Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'da son bir hafta yaşanan gelişmeler, Nedim Serkan Durak'ın derlemesiyle her pazartesi okurlarımızla buluşuyor.

Pazartesi

- Bolivya’da dün dokuz bakanlık ve 337 belediyenin ana yürütme ve yasama makamlarını seçecek olan oylama gerçekleştirildi. Resmi olmayan ilk sonuçlara göre, iktidardaki Movimiento Al Socialismo (MAS) - [Sosyalizme Doğru Hareketi], dokuz bakanlıktan yedisini ve 337 belediyenin yarısından biraz fazlasını almış görünüyor.

- Paraguay’da ekonomik, sosyal ve sağlık alanlarında yaşanan zorlukları protesto etmek amacıyla başta başkent Asunción olmak üzere geçtiğimiz Cuma günü birçok kentte düzenlenen protesto gösterileri bugün de devam etti. Öte yandan; protestoların gölgesi altında ülkenin yeni Sağlık Bakanı Julio César Borba Varga, bugün görevine başladı.

- Brezilya Yüksek Mahkemesi, Devlet eski Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva aleyhindeki cezai mahkumiyet kararını bozdu. Buna göre Lula, eğer isterse 2022 Genel Seçimleri’ne aday olarak katılabilecek.

- Meksika’da yapılan bir araştırma, ülkede; maden şirketi sahiplerinin ortalama % 6, çalışan emekçi kesimlerin ise ortalama % 20 vergi ödediğini ortaya koydu.

- ABD Başkanı Joe Biden, ülkede yaşayan 320.000 Venezuelalı’ya “geçici koruma statüsü” verdi.

- Arjantin vatandaşı olan Katolik dünyanın lideri Papa Francisco iki hafta önce “ister emekli olayım ister öleyim, Arjantin’e dönmeyeceğim, benim toprağım Roma’dır” açıklamasında bulunmuştu. Bu açıklamaya gelen eleştirilere karşı Papa “vatanseverliğimden kimse kuşku duymasın” dedi.

- Tarihsel kökeni, ABD’de, 8 Mart 1857’de bir tekstil fabrikasında çıkan yangında ölen 129 kadın işçinin anmasına dayanan 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü, Latin Amerika ve Karayipler’de kutlandı. Kutlamalar, Meksika hariç her yerde olaysız geçti. Meksika’da, başkent Ciudad de México’da polisle kadınlar arasında çıkan çatışmada 19 kadın ve 62 polis yaralandı.

*   *   *

Salı

- Honduras Devlet Başkanı Juan Orlando Hernández, 8 Şubat tarihinde, ABD'de uyuşturucu kaçakçılığıyla ilgili bir davanın şüpheli merkez isimlerinden biri olmuş, bununla ilgili olarak 3 Mart’ta Honduras Parlamentosu’ndan 46 milletvekili Hernández’in istifasını talep eden bir mektubu imzalamıştı. Bugün de New York Savcılığı, Hernández’i ABD’ye tonlarca kokain trafiğine yardım etmekle resmen suçladı.

- Brezilya Yüksek Mahkemesi, Devlet eski Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva aleyhindeki cezai mahkumiyet kararını dün bozmuştu. Buna göre Lula, eğer isterse 2022 Genel Seçimleri’ne aday olarak katılabilecek. Bugün ise, Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro, kararı bozan mahkemenin yargıcı Edson Fachin’in bir Lula sempatizanı olduğuna dair ciddi şüheleri olduğunu söyledi

- Paraguay’da dün göreve başlayan yeni Sağlık Bakanı Julio César Borba Varga, Covid-19 vakalarındaki artış nedeniyle ülke çapında kırmızı alarm ilan etti.

- Arjantin’de Buenos Aires Modern Sanat Müzesi, bugünden başlamak üzere Mart ayı boyunca 340 kadın sanatçının, görsel sanatlar alanında ve kadınların konumlandırılması ve çeşitli cinsiyet kimlikleri üzerine düşünmek amacıyla yapıtlarını sergileyecek.

*   *   *

Çarşamba

Brezilya Yüksek Mahkemesi, Pazartesi günü, Devlet eski Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva aleyhindeki cezai mahkumiyet kararını bozmuştu. Kararın ardından ilk kez konuşan Silva “son 500 yılın en büyük yasal yalanının kurbanı olduğumu biliyorum” dedi ve siyasi arenaya döneceğinin sinyalini verdi.

- Şili’de, Metro de Santiago devlet şirketinin çalışanları, maaş indirimleri ve büyük işten çıkarmalarla birlikte Covid-19 salgını başladığından beri şirketin işgücünü kötüye kullanması nedenlerinden dolayı grev kararı aldı.

- Peru’nun yerli halklarından olan Kakataibos’lar, liderlerinin öldürülmesinin ardından, hükümetten bölgeleri için acil durum kararı çıkarmalarını talep etti.

- ABD hükümeti; El Salvador, Guatemala ve Honduraslı çocukları ebeveynleriyle bir araya getirme programını yeniden etkinleştirme kararı aldı. Ama aynı zamanda, bundan sonra söz konusu bu ülkelere, devlet başkanları aynı kaldığı sürece hiçbir yardımda bulunmayacağını da açıkladı.

