Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'da son bir hafta yaşanan gelişmeler, Nedim Serkan Durak'ın derlemesiyle her pazartesi okurlarımızla buluşuyor.

Nedim Serkan Durak

PAZARTESİ

- Ekvador Cumhuriyeti’nde dün yapılan Genel Seçimler’de, Devlet Başkanlığı için 16 aday yarışıyordu. Oyların % 99,45’inin sayıldığı seçim sonuçları, Demokratik Merkez Partisi öncülüğündeki Unión por la Esperanza (Umut Birliği) Koalisyonu adayı Andrés Arauz’un % 32,70 ile yarışı önde kapattığını gösteriyor. 11 Nisan’da yapılacak ve nihai sonucu verecek olan ikinci tur seçimlerinde Arauz’un olası rakipleri merkez sağ kanattan Guillermo Lasso (% 19.74 oy aldı) veya Ekvador yerli hareketinin siyasi kolu Pachakutik’in adayı Yaku Pérez (% 19.38 oy aldı) olacak.

- Haiti’de, 13 Ocak’tan bu yana kitle gösterilerinde bulunan muhalefet güçleri, ABD destekli Devlet Başkanı Jovenel Moise’nin dün itibarı ile görev süresinin dolduğunu iddia ettikten sonra, Yargıç Joseph Mécène Jean Louis’i “geçiş başkanı” olarak gördüklerini ilan etti. Joseph Mécène Jean Louis, görevi kabul ederken, Moise ise bunu asla kabul etmeyeceğini söyledi ve ardından, Joseph Mécène Jean Louis de dahil olmak üzere üç muhalefet yargıcını emekliye ayıran bir kararnameye imza attı. Şu an ülkede iki ayrı iktidar oluşmuş durumda.

- Kolombiya’da faaliyet gösteren Unión Patriótica (UP) - [Vatanseverler Birliği] üyesi birçok insan, yıllar içinde öldürülmüştü. 1992-2020 arası dönemde öldürülen 6.002 üye adına La Corte Interamericana de Derechos Humanos (Amerikalılar Arası İnsan Hakları Mahkemesi), Kolombiya devletine, Kosta Rika’nın başkenti San José’de kurulan mahkeme üzerinden dava açtı.

- Honduras Devlet Başkanı Juan Orlando Hernández, ABD'de uyuşturucu kaçakçılığıyla ilgili bir davanın şüpheli merkez isimlerinden biri oldu.

- Kosta Rika hükümeti bugün itibarı ile eğitimde üç gün yüz yüze iki gün evde sistemine geçme kararı aldı.

*   *   *

SALI

- Brezilya’da bir grup bilim insanı, Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro’nun soykırımcı konuşmalar yapması, tarihsel ve sosyal gerçekleri inkar etmesi, Covid-19 karşısındaki negatif tutumu ve mitoman özellikler göstermesini içeren 54 sayfalık bir raporla beraber, onun görevden alınması gerektiğini dile getirdiler.

- Arjantin’de 2020 yılında, geçen yılın aynı dönemine göre et fiyatlarının % 74 artması nedeniyle, ülkede et tüketimi son 100 yılın en düşük seviyesine geldi. Arjantin’de 1 Kilo dana bifteğin fiyatı 490 Arjantin Pesosu (39 TL).

- Venezuela mahkemesi, 2015-2017 arasında görev yapan Petrol eski Bakanı Eulogio del Pino ve 16 eski yetkiliden oluşan bir grubun, dolandırıcılık amaçlı zimmete para geçirme (500 milyon dolar) ve petrol endüstrisine zarar verme suçundan yargılanmalarına karar verdi.

- Honduras’ın La Esperanza kentinde Keyla Martinez adlı bir hemşirelik öğrencisinin gözaltına alındıktan sonra hücresinde ölü bulunmasının ardından, kentte protesto gösterileri başladı.

- Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü, İspanyol fethi öncesine ait olan tarihi eserlerin kendilerine ait olduğunu kanıtlamasına rağmen, Fransa’da faaliyet gösteren Christie’nin Evi adlı kurum, bugün yaptığı açık artırmayla bu eserlerin bir kısmını sattı.

- IMF, Latin Amerika ve Karayipler için ekonomik öngörülerini güncelledi ve şu anda bölgenin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası’nın (GSYİH) 2021’de % 4,1 büyümesini bekliyor.

*   *   *

ÇARŞAMBA

- Ekvador Cumhuriyeti’nde Pazar günü yapılan Genel Seçimler’de % 19.38 oy alarak üçüncü sıraya yerleşen Yaku Pérez, seçimleri % 32,70 oy oranıyla birinci tamamlayan Andrés Arauz için “o bir dolandırıcıdır ve eğer Devlet Başkanı olursa, tüm ülkeyi dolandırıcılığa teşvik edecektir” dedi. Arauz ise, Pérez’i bu sözleri karşısında sert şekilde eleştirdi.

- El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele, muhalefetteki bir milletvekili tarafından bir sağlık ekibinin, onun görevine devam etmek için fiziksel ve zihinsel durumunu değerlendirmek üzere sunduğu dilekçeyi “parlamento darbesi” olarak nitelendirdi.

- Haiti’de Pazartesi günü muhalefet güçleri Yargıç Joseph Mécène Jean Louis’i “geçiş başkanı” olarak gördüklerini ilan etmiş; Joseph Mécène Jean Louis, görevi kabul ederken, Jovenel Moise ise bunu asla kabul etmeyeceğini söylemiş ve ardından, Joseph Mécène Jean Louis de dahil olmak üzere üç muhalefet yargıcını emekliye ayıran bir kararnameye imza atmıştı. Bu kararnameyi kabul etmediklerini belirten muhalefet güçlerine karşı Adalet Bakanı Rockefeller Vincent, ülkede düzeni sağlamak için gerekli olan “tüm zorlayıcı önlemleri” alma emri verdi.

- Bolivya’da emekli bir subay ve üç eski bakan, 19 Kasım 2019’da ABD destekli Jeanine Áñez’in darbe hükümeti sırasında meydana gelen protestocu katliamının ana sorumlusu olmakla suçlandı.

- Bolivya, dünyanın en yüksek gücü olarak kabul edilen 100 Megawatt’lık bir güneş enerji santralini faaliyete geçirdi.

- Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador, Santa Lucía’daki Felipe Ángeles Uluslararası Havalimanı’nın açılışını yaptı.

- Arjantin’in, Alimentar Card adlı gıda politikası programı için 300 milyon dolarlık yardım talebini olumlu karşılayan El Banco de Desarrollo de América Latina (CAF) - [Latin Amerika Kalkınma Bankası], söz konusu parayı hibe şeklinde vereceğini açıkladı.

*   *   *

PERŞEMBE

- Haiti’de, muhalefet güçleri, Pazartesi günü, ABD destekli Devlet Başkanı Jovenel Moise’nin 7 Şubat itibarı ile görev süresinin dolduğunu iddia ettikten sonra, Yargıç Joseph Mécène Jean Louis’i “geçiş başkanı” olarak gördüklerini ilan etmiş, Moise, kararı tanımamıştı. Kesintisiz devam eden sokak hareketlerinin ve yer yer çatışmaların yaşandığı ülkede, hafta başından beri iki ayrı iktidar oluşmuş durumda. Bugün, Haiti Yüksek Mahkemesi, Moise’nin görevi bırakması gerektiğine dair karar aldı. Moise ise, görev süresinin bir yıl sonra dolacağını tekrar etti.

- Kosta Rika Devlet Başkanı Carlos Alvarado, hükümetin, vatandaşların kişisel verilerinin ihlal etmesine göz yumduğu gerekçesiyle Kongre’de ifade verdi.

- Meksika’da, Guadalajara eyaletine bağlı Tlaquepaque’de beş kişi kurşunlanarak öldürüldü. Yetkililer, öldürülenlerin, geçtiğimiz Salı günü bir restaurantı tarayan kişiler olduğunu ve bunun da Karteller arası bir savaşın sonucu olduğunu açıkladı.

- Peru hastanelerinde, Covid-19 hastaları için kullanılan oksijen tüpleri tükenme noktasına geldi.

- Perulu kavramsal sanatçı ve enstelasyon sanatının öncüleri arasında yer alan Teresa Bulga, 86 yaşında hayatını kaybetti.

*   *   *

CUMA

- Kolombiya’da, Mart 2022’de yapılacak olan Cumhuriyet Senatosu ve Temsilciler Meclisi seçimleri için ortak hareket etmek adına, sol parti ve örgütler bir araya gelip, “Pacto Histórico” (“Tarihsel Pakt”) başlıklı bir anlaşmaya imza attılar. Anlaşmaya imza atan parti ve örgütlerin bir kısmı şunlardan oluşuyor: Kolombiya İnsanı, Yurtsever Birlik Komünist Parti, Alternatif Demokratik Kutup, Yerli ve Sosyal Alternatif Hareket, Kolombiya İşçi Partisi, Demokratik Birlik ve Hepimiz Kolombiyayız.

- Guatemala Devlet Başkanı Alejandro Giammattei, Kongre’den çocuklara ve kadınlara karşı suç işleyenler için ölüm cezasının tekrar uygulamaya konulmasını değerlendirmesini istedi.

- Meksika’da, Jalisco’ya bağlı Zapopan’da içinde insan kalıntılarının bulunduğu 18 çanta bulundu.

- Kosta Rika, mültecilere olan yaklaşımı nedeniyle BM tarafından övgüye değer bulundu.

- Peru Amazon Ormanları’nın uzaydan çekilmiş fotograflarını yayınlayan NASA aracılığıyla, ülkede yaşanan yasadışı altın madenciliğinin boyutları ortaya çıktı. Söz konusu fotograflar, ülkenin güneydoğusundaki Madre de Dios’ta, bu yasadışı altın madenciliğinin çevreye verdiği zararın büyüklüğü açıkça görülüyor.

*   *   *

CUMARTESİ

- Ekvador Cumhuriyeti’nde geçtiğimiz Pazar günü yapılan Genel Seçimler’de oyların % 99,45’i sayılmış ve Demokratik Merkez Partisi öncülüğündeki Unión por la Esperanza (Umut Birliği) Koalisyonu adayı Andrés Arauz % 32,70 ile yarışı önde kapatmıştı. 11 Nisan’da yapılacak ve nihai sonucu verecek olan ikinci tur seçimlerinde Arauz’un olası rakipleri merkez sağ kanattan Guillermo Lasso (% 19.74 oy aldı) veya Ekvador yerli hareketinin siyasi kolu Pachakutik’in adayı Yaku Pérez (% 19.38 oy aldı) olacak. Ancak hem Lasso hem de Pérez, oyların yeniden sayılmasını istedi ve El Consejo Nacional Electoral (Ulusal Seçim Konseyi) de bunu kabul etti.

- Bolivya Kongresi, ABD destekli Jeanine Áñez’in darbe hükümeti sırasında tutuklanan 1.200 kişiye af getirdi.

- Panama hükümeti, sığınma evlerindeki küçük çocuklara ilişkin taciz iddialarını araştırmak için resmi bir soruşturma başlattı.

- Arjantinli bilim insanları, ilk dinozorlarla aynı yaşam alanını paylaşan, yaklaşık üç metre uzunluğunda dört ayaklı ve otçul bir hayvan olan yeni bir gergedan türü keşfettiler. Keşif, Arjantin’in La Rioja eyaletindeki Talampaya Ulusal Parkı’nda yapıldı.

- Küba hükümeti, Covid-19’la mücadele amacıyla 26 Ocak’ta Barbados’a 15 kişilik bir sağlık ekibi yollamıştı. Şimdi de Antigua ve Barbuda, Dominika ve Guyana’nın bağışladığı dozlar sayesinde Barbados’ta bugün itibarı ile Covid-19 aşılamalarına başlandı.

