Nedim Serkan Durak

PAZARTESİ

- Nikaragua Ulusal Meclisi, iktidardaki Frente Sandinista de Liberación Nacional (FSLN) - [Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi] milletvekillerinin çoğunluk oyuyla; Halkın Bağımsızlık, Egemenlik ve Barış İçin Kendi Kaderini Tayin Hakkını Savunması Yasası’nı onayladı.

- Peru ordusu deniz piyadelerine, Satip eyaletindeki Apurímac Nehri üzerinde devriye gezerlerken Peru Kartellerinden biri tarafından saldırı düzenlendi. Saldırıda bir asker ölürken, üç asker de ağır yaralandı.

- Uruguay hükümeti, Covid-19 önlemleri çerçevesinde bugünden başlamak üzere, 10 Ocak 2021’e kadar insanların toplu halde bulunma sayısında ve kamusal mekanlarda ek kısıtlamaya gitmenin yanı sıra, aynı tarihler içerisinde sınırlarını da kapatacağını açıkladı.

- Latin Amerika’daki 13 ülkeden 24 kurumun oluşturduğu La Red Latinoamericana por Justicia Económica y Social (Latindadd) - [Latin Amerika İçin Ekonomik ve Sosyal Adalet Ağı]; kıtada, milyarderlerin Covid-19’un başlangıcından bu yana servetlerine 48 milyar 200 milyon dolar daha kattıklarının altını çizdikten sonra; kıta genelinde yapılacak “Büyük Servet Vergisi” yöntemiyle 26 milyar 504 milyon dolar toplanabileceğine ve bunun; başta Covid-19 olmak üzere, yoksulluk ve açlıkla mücadele için önemli bir adım olacağına dair bir rapor yayınladı.

- Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te düzenlenen Festival Internacional de Cine Colombiano de Buenos Aires (FICCBA) - [Buenos Aires Uluslararası Kolombiya Film Festivali] dün kapanışını yaptı. Bu yıl 3. kez gerçekleştirilen ve 14-20 Aralık tarihleri arasında sanal olarak düzenlenen festivalde 46 film gösterim imkanı buldu.

*   *   *

SALI

- Kolombiya’da en son 7 Aralık’ta FARC’ın eski bir üyesi öldürülmüştü. Bugün de Luis Triana adlı bir FARC üyesi daha öldürüldü. Triana’yla beraber, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana öldürülen FARC üyesi sayısı 247’ye ulaştı.

- Peru’da tarımsal ihracat işçilerinin ücretlerinde artış öngören düzenlemenin Parlamento’da kabul edilmemesinin ardından işçiler Kuzey ve Güney Pan Amerikan Otoyolları’nda süresiz yol kapatma eylemi başlattı.

- Perulu holding InRetail Peru Corp, yerel bir firma olan Makro Supermayorista S.A.’yı 1 milyar 299 milyon 600 bin Peru Nuevo Solu’na (360 milyon ABD doları) satın aldı.

- Brezilya polisi tarafından, 31 Aralık’ta görevi sona erecek olan Rio de Janeiro Belediye Başkanı Marcelo Crivella bir rüşvet operasyonuyla bağlantılı olarak önce gözaltına alındı, daha sonra da tutuklandı. Tanrı’nın Krallığı Evrensel Kilisesi’nin (Evanjelik) bir papazı olan Crivella, 2016’dan bu yana kentin belediye başkanlığını yürütüyor.

- Panama’da, El Instituto Nacional de Estadística y Censo de la Contraloría General de la República (Ulusal İstatistik ve Cumhuriyet Sayım Genel Müdürlüğü); ülkede işsizliğin son 20 yılın en yüksek oranına, % 19’a ulaştığını açıkladı.

- Arjantinli futbolcu Lionel Messi, Barcelona - Real Valladolid maçında bugün attığı golle, aynı takım içinde (Barcelona) en çok gol atma rekorunu (644 gol) kırmış oldu. Rekor, daha önce 643 golle 1974’ten beri bu unvanı elinde tutan Brezilyalı futbolcu Edson Arantes Pelé’ye aitti.

- Paraguay Maliye Bakanı Óscar Llamosas, ülkesinin Covid-19 aşısı satın almak için 618 milyar 68 milyon 700 bin Paraguay Guaranisi (90 milyon ABD doları) tutarında rezervleri olduğunu ama bunun yanı sıra, birkaç finansman alternatifi üzerinde de çalıştıklarını açıkladı.