- Paraguay’da, yeni Eğitim ve Bilim Bakanı Juan Manuel Brunetti ve Kadın Bakanı Celina Esther Lezcano yemin ederek görevlerine başladı.

- Arjantin’in güneyindeki Chubut ve Río Negro eyaletlerini ciddi şekilde etkileyen ve şu ana dek durdurulamayan bir dizi yangın; evlerin, araçların, doğanın yanmasına ve insanların ölmesine neden oldu.

- Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador, Covid-19 aşısının teminine dair BM’ye seslenerek “uyuyorsunuz” dedi. Öte yandan; Meksikalı bilim insanları, Covid-19’un bulaşma etkisini azaltan yeni bir maske geliştirdiklerini açıkladı.

- Şilili tiyatro oyuncusu ve yönetmen Tómas Humberto Eduardo Vidiella, 83 yaşında hayatını kaybetti.

*   *   *

Perşembe

- Bolivya’da, 10 Kasım 2019’da, dönemin Devlet Başkanı Evo Morales’e karşı ABD destekli darbenin aktörlerinden birinin de, bu ülkedeki İngiliz lityum yatakları şirketlerini savunmak adına, perde arkasından İngiltere’nin olduğu ortaya çıktı. Bolivya hükümeti, durumu şiddetle kınadığını açıkladı. Öte yandan; söz konusu darbe sürecine katılan Genelkurmay eski Başkanı Flavio Arce San Martín tutuklandı.

- Honduras Kartellerinden Cachiros Karteli’nin eski lideri Devis Leonel Rivera Maradiaga, yargılandığı ABD’de, mahkemeye, Honduras Devlet Başkanı Juan Orlando Hernández’e, Karteli koruması için 250.000 dolar rüşvet verdiğini itiraf etti.

- Venezuela’da bugün itibarı ile 200 binlik, 500 binlik ve 1 milyonluk banknotlar tedavüle sokuldu.

- Kolombiya’da kurak geçen mevsimler yüzünden, ülke lagünlerinin büyük kısmı kurudu.

- Brezilya Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro, Brezilya İletişim Sekreterliği’nin başına, Amiral Flavio Augusto Viana Rocha’yı atadı.

- Brezilya’da, Rio de Janeiro Eyaleti Yasama Meclisi, Maracana Stadyumu’nun adının Edson Arantes do Nascimento - Rei Pelé olarak değiştirilmesine karar verdi.

- Arjantinli dünyaca ünlü müzisyen Astor Piazzola’nın bugün 100. doğum yıldönümü ve bugün, tüm Arjantin’de “Tango Nuevo”nun yaratıcısı Piazzola, etkinliklerle anılıyor.

- Arjantinli folk şarkıcısı, söz yazarı, besteci ve üç Altın Plak ödüllü Pedro Joaquín Castro (Coco Díaz); 85 yaşında hayatını kaybetti.

- Uruguay Senatörler Odası, artan Covid-19 vakaları nedeniyle oturumlarını, Mart ayı sonuna kadar askıya aldı.

- Hindistan; Guyana’ya 80 bin ve Jamaika’ya da 50 bin doz Oxford-AstraZeneca aşısı bağışladı.

- Ekvador Sağlık Bakanlığı ‘gizlilik’ gerekçesiyle Covid-19 aşısı olan VIP’lerin isimlerini açıklamayacağını bildirdi.

*   *   *

Cuma

- Bolivya Savclılığı, 10 Kasım 2019’da, dönemin Devlet Başkanı Evo Morales’e karşı ABD destekli darbenin ardından ülkenin Devlet Başkanlığı’na gelen Jeanine Añez, dönemin beş bakanı ve dört ordu mensubu hakkında tutuklama emri çıkardı.

- Meksika’da, Ejército Zapatista de Liberación Nacional (EZLN) - [Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu] kontolünde olan Chiapas Eyaleti’ne bağlı San Cristobal’e ‘radyo istasyonu kurma’ gerekçesiyle giriş yapan 34 Ulusal Muhafız ve iki sivil, Zapatista Halk Milisleri tarafından tutuklandı. Söz konusu 36 kişi, hükümetin ödediği 40.000 Meksika Pesosu karşılığında serbest bırakıldı.

- Ekvador Cumhuriyeti Savcılığı kararıyla, Covid-19’u tespit etmek için PCR testlerinin satın alınmasında zimmetine para geçirdikleri gerekçesiyle, başkent Quito’nun Belediye Başkanı Jorge Yunda ve Quito Eyalet eski Savcısı Dunker Morales’in evlerine, güvenlik güçleri baskın düzenleyerek gözaltına aldı.

- Ekvador Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Luis Gallegos görevinden istifa etti ancak bunun nedenini açıklamadı.

- Meksika Senatosu, kadınlar ve erkekler arasında eşit ücret öngören, kamu ve özel sektörde çalışanların ücretlerinde cinsiyet ayrımcılığını yasaklayan bir reform yasasını oybirliği ile onayladı.