*   *   *

PAZAR

- Kolombiya’da, 23 Ocak’tan beri kendisinden haber alınamayan eski FARC üyesi Juan Carlos Correa’nın cansız bedeni, bugün San Andrés de Cuerquia’ya bağlı Antioquia belediyesinin Los Naranjos bölgesinde bulundu. Correa, 2021 yılının öldürülen yedinci, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 257’inci FARC üyesi oldu.

- Şili’de, Devlet Başkanı Sebastian Piñera’nın istifası talebiyle başkent Santiago de Chile’de gerçekleştirilen gösterilerde çıkan çatışmada çok sayıda polis ve gösterici yaralandı. Göstericiler, 5 Mart’ta genel grev için çağrı yaptı.

- Haiti Devlet Başkanı, istikrarı bozmak için sokakları kullanan bir darbe girişimi olduğu konusunda ısrar ediyor. Ülkede sokak gösterileri ve yer yer çatışmalar devam ederken ve ülke ikili bir iktidar haline gelmişken, Dışişleri Bakanı Claude Joseph “durumun kontrol altına alındığına” dair bir açıklama yaptı.

- Venezuela’ya yaptığı iki haftalık ziyaretin ardından BM Özel Raportörü Alena Douhan, ABD ve AB ülkelerine, Venezuela’ya yönelik yaptırmları kaldırmaları çağrısında bulundu.

- Arjantin Devlet eski Başkanı (dedesinin Suriye kökenli olması nedeniyle) “El turco” lakabıyla anılan Carlos Menem, 90 yaşında hayatını kaybetti. Ülkede üç günlük yas ilan edildi.

Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'da son bir hafta yaşanan gelişmeler, Nedim Serkan Durak'ın derlemesiyle her pazartesi okurlarımızla buluşuyor.

Nedim Serkan Durak

PAZARTESİ

-Brezilya’da, Covid-19’un etkisiyle daha da artan ekonomik kriz ve düşük ücretlendirmeler nedeniyle; Brezilya Bağımsız Nakliyeciler Birliği, Ulusal Taşımacılık ve Lojistik İşçileri Federasyonu ve Petrol İşçileri Birleşik Federasyonu ortak bir açıklamanın ardından bugün itibarı ile genel greve gidiyor. Greve katılacak işçi sayısının 2 milyonu aşacağı tahmin ediliyor.

- El Salvador’un başkenti San Salvador’da, Frente Farabundo Martí para la Liberación Nacional (FMLN) - [Farabundo Martí Ulusal Kurtuluş Cephesi] üyelerinin olduğu konvoya silahlı saldırı düzenlendi. Saldırıda iki kişi öldü, iki kişi de ağır yaralandı.

- Honduras’ta yaşanan ağır ekonomik ve sosyal kriz nedeniyle yaklaşık bir aydır, yürüyerek ABD’ye gitmeye çalışan 10.000’e yakın Honduraslı’dan; Guatemala ve Meksika güvenlik güçlerinin engellemelerine rağmen yaklaşık 1.500’ü, ABD topraklarına girmeyi başardı.

- Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador’un partisi El Movimiento Regeneración Nacional (Morena) - [Ulusal Yenilenme Hareketi] senatörlerinden Félix Salgado Macedonio’nun, bir süre önce bir taciz olayında adı geçmişti. Macedonio’nun bugün Guerrero Eyaleti Valisi adayı olarak onaylanmasıyla, başta kadın hareketleri olmak üzere birçok kuruluş, bu karara protestolarla itiraz etti.

- Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega; Dış Uzay İşleri, Ay ve Diğer Gök Cisimleri Ulusal Sekreterliği’nin kuruluşunu onayladı.

- Ekvador Cumhuriyeti Ulusal Meclisi, Covid-19’a karşı aşılama planına uymadığı iddiasıyla Halk Sağlığı Bakanı Juan Carlos Zevallos aleyhine suçlama talebinde bulundu.

- Peru hükümeti, Covid-19 önlemleri çerçevesinde başkent Lima için, 14 Şubat’a kadar saat 18.00-06.00 arası sokağa çıkma yasağı getirdi.

- Brezilya’da, bilim insanları dün ülkede; Covid-19’un yanı sıra, beş ayrı mutasyon daha tespit etmişlerdi. Bugün Kolombiya hükümeti, Brezilya varyantlı vakanın ülkelerinde de tespit edildiğini açıkladı.

*   *   *

SALI

- Kolombiya’da, Cauca bölgesinde Brayan Javier Secue Ipia adlı eski bir FARC üyesi öldürüldü. Ipia, 2021 yılının öldürülen beşinci, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 255’inci FARC üyesi oldu.

- Kolombiya Savunma Bakanı Carlos Holmes Trujillo, geçtiğimiz Salı günü Covid-19 nedeniyle hayatını kaybetmişti. Trujillo’nun yerine yeni Savunma Bakanı Diego Molano oldu.

- Brezilya’da geçtiğimiz Pazar günü 50’yi aşkın kentte halk, otomobiller ve bisikletlerle uzun konvoylar oluşturarak; Kongre’den, Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro’yu görevden almasını talep eden ve temel sloganı “¡Fora Genocida!” (“Soykırımcı Dışarı!”) olan eylemler başlatmıştı. Ertesi gün bu eylemlere merkez sağdan Özgür Brezilya Hareketi ve Sokağa Gel grubu da katılmıştı. Bugün ise eylemler ülke içinde devam ederken, yurtdışında yaşayan Brezilyalılar da 20 farklı ülkede eyleme destek amacıyla, bulundukları ülkelerde eylemler gerçekleştirdi.

- Haiti’de önceki hafta Cumartesi günü başlayan, ABD destekli Devlet Başkanı Jovenel Moise karşıtı eylemler, başkent Port au Prince, Cap Haitien ve Les Cayes kentlerinde genel greve evrildi. Öte yandan; Petit Goave, Mirebalais, Verretes ve Saint Marc kentlerinde de sokak eylemleri sürüyor.

- Peru Ulusal Adalet Kurulu, Savcı Pedro Chávarry’yi adli yolsuzluk ağıyla bağlantısı hakkında yalan söylediği ve soruşturmayı engellediği için görevden aldı.

- Arjantin’de; Buenos Aires Başkent Hükümeti, halkın muhalefetine rağmen kamuya açık kıyı arazilerini satma niyetinden vazgeçmeyeceğini açıkladı.
[Buenos Aires, ülkenin başkentidir ama aynı zamanda ülkenin bir eyaletidir de. Öte yandan; Buenos Aires kenti, Özerk Statü dahilindedir ve merkezi hükümetin haricinde kendi hükümeti vardır. Kentin resmi adı Ciudad Autónomia de Buenos Aires - Buenos Aires Özerk Kenti’dir.]

- Arjantinli futbolcu Lionel Messi’nin, 2017-2021 futbol sezonu için FC Barcelona takımıyla yaptığı sözleşme tutarının toplam 555 milyon 237 bin 619 Euro olduğu geçtiğimiz Pazar günü açıklanmış, açıklamayı İspanyol “El Mundo” gazetesi yapmıştı. FC Barcelona, bu haber nedeniyle “El Mundo” gazetesine dava açma kararı verdi.

- Arjantin’in San Eduardo del Mar kasabasında, 3,5 milyon yıllık dev tembel hayvan fosili bulundu.

*   *   *

ÇARŞAMBA

- Kolombiya’da, geçtiğimiz Cuma günü, kendilerini Las Autodefensas Gaitanistas de Colombia (AGC) - [Kolombiya Gaitanista Özsavunma Kuvvetleri] olarak tanımlayan bir grup paramiliter, Norte de Santander’e bağlı Tibú'daki Totumito Carboneras köyüne baskın yapıp üç köylüyü öldürmüştü. Bugün de bir başka paramiliter grup olan Clan del Golfo (Körfez Klanı),Cauca’ya bağlı Patía’da dört köylüyü ve Tarazá’da üç madenciyi öldürdü. Bu öldürmelerin temel amacı; köylüleri ölümle korkutup topraklarını terk etmelerine yol açıp, boşalan topraklara, büyük toprak sahiplerinin bedava ya da çok düşük fiyatla el koymasını sağlamak.

- Brezilya hükümeti, İspanya’ya uyuşturucu trafiğinde Hava Kuvvetleri uçaklarının kullanılıp kullanılmadığını araştırma kararı aldı.

- Brezilya Senatosu’nun yeni başkanı, merkez sağda yer alan Demokratlar Partisi üyesi Senatör Rodrigo Pacheco oldu.

- Brezilya Sosyal Demokrat Partisi’nin yönettiği São Paulo Belediyesi, evsizlerin uyumasını engellemek amacıyla viyadüklerin altına büyük taşlar döşedi.

- Nikaragua’nın, Kırım’da fahri konsolosluk açması nedeniyle Ukrayna Parlamentosu, Nikaragua’ya yaptırım uygulama kararı aldı.

- Şili’nin Paskalya Adası’nda 6,9 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.

*   *   *

PERŞEMBE

- Brezilya Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro, bugünkü yeni yasama yılı açılış konuşmasını yaparken; içeride, sol görüşe mensup milletvekilleri salonu terk ederken dışarıda da halk, geçtiğimiz Pazar günü başlayan “¡Fora Genocida!” (“Soykırımcı Dışarı!”) eylemlerine devam etti.

- Nikaragua’da tüketici haklarına olumlu katkı sağlaması beklenen Tüketici Hakları Reformu’na karşı iş insanları hükümeti uyardı.

- Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce, Grupo de Puebla’ya (Puebla Grubu) katıldı. Ibero-Amerikan solunun siyasi ve akademik temsilcilerinden oluşan bir forum olan Grupo de Puebla, 12 Temmuz 2019’da Meksika’nın Puebla eyaletinde kuruldu. Grup, bünyesinde İspanya ve 12 Latin Amerika ülkesinden 50’yi aşkın siyasi-sosyal lider ve akademisyeni barındırıyor.

- Meksika'nın Puebla eyaletinin eski valisi Mario Marín, bir haberi nedeniyle gazeteci Lydia Cacho’ya 2019’da işkence yapmıştı ve o zamandan beri kaçaktı. Meksika güvenlik güçleri, Acapulco’nun turistik bir limanında düzenlenen arama operasyonunda Marín’i yakalayıp tutukladı.

- Meksika Hükümeti Mali İstihbarat Birimi, ülke siyasetçileri tarafından elde edilen ve Andorra Özel Bankası’na 23 yüksek rütbeli şahsiyet tarafından yatırılan 2 milyar Euro’nun aklanmasını araştırmaya başladı.

Peru Kongresi; 103 lehte, 14 aleyhte ve 1 çekimser oyla beraber parlamento dokunulmazlığının kaldırılmasını onayladı.

Peru Ulusal Seçim Jürisi, iki önceki Devlet Başkanı Martín Vizcarra’nın Nisan ayında yapılacak seçimlerde Kongre’ye aday olmasına onay verdi.

Peru Loreto Bakanlığı Sağlık Müdürlüğü, Kolombiya’nın Leticia kentinde tespit edilen ve “P1” adı altında kayıtlı yeni bir virüs varyantının varlığı karşısında kükümetten, Kolombiya sınırını kapatmasını talep etti.

*   *   *

CUMA

- Kolombiya’da, Cauca’ya bağlı Corinto’da köylü lideri Yordan Eduardo Guetio, uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti. Guetio, 2021 yılı içinde ülkede öldürülen 21’inci, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 869’uncu yerli halktan ya da siyasal-sosyal topluluk üyesi-lideri oldu. Öte yandan; Guetio’nun öldürüldüğü Corinto ve birkaç yerleşim biriminde halk, ellerinde “Nos Están Matando” (“Bizi Öldürüyorlar”) yazılı dövizlerle eylemler gerçekleştirdi.

