Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'da son bir hafta yaşanan gelişmeler, Nedim Serkan Durak'ın derlemesiyle her pazartesi okurlarımızla buluşacak.

Nedim Serkan Durak

PAZARTESİ

* Şili’de pazar günü yapılan, diktatör Augusto Pinochet döneminden kalma Anayasa’nın iptali referandumuna katılım % 99,72’ydi. Referandum sonucunda iptal yönünde verilen oy oranı % 78,28 oldu. Bu sonuçla beraber, tüm Şili’de halk, zafer şarkılarıyla sokaklara aktı. Atılan temel slogan ise şuydu: “¡Adiós dictadura!.. ¡Adiós general!.. ¡Chile despertó!..” - [“Elveda diktatörlük!.. Elveda general!.. Şili uyandı!..”]

* Bolivya’da pazar günü yapılan genel seçimleri, devlet eski başkanı Evo Morales’in lideri olduğu Movimiento Al Socialismo (MAS) - [Sosyalizme Doğru Hareketi] adayı Luis Arce kazandı. Merkez sağın adayı Carlos Mesa, seçimlerde oyların % 28’ini alırken, Arce % 55 oy oranına ulaştı. Seçim sonuçlarına dair ABD Başkanı Donald Trump “tüm Latin Amerika gibi Bolivya da arka bahçemizdir” dedi.

* İspanya Dışişleri Bakanlığı, Venezuela’nın başkenti Caracas’taki İspanya Büyükelçiliği’nde 18 aydır koruma altında tutulan Leopoldo López Chavista’nın Madrid’e ulaştırıldığını açıkladı. AntiChavez cephenin lideri Chavista, Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro’yu devirmek için halka isyan çağrısında bulunmuş, mahkeme de Chavista’yı 14 yıl hapse mahkum etmişti.

* Peru Devlet Başkanı Martín Vizcarra, Moquegua valisi olduğu dönemde, yerel ve uluslararası kimi şirketlerden rüşvet almakla suçlanıyor. Vizcarra, 3 Kasım’da Savcı Gérman Juárez’e ifade verecek.

* Arjantin, Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO) tipi bir buğdayın üretim ve ticaretine serbestlik izni verdi. Arjantin, böyle bir sisteme izin veren dünyadaki ilk ülke oldu.

***

SALI

* Kolombiya’da faaliyet gösteren Coordinador Nacional Agrario (CNA) – [Ulusal Tarım Koordinatörlüğü]’nün Sosyal Hareket üyesi ve köylü lideri Juan Carlos Navia, kimliği belirsiz kişilerce Argia bölgesinde vurularak öldürüldü. BM İnsan Hakları Örgütü Kolombiya Ofisi, Navia’nın öldürülmesini kınarken, Misión de Observación Electoral (MOE) – [Seçim Gözlem Misyonu] da, yılbaşından bu yana Kolombiya’da en az 82 sosyal, siyasi veya etnik topluluk liderinin öldürüldüğünü açıkladı.

* Kolombiya’da ordu ve polis, Ejército de Liberación Nacional (ELN) - [Ulusal Kurtuluş Ordusu]’nun Nóvita’da bulunan bir kampına operasyon düzenledi ve örgütün “Uriel” kod adlı üst düzey yöneticilerinden Andrés Felipe Vanegas’ı öldürdü. Operasyonda Vanegas’ın yanı sıra 21 ELN militanı da öldürüldü.

* Bolivya’da pazar günü yapılan genel seçimleri, Moralesçi aday Luis Arce’nin kazanmasının ardından, Evo Morales için çıkarılmış olan tutuklama emri iptal edildi. Morales, ülkesine geri döneceğini ama aktif siyasette yer almayacağını söyledi.

* Kosta Rika’da halk, yaşanan ekonomik kriz dolayısıyla bir süredir sokakları işgal etmiş durumda. Kosta Rika Devlet Başkan Yardımcısı Epsy Campbell, vergi reformu başta olmak üzere krizi çözmek için çalışacaklarını belirtti.

* Brezilya’da Jair Messias Bolsonaro hükümeti; ormansızlaştırma, ekonomik kriz ve Covid-19 sorunlarıyla boğuşuyor ve Kasım ayında ülkede yerel seçimler var. Yerel seçimler için yerli halk, geçmiş seçimlere göre daha çok aday çıkardı. Ama sorun, bu adayların tek bir çatı altında toplanamıyor olması. Bu da, Bolsonaro hükümetinin işine yarıyor.

* Venezuela Devlet Başkan Yardımcısı Delcy Rodríguez, Covid-19’u engelleyecek bir ilaç bulduklarını söyledi. Rodríguez, ilacı onaylatmak için Dünya Sağlık Örgütü’ne başvuracaklarını ifade etti.

***

ÇARŞAMBA

* El Salvador’da geçen Noel’de saldırıya uğrayıp öldürülen Carla Ayala adlı kadının davasını gören mahkeme, 6’sı polis olmak üzere 8 kişiye hapis cezası verdi.