- Şili ordusu, Antarktika’daki Bernardo O’Higgins Araştırma İstasyonu’nda 36 Covid-19 vakası bildirdi. Böylece Covid-19, dünyanın tüm kıtalarına yayılmış oldu.

*   *   *

ÇARŞAMBA

- Kolombiya’da dün Luis Triana adlı eski bir FARC üyesi öldürülmüştü. Bugün de Huila bölgesine bağlı Bajo Horizonte köyünde, Mesías Pajoy adlı eski bir FARC üyesi daha öldürüldü. Pajoy’la beraber, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana öldürülen FARC üyesi sayısı 248’e ulaştı.

- El Salvador’da Nahuizalco’da bulunan Sensunapán nehri üzerinde yapılacak olan bir barajın, kutsal alanlarından 11’ini yok edeceğini söyleyen Nahuizalco ve Sonsonate yerlileri, projenin durdurulması için Kültür ve Çevre Bakanlığı’na başvurdu.

- Guatemala’da, Sharon Santa Cruz adlı bir kadının kaybolması/kaybedilmesi üzerine yüzlerce kadın, hükümete uyarı niteliğinde dört gün sürecek bir eyleme başladı.

- Meksika’da bir grup mikro, küçük ve orta ölçekli şirketin yanı sıra, kimi dernek ve kurumlar bir araya gelerek, Consejo Cannábico Nacional (CCN) - [Ulusal Esrar Konseyi]’ni kurduklarını kamuoyuna duyurdu.

- Şili güvenlik güçleri; Meksika’da, liderliğini, 2016’dan bu yana ABD’de cezaevinde olan Joaquín “El Chapo” Guzmán’ın yaptığı Sinaloa Karteli’nden sonraki en büyük Kartel olan Jalisco Nueva Generación Karteli’nin ülkeye giriş yapacağına dair duyum aldıklarını ve buna karşı tüm önlemleri devreye soktuklarını açıkladı.

- Arjantin Ulusal İlaç, Gıda ve Sağlık Teknoloji İdaresi, Covid-19 tedavisinde atların ürettiği antikorlardan yapılan serumun kullanılmasına onay verdi.

*   *   *

PERŞEMBE

- Kolombiya’da faaliyet gösteren El Instituto de Estudios para el Desarrollo y la Paz (Indepaz) - [Kalkınma ve Barış Çalışmaları Enstitüsü] adlı kuruluş; Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia (FARC) - [Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetler] ile hükümet arasında 24 Kasım 2016’da imzalanan Barış Antlaşması’ndan bu yana, yani tam 4 yıl 1 aylık zaman içinde 248’i eski FARC üyesi ve 846’sı da yerli halktan ya da siyasal-sosyal topluluk üyesi-lideri olmak üzere toplam 1.094 kişinin öldürüldüğüne dair bir raporu basın ve kamuoyuyla paylaştı. Bu paylaşımdan birkaç saat sonra Kolombiya hükümeti, FARC’la yapılan anlaşma sonucu kurulan ve Ocak 2021’de süresi dolacak olan Barış Antlaşmasının Uygulanmasının Teşvik Edilmesi, İzlenmesi ve Doğrulanması Komisyonunu’nun görev süresini Ocak 2022’ye uzattığını açıkladı. Öte yandan; ülkede, Karteller arası savaşta 2020 yılı içinde ölenlerin sayısı da 347’ye ulaştı.

- Küba, geçen hafta Perşembe günü insani yardım amaçlı olarak Honduras’a tıbbi bir ekip göndermişti. Bugün de Panama’ya bir tıbbi ekip yolladı.

- Peru hükümeti, 85 gün önce, Peru Amazonu yerli halklarının el koyduğu Norperuano Boru Hattı’na ait 5. istasyonun kontrolünü, yerlilerle yapılan anlaşma sonucu tekrar devraldıklarını açıkladı.

- Guatemala’da eski milletvekili ve Devlet Başkanı eski adayı Estuardo Ernesto Galdámez Juárez’e, halk sağlığı işlemlerinde nüfuzunu kullanarak haksız kazanç elde etme suçlamasıyla dava açıldı.

- Meksika Cumhuriyeti Başsavcılığı, uyuşturucu kaçakçılığından dolayı şu an ABD’de hapiste olan Güvenlik eski Bakanı Genaro García Luna’ya ait üç mülke el koydu.