- Venezuela Ulusal Meclisi Başkanı Jorge Rodríguez, Parlamento tesislerine patlayıcı yerleştirmeye hazırlanırken yakalanan Richard Grillet Álvarez adlı güvenlik görevlisinin, Kolombiya aracılığıyla CIA tarafından 5.000 dolara kiralandığının ortaya çıkması üzerine, hükümet olarak hem ABD hem de Kolombiya’yı kınadıklarını açıkladı.

- Paraguay ekonomisinin “sağlam toparlanmasına” dikkat çeken bir rapor yayınlan uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch, ülkenin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası’nın (GSYİH) 2021’de % 4,2’ye yükselebileceğini açıkladı.

- Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador’un Covid-19 testi geçtiğimiz Pazartesi günü pozitif çıkmıştı. Bugün, Obrador’un hastalığı atlattığı ve eski sağılığına kavuştuğu açıklandı.

- Meksika’nın başkenti Ciudad de México, Covid-19 önlemleri çerçevesinde Kırmızı Alarm statüsünde olduğu halde, yerel yönetim, AVM’lerin açılacağını ilan etti.

*   *   *

CUMARTESİ

- Küba’ya ilişkin olarak, ABD Demokrat Partili Senato Finans Komitesi Başkanı Senatör Ron Wyden; Küba’ya uygulanan ambargonun kaldırılmasını öngören bir yasa tasarısını Kongre’ye sundu. Kübalılar tarafından “abluka” olarak tanımlanan ambargo için “1960’lardan kalma tarihi eser” ifadesini kullanan Wyden “bu modası geçmiş ve zararlı izolasyon politikasını sürdürmek, ABD liderliğinin başarısızlığı olacaktır” şeklinde konuştu. Wyden, Kongre’ye sunduğu “2021 ABD-Küba Ticaret Yasası”nın kabul edimesi durumunda, Helms-Burton Yasası ve Küba Demokrasi Yasası dahil olmak üzere Küba’ya karşı yaptırımları düzenleyen yasa hükümlerinin kalkacağını ve Küba ile normal ticari ilişkilerin önünün açılacağını savundu.

- Arjantin’in IMF ile yürüttüğü yeniden borç müzakere sürecinde, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Arjantin’i destekleme sözü verdi.

- Bolivya’da Covid-19 önlemleri çerçevesinde ortaya konan Sağlık Acil Durum Yasa tasarısı, başta Bolivya Tıp Fakültesi olmak üzere, doktorların bağlı bulunduğu örgütlerce reddedildi.

- Venezuela hükümeti, Covid-19 hastalarının bakımı için Brezilya’ya 56.000 litrelik oksijen tüpü hibe etti.

*   *   *

PAZAR

- Grenada bugün, İngiltere’den bağımsızlığını kazanmasının 47. yılını kutluyor.

- Ekvador Cumhuriyeti’nde bugün Genel Seçimler yapılıyor. Devlet Başkanlığı için 16 adayın yarıştığı seçimlerde, 14 milyona yakın seçmenin oy kullanması bekleniyor.

- Bolivya’da bugün Yerel Seçimler yapılıyor. Seçimlerde 8 milyona yakın seçmenin oy kullanması bekleniyor.

- Haiti Adalet Bakanlığı, ABD destekli Devlet Başkanı Jovenel Moise’ye karşı bir suikast ve ülkede darbe girişiminin, istihbarat servisince açığa çıkartılıp engellendiğine ve 23 kişinin yakalandığına dair açıklama yaptı. Ancak, bu açıklamanın gerçekliği tartışmalı. Çünkü, ülkenin muhalefet güçleri, Moise’nin (ki; Moise, görev süresini iki yıldan bu yana kararnamelerle uzatıyor) görev süresinin dolacağı ve ülkede diktatörlüğün sona ermesinin 35. yıldönümü olan 7 Şubat’ta topyekün bir ayaklanma çağrısını 13 Ocak’ta yapmıştı. Bu durum, ‘suikast ve darbe girişimi’ açıklamasının suni bir şekilde yaratıldığı ve gerçekdışı olduğu düşüncesini doğuruyor. Öte yandan; ülkenin hemen her yerinde Moise karşıtı gösteriler doruk noktasına ulaşmış durumda.

- Küba Başbakan Yardımcısı ve aynı zamanda Ekonomi ve Planlama Bakanı olan Alejandro Gil, Bakanlar Kurulu’nun, istihdamı artırmak için serbest mesleğin, ülkenin yeni para sistemine paralel olarak iyileştirilmesi ve genişletilmesini onayladığını açıkladı.

- Şili’nin talebini olumlu karşılayan ABD, ülkeye 85 milyon dolarlık füze satacak.

- Kosta Rika’da, başta La Unión Nacional de Empleados de la Caja y la Seguridad Social (Undeca) - [Ulusal Fon ve Sosyal Güvenlik Çalışanları Sendikası] ve Sindicato Independiente de Trabajadores Estatales Costarricenses (Siteco) - [Kosta Rika Devlet İşçileri Bağımsız Sendikası] olmak üzere birçok sendika; IMF’i ve Kamu İstihdam Yasası’nı protesto etmek için Yasama Meclisi önünde eylem başlattı.

- Kosta Rika Turizm Bakanı Gustavo Segura, geçtiğimiz Cumartesi günü, Covid-19 nedeniyle, 2021 yılı turizm gelirlerinin 2019 yılı seviyesine ve belki daha da altına düşeceğini ifade etmişti. Bugün de, Panama için hazırladığı raporda Dünya Turizm Örgütü, ülkenin 2020 yılı turizm gelirlerinin bir önceki yıla göre % 74 düşüş kaydettiğini ortaya koydu.

Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'da son bir hafta yaşanan gelişmeler, Nedim Serkan Durak'ın derlemesiyle her pazartesi okurlarımızla buluşuyor.

Nedim Serkan Durak

PAZARTESİ

- Kolombiya’da, hükümetle FARC arasında yapılan 2016 Barış Antlaşması’ndan sonra, kimi eski üyeler tarafından kurulan yasal parti FARC, bu hafta sonu gerçekleştirdiği 2. Olağan Kongre’de ismini Partido Comunes (Komünler Partisi) olarak değiştirme ve parti başkanlığına Rodrigo Londoño’nun getirilmesi kararlarını aldı.

- Brezilya’da dün 50’yi aşkın kentte halk, otomobiller ve bisikletlerle uzun konvoylar oluşturarak; Kongre’den, Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro’yu görevden almasını talep eden ve temel sloganı “¡Fora Genocida!” (“Soykırımcı Dışarı!”) olan eylemler başlatmıştı. Bugün bu eylemlere merkez sağdan Özgür Brezilya Hareketi ve Sokağa Gel grubu da katıldı.

- Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro, ülkede dolar cinsinden banka hesaplarına izin verileceğini ve 2021 yılı içinde ekonominin % 100 dijital hale getirilmesinin amaçlandığını açıkladı.

- ABD sömürgesi Porto Riko’nun valisi Pedro Pierluisi, cinsiyete dayalı şiddete karşı olağanüstü tedbir alınmasına ve bunun için 654.000 dolar bütçe ayrılmasına dair bir kararnameye imza attı.

- Ekvador Cumhuriyeti Ulusal Adalet Mahkemesi, zimmete para geçirme suçuyla yargılanan Devlet eski Başkan Yardımcısı Jorge Glas aleyhine 8 yıl hapis cezası verdi.

- Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador’un Covid-19 testi pozitif çıktı.

- Meksika’da 50 kadar proje gerçekleştirmeyi hedefleyen Netflix, ülkeye 300 milyon dolarlık yatırım yapma kararı aldı.

- Şili, Hollanda ile iki ülke arasında yatırımı kolaylaştırmak ve teşvik etmek amacıyla çifte vergilendirmeyi ortadan kaldıran bir anlaşma imzaladı.

- Şili’nin başkenti Santiago de Chile’de, ülkenin en tanınmış sahne festivali olan Santiago a Mil; “Volver A Encontrarnos” (“Bizi Tekrar Bul”) sloganı altında, 3-24 Ocak tarihleri ​​arasında gerçekleşerek dün kapanışını yaptı. 28 yıllık tiyatro geleneğiyle ve Covid-19’un meydan okumasıyla festival; 1993’teki başlangıcından bu yana sanat, tiyatro ve insanların toplumu dönüştürmek zorunda olduğu karşılaşma gücüne odaklandı. Ayrıca festival insanlara; aylarca fiziksel izolasyon, sektörün kapatılması ve salonların ve tiyatroların kapanmasının ardından, olası tüm senaryo ve formatlarda sanatla bağlantı kurma çağrısı yaptı.

*   *   *

SALI

- Arjantin hükümeti, Uruguay’ın Devlet eski Başkanı José “Pepe” Mujica’yı, görevlerini başarıyla yerine getiren sivil veya askeri yabancı yetkililere verilen San Martín Nişanı’yla ödüllendirme kararı aldı.

- Brezilya’nın Parana sahilinde yer alan Guaratuba otoyolunda, Ananindeua’dan Balneario Camboriu’ya giden 57 yolcu ve 2 şoförün bulunduğu otobüs kaza yaptı. Kazada 21 kişi hayatını kaybederken, 33 kişi de yaralandı.

- Şili Maliye Bakanı Ignasio Briones, Kasım ayında yapılacak olan Devlet Başkanlığı seçimlerine aday olduğunu bildirerek, istifasını sundu. Devlet Başkanı Sebastian Piñera, Briones’in yerine Rodrigo Cerda’yı atadı.

- Şili’nin Concepción kentinde, 15-25 Ocak tarihleri arasında sanal olarak gerçekleştirilen Festival Internacional de Cine Independiente ‘Desde los Extramuros del Mundo’ (‘Dünyanın Dışından’ Uluslararası Bağımsız Film Festivali) dün kapanışını gerçekleştirdi. Genellikle geleneksel ekranların dışında kalan kentlerden, çevrelerden veya dünya başkentlerinin dışındaki herhangi bir noktada yaratılan sinemayı kamuya sunmak amacıyla gerçekleştirilen festivale, ev sahibi Şili’nin yanı sıra; Arjantin, Bolivya, Brezilya, Dominik Cumhuriyeti, Ekvador Cumhuriyeti, Guatemala, İspanya, Küba, Meksika ve Peru’dan 50 eser katıldı.

- Küba hükümeti, Covid-19’la mücadele amacıyla Barbados’a 15 kişiden oluşan bir sağlık ekibi yolladı. Küba daha önce aynı amaç doğrultusunda Honduras ve Panama’ya da tıbbi yardım yollamıştı.

- Kolombiya Savunma Bakanı Carlos Holmes Trujillo ve Confederación General del Trabajo (CGT) - [Genel Çalışma Konfederasyonu]’na bağlı sendika lideri Julio Roberto Gómez, yakalandıkları Covid-19’dan kurtulamayarak aynı gün içinde yaşamlarını yitirdi.

- Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro, bizzat kendisinin tanıtımını yaptığı Carvativir adlı ilacın, Covid-19’u etkisiz hale getirdiğini söyledi.

*   *   *

ÇARŞAMBA

- Kolombiya’da aynı gün içinde iki sosyal lider öldürüldü. Bunlarla beraber, ülkede 2021 yılında öldürülen 14’üncü, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 862’inci yerli halktan ya da siyasal-sosyal topluluk üyesi-lideri oldular.

