Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'da son bir hafta yaşanan gelişmeler, Nedim Serkan Durak'ın derlemesiyle her pazartesi okurlarımızla buluşuyor.

Nedim Serkan Durak

PAZARTESİ

- Haiti’de 13 Ocak’tan bu yana süren ABD destekli Devlet Başkanı Jovenel Moise karşıtı eylemler, kesintisiz şekilde devam ediyor. Başta başkent Port au Prince olmak üzere, ülkede birçok kentte onbinlerce kişi sokaklarda ve polisle kimi zaman “şiddetli” denecek çatışmalar yaşanıyor ve şu ana dek göstericilerden en az iki kişi ölürken birçok yaralının olduğu belirtiliyor.

- Ekvador Cumhuriyeti’nde, 7 Şubat’ta yapılan Genel Seçim sonuçlarına itiraz eden adaylardan Guillermo Lasso ve Yaku Pérez’i haklı bulan El Consejo Nacional Electoral (Ulusal Seçim Konseyi); 17 kentteki sandıkların yeniden sayılması işlemine başladı.

- Küba deniz birimleri, içinde 985 Kg. esrar bulunan bir sürat teknesine el koydu.

- Arjantin hükümeti bugün itibarı ile okullarda yüz yüze eğitime kontrollü bir şekilde geçme kararı aldı.

- Bolivya hükümeti, Covid-19 önlemleri çerçevesinde, geleneksel Oruro Karnavalı’nı ptal etme kararı aldı.

- Meksika bir yandan kendi Covid-19 aşısını üretme çalışmaları yaparken, diğer yandan Küba’nın ürettiği Soberana (Egemen) 02 aşısını test etmeye başladı.

*   *   *

SALI

- Brezilya Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro, bireysel silahlanmada devlet kontrolünü azaltan ve sivillerin silah satın alma kotasını artıran 30 kararname birden imzaladı. İmza sonrası Bolsonaro, ülkenin bireysel silah sahipliği konusunda dünya sıralamasında önde geleceğinin ‘müjde’sini verdi. Brezilya’da yılda ortalama 40 bin cinayet işleniyor.

- Bolivya’yı etkisi altına alan seller, şu ana dek tam 36.851 aileyi etkilemiş durumda.

- Paraguay’un başkenti Asunción’da bulunan Tacumbú hapisanesindeki mahkumlar, bir mahkumun başka yere nakledilmesini protesto etmek amacıyla isyan başlattı. İsyanın sonunda yedi mahkum hayatını kaybetti.

- Meksika’da, La Comisión Federal de Electricidad (CFE) - [Federal Elektrik Komisyonu], ABD’nin Texas eyaletinden gelen gaz boru hattının Kutup Soğukları’nın etkisiyle donması nedeniyle tam 4.766.901 kullanıcının elektriğinin kesildiğini açıkladı.

- Meksikalı tiyatro ve sinema oyuncusu Lucía Guilmáin, 83 yaşında hayatını kaybetti.

- Peru’da, sırası gelmeden Covid-19 aşısı olan 487 devlet görevlisi tespit edildi. Halk, bu kişilerle ilgili yasal işlem başlatılmasını talep ediyor. Olay şimdiden Peru tarihine “Vacunagate” skandalı olarak geçti.

*   *   *

ÇARŞAMBA

- Arjantin’de bugün; kadın cinayetlerine, ataerkil adalete ve polis baskısına karşı ülke çapında protesto yürüyüşleri yapıldı.

- Şili Devlet Başkanı Sebastian Piñera, okullarda yüz yüze eğitimin 1 Mart itibarı ile başlayacağını duyurdu.

- Meksika Savunma Bakanı Luis Sandoval’in Covid-19 testi pozitif çıktı.

- Arjantinli folk sanatçısı, söz yazarı, gitarist ve gaucho (Latin Amerika kovboyu) olan Omar Moreno Palacios, 83 yaşında hayatını kaybetti.

- Dominik Cumhuriyeti vatandaşı müzisyen, flütçü, besteci, aranjör, Karayip ritimlerinin yönetmeni ve yapımcısı Juan Pablo Pacheco Kiniping (Johnny Pacheco); 86 yaşında hayatını kaybetti.

