamak üzere Nisan ayı boyunca ülkenin tüm hava, kara ve deniz sınırlarının kapatılmasına karar verdiğini açıkladı. Öte yandan; ülkede, son 24 saat içinde Covid-19 nedenli ölüm sayısında bugün yeni bir gün içi rekor kırıldı ve 7.830 kişi hayatını kaybetti.

Perulu gazeteci, yazar, oyuncu ve tiyatro yönetmeni Jorge Enriquie Chiarella Krüger, 77 yaşında hayatını kaybetti.

*   *   *

CUMA

Kolombiya’da, yerli Awá halkından ve aynı zamanda Kalkınma ve Barış Çalışmaları Enstitüsü çalışanı olan Santos López ve John Edwar Martínez, bulundukları yerden kaçırılarak öldürüldü. López ve Martínez, 2021 yılı içinde ülkede öldürülen 40’ıncı, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 888’inci yerli halktan ya da siyasal-sosyal topluluk üyesi-lideri oldular.

Meksika Federal Güvenlik Birimi tarafından hazırlanan raporda, ülkede Mart ayında toplam 2.444 cinayet işlendiği belirtildi.

Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce, Brezilya varyantlı Covid-19 virüsü önlemleri çerçevesinde, bugünden başlamak üzere bir hafta boyunca ülkenin, Brezilya’yla olan tüm sınırlarının kapatıldığını duyurdu.

Guyana, Surinam ve Trinidad ve Tobago; Salgına Hazırlık için Yenilikleri Destekleme Koalisyonu, Aşılar ve Bağışıklama İçin Küresel İttifak, Pan American ve UNICEF arasındaki küresel ortak bir çaba olan COVAX Mekanizması aracılığıyla 100.000 (Guyana); 25.000 (Surinam) ve 34.000 (Trinidad ve Tobago) doz Covid-19 aşısı aldı. Bu üç ülkeyle beraber COVAX Mekanizması’yla Covid-19 aşısı alan Latin Amerika ve Karayipler ülkelerinin sayısı 8’e ulaştı.

*   *   *

CUMARTESİ

Arjantin’de, 24 Mart 1976’da gerçekleşen askeri darbe ve 10 Aralık 1983’e kadar devam eden dikatatörlük döneminin 45. yılında, bu sürede yok edilen 30.000 kişi, geçtiğimiz Çarşamba günü anılmıştı. Anmalar sırasında hükümet; özellikle, Madres de Plaza de Mayo (Mayıs Meydanı Anneleri)’ne umudun ışığı olmaları ve örnek direnişleri nedeniyle saygılarını sunmuştu. Başkent Buenos Aires’teki anmada, Madres de Plaza de Mayo’nun kurucuları arasında yer alan Nora Morales de Cortiñas (Norita) da bir konuşma yapmıştı. Bugün ise; Nortita’yla birlikte, Madres de Plaza de Mayo kurucuları arasında yer alan ve 1 Eylül 1977’de, 22 yaşında ve hamileyken dikatatörlük tarafından kaçırılıp kaybedilen kızı Inés’i 44 yıldır arayan Carmen Rodino de Cobo, yaşamını yitirdi. [Madres de Plaza de Mayo, 12 Mayıs 1977’den bu yana her Perşembe günü (şu ana dek 2.284 haftadır) Başkent Buenos Aires’te bulunan Plaza de Mayo’da toplanıp, yok edilen yakınlarını soruyor. Her Perşembe alanda toplananların bir diğer adı da “Perşembe Anneleri”]

Kolombiya Savunma Bakanı Diego Molano; Kolombiya Kamu Gücü’nün, Meksikalı Clan del Golfo Karteli’nin altyapısının ana finans şefi “Merengue” takma adlı Efrén Vargas Gutiérrez’i ele geçirdiğini açıkladı.

Brezilya Devlet eski Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, 2022 Devlet Başkanlığı Genel Seçimleri’nde aday olmayı planladığını açıkladı.

Meksika’nın başkenti Ciudad de México’da, El Salvador’lu göçmen kadın Victoria Salazar’ın polis tarafından öldürülmesini Zócalo Meydanı’nda protesto etmek isteyen ve çoğunluğu kadın olan kitleye, polis sert müdahalede bulundu.

Meksikalı belgesel fotografçı ve aynı zamanda “La Jordana” (“Gün”) gazetesinin kurucularından Marco Antonio Cruz López, 64 yaşında hayatını kaybetti.

Arjantin Devlet Başkanı Alberto Fernández’in Covid-19 testi, aşılarını yaptırmasına rağmen pozitif çıktı.

*   *   *

PAZAR

Brezilya’nın Piauí eyaletine bağlı Altos kentindeki bir hapishanede yetersiz beslenme nedeniyle altı mahkum öldü, 56 mahkum da hastaneye kaldırıldı.

Hollanda sömürgesi Aruba’da, Genel Seçim tarihi açıklandı. 25 Haziran’da yapılacak olan Genel Seçimler için adaylık tarihinin son günü 7 Mayıs olarak belirlendi.

Venezuela Bolivarcı Ulusal Muhafızları, Barinas eyaletinde 155 Kg. kokain ele geçirdi.

Latin Amerika ülkelerine dair yapılan bir araştırmada, Covid-19’un ortaya çıktığı zamandan bu yana kültür-sanat sektörü % 80 dolayında gelir kaybı yaşadı. Bunun yanı sıra, rakamsal olarak sektörde bu durumdan doğrudan etkilenen kişi sayısının da 3 milyona ulaştığı açıklandı.

Arjantinli yazar, eleştirmen ve bilim insanı Ricardo Piglia’nın “Ficción y Crítica” (“Kurmaca ve Eleştiri”) adlı kitabı, Murat Tanakol’un titiz çevirisiyle ilk kez Türkçe’de. DeliDolu Yayınları’ndan çıkan bu yapıtında; toplum, iktidar, hayat ve edebiyat arasındaki bağlara dikkat çeken Piglia; kurmacaya görünür biçimde veya görünmeden dahil olmuş tüm unsurların izlerini takip ediyor/ettiriyor.