- Meksika’da Paso de la Reina ve Río Verde hidroelektrik mega projelerine karşı çıkan bir sosyal topluluk savunucusu olan Fidel Heras Cruz, Jamiltepec belediyesine ait La Esperanza’da vurularak öldürüldü.

- Uruguay’da, 1973-1985 askeri diktatörlük döneminin kilit isimlerinden olan Albay Eduardo Augusto Ferro, İspanya’nın Valencia kentine bağlı Peñíscola’da yakalanarak tutuklandı.

- Brezilya hükümeti, 26 doğal parkın özelleştirilmesini karar altına aldı.

- Arantinli halk müziği yazarı ve şarkıcı Julio César Isella, 83 yaşında hayatını yitirdi.

- Bolivyalı muralist ressam Gil Imaná Garrón, 88 yaşında hayatını yitirdi.

- Bugün itibarı ile dünyada Covid-19’a yakalanan kişi sayısı 101 milyon 306 bin 664, ölenlerin sayısı ise 2 milyon 179 bin 257 oldu. Latin Amerika ülkeleri içinde Brezilya 8 milyon 996 bin 876’lık vaka sayısıyla kıtada birinci, dünyada üçüncü ve 220 bin 161 ölüm sayısıyla da kıtada yine birinci ve dünyada ikinci sırada. Öte yandan Dünya Sağlık Örgütü, İngiltere çıkışlı  “VUI–202012/01”’in 70 ülkeye yayıldığını; Güney Afrika Cumhuriyeti çıkışlı bir başka Covid-19 mutasyonunun 31 ülkeye ve son olarak Brezilya’da ortaya çıkan bir başka yeni mutasyonlu virüsün de 8 ülkeye yayıldığını açıkladı.

*   *   *

PERŞEMBE

- Küba bugün, bağımsızlık savaşının ulusal kahramanlarından José Martí’nin 168. doğum yıldönümünü kutluyor.

- Brezilya’da geçtiğimiz Pazar günü 50’yi aşkın kentte halk, otomobiller ve bisikletlerle uzun konvoylar oluşturarak; Kongre’den, Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro’yu görevden almasını talep eden ve temel sloganı “¡Fora Genocida!” (“Soykırımcı Dışarı!”) olan eylemler başlatmış, Pazartesi günü bu eylemlere kimi merkez sağ gruplar da katılmıştı. Söz konusu eylemler bugün de devam etti.

- Uruguay, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün 2020 yılı yolsuzluk algılama endeksine göre, Latin Amerika ülkeleri arasında en düşük yolsuzluğa sahip ülke oldu. Uruguay’ı sırasıyla Ekvador Cumhuriyeti ve Arjantin takip ediyor.

- Bahamalar hükümeti, tek kulanımlık poşet kullanımını yasaklama kararı aldı.

- Şili’nin en ünlü modelleri arasında yer alan Roxana Muñoz; takipçilerini, ülkenin sağlık yasasını ihlal eden zararlı bir diyetle aldattığı için 20 milyon Şili Pesosu (27.175 ABD doları) para cezasına çarptırıldı.

- Peru hükümeti, ülkede Covid-19’dan en çok etkilenen bölgeleri 15 günlük karantinaya almanın yanı sıra, Avrupa gidiş-geliş seferlerine de 14 Şubat’a kadar yasak getirdi.

*   *   *

CUMA

- Kolombiya’da, kendilerini Las Autodefensas Gaitanistas de Colombia (AGC) - [Kolombiya Gaitanista Özsavunma Kuvvetleri] olarak tanımlayan bir grup silahlı paramiliter, Norte de Santander’e bağlı Tibú'daki Totumito Carboneras köyüne baskın yapıp üç köylüyü öldürdü.

- Meksika İnsan Hakları Müsteşarı Alejandro Encinas, ülkede 2006-2020 yılları arasında resmi olarak kayda geçmiş kayıp kişi sayısını 80.517 olarak açıkladı.

- Küba ile ilişkilere dair, ABD Beyaz Saray Basın Sekreteri Jen Psaki “Trump yönetiminin politikalarını, bir dizi ulusal güvenlik politikasıyla yaptığımız gibi gözden geçireceğiz” açıklamasında bulundu.

- Paraguay Otantik Radikal Liberal Parti Başkanı Efraín Alegre, bir süreden beri kaçmakta olduğu adalete teslim oldu ve cezaevine gönderildi. Alegre, harcamalarda sahtecilik iddiasıyla aranıyordu.
- Arjantin’in Patagonya bölgesinde çıkan yangın şu ana dek 10.000 hektarlık (100 Km²) ormanlık alanı yok etti. Yangının sabotaj sonucu çıktığı tahmin ediliyor.

- Brezilya Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro “Covid-19’la ömür boyu yaşayacağız, kabul edin bunu. Buna alışmamız lazım. Onun için futbola, stadyumlara geri dönmeliyiz” dedi.

- Kanada, 30 Nisan tarihine kadar Meksika ve Karayip ülkelerine gidiş-geliş uçuşlarının askıya alındığını duyurdu.

*   *   *

CUMARTESİ

- Kolombiya’da Antioquia’ya bağlı Yarumal’daki Ochalí bölgesinin toplumsal eylem kurulu üyesi Miguel Uribe, önce karnından vurulup ardından başı kesilerek öldürüldü. Uribe, 2021 yılı içinde ülkede öldürülen 17’nci, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 865’inci yerli halktan ya da siyasal-sosyal topluluk üyesi-lideri oldu.

- Venezuela Ulusal Meclisi, üniversitelerin mevcut durumu ve iyileştirilmesi için, 22 üniversite rektörü ile toplantı düzenleyip, onlardan görüş aldı.

- Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te, Venezuelalı bir genç kızın, patronunun tecavüzüne uğramasını kınayan ve adalet isteyen kent halkı, sokaklarda protesto gösterilerine başladı.

- Şili hükümeti, bu yıl 62. kez gerçekleşecek olan Viña (Üzüm Bağı) Festivali’ni, Covid-19 önlemleri çerçevesinde iptal etme kararı aldı.

- Küba hükümeti, 6 Şubat’tan itibaren ülkeye giriş yapan herkesin Covid-19 önlemleri çerçevesinde bir hafta boyunca karantina altında tutulacağını açıkladı.

- Kosta Rika Turizm Bakanı Gustavo Segura, Covid-19 nedeniyle, 2021 yılı turizm gelirlerinin 2019 yılı seviyesine ve belki daha da altına düşeceğini ifade etti.

*   *   *

PAZAR

- Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador’un, Pazartesi günü yapılan Covid-19 testi pozitif çıkmıştı. Avrupa’da yaşayan Meksikalı kardiyolog Diego Araiza Garaygordobil’in, López’e ölümcül dozda ilaç reçetesi önerdiğinin ortaya çıkması üzerine Garaygordobil, Avrupa Kardiyoloji Derneği’nden ihraç edildi.

- Guatemala’da 2010-2020 yılları arasında; başta çete savaşları, soygunlar ve ev içi şiddet olmak üzere kriminal olaylarda yaklaşık 60.000 kişi hayatını kaybetti. Guatemala basını bu veriyi “Réquiem Por Guatemala” (“Guatemala İçin Réquiem”) başlığıyla verdi. [Réquiem; Katolik inancında, ölülerin ruhu için edilen dua ve bu duaya özgü ilahidir]

- Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te, Venezuelalı bir genç kızın, patronunun tecavüzüne uğramasını kınayan ve adalet isteyen kent halkı, dün sokaklarda protesto gösterilerine başlamıştı. Genç kızın avukatı bugün yaptığı açıklamada, söz konusu tecavüzcü için 20 yıl hapis isteyeceklerini açıkladı.

- Arjantinli futbolcu Lionel Messi’nin, 2017-2021 futbol sezonu için FC Barcelona takımıyla yaptığı sözleşme tutarının toplam 555 milyon 237 bin 619 Euro olduğu açıklandı.

- Honduras Ulusal Risk Yönetim Sistemi, Covid-19 önlemleri çerçevesinde ülkenin Cortés, Atlántida, Yoro ve Santa Bárbara bölgelerinde hafta sonları sokağa çıkma yasağı getirdi.

- Brezilya Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro, Cuma günü “Covid-19’la ömür boyu yaşayacağız, kabul edin bunu. Buna alışmamız lazım. Onun için futbola, stadyumlara geri dönmeliyiz” demişti. Bilim insanları, bugün ülkede; Covid-19’un yanı sıra, beş ayrı mutasyon daha tespit ettiler. Hatta aynı kişide iki farklı varyantla eşzamanlı birlikte enfeksiyon vakaları da tespit edildi. Öte yandan; bugün itibarı ile Brezilya’da Covid-19 vaka sayısı 9 milyon 184 bin 112 ve ölüm sayısı da 224 bin 124 olarak gerçekleşti.

Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'da son bir haftada yaşanan gelişmeler, Nedim Serkan Durak'ın derlemesiyle her pazartesi okurlarımızla buluşuyor.

Nedim Serkan Durak

PAZARTESİ

- Kolombiya’da 1964’ten bu yana mücadele yürüten Ejército de Liberación Nacional (ELN) - [Ulusal Kurtuluş Ordusu] liderliği, hükümetle barış anlaşması görüşmesine başlanacağını açıkladı. Bu açıklamadan kısa bir süre sonra hükümet, böyle bir görüşmenin söz konusu olmadığını bildirdi.

- Honduras’ta yaşanan ağır ekonomik ve sosyal kriz nedeniyle, yürüyerek ABD’ye gitmeye çalışan 10.000’e yakın Honduraslı, Guatemala güvenlik güçlerinin kurduğu barikatı yararak, Pazar günü bu ülke topraklarına giriş yapıp, yürüyüşlerine devam ediyordu. Ancak Guatemala güvenlik güçleri Honduraslıların önüne yeni ve daha büyük barikatlar kurarak yürüyüşü durdurmaya çalışıyor. Sert müdahalelerin gerçekleştiği olaylar sonucunda yaklaşık 2.000 Honduraslı, sınırdışı edilerek ülkelerine geri gönderildi. 1.000 kadar Honduraslı da ‘gönüllü’ şekilde geri dönüş yaptılar.

- Meksika’da, Guerreros Unidos Karteli üyesi, Juan Carlos Flores Ascencio adlı yerel bir lider, Guerrero eyaletinde infaz edilmiş halde bulundu.

- Arjantin’in San Juan eyaletinde 6,4 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.

- El Salvador’da, bir hapishanede çekilen “Imperdonable” (“Affedilemez”) adlı kısa film; hem çetelerin hayatlarını yansıtma biçimiyle hem de çekim yetkinliğiyle şimdiden otoritelerin dikkatini çekmiş durumda.

- Kübalı yazar, senarist ve film yönetmeni Juan Carlos Tabío, 78 yaşında hayatını kaybetti.

- Peru, Covid-19 önlemleri çerçevesinde Avrupa gidiş-dönüş seferlerine 31 Ocak’a kadar yasak getirdi.

*   *   *

SALI

- Kolombiya’nın Antioquia bölgesindeki Cáceres Belediyesi siyasal-sosyal lideri Linda Patricia Díaz Romero, uğradığı silahlı saldırı sonucu öldü. Romero, 2021 yılının öldürülen 12’nci, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 860’ıncı yerli halktan ya da siyasal-sosyal topluluk üyesi-lideri oldu.

- Küba ve Venezuela hükümetleri, ABD’nin zorlayıcı ve tek taraflı önlemlerine karşı iki uluslu bir gözlemevi ve dayanışma ağı kurduklarını açıkladı.