- Uruguay’da Latinuy Ópera Prima Uluslararası Belgesel Film Festivali dün kapanışını yaptı. Festival bu yıl 12. kez gerçekleştirildi ve 19-23 Aralık tarihleri arasında sanal olarak düzenlendi. Festivalde; ABD, Almanya, Arjantin, Bolivya, Brezilya, Dominik Cumhuriyeti, Ekvador Cumhuriyeti, Guatemala, İspanya, İtalya, Kolombiya, Kosta Rika, Küba, Meksika, Peru, Porto Riko, Şili ve Uruguay’dan; 46’sı uzun metraj olmak üzere, toplam 65 film gösterim imkanı buldu.

*   *   *

CUMA

- Brezilya’da bugünkü Resmi Gazete’de yayınlanan bilgiye göre, Devlet Başkanı Jair Messias Bolsonaro “görevlerini yerine getirirken ‘kaza’ ya da ‘meşru müdaafa’ sonucu” birini ya da birilerini öldürmekten suçlu bulunan ve cezaevinde yatan tüm polis ve askerler için Noel gerekçesiyle genel af çıkardı. Bolsonaro aynı affı geçen Noel’de de çıkarmış ve kurbanların aileleri başta olmak üzere, halktan ciddi eleştiri almıştı.

- Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce; İngiltere-Hollanda ortaklı Shell, İspanya’nın Repsol ve Arjantin’in Pan American Energy şirketleri arasındaki konsorsiyum tarafından işletilen Chuquisaca bölgesinde bir doğalgaz “mega sahası”nın keşfini duyurdu.

- Panama’da, Covid-19 önlemleri çerçevesinde bugün saat 19.00’da başlayıp 4 Ocak 2021 saat 05.00’da bitecek şekilde sokağa çıkma yasağı uygulanacak.

- BM Dünya Gıda Programı Başkanı David Beasley, 2021 yılında özellikle Afrika ve Latin Amerika’da açlık ve kıtlıkların yaşanacağı uyarısında bulundu.

*   *   *

CUMARTESİ

- Guatemala’da, Procurador de los Derechos Humanos (PDH) - [İnsan Hakları Avukatları]; “Devlet Başkanı Alejandro Giammattei ve Sağlık Bakanı Amelia Flores’in Covid-19’a karşı aşı almak, ithal etmek ve tedarik etmek için yeterince uğraş vermediklerini” ifade ettikten sonra, bu durumu bir rapor halinde Adalet Divanı’na sundu.

- Peru’da And Dağları’nın Ananea tepesinde bulunan La Rinconada kenti, deniz seviyesinden 5.300 metre yüksekliği ile dünyanın en tepesindeki şehir olarak kabul edilir. Bu kentte yaşayan 70 bin kişilik nüfus, 1990’lı yılların sonuna dek burada yapılan altın madenciliği sırasında, altın çıkarmada kullanılan cıvanın doğada ve insanda yarattığı sorunlarla uğraşıyor. Halkın talebi, hükümetin bu sorunu bir an önce çözüp, bölgeyi turistik bir belde haline getirmesi.

- Paraguaylı eski kaleci José Luis Chilavert; 1995, 1997 ve 1998’de dünyanın en iyi kalecisi seçilmişti. Bugün Chilavert, kalecilikteki başarısını ülke yönetiminde de gösterebileceğini söyleyerek, 2023’te yapılacak seçimlerde Devlet Başkanlığı için aday olacağını açıkladı.

- İlk kez 13 Aralık’ta İngiltere’de ortaya çıkıp, vaka sayıları henüz çok az olmakla beraber; ABD, Almanya, Avusturya, Avustralya, Belçika, Danimarka, Fransa, Galler, Güney Afrika Cumhuriyeti, Hollanda, Hong Kong, İrlanda, İskoçya, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Japonya, Kanada, Lübnan, Nijerya ve Portekiz’de; yani (şimdilik) 25 ülkede tespit edilen mutasyona uğramış “VUI–202012/01” adlı (Açılımı: Variante Under Investigation, year 2020, month 12, variante 01 olan) yeni bir virüsle tanıştı dünya. Mutasyonlu yeni virüs önlemleri çerçevesinde Arjantin, El Salvador, Kolombiya ve Şili belirsiz süreliğine Avrupa’ya gidiş-dönüş seferlerini askıya aldı. Peru 3 Ocak 2021’e kadar Avrupa’dan ülkeye girişlerin yasaklandığını ilan ederken; Paraguay 4 Ocak 2021’e, Bolivya 8 Ocak 2021’e ve Dominik Cumhuriyeti de 10 Ocak 2021’e kadar Avrupa’dan ülkeye girişlerin yasaklandığını açıkladı. Ekvador Devlet Başkanı Lenín Moreno, şimdilik herhangi bir yasak düşünmediklerini ancak sınırlarda sağlık kontrollerini sıkılaştıracaklarını belirtti. Brezilya hükümeti, Avrupa’dan gelen yolcuları 14 günlük tıbbi takip altında tutacaklarını açıklarken; Meksika hükümeti, herhangi bir yasak veya kısıtlama uygulamayacağını bildirdi.