*   *   *

PERŞEMBE

- Arjantin’de, 1976-1983 arası yaşanan askeri diktatörlük döneminde, Latin Amerika’nın en büyük gözaltı merkezlerinden biri sayılan Escuela de Mecánica de la Armada’da (tespit edilebildiği kadarıyla) 816 kişiye karşı cinayet, çocuk ve yetişkin kaçırma, işkence, cinsel istismar gibi insanlığa karşı suç işleyen sekiz kişi hakkında müebbet hapis cezası verildi.

- Ekvador Cumhuriyeti’nde, 7 Şubat’ta yapılan ama sayım sonuçları resmi olarak açıklanamayan Genel Seçim sonuçlarının netleşmesi adına, yerli halk, başkent Quito’ya doğru yürüyüşe geçti. Öte yandan; El Consejo Nacional Electoral (Ulusal Seçim Konseyi) resmi sonuçların bu hafta sonu açıklanacağını ilan etti.

- Küba’nın BM daimi temsilcisi Büyükelçi Pedro Luis Pedroso, BM Dekolonizasyon Komitesi’nin başkan yardımcılığına getirildi.

- Panama polisi, çocukların istismar edilmesini protesto etmek amacıyla bir araya gelen kitleye saldırdı.

- Saint Vincent ve Grenadinler Başbakanı Ralph Gonsalves, Rusya tarafından ülkeye hibe edilen Sputnic V Covid-19 aşılarının gelmesi sonrasında halkı aşı olmaya çağırdı.

- El Salvador’da bugün itibarı ile ilk Covid-19 aşılaması yapıldı.

- Uruguay’da 13-17 Şubat tarihleri arasında sanal olarak düzenlenen Festival Internacional de Cine Judío Uruguay (FICJU) - [Uruguay Uluslararası Yahudi Filmleri Festivali] dün kapanışını yaptı. Bu yıl 18. kez düzenlenen festivalde Uruguay’ın yanı sıra; ABD, Almanya, Arjantin, Avusturya, İspanya, İsrail, Norveç, Sırbistan ve Şili’den filmler yer aldı.

- Jamaikalı reggae sanatçısı “U-Roy” lakaplı Ewart Beckford, 78 yaşında hayatını kaybetti.

*   *   *

CUMA

- Kolombiya’da yapılan bir araştırma, 2002-2008 yılları arasında ordunun 6 bin 402 sivili öldürdüğünü ortaya koydu. Bu verinin açıklanmasının ardından başkent Bogotá’da bir araya gelen insanlar “¿Dónde Están?” (“Neredeler?”) yazılı büyük bir dövizin ardında bir araya gelerek protesto gösterisinde bulundu.

- Kolombiya’dan İngiltere’ye sevk edilen 2 bin 300 Kg. kokain, Birleşik Krallık Organize Suçlar’a bağlı ajanlar tarafından ele geçirildi. Söz konusu kokainin piyasa değeri, gramı 80 Sterlin’den toplam 184 milyon Sterlin.

- Guatemala’da köylü örgütleri, liderlerinin yargısız infazlarla öldürülmesini protesto etmek amacıyla başkent Ciudad de Guatemala’ya doğru yürüyüşe geçti.

- Dominik Cumhuriyeti Ordusu Genel Komutanı Julio Ernesto Florián Pérez, Haiti’de 13 Ocak’tan bu yana yaşanmakta olan çatışmalara ve iktidar krizine karşı, savunma amacıyla Haiti sınırına ek olarak 7 bin 200 asker daha yerleştirdiklerini açıkladı.

- Brezilya Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro’nun, hükümete baskı yüklü eleştirileri sonrasında devlet petrol şirketi Petrobas’ın başkanı Roberto Castello Branco görevden alınıp, onun yerine General Joaquim Silva e Luna atandı.

- Brezilya’nın siyahi nüfusu; başta ekonomi ve sağlık alanlarında olmak üzere, kendilerine uygulanan ayrımcılığı protesto etmek amacıyla 18 eyalette birden yürüyüş gerçekleştirdi. Brezilya’da toplam 27 eyalet bulunuyor.

- Küba Dışişleri Bakanı Bruno Rodríguez, Covid-19’un hemen tüm dünyada şiddetlendirdiği ayrımcılık ve ırkçılık dalgasını ülkesi adına kınadığını açıkladı.

- Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador, Katalan rap şarkıcısı Pablo Hasél’in İspanya’da tutuklanmış olmasını eleştirdi.

*   *   *

CUMARTESİ

- Ekvador Cumhuriyeti’nde 7 Şubat’ta yapılan Genel Seçimler’in resmi sonucu El Consejo Nacional Electoral (Ulusal Seçim Konseyi) tarafından açıklandı. Buna göre Demokratik Merkez Partisi öncülüğündeki Unión por la Esperanza (Umut Birliği) Koalisyonu adayı Andrés Arauz % 32,72, merkez sağ kanattan Guillermo Lasso % 19,74 ve Ekvador yerli hareketinin siyasi kolu Pachakutik’in adayı Yaku Pérez % 19,38 oranında oy aldılar. Seçimlerin ikinci ve son turu 11 Nisan’da Arauz ve Lasso arasında geçecek.

- Arjantin Kenevir Odası, Brezilya Kenevir Endüstrisi Derneği ile bu bitkinin bölgede verimli bir şekilde geliştirilmesi için çabaları ortaklaşa güçlendirmek amacıyla bir işbirliği anlaşması imzaladığını duyurdu. Böylece Arjantin ve Brezilya, esrar üretimini ve ticarileştirilmesini teşvik etmeyi yasalaştırmış oldular.

- Paraguay, Rusya’yla yaptığı ikili uzay çalışmaları sonucunda bugün ilk uydusu GuaraníSAT-1’i uzaya gönderdi.

- Honduras’ta yerli halka ait örgütler bir araya gelip, dört Garífuna liderinin zorla kaçırılıp, ardından kaybedilmesini araştırmak için özel bir komite oluşturdu.

- Şili hükümeti, kumarhane sahiplerinin, hapishanelerde de kumarhane açılması talebine onay verdi.

- Meksika Savunma Bakanı Luis Sandoval’in Covid-19 testinin pozitif çıktığı Çarşamba günü açıklanmıştı. Bugün de, Meksika Sağlık Müsteşarı Hugo López Gatell’in Covid-19 testinin pozitif çıktığı açıklandı.

- Arjantinli ressam Alejandra Seeber’in resimleri, Barro de La Boca Galerisi’nde sergilenmeye başladı.

*   *   *

PAZAR

- Kolombiyalı Diana Trujillo… NASA’nın Perseverance Rover aracı, Mars’ta olası yaşamın kanıtlarını aramak adına 30 Temmuz 2020 Perşembe günü Dünya’dan yola çıkıp 480 milyon Km.’lik mesafeyi 203 günde aşarak 18 Şubat 2021 Perşembe günü (TSİ 23.55) Mars yüzeyine (Jezero Krateri’ne) indi. Bu tarihi görevin başarısını mümkün kılan insanlardan biri de, ABD Uzay Ajansı Akademisi’ne giren ilk Latin Amerikalı kadın ve “Mars 2020” görevinin şu anki uçuş direktörü olan Diana Trujillo’dur.

- Meksika’da Salı günü, La Comisión Federal de Electricidad (CFE) - [Federal Elektrik Komisyonu], ABD’nin Texas eyaletinden gelen gaz boru hattının Kutup Soğukları’nın etkisiyle donması nedeniyle tam 4.766.901 kullanıcının elektriğinin kesildiğini açıklamıştı. Bugün, Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro, Meksika hükümetine, ihtiyaçları olan tedariği sağlayabileceklerini açıkladı.

- Arjantin Devlet Başkanı Alberto Fernandez, ABD destekli Jeanine Añez’in darbe hükümeti sonrası, Bolivya Devlet eski Başkanı Evo Morales’e sığınma hakkı verdiği için Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterildi.

- Arjantin Sağlık Bakanı Ginés González García’dan görevi devralan Carla Vizzotti, ülkenin yeni Sağlık Bakanı oldu.

- Peru’nun başkenti Lima’da, sokağa çıkma yasağını ihlal eden bir genç kadına ceza yazmak yerine onu öpen polis, görevinden alındı.

- Peru’nun Huánuco bölgesine bağlı Tournavista’nın 31 Km. kuzeydoğusunda ve Ucayali’ye bağlı San Fernando’nun 91 Km. kuzeydoğusunda ve yerin 30 Km. altında 5,1 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.