- Venezuela Ulusal Meclisi’nin Twitter hesabı, Twitter tarafından “normlara uymadığı” gerekçesiyle engellendi. Twitter geçtiğimiz Cuma günü de Kolombiya hükümetinin talebi üzerine, FARC’a ait belli başlı hesapları askıya almıştı.

- Ekvador Cumhuriyeti’nde, Unión Ecuatoriana (Ekvador Birliği) partisinin Devlet Başkanı adayı Giovanny Andrade, katıldığı bir TV programında genç kızlara ve tecavüze dair söyledikleriyle büyük tepki çekmişti. Andrade kendisini “program sırasında içtiğim kahveye uyuşturucu koydular” diyerek savundu.

- Meksika, Covid-19’un ortaya çıktığı günden bu yana, en yüksek günlük ölüm vaka sayısı rekoru kırdı. Meksika, tek gün içinde 1.584 ölüm gördü.

- Arjantin hükümeti, La Roja eyaletinde, Mars’ta yaşam koşulları simülatörü yaratmak için altı kubbeli, akıllı hidrokültürlü bir laboratuar kurma kararı aldı.

*   *   *

ÇARŞAMBA

- Kolombiya’da, ELN liderliği, Pazartesi günü, hükümetle barış anlaşması görüşmesine başlanacağını açıklamış, bu açıklamadan kısa bir süre sonra hükümet, böyle bir görüşmenin söz konusu olmadığını bildirmişti. Bugün ise, ELN komutanlarından Pablo Beltrán, hükümetle barış anlaşması görüşmesine başlanacağını tekrar etti.

- Bolivya’da 7 Mart’ta yapılacak yerel seçimler için yerli halklardan oluşan 13 kuruluş bir araya gelerek, geleneksel partilerin hegemeonyasına son vermek amacıyla ortak bir kampanya başlattılar.

- Küba ile AB arasında imzalanan Siyasi Diyalog ve İşbirliği Anlaşması’nın pekiştirilmesi amaçlı toplantılar dizisinin üçüncüsü gerçekleştirildi.

- Uruguay Donanması Halkla İlişkiler Başkanı Pablo González, ABD’nin, kaçak balıkçılığın kontrolünde işbirliği yapma önerisini reddettiklerini çünkü Uruguay donanmasının buna, tek başına gücünün yettiği açıklamasında bulundu.

- Antigua ve Barbuda Başbakanı Gaston Brown, 2021-2022 dönemi Alliance of Small Island States (AOSIS) - [Küçük Ada Devletleri İttifakı] Başkanı sıfatıyla, ABD Devlet Başkanı Joe Biden’ın, 2015 Paris İklim Değişikliği Anlaşması’na katılma kararını memnuniyetle karşılayan, kamuoyuyla paylaştığı bir mektup kaleme aldı.

- Arjantin’in Neuquén eyaletindeki Sierra Chata bölgesinde geçtiğimiz Pazartesi günü 140 milyon yıl önceye tarihlenen bir dinozor fosili bulunmuştu. Yine aynı bölgede bu kez de 98 milyon yıl önceye tarihlenen ve bugüne dek keşfedilmiş en büyük Titanozor fosili keşfedildi. Söz konusu Titanozor 37 metre boyunda ve 57 ton ağırlığında.

*   *   *

PERŞEMBE

- Haiti’de geçtiğimiz Cumartesi günü, ABD destekli Devlet Başkanı Jovenel Moise karşıtı eylemler yer yer devam ederken, Haiti polisi de eylemcilere karşı gösterdiği sert tavrını sürdürmeye devam ediyor.

- Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro, Joe Biden’ın Başkanlık koltuğuna oturduğu ABD hükümeti ile diyaloğa hazır olduklarını söyledi.

- Meksika hükümeti, ABD-Meksika sınırına örülmekte olan duvarın, ABD Başkanı Joe Biden tarafından durdurulmuş olmasını memnuniyetle karşıladıklarını açıklad.

- Küba Devlet Başkanı Miguel Díaz-Canel, Covid-19’la mücadele amacıyla ürettikleri Soberana 02 (Egemen 02) aşısından 100 milyon doz üreteceklerini açıkladı.

- Río de Janeiro Belediye Başkanı Eduardo Paes, Covid-19 önlemleri çerçevesinde, dünyaca ünlü Río Karanavalı’nın iptal edildiğini bildirdi.

- Kolombiyalı yazar Pilar Quintana “Los Abismos” (“Uçurumlar”) adlı romanıyla Madrid merkezli Casa de América’nın, 144 bin 500 Euro’luk Alfaguara Roman Ödülü’nü kazandı.

- Arjantinli şair, deneme yazarı, çevirmen ve editör Rodolfo Alonso, 86 yaşında hayatını yitirdi.

*   *   *

CUMA

- Bolivya bugün “Çokuluslu Devlet” olmasının ve resmi adını Bolivya Çokuluslu Devleti olarak değiştirmesinin 12. yılını kutluyor. Devlet Başkanı Luis Arce, 12. yıldönümü konuşmasında “bu sadece bir isim değişikliği günü değil, Bolivya’nın neoliberalizmden kurtulma mücadelesinin de simge günüdür” açıklamasında bulundu.

- Honduras Kongresi, tecavüz ve ensest sonucu dahi olsa, kadınların kürtaj olmasını yasaklayan kararı onaylayarak yürürlüğe soktu.

- Venezuela ve Uruguay, dünya barışı lehine taahhütlere katkıda bulunmak amacıyla BM Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması’nı imzaladılar.

- Venezuela hükümeti, petrol endüstrisini canlandırmak amacıyla uluslararası yatırımcı arayışına yöneldi. Söz konusu yatırımcı bulunursa; hedef, günde 800 bin varil üretim yapmak.

- Brezilya’da geçtiğimiz Aralık ayında tespit edilen “VUI–202012/01” adlı yeni tip virüsle bağlantılı olarak, Türkiye Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Brezilya’dan Türkiye’ye uçuşların geçici olarak durdurulduğunu açıkladı.

- Şili’de bir klinik, Covid-19 testi pozitif çıkan hastalara 60.000 Şili Pesosu (85 ABD doları) karşılığında negatif sonuç kağıdı verdiğinden dolayı kapatıldı.

 Brezilya’nın 27 eyaletinin 15 eyalet valisi, Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro’ya, Covid-19’a karşı malzeme temin edebilmek ve aşı üretebilmek için “diplomatik diyalog” yapmasını istediklerini bildiren ortak imzalı bir mektup gönderdi. Brezilya’da bugün itibarı ile Covid-19 vaka sayısı 8.768.280’e ve ölüm sayısı da 215.513’e ulaşmış durumda.

*   *   *

CUMARTESİ

- Honduras’ta yaşanan ağır ekonomik ve sosyal kriz nedeniyle, yürüyerek ABD’ye gitmeye çalışan 10.000’e yakın Honduraslı’ya, Pazartesi günü Guatemala güvenlik güçleri sert şekilde müdahale etmiş, 2.000 Honduraslı zorla ve 1.000 tanesi de ‘gönüllü’ şekilde geri dönmüştü. Bugün Guatemala Dışişleri Bakanı Pedro Brolo “güvenli ve düzenli” olmak kaydıyla, Honduraslıların göç yürüyüşlerine karışmayacaklarını açıkladı.

- Arjantin ve Meksika hükümetleri, Escazú Antlaşması’nı 22 Nisan’da yürürlüğe girmesine izin veren BM nezdinde ve La Comisión Económica para América Latina y el Caribe (CEPAL) - [Latin Amerika ve Karayipler Ekonomik Komisyonu] İcra Sekreteri Alicia Bárcena'nın da katıldığı bir törenle resmi olarak onayladılar. Escazú Antlaşması; Latin Amerika ve Karayipler'deki ilk çevre anlaşmasıdır ve çevresel konularda erişim hakları için bölgesel standartları belirleyen, ayrıca bu konudaki kapasitelerin ve uluslararası işbirliğinin oluşturulması ve güçlendirilmesini teşvik etmeyi amaçlar.

- Şili’de kadın hakları örgütleri ve komünist hareketler, kürtajın ülkede yasal hale gelmesi talebiyle “Por Ti Por Mi Todas Compañeras” (“Senin İçin Benim İçin Tüm Dostlar İçin”) başlığı altında eylem gerçekleştirdi.

- Paraguay Devlet Başkanı Mario Abdo Benítez, İçişleri Bakanlığı’na Arnaldo Giuzzio’yu, Dışilişikiler Bakanlığı’na da Federico González’i atadı.

- Ekvador Cumhuriyeti hükümeti, artan Covid-19 vakaları nedeniyle 7 Şubat’a kadar başkent Quito’da saat 23.00-04.00 arası sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

- Küba, Panama ve Trinidad ve Tobago hükümetleri, aynı gün içinde “VUI–202012/01” adlı yeni tip virüsün ülkelerinde tespit edildiğini açıkladılar. Bu üç ülkeyle beraber, Latin Amerika’da bu virüsün tespit edildiği ülke sayısı 12’ye yükseldi.

*   *   *

PAZAR

- Venezula’da, Anzoátegui eyaleti sınırları içinde kalan doğalgaz boru hattına düzenlenen sabotaj sonucu, tesislerde yangın ve büyük hasar oluştu. 30 Ekim 2020’de de, ülkenin en büyük rafinerisi, kimliği belirlenemeyen bir İHA’dan fırlatılan füzeyle vurulmuştu.

- Brezilya’nın 50’yi aşkın kentinde halk, otomobiller ve bisikletlerle uzun konvoylar oluşturarak; Kongre’den, Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro’yu görevden almasını talep eden ve temel sloganı “¡Fora Genocida!” (“Soykırımcı Dışarı!”) olan eylemler başlattı.

- Brezilya’da Serie D futbol takımlarından Palmas Kulübü’nün başkanı ve dört oyuncusunu taşıyan özel uçak düştü. Pilot dahil, uçakta bulunan herkes hayatını kaybetti.

- Meksika’nın Tamaulipas eyaletine bağlı Camargo belediyesinin Santa Anita kasabasında iki araç içinde, önce kurşunlanıp sonra araçlarla beraber yakılmış halde 19 ceset bulundu. Yetkililer, bunun Karteller arası bir savaş ya da Kartel içi bir hesaplaşma olduğunu tahmin ediyor.

- Şili Üniversitesi Ulusal Sismoloji Merkezi, 17 Aralık 2020’de, son üç aylık süre içinde (Ekim-Aralık 2020) Antarktika’da oldukça sıradışı bir şekilde 30.000’den fazla deprem tespit edildiğini bildirmişti. Merkez, bugün de, Antarktika’da 7,1 büyüklüğünde bir depremin geçekleştiğini açıkladı.

- Bolivya Devlet eski Başkanı Evo Morales’in Covid-19 testi, geçtiğimiz Salı günü pozitif çıkmış ve tedaviye alınmıştı. Morales bugün, hastalığı atlatmış bir şekilde hastaneden taburcu edildi.

- Latin Amerika ülkelerinin de büyük kısmının anlaşma imzaladığı Pfizer-BioNTech ve Astrazeneca ilaç şirketleri, bir süredir aşı tedarikini tüm dünyada yavaşlatmış durumdaydı. AB, bu nedenle söz konusu şirketlere karşı yasal yollara başvurma kararı aldı.

Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'da son bir hafta yaşanan gelişmeler, Nedim Serkan Durak'ın derlemesiyle her pazartesi okurlarımızla buluşuyor.

Nedim Serkan Durak

PAZARTESİ

- Kolombiya’da, Norte de Santander’e bağlı La Curva’da, Gyovany Claro adlı eski bir FARC üyesi öldürüldü. Claro, 2021 yılının öldürülen dördüncü, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 254’üncü FARC üyesi oldu.