- Paraguay’da ekonomik, sosyal ve sağlık alanlarında yaşanan zorlukları protesto etmek amacıyla başta başkent Asunción olmak üzere geçtiğimiz Cuma günü birçok kentte düzenlenen protesto gösterileri bugün de devam ederken, muhalefet partisi milletvekilleri Devlet Başkanı Mario Abdo Benítez’in istifasını talep etti.

- Perulu tiyatro yönetmeni ve yazar Ernesto Ráez Mendiola, 84 yaşında hayatını kaybetti.

- Avrupa Birliği, Karayip ülkelerine insani yardım için 17 milyon Euro ayrımaya karar verdi. Karayipler 26 ülkeden oluşuyor. Bu meblağ eşit şekilde dağıtılsa dahi, ülke başına sadece 653 bin 846 Euro düşüyor.

*   *   *

Cumartesi

- Bolivya Savclılığı, 10 Kasım 2019’da, dönemin Devlet Başkanı Evo Morales’e karşı ABD destekli darbenin ardından ülkenin Devlet Başkanlığı’na gelen Jeanine Añez, dönemin beş bakanı ve dört ordu mensubu hakkında dün tutuklama emri çıkarmıştı. Tutuklamalar bugün gerçekleşti. Devlet eski Başkanı Evo Morales, konuyla ilgili olarak “bu tutuklamalar, Bolivya’da ekonomiyi yağmalayan, hayata ve demokrasiye saldıran diktatörlüğün failleri ve suç ortaklarının soruşturulması ve cezalandırılmasıdır” yorumunu yaptı. ABD hükümeti ise, tutuklamaların ve yargı sürecinin, insan haklarına uygun şekilde işlemesini talep ettiğini açıkladı. Tutuklamalara ilişin olarak BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet de, sürecin “tarafsız, bağımsız ve adil” olmasını beklediklerini söyledi. Ancak gerek ABD hükümeti gerekse BM, 10 Kasım 2019 Jeanine Añez darbesi ve sonrasında hiçbir ‘insan hakları’ ya da ‘adalet’ talepli bir beklenti çağrısı yapmamıştı.

- Arjantin’in güneyindeki Chubut ve Río Negro eyaletlerinde Çarşamba günü, durdurulamayan bir dizi yangın; evlerin, araçların, doğanın yanmasına ve insanların ölmesine neden olmuştu. Bugün bölgeyi ziyarete giden Devlet Başkanı Alberto Fernández’in aracı, halk tarafından tekme, sopa ve taş yağmuruna tutuldu.

- Şili’de, Devlet Başkanı Sebastian Piñera’nın istifası talebiyle geçen hafta gerçekleştirilen gösterilerde Wallmapu topraklarının işgali ve yerli Mapuche halkına yönelik soykırımın sorumlularından olan General Manuel Baquedano’nun, Onur Meydanı’nda bulunan heykeli yakılmıştı. Gösteriler, bugün de ve yine heykel çevresinde devam ederken, yetkililer, heykeli protestocuların alkışları eşliğinde yerinden kaldırdı.

- Ekvador Cumhuriyeti’nin talebini olumlu karşılayan Banco Interamericano de Desarrollo (BID) - [Amerikalararası Geliştirme Bankası], ülke için 263 milyon dolarlık finansmanı onayladı.

- Uruguay’da kültür sanat emekçileri, Covid-19 nedeniyle yaşadıkları ekonomik zorluğu aşmaları için hükümetten gerekli önlemleri almasını talep etti.

*   *   *

Pazar

- Honduras’ta bugün, 28 Kasım’da yapılacak genel seçimler için ön seçimler yapılıyor. Seçimlere üç parti katılırken, yaklaşık 4 milyon 750 bin kişinin oy kullanması bekleniyor.

- Paraguay’da, geçtiğimiz Cuma günü başta başkent Asunción olmak üzere birçok kentte ekonomik, sosyal ve sağlık alanlarında yaşanan zorlukları protesto etmekle başlayan ve nihayetinde Devlet Başkanı Mario Abdo Benítez’in istifasını da talep eden bir genişliğe ulaşan protesto gösterileri bugün de devam etti.

- El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele, 2021-2024 Dönemi Yasama Meclisi’ndeki ‘olası işten çıkarmalara karşı bir kalkan’ olduğu iddia edilen  1.200 hayalet sandalyenin varlığını kınadğını ifade etti.

- Kolombiya ve İspanya güvenlik güçlerinin ortak harekatıyla eşzamanlı olarak Badajoz, Guadalajara, Madrid, Málaga ve Valencia’da gerçekleştirilen operasyonlar sonucu Kolombiya-İspanya kokain hattı bağlantılı 12 kişi tutuklandı ve 600 Kg. kokain ele geçirildi.

- Haiti’nin başkenti Port au Prince’de Ulusal Polis ile bir çete arasında gerçekleşen çatışmada dört polis öldü, sekiz polis ağır yaralandı.

- ABD sömürgesi Porto Riko’da, Sağlık Bakanlığı ülkede Covid-19’un iki yeni tip virüsünün tespit edildiğini açıkladı.