Kiraların geldiği uçuk seviyeden sonra ‘bu kadar kira ödemek yerine ev alır, kredi öderim’ düşüncesi artık tamamen hayal oldu.

Bugün ülke genelinde ortalama büyüklükteki satılık evlerin ortalama fiyatı 1 milyon lirayı aşmış durumda. İstanbul’da ise bu fiyatlar 2 milyon liraya yaklaşıyor.

Konut kredisi çekmek için ödenmesi gereken aylık taksit tutarları 21 bin liradan başlıyor. Tabii özel sektörde çalışanın bu krediyi çekebilmesi için, ödeme gücünün taksit tutarının en az 2 katı fazla olması gibi kriterler aranıyor. Türkiye’de ise ortalama ücretler neredeyse asgari ücret seviyesinde. Asgari ücret ise yılın daha ikinci ayında açlık sınırının altında kaldı.

ORTALAMA KONUT FİYATLARI 1,6 MİLYON TL’Yİ AŞTI

Sözcü'den Gamze Bal'ın haberine göre, Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 2022 Şubat itibarıyla ülke genelinde ortalama konut metrekare fiyatı 8 bin 640 lira. Yani 120 metrekare bir evin ortalama fiyatı 1 milyon lirayı aşmış durumda.

Konutta ortalama metrekare fiyatları İstanbul’da ise 13 bin 836 lirayı buldu. Bu, İstanbul’da 120 metrekare bir evin ortalama fiyatının 1 milyon 660 bin liraya çıktığı anlamına geliyor.

Peki konut kredi faizleri ve aylık taksit tutarları durumda?

EN AZ 332 BİN TL BİRİKİM OLMASI LAZIM

Kamu bankalarının konut kredisi faizleri yüzde 1,29 ila yüzde 1,34 aralığında değişiyor. Özellerde ise 1,95’ten başlayıp 2,40’a kadar çıkıyor.

Halihazırda bankalar genellikle ekspertiz değeri 500 bin lira ve altı kadar olan evler için, değerin yüzde 90’ına kadar; ekspertiz değeri 500 bin lira üstü olan evler için ise, değerin yüzde 80’i kadar kredi veriyor.

Yani bugün ancak, en az 332 bin lira birikimi olanlar İstanbul’da ortalama fiyatlı bir daireyi satın alabilir.

EN AZ BİR EV PARASI KADAR FAİZ ÖDENİYOR

Diyelim ki bu birikime sahipsiniz, geri kalan 1 milyon 328 bin liralık konut kredisi için aylık yapılması gereken ödeme miktarı en az 21 bin 817 TL. Özel bankalarda bu tutar 31 bin lirayı aşabiliyor.

Bu da, eğer kamu bankasından kredi kullanılırsa, bankaya 10 yılda toplam 2,7 milyon lira ödenmesine, yani bir ev parası kadar da faiz ödenmesi anlamına geliyor.

Kredi eğer özel bir bankadan kullanıldıysa da toplam ödeme miktarı 10 yılda 3,7 milyon lirayı buluyor. Bu ise, satın alınan evin tutarından da fazla faiz ödemesi yapılması demek.

MEVCUT MAAŞLARLA ÖDEME YAPMAK İMKÂNSIZ

Peki bu taksitleri kim ödeyebilir?

DİSK-AR’ın 2022 asgari ücreti belli olmadan hemen önce yayımladığı ‘Asgari Ücret Gerçeği 2022 Raporu’, asgari ücretin hızla ülkedeki ortalama ücret haline geldiğini ortaya koymuştu.

Rapordaki güncel verilere göre, toplam 18,7 milyon ücretli çalışanın yüzde 78,7’si 4 bin 650 TL maaş alıyordu. Ücretle çalışanların yüzde 33'8'i ise (yaklaşık 6,3 milyonu) asgari ücret ve altında bir ücretle çalışıyordu.

Bugün gelinen noktada ise, 4 bin 253 TL’ye çıkan asgari ücretin açlık sınırının altında kaldığı görülüyor.

Türk-İş verilerine göre, yılın henüz ikinci ayında açlık sınırı asgari ücreti geçti. 2022 Şubat’ta açlık sınırı asgari ücretin 300 TL üzerine çıkarak 4 bin 552 TL’ye yükseldi. Şubatta yoksulluk sınırı ise 15 bin lirayı aştı.

Türk-İş’in son açıkladığı 2022 Mart verileri ise, açlık sınırının 5 bin liraya dayandığını ortaya koydu. Mart itibarıyla dört kişilik bir aile için açlık sınırı 4 bin 928 TL olurken, yoksulluk sınırı 16 bin 52 TL.

2,4 MİLYON VATANDAŞ KONUT KREDİSİ BORÇLUSU

Öte yandan TÜİK verilerine göre, 2022 Mart’ta toplam konut satışları içinde kredili satış olarak nitelenen ipotekli satışların payı yüzde 22,6 olmuştu.

Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’nin son verilerine göre ise, 2022 Şubat’ta konut kredisi kullanan kişi sayısı 15 bin olmuştu.

2021-2022 Şubat aralığında konut kredisi borcu olanların sayısı yüzde 3,5 azalırken, bankalara olan toplam konut kredisi borcu yüzde 9,9 oranında arttı.

2022 Şubat itibarıyla ülke genelinde 2,4 milyon vatandaşın 313,5 milyar TL konut kredisi borcu bulunuyor.