- Ford şirketi, Brezilya’daki üç fabrikasını “olumsuz ortam koşulları” açıklamasıyla beraber, kapattığını duyurdu.

Arjantin’de 30 Aralık 2020’de; kürtajın yasallaşmasına ve ek olarak, doğum yapan kadınlara 1.000 günlük devlet desteğine yönelik yasa tasarısı Senato’da onaylanarak yürürlüğe girmişti. Bugün itibarı ile Şili Temsilciler Meclisi, hamileliğin 14. haftasına kadar kürtajın yasallaştırılmasını tartışmaya başladı. Latin Amerika’da kürtaj, sadece; Arjantin, Guyana, Küba ve Uruguay’da yasal.

Arjantin’in Neuquén eyaletindeki Sierra Chata bölgesinde 140 milyon yıl önceye tarihlenen bir dinozor fosili bulundu.

Meksikalı müzeolog, arkeolog, mimar ve plastik sanatçısı Iker Larrauri Prado,91 yaşında hayatını yitirdi.

*   *   *

SALI

- Ekvador Cumhuriyeti’nin en büyük sendika örgütü olan El Frente Unitario de Trabajadores (FUT) – [İşçilerin Üniter Cephesi] stratejik şirketlerin olası özelleştirilmelerine karşı 28 Ocak’ta genel seferberlik çağrısında bulundu.

- Meksika’da Partido Acción Nacional (PAN) - [Ulusal Eylem Partisi] Guanajuato Kongresi yerel yardımcısı ve eyalet milletvekili Juan Acosta Cano, Santa Cruz de Juventino Rosas belediyesinde açık alanda spor yaparken suikast sonucu öldürüldü.

- Bolivya’nın Che Guevara’sı olarak bilinen Falleció Osvaldo “Chato” Peredo, 79 yaşında hayatını kaybetti.

- Bolivya Devlet eski Başkanı Evo Morales’in Covid-19 testinin pozitif çıktığı ve Morales’in tedaviye alındığı açıklandı.

- Şili Devlet Başkanı Sebastian Piñera, bir Covid-19 vakasıyla yakın temas nedeniyle önleyici izolasyona alındı.

- Peru’da Chincha ve Pisco Ceza Temyiz Dairesi; Bill Gates, George Soros ve Rockefeller ailesini Covid-19’un yaratıcıları olmakla suçlayan kararı onayladı.

*   *   *

ÇARŞAMBA

- Küba Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin Küba’yı “terörü destekleyen ülkeler” listesine almasına ilişkin olarak “Küba’nın resmi olarak iyi bilinen politikası ve hatasız davranışı, terörü her türlü şekli ve tezahürüyle, özellikle de devlet terörizmi, nerede ve kim tarafından ve kim yaparsa yapsın, reddetmek olmuştur” açıklamasında bulundu. Öte yandan; Antigua ve Barbuda, Barbados, Belize, Britanya Virgin Adaları, Dominika, Grenada, Guyana, Jamaika, Montserrat, Saint Kitts ve Nevis Federasyonu, Saint Lucia, Saint Vincent ve Grenadinler, Trinidad ve Tobago ve Turks ve Caicos Adaları’ndan oluşan La Comunidad del Caribe (Caricom) - [Karayip Topluluğu] da ABD’nin bu kararını kınadığını açıkladı.

- Kolombiya’nın Barranquilla kentinin ticari bir bölgesinde, bir araçtan atılan el bombası ile düzenlenen saldırıda 14 kişi yaralandı.

- Haiti’de muhalefet güçleri, ABD destekli Devlet Başkanı Jovenel Moise’nin (ki; Moise, görev süresini iki yıldan bu yana kararnamelerle uzatıyor) görev süresinin dolacağı ve ülkede diktatörlüğün sona ermesinin 35. yıldönümü olan 7 Şubat’ta topyekün bir ayaklanma çağrısı yaptı.

- Meksika’nın Chiapas eyaletine bağlı Frontera Compala belediyesi sakinleri, belediye başkanı Oscar Ramirez Aguillar’ı, uzun süredir devam eden su sorununu çözmediği için, ceza olarak bir ağaca bağladı.

- El Salvador’da, Avianca havayolu şirkertine, Covid-19 testi pozitif çıkan bir yolcuyu ülkeye soktuğu için 6 bin ABD doları ceza kesildi.

- Brezilya’da son 24 saatte Covid-19’un neden olduğu vaka sayısı 67.758 ve ölüm sayısı da 1.131 olarak açıklandı.

*   *   *

PERŞEMBE

- Ekvador Cumhuriyeti’nde, Consorcio de Gobiernos Autónomos Provinciales del Ecuador (Congope) - [İl Özerk Hükümetleri Konsorsiyumu] başkanı Pablo Jurado, ulusal hükümet tarafından beklenen ödemelere uyulmaması nedeniyle Anayasa Mahkemesi’ne dava açtı.

- Ekvador Cumhuriyeti Halk Sağlığı Bakanı Juan Carlos Zeballos, geçtiğimiz Çarşamba günü, kendi ülkesi de içinde olmak üzere; artan Covid-19 vakaları nedeniyle Bolivya, Guatemala, Kolombiya ve Peru’da hastanelerin çöküşün eşiğine geldiğini açıklamıştı. Bugün itibarı ile Brezilya’da da hasteneler çöküşün eşiğine gelmiş durumda.

- Peru üniversitelerini değerlendirmekten ve tüm çalışma merkezlerini incelemekten sorumlu olan Superintendencia Nacional de Educación Superior Universitaria (Sunedu) - [Yüksek Üniversite Eğitimi Ulusal Müfettişliği], Peru’da faaliyet gösteren 145 üniversitenin üçte birinden fazlasının asgari kalite standartlarını karşılayamadığı için kapanma durumuyla karşı karşıya olduğunu açıkladı.

- Peru hükümeti, ülkenin en büyük festivali olan Cajamarca Festivali’nin Covid-19 önelemleri çerçevesinde iptal edildiğini açıkladı.

*   *   *

CUMA

- Kolombiya hükümetinin talebi üzerine, sosyal medya ağı Twitter, Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia (FARC) - [Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetler]’e ait belli başlı hesapları askıya aldı.

- Şili’nin Valparaíso bölgesindeki Lago Ulusal Koruma alanında çıkan ve şu ana dek 400 hektarlık bölgeyi yok eden yangın dolayısıyla 25 bin kişinin bölgeden tahliye işlemleri başladı.

- Guatemala’nın sahil bölgesi Champerico’nun 47 Km. güneybatısında, deniz tabanında 5,9 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.

- Bugün itibarı ile Covid-19 nedeniyle dünyada ölen kişi sayısı 2 milyon 13 bin 883 oldu. Latin Amerika ülkeleri içinde Brezilya 208 bin 133’lük ölümle kıtada birinci, dünyada ikinci sırada. Öte yandan; BM Genel Sekreteri Antinio Guterres, yüksek gelirli ülkelere, ihtiyaçlarından fazla olan aşılarını yoksul ülkelerle paylaşmaları çağrısında bulundu.

*   *   *

CUMARTESİ

- Venezuela hükümeti; Donald Trump’ı, Petróleos de Venezuela S.A.’nın bir yan kuruluşu olan Citgo’nun varlıklarına yasadışı yollarla el koymakla suçladı.

- Kolombiya Başsavcılığı, Brezilya’nın çokuluslu Odebrecht şirketinin eski yöneticilerine, yasal hükümleri ihlal ettikleri gerekçesiyle Kolombiya’yla 20 yıl boyunca sözleşme yapamama ve her yönetici başına 1’er milyon dolar para cezası kesti.

- Haiti’de muhalefet güçleri, Çarşamba günü, ABD destekli Devlet Başkanı Jovenel Moise’nin görev süresinin dolacağı ve ülkede diktatörlüğün sona ermesinin 35. yıldönümü olan 7 Şubat’ta topyekün bir ayaklanma çağrısı yapmıştı. Ancak daha o tarih gelmeden, Haiti halkı, başta, başkent Port au Prince olmak üzere birçok kentte eylemlere başladı.

- Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce, bir süredir sağlık sorunları yaşayan Sağlık ve Spor Bakanı Edgar Pozo’nun yerine Eyson Auza’yı görevlendirdi.

- Arjantin Bilim, Teknoloji ve Yenilik Bakanı Roberto Salvareza, mutasyona uğramış “VUI–202012/01” adlı yeni tip virüsün ülkede tespit edildiğini açıkladı. Böylece, yeni tip virüs, Latin Amerika’da sekiz ülkede tespit edilmiş oldu. Öte yandan; Lübnan’da da Arjantin’le aynı gün tespit edilen yeni tip virüsle beraber “VUI–202012/01” toplam 52 ülkede görülmüş oldu.

- Arjantin’in Tucumán eyaletinin en büyük tiyatrosu San Martín, kapılarını seyircilerine açtı.

*   *   *

PAZAR

- Kolombiya’da gün içinde üç sosyal lider öldürüldü. Fredman Arturo Herazo Padilla, Fermiliano Meneses ve Robinson Quino Bonilla adlı bu üç sosyal lider, 2021 yılının öldürülen dört, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 852’nci yerli halktan ya da siyasal-sosyal topluluk üyesi-lideri oldular.

- Honduras’ta yaşanan ağır ekonomik ve sosyal kriz nedeniyle yürüyerek ABD’ye gitmeye çalışan 10.000’e yakın Honduraslı, Guatemala güvenlik güçlerinin kurduğu barikatı yararak, bu ülke topraklarına giriş yapıp, yürüyüşlerine devam ediyor.

- Arjantinli besteci Claudia Montero, 59 yaşında hayatını kaybetti. Montero 2014, 2016 ve 2018 yıllarında en iyi çağdaş klasik eser ve yine 2018’de Latin Grammy ödüllerini kazanmıştı.

- Dominik Cumhuriyeti hükümeti, mutasyona uğramış “VUI–202012/01” adlı yeni tip virüsün ülkede tespit edildiğini açıkladı. Böylece, yeni tip virüs, Latin Amerika’da dokuz ülkede tespit edilmiş olurken; “VUI–202012/01”in görüldüğü ülke sayısı da 53’e yükseldi.

- UNICEF’in açıkladığı veriye göre, Latin Amerika’nın toplam nüfusunun (653.170.000 kişi) % 12’si (78.380.400 kişi) yerli halklardan oluşuyor.

Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'da son bir hafta yaşanan gelişmeler, Nedim Serkan Durak'ın derlemesiyle her pazartesi okurlarımızla buluşuyor.

Nedim Serkan Durak

PAZARTESİ

- Kolombiya’da, Duván Arled Galíndez Nadia adlı eski bir FARC üyesi, Caquetá’ya bağlı Cartagena del Chaira’da öldürüldü. Nadia, 2021 yılının öldürülen ikinci, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 252’nci FARC üyesi oldu.

- Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador, Wikileaks’in kurucusu Julian Assange’a siyasi sığınma teklif etmeyi planladığını açıkladı.

- Nikaragua’nın Güney Karayip kıyısındaki Bluefields ve Corn Island havalimanlarının altyapı rehabilitasyonu ve inşası için gerekli olan 25 milyon 260 bin doları, El Banco Centroamericano de Integración Económica (BCIE) - [Orta Amerika Ekonomik Entegrasyon Bankası] finanse edeceğini açıkladı.

- Peru’da bugün itibarı ile Yüksek Yargıç Elvia Barrios Alvarado, ülkenin en yüksek adalet kurumu olan Cumhuriyet Yüksek Mahkemesi ve Peru Yargı Gücü Başkanlığı görevlerini üstlendi.

- Arjantin Dışişleri Bakanlığı, Malvinas (Falkland) Adaları’nın İngiltere tarafından işgalinin 188. yıldönümünde “ulusal anayasamızda da somut bir şekilde ortaya konulduğu gibi; Malvinas, Arjantin toprağıdır. İngiltere’yi, BM Genel Kurulu'nun 2065 no’lu kararına uymaya davet ediyoruz” açıklamasında bulundu. Ayrıca bakanlık, İngiltere’nin adada yürütmekte olduğu askeri tatbikatları da şiddetle kınadığını ifade etti.

- Bolivya’da bulunan Tuni buzulu üzerinde araştırma yapan bilim insanları, buzulun normalden çok daha hızlı bir şekilde eridiğini tespit etti.

*   *   *

SALI

- Haiti’nin, ABD destekli Devlet Başkanı Jovenel Moise, 2019’dan bu yana ertelenen Anayasa referandumunun 25 Nisan’da ve Devlet Başkanlığı seçiminin ilk turunun 19 Eylül, ikinci turunun da 21 Kasım’da yapılacağı sözünü verdi.

- Ekvador Cumhuriyeti Bayındırlık eski Bakanı Walter Solís; rüşvet, yolsuzluk ve zimmetine para geçirmekten dolayı sekiz yıl hapse mahkum edildi.

- Brezilya basınında çıkan haberlere göre, Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro, yakın çevresiyle yaptığı bir toplantıda “ülke iflas etti ve benim yapabileceğim bir şey yok” dedi.

- Venezuela Ulusal Meclisi'nin yeni başkanı Jorge Rodríguez oldu. Rodríguez’in görevi 2026 yılına dek sürecek. Öte yandan; Kolombiya ve Uruguay hükümetleri “gayrımeşru” olarak gördükleri Venezuela Ulusal Meclisi’ni tanımayacaklarını açıkladı.

- Belize, 1862’den 1981 yılına dek İngiltere’nin sömürgesi idi. Bağımsızlık sonrasında, 1981’den 1984 yılına dek ülkenin ilk Genel Valisi olarak görev yapan Falleció Elmira Minita Gordon, 90 yaşında hayatını yitirdi.

- Arjantin’de, artan Covid-19 vakaları nedeniyle La Pampa eyaletinde 18 Ocak’a ve Chaco eyaletinde de 21 Ocak’a kadar sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Başkent Buenos Aires için de saat 00.00-06.00 arası dolaşım kısıtlaması kararı çıkartıldı.

*   *   *

ÇARŞAMBA

- Guatemala’da geçtiğimiz Çarşamba günü, La Secretaría de Seguridad Alimentaria y Nutricional (Sesan) - [Gıda ve Beslenme Güvenliği Sekreteriği] ve El Sistema de la Integración Centroamericana (Sica) - [Orta Amerika Entegrasyon Sistemi]’nin ortak raporunda; 18 milyon 150 bin nüfuslu ülkede, 3 milyon 750 bin kişi açlık sınırında ya da altında yaşadığı açıklanmıştı. Bugün de; ülkede, 2020 yılında, akut yetersiz beslenme vakalarının 2019’a kıyasla % 80 artış gösterdiği açıklandı.

- Haiti, Covid-19’un ortaya çıktığı günden bu yana, en yüksek günlük vaka sayısı rekoru kırdı. Haiti, tek gün içinde 3 bin 22 vaka gördü.

- Ekvador Cumhuriyeti Halk Sağlığı Bakanı Juan Carlos Zeballos, kendi ülkesi de içinde olmak üzere; artan Covid-19 vakaları nedeniyle Bolivya, Guatemala, Kolombiya ve Peru’da hastanelerin çöküşün eşiğine geldiğini açıkladı.

*   *   *

PERŞEMBE

- İspanyol sınır polisi, Kosta Rika’dan ülkeye sokulmaya çalışılan 427 Kg. kokain ele geçirdi.

- El Salvador Devlet eski Başkanı Antonio de Saca ve eşi Ana Ligia de Saca, San Salvador Birinci Sivil Dairesi yargıçları tarafından yasadışı zenginleşmeden suçlu bulundu. 38 milyon 500 bin Salvador Colónu’nu (4 milyon 400 bin dolar) zimmetlerine geçirmekten suçlu bulunan ikili 10’ar yıl hapis cezası aldı.

- El Salvador, Kolombiya ve Peru’da, mutasyona uğramış “VUI–202012/01” adlı yeni tip virüs tespit edildi. Böylece, yeni tip virüs, Latin Amerika’da altı ülkede tespit edilmiş oldu.
Panama, Covid-19’un ortaya çıktığı günden bu yana, en yüksek günlük vaka sayısı rekoru kırdı. Panama, tek gün içinde 5 bin 186 vaka gördü.

- Bolivya hükümeti, artan Covid-19 vakaları nedeniyle 13 Şubat’ta gerçekleşecek olan Oruro Halk Festivali’nin iptal edildiğini bildirdi. Ayrıca hükümet, 8 Ocak’ta bitirmeyi planladığı Avrupa gidiş-dönüş seferlerini 15 Şubat’a kadar uzattığını açıkladı. Öte yandan; Uruguay hükümeti de, 31 Ocak’a kadar tüm sınırlarını kapatma kararı aldı.

*   *   *

CUMA

- Kolombiya’da, Pazartesi günü eski bir FARC üyesi öldürülmüştü. Bugün de Cali kentinde Diego Maria Yule Rivera adlı eski bir FARC üyesi daha öldürüldü. Rivera, 2021 yılının öldürülen üçüncü, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 253’üncü FARC üyesi oldu.

- Nikaragua Devlet Başkan Yardımcısı Rosario Murillo, Çarşamba günü Donald Trump’ın destekçilerinin Washington Kongre Binası’na düzenlediği saldırının, ABD’nin “mükemmellik efsanesi”nin çöktüğünün işareti olduğunu söyledi.

- Bolivya’da, uyuşturucu karşıtı eski polis şefi René Sanabria, bir Panama Kartelinin 144 Kg.’lık uyuşturucusuna koruma eskortluğu yapmaktan dolayı tutuklandı.

- Şili’de, yerli Mapuche halkından Camilo Catrillanca adlı kişiyi suçsuz yere öldürmekten dolayı sekiz polis suçlu bulunarak, 15’er yıl hapse mahkum edildi.

- Ekvador Cumhuriyeti Halk Sağlığı Bakanlığı, mutasyona uğramış “VUI–202012/01” adlı yeni tip virüsün ülkede tespit edildiğini açıkladı. Böylece, yeni tip virüs, Latin Amerika’da yedi ülkede tespit edilmiş oldu.

- Kolombiya’nın başkenti Bogotá’nın Belediye Başkanlığı, artan Covid-19 vakaları nedeniyle kentte 15 günlük katı karantina rejimi kararı aldı.

- Arjantin hükümeti, artan Covid-19 vakaları nedeniyle 31 Ocak’a kadar tüm sınırlarını kapattı. Öte yandan; Santiago del Estero eyaletinde, 10 yaşında bir kız çocuğunun maske takmadığı için polis tarafından gözaltına alınıp bir saat alıkonulması ve ancak “bir daha böyle bir şey yapmayacağına” dair kağıt imzalamasıyla serbest bırakılması, ülkede ağır eleştirilere neden oldu.

*   *   *

CUMARTESİ

- Kolombiya Devlet Başkanı Iván Duque Márquez, 2011 yılından bu yana yürürlükte olan ve askeri çatışmalardan etkilenen sivillere tazminat ödenmesine ve gasp edilen toprakların geri verilmesine izin veren Mağdurlar ve Arazi İadesi Yasası’nın geçerliliğini 10 Haziran 2031’e kadar uzatan kararnameyi imzaladı.

- Meksika’nın Guanajuato eyaletinde bir evde bulunan 10 kişi ağır silahlı saldırıya uğradı. Saldırı sonucu 10 kişiden dokuzu öldü, biri yaralı kurtuldu. Yetkililer bu saldırının, 4 Ocak’ta aynı eyalette bir başka evdeki beş kişiye yapılan saldırının intikamı olduğunu ve bunun da, bir Karteller arası savaşın ürünü olduğunu ifade ettiler.

- Küba hükümeti; İran’la, Covid-19 aşı adayı için teknoloji transfer etmek ve İran’da son aşama klinik denemeleri gerçekleştirmek için bir anlaşma imzaladı.

- Dominik Cumhuriyeti Devlet Başkanı Luis Abinader, artan Covid-19 vakaları nedeniyle ülkede 26 Ocak’a kadar kısıtlı sokağa çıkma yasağı uygulamasına ilişkin kararnameyi imzaladı.

*   *   *

PAZAR

- Brezilya’da faaliyet gösteren El Instituto Nacional de Investigaciones Espaciales (INPE) - [Ulusal Uzay Araştırmaları Enstitüsü], yayınladığı raporunda, 2020 yılında Brezilya Amazonu’nun 8.426 Km²’lik bölümünün yok edildiği açıklandı. Bu kaybın en büyük nedeni ise, Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro. Bolsonaro, yağmur ormanlarındaki tarım ve madencilik faaliyetlerini teşvik etmesinin yanı sıra, çevre yasalarını ihlal eden çiftçi ve kerestecileri gözaltına alıp, para cezası verme yetkisi olan federal kuruluşların da bütçesini kesti. Bolsonaro daha önce INPE’nin ormansızlaşma verilerine karşı çıkmış, son iki yıldır da kuruluşu, Brezilya’nın şöhretini lekelemekle suçlamıştı.

- Brezilya’nın, 6 bini cezaevinde olmak üzere toplam 20 bin üyeye sahip olan ve ülkenin en büyük karteli sayılan Primeiro Comando da Capital’in 20 ağır silahlı adamı, Paraguay’da gözaltına alınan yerel şeflerden “Bonitão” (“Yakışıklı”) lakaplı Giovanni Barboza Da Silva’yı kurtarmak için sabah saatlerinde karakola baskın düzenlediler, ancak başarılı olamadılar.

- Brezilya, Latin Amerika ülkeleri içinde Covid-19’dan en çok etkilenen ülke. Bugün itibarı ile Brezilya’da Covid-19’un neden olduğu ölüm sayısı 203.100’e ulaştı.

- Meksika, Covid-19’un ortaya çıktığı günden bu yana, en yüksek günlük vaka sayısı rekoru kırdı. Meksika, tek gün içinde 14 bin 300 vaka gördü.

- Uruguay hükümeti, Covid-19’un başlangıcından bu yana, hastalıkla mücadele için 120 milyon doları sosyal yatırım olmak üzere toplam 625 milyon dolar yatırım yaptığını açıkladı.

- Bolivya hükümeti, 1 Şubat’ta başlayacak olan yeni öğretim yılını, Covid-19 önlemleri çerçevesinde, yüz yüzeden sanal şekle çevirme kararı aldı.

- Arjantin’in kuzeybatısında 6,1 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.

- İspanyol Mercer şirketinin dünya çapında 205 kent arasında, yaşamanın maliyetini ölçen sıralamasında, 2020 yılında bu 205 kent içinde en pahalı ilk üç kent sırasıyla Hong Kong, Aşkabat ve Tokyo görünürken; Latin Amerika’nın en pahalı ilk üç kenti ise şöyle görünüyor: Porto Riko’nun başkenti San Juan (sıralamada 66’ncı), Trinidad ve Tobago’nun başkenti Port of Spain (sıralamada 73’üncü) ve Kosta Rika’nın başkenti San José (sıralamada 78’inci). Aynı listede en ucuz ilk üç kent Karaçi, Banjul ve Tiflis olarak görünüyor. Latin Amerika’nın en ucuz ilk üç kenti ise şöyle sıralanmış: Nikaragua’nın başkenti Managua (sıralamada 198’inci), Honduras’ın başkenti Tegucigalpa (sıralamada 196’ncı) ve Bolivya’nın Yönetimsel başkenti [Anayasal başkenti Sucre’dir] La Paz (sıralamada 193’üncü).

ABD’li devrimci Mumia Abu Jamal'ın Covid-19'a yakalandığı duyuruldu

ABD’de 40 yıldır cezaevinde tutulan siyah hakları savunucusu Mumia Abu Jamal’ın korona virüsüne yakalandığı duyuruldu. Nefes almakta zorlanan 67 yaşındaki Jamal'ın tedavisinin yapılması ve serbest bırakılması için kampanya başlatıldı.

ABD'de yaklaşık 40 yıldır cezaevinde tutulan devrimci ve siyah hakları savunucusu Mumia Abu Jamal’ın Covid-19’a yakalandığı açıklandı. Hastalık belirtileri gösteren Abu Jamal’a test yapılmadığı belirtilerek gerekli tedavi koşullarının sağlanması ve serbest bırakılması için kampanya başlatıldı.

Freemumia.com sitesinde yayımlanan duyurularda herkesin, Abu Jamal’ın tutulduğu cezaevine telefon ederek hastaneye yatırılması talebini dile getirmesi istendi.

27 Şubat'ta Philadelphia Bölge Savcılığı önünde düzenlenen eylemde de “Derhal serbest bırakın”, “Masum ve Covid belirtileri gösteriyor” dövizleri taşındı ve 67 yaşındaki Abu Jamal’a gerekli tıbbi müdahalenin yapılması istendi.

'NEFES ALMAKTA ZORLANIYOR'

Inquirer.com’un haberine göre MOVE Aktivisti Pam Africa, cezaevi yönetiminin hastalığı reddettiğini ancak Abu Jamal’in belirtileri gösterdiğini söyleyerek, “Nefes almakta zorlanıyor ve ciğerlerinin tehlikeye girmesinden korkuyor” dedi.

1981’de Philadelphia bir polis memurunu öldürdüğü iddiasıyla önce idam sonra da ömür boyu hapis cezasına çarptırılan Kara Panterler üyesi Mumia Abu Jamal yaklaşık 40 yıldır cezaevinde. Abu Jamal daha önce de Hepatit C hastalığı nedeniyle uygun bir tedavi görebilmek için uzun süre mücadele etmek zorunda kalmıştı.

Rusya'nın savaş gemisi Port Sudan'da

Rusya ile Sudan arasında yapılan donanma üssü anlaşması sonucu Rusya'ya ait bir savaş gemisi, liman kenti Port Sudan'a yanaştı.

Rusya ile Sudan arasında geçtiğimiz yılın sonlarında yapılan donanma üssü anlaşması hayata geçiyor. Rusya'ya ait bir savaş gemisi, liman kenti Port Sudan'a yanaştı.

Rusya Karadeniz Filosu'ndan yapılan açıklamaya göre, Amiral Grigoroviç fırkateyni Rusya'nun modern tarihinde bu limana giriş yapan ilk Rus askeri gemisi oldu.

Filodan yapılan açıklamada "'Amiral Grigoroviç' fırkateyninin mürettebatı, Rusya ve Sudan Cumhuriyeti'nin mutabakatıyla Rusya Donanması teknik destek noktasının kurulacağı Port Sudan'a giriş yaptı" ifadeleri kullanıldı.

Karadeniz Filosu, Sudan'a gerçekleştirilen ziyaret sırasında fırkateyn için gerekli takviye ve ikmallerin yapılacağını, 15-16 Şubat'ta Umman Denizi'ndeki çok uluslu Aman-2021 deniz tatbikatına katılan personelin dinleneceğini belirtti.

RUS ASKER SAYISI EN FAZLA 300 OLACAK

Rusya ve Sudan’ın Rus donanması için Sudan'da lojistik destek üssünün kurulmasına ilişkin imzaladıkları anlaşmaya göre, üsteki Rus asker sayısı en fazla 300 kişi olacak, üste aynı anda en fazla dört Rus gemisi bulunabilecek. Anlaşmaya göre ayrıca Rusya, Sudan’ın hava sahasını da kullanabilecek.

Sputnik'te yer alan habere göre, Rusya ise karşılında, Sudan Deniz Kuvvetleri'nin Port Sudan Deniz Üssü’nün hava savunmasının yapılmasına, üssün altyapısının geliştirilmesine ve Sudan silahlı kuvvetlerinin geliştirilmesine yardımcı olacak.

İran'ın Ankara Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı

İran'ın Ankara Büyükelçisi, Türkiye'yi Irak'ın egemenliğini ihlal etmekle eleştiren ifadeler nedeniyle Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı.

İran'ın Bağdat Büyükelçisi Mescidi'nin Rudaw yayın kuruluşuna 23 Şubat'ta verdiği mülakatta, Türkiye'yi Irak'ın egemenliğini ihlal etmekle eleştiren ifadelerde bulunması üzerine İran'ın Ankara Büyükelçisi Ferazmend bugün Dışişleri Bakanlığına çağrıldı.

Ferazmend'e, Büyükelçi Mescidi'nin Türkiye'yi Irak'ın egemenliğini ihlal etmekle itham eden açıklamalarının kuvvetli ifadelerle reddedildiği, Türkiye'nin operasyonlarının esasen Irak'ın istikrarı, güvenliği ve egemenliğini hedef alan PKK unsurlarına yönelik terörle mücadele kapsamında icra edildiğinin Irak makamları dahil herkes tarafından bilindiği belirtildi.

Irak'la Türkiye arasında son dönemde gerçekleştirilen üst düzey ziyaretlerde terör örgütü PKK'nın ortak tehdit olduğu yönünde anlayış birliği sağlandığı ve İran'ın da Türkiye'nin terörle mücadelesinin karşısında değil, yanında yer almasının beklendiğini vurgulandı.

Büyükelçi Ferazmend'e ayrıca Irak hükümetinin PKK'yla etkin şekilde mücadele edebilmesi için, terör örgütüyle iş birliği içinde olanlar dahil tüm silahlı milis grupların hükümet kontrolüne alınması yönündeki çabalara iki ülke olarak destek verilmesi gerektiği belirtildi.

Myanmar'da polis, darbe karşıtı göstericilere ateş açtı: 18 kişi yaşamını yitirdi

Myanmar’da askeri darbeye karşı düzenlenen eylemlerde polisin eylemcilere ateş açtığı, 18 kişinin yaşamını yitirdiği öğrenildi. Ayrıca çok sayıda kişinin gözaltına alındığı bildirildi.

Myanmar'da askeri darbeyi protesto edenler, ordu ve polisin saldırısıyla karşı karşıya kaldı. Polisin açtığı ateşte 18 kişi yaşamı yitirdi, çok sayıda kişi gözaltına alındı.

1 Şubat'ta Myanmar ordusunun yönetime el koymasından bu yana darbe karşıtı göstericilere polisin açtığı ateşte 18 kişinin yaşamını yitirdiği öğrenildi. Bugün darbe karşıtı gösterilerin yapılmasındaki en kanlı gün olarak kaydedildi.

Yerel medya kuruluşu Mizzima tarafından, eylemlerin yoğun şekilde devam ettiği Yangon'a bağlı Thingangyun bölgesinde bir kişinin yaşamını yitirdiği bildirildi. Öte yandan, bir diğer medya kuruluşu Dawei Watch'ın aktardığına göre, Dawei bölgesinde 3 kişi hayatını kaybetti ve onlarca kişi yaralandı.

Öte yandan, Yangon’da Hledan Meydanı'nda eylem yapan çok sayıda tıp öğrencisinin bugün polis araçlarına bindirilerek götürüldüğü ve şehrin birçok noktasından silah seslerinin yükseldiği bildirildi.

Darbe karşıtı eylemlerde bugüne kadar yaklaşık 800 kişinin tutuklandığı belirtiliyor.

Eski ABD Dışişleri Bakanı Pompeo'dan Biden yönetimine tepki

Eski ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Joe Biden yönetiminin İran'la nükleer anlaşmaya dönme çabasını, "Biden yönetimi yeniden İran'ı memnun etme yoluna girmiş gözüküyor. Bu, ABD için de bölge için de bir felaket olacaktır" sözleriyle eleştirdi.

Eski ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, bu yıl Florida eyaletinde yapılan ve Cumhuriyetçileri bir araya getiren en önemli organizasyonlardan biri olan 2021 Muhafazakar Siyasi Eylem Konferansına (CPAC 2021) katılarak Joe Biden yönetimine eleştirilerde bulundu.

İran'la nükleer anlaşmadan ayrılan ve "maksimum baskı" politikasını hayata geçiren Donald Trump'ın dışişleri bakanı olan Pompeo, Biden yönetiminin yeniden nükleer anlaşmaya dönme arzusunun çok yanlış olduğunu savundu.

Pompeo, "Biden yönetimi yeniden İran'ı memnun etme yoluna girmiş gözüküyor. Bu, ABD için de bölge için de bir felaket olacaktır." ifadelerini kullandı.

İran'a yaptırım uygulamaları durumunda savaş çıkabileceği yönünde kendilerine uyarılar yapıldığını anlatan Pompeo, "Biz İran'a yaptırımlar uyguladık ve savaş olmadı" dedi.

Benzer şekilde ABD'nin Tel Aviv'deki büyükelçiliğini Kudüs'e taşıması veya Golan Tepelerinin "İsrail'e ait olduğunu tanıması" halinde savaşın çıkabileceği uyarılarının yapıldığını ancak kendilerinin bunları gerçekleştirdiğini ve savaş olmadığını söyleyen Pompeo, "ABD'nin ve İsrail'in çıkarlarını sonuna kadar savunduk ve savaş çıkmadı." diye konuştu.

Pompeo ayrıca, İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn arasında imzalanan İbrahim Anlaşmalarının "gerçek bir barış" olduğunu ileri sürdü.

Paris İklim Anlaşması'ndan ayrılmalarının da haklı gerekçelere dayandığını savunan Pompeo, "Paris Anlaşması, duyar kasmak isteyen elit diplomatlar için bir fanteziydi. Biden yönetimi anlaşmaya yeniden döndüğünde eminim Şi Cinping her dakika buna gülümsemiştir." yorumunu yaptı.

Eski ABD Başkanı Trump'ın da pazar günü CPAC 2021'e katılarak görevden ayrılmasından sonra ilk kez kapsamlı bir konuşma yapması bekleniyor.

Meksika’da polis uyuşturucu kartelleriyle çatıştı: 5 ölü

Meksika’da San Luis Potosi eyaleti yakınlarında kartel üyeleri ile polis arasında çıkan çatışmada 5 kartel üyesi hayatını kaybetti.

Meksika’nın kuzeyinde yer alan San Luis Potosi eyaletinde polis ve kartel üyesi silahlı kişiler arasında çatışma çıktı. Eyalet Başsavcısı Jaime Ernesto Pineda, Körfez Karteli üyesi olduğu belirlenen 5 kişinin polise ateş açtığını belirterek, 5 kartel üyesinin çatışmada hayatını kaybettiğini bildirdi.

Pineda, çatışma sonucunda kartele ait 5 zırhlı araç, birkaç uzun ve kısa namlulu silahın ele geçirildiğini belirtti.

San Luis Potosi eyaleti, coğrafi konumu nedeniyle uyuşturucu kaçakçılığı yapan kartellerin en fazla kullandıkları rota olurken, bölgede son 10 yılda en az 6 suç örgütü arasında çatışma yaşandı.

Bölgede en güçlü iki kartel Körfez Karteli ve Jalisco Nueva Generacion, hem birbirleriyle hem de polisle sıklıkla çatışıyor.