Kaos GL Derneği, LGBTİ+’ların gazetelerde nasıl yer aldığına ilişkin 2018 Medya İzleme Raporu’nu yayınladı.

Ali Erol, Ali Özbaş, Aslı Alpar, Gözde Demirbilek ve Yıldız Tar'ın yürüttüğü araştırmada gazeteler ve sosyal medyada nefret söylemlerinin yoğunluğu dikkat çekti.

Yirmiden fazla değişken ile yazılı basını inceleyen araştırma kapsamında 2442 metin incelenirken, metinlerin 164’ünde (yüzde 7) LGBTİ+’lar sadece isim olarak yer aldığı görüldü.

Toplam 2278 haber, söyleşi ya köşe yazısında LGBTİ+’ların yer aldığı görülürken, bu metinlerin yarısında da ayrımcı dil, nefret söylemi ya da önyargı tespit edildi.

METİNLERİN YARISINDA LGBTİ+'LARA YÖNELİK HAK İHLALİ

Bütün metinlerin neredeyse yarısını oluşturan 1130 metinde ise LGBTİ+’ların temel hakları ihlal edildi, nefret söylemi ve/veya ayrımcı dil kullanıldı ya da metinlerin LGBTİ+’lara ilişkin önyargıları besleyen içerik tercih edildi.

Rapora göre; hak haberciliği kapsamında değerlendirilen 1148 metnin büyük bir çoğunluğunda (671 metin, yüzde 58) sadece LGBTİ+’ların temel insan haklarına saygılı bir habercilikle yetinildi. Yine 2018’de hak haberciliği kapsamında değerlendirilen haberlerin yüzde 33’ünde (384 metin); yayınlanan bütün haberlerin ise sadece yüzde 16’sında LGBTİ+’ların yaşadığı ayrımcılık, nefret saldırısı gibi hak ihlallerini hak temelli habercilik ilkeleri çerçevesinde görünür kılındı. Sadece 93 haberde bu ihlallere karşı mücadele yöntemlerinden bahsedildi.

BÜTÜN HABERLERİN SADECE YÜZDE 3'Ü

Yine rapordaki verilere göre, LGBTİ+ örgütlerinin LGBTİ+