* Meksika’da Guanajuato eyaletinde çoğunluğu erkek 59 cesedin olduğu bir toplu mezar bulundu. Yetkililer, cesetler üzerindeki araştırmanın devam ettiğini söyledi.

* Arjantin’de son 24 saatte Covid-19’un neden olduğu vaka sayı 14.308 ve ölüm sayısı da 430 olarak açıklandı.

***

PERŞEMBE

* Kolombiya’da, hükümet karşıtı protesto hareketinin liderleri arasında yer alan yerli kökenli senatör Feliciano Valencia silahlı saldırıya uğradı. Valencia, saldırıdan yara almadan kurtuldu.

* Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro, yaptığı basın toplantısında, 3 Kasım’da gerçekleşecek olan ABD Başkanlık seçimini kimin kazanacağını umursamadığını çünkü hiçbir adayı desteklemediğini söyledi.

* Partido Socialista Unido de Venezuela (PSUV) - [Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi] milletvekili Saúl Antonio Ortega; Şili’deki referandum sonucunun, Bolivya seçim sonuçlarının ve Arjantin’le Meksika’daki ilerici hükümetlerin varlığının Latin Amerika ve Venezuela’nın geleceği için umut verici olduğunu söyledi.

* Şili’de Augusto Pinochet’nin diktatörlük döneminde (1973-1990) muhalifleri kaçırıp yok etme olaylarına karıştığından şüphelenilen Adriana Rivas, hükümet tarafından, sığındığı Avustralya’dan geri istendi.

* Arjantin’de diktatörlük döneminde (1976-1983) işkence, yok etme ve bebek kaçırma olaylarına karışan 18 kişinin davası sürüyor. Bu 18 kişiden biri, dönemin polis soruşturmalarına başkanlık eden Miguel Etchecolatz. Aynı suçtan daha önce yargılanan 4 kişi, müebbet hapis cezası alırken, “El turco” lakaplı Julio Héctor Simón da 25 yıla mahkum edilmişti.

* Meksika Sağlık Bakanlığı, ülkede Covid-19 vaka sayısının 900.000’i ve ölüm sayısının da 90.000’i aştığını açıkladı.

***

CUMA

* Peru’nun Oxapampa bölgesi 5,5 büyüklüğünde bir depremle sarsıldı. Yapılan açıklamada, ölen ya da yaralanan olmadığı belirtildi.

* Venezuela hükümeti, ülkenin en büyük rafinerisinin, kimliği belirlenemeyen bir İHA’dan fırlatılan füzeyle vurulduğunu açıkladı.

* Dominik Cumhuriyeti hükümeti, ulaşımı zor kırsal bölgelere tıbbi malzeme ulaştırmayı hedefleyen drone uygulamalı pilot projeyi tamamladı.

**

CUMARTESİ

* Bolivya Yasama Meclisi, bir önceki geçici başkan Jeanine Añez hakkında sorumsuzluk davası açılması önerisinde bulundu. Añez’e dava açılıp açılmayacağı 8 Kasım’da başlayacak yeni yasama döneminde belli olacak.

* Dominik Cumhuriyeti Halk Sağlığı Bakanlığı, Covid-19 nedeniyle bugüne dek ülkede 126.000 vaka görüldüğünü ve 2.300 ölüm yaşandığını açıkladı.

* Küba’da da faaliyet gösteren Western Union, yeni ABD yaptırımları nedeniyle Küba’ya yapılan havale işlemlerini durduğunu ve ülkedeki 400 şubesini kapatacağını açıkladı.

***

PAZAR

* El Salvador, Honduras ve Nikaragua başta olmak üzere Orta Amerika ve Karayip ülkelerini etkileyeceği düşünülen bir tropikal fırtına bekleniyor. Nikaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega, ülke için “önleyici alarm” ilan etti. Guatemala “tehlike” koduyla olağanüstü önlemlere geçerken, Kosta Rika, fırtınanın kendilerini fazla etkilemeyeceğini açıkladı. Fırtına, 55 Km.’lik rüzgarlar oluştururken, hızı da şimdilik 24 Km. dolayında. Fırtınanın merkezi, yerel saatle 15.30’da (TSİ 21.30) Jamaika’nın 1.075 Km. doğusundaydı.

* Arjantin’de, ailelerinin ziyareti Covid-19 nedeniyle engellenen 5 cezaevinde birden mahkumların başlattığı isyan, yetkililerle mahkumların anlaşmasıyla beraber sona erdi.

* Latin Amerika ülkelerinin borç krizi yükünden endişelenen İspanya; IMF, Dünya Bankası ve G-20’ye başvurma kararı aldı. İspanya, Latin Amerika ülkelerinin Covid-19’un da etkisiyle borçlarının “yönetilemez” seviyesine ulaşmak üzere olduğunu düşünüyor.