*   *   *

PAZAR

- Brezilya’da, Movimento Sem Terra (MST) - [Topraksız Kır İşçileri Hareketi]; 2020 yılında yoksullara, kolektif mutfaklara, huzurevlerine, yerlilere ve evsizlere 100 kalemden oluşan ve kendileri tarafından üretilen 856 ton gıda ve ekolojik hijyen maddesi desteğinde bulundu. MST’nin Ulusal Yönetim Kurulu üyesi Cares Hadrich “sınıf inşası niyetiyle dayanışma, hayırseverlik değildir. Birilerine öylesine bir şey vermiyoruz. İşçi sınıfıyla birlikte olasılıklar inşa ediyoruz” açıklamasında bulundu.

- Peru’da tarımsal ihracat işçilerinin ücretlerinde artış öngören düzenlemenin Parlamento’da kabul edilmemesinin ardından, Salı günü itibarı ile işçiler Kuzey ve Güney Pan Amerikan Otoyolları’nda süresiz yol kapatma eylemi başlatmıştı. Bugün Kongre Komisyonu, tarım işçilerinin dış kaynak kullanımını ve ücretlerde % 20’ye varan artışı öngören bir tasarıyı onayladı.

- Peru’nun Arequipa bölgesinde 6.1 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.

- Şili güvenlik güçleri; Meksika’da, liderliğini, 2016’dan bu yana ABD’de cezaevinde olan Joaquín “El Chapo” Guzmán’ın yaptığı Sinaloa Karteli’nden sonraki en büyük Kartel olan Jalisco Nueva Generación Karteli’nin ülkeye giriş yapacağına dair duyum aldıklarını ve buna karşı tüm önlemleri devreye soktuklarını Çarşamba günü açıklamıştı. Ancak o günden bugüne, Şili’de iki düzineye yakın silahlı çatışma ve en az dört ölüm olayı yaşandı. Anlaşılan o ki; Jalisco Nueva Generación Karteli, Şili’ye giriş yapmış.

- Arjantin hükümeti; Bolivya ve Uruguay hükümetlerine Covid-19 aşılarını elde etmeleri için kuracakları temaslarda elinden gelen yardımı yapma sözü verdi.

- Arjantin’de Qnda şirketi, sekiz aylık bir çalışma ve 1 milyon 241 bin 400 Arjantin Pesosu (15.000 ABD doları) maliyetle Fiat 600’ü % 100 elektrikli bir otomobile dönüştürdü. Saatte 80 Km. hız yapabilen aracın tek şarjlık menzili (şimdilik) 50 Km.

- Çin’in Vuhan kentinde ilk kez 17 Kasım 2019’da tespit edilen Covid-19; aradan geçen tam 1 yıl 1 ay 10 günün sonunda, resmi rakamlara göre dünya genelinde 81 milyon 047 bin 499 vakaya (dünya nüfusunun % 1,013’ü) ve 1 milyon 770 bin 281 ölüme (dünya nüfusunun % 0,022’si) neden oldu. Vaka sayısında ABD 19 milyon 520 bin 050 ile (ölüm sayısı 340.878) dünyada birinci sırada ve Türkiye de 2 milyon 147 bin 578 ile (ölüm sayısı 19.881) yedinci sırada yer alıyor. Latin Amerika ülkelerinde ise; Brezilya 7 milyon 466 bin 189 ile (ölüm sayısı 190.861) üçüncü, Kolombiya 1 milyon 584 bin 903 ile (ölüm sayısı 41.943) 11’inci, Arjantin 1 milyon 578 bin 267 ile (ölüm sayısı 42.501) 12’nci, Meksika 1 milyon 377 bin 217 ile (ölüm sayısı 122.026) 13’üncü, Peru 1 milyon 006 bin 318 ile (ölüm sayısı 37.414) 17’nci ve Şili de 600 bin 105 ile (ölüm sayısı 16.443) 24’üncü sırada yer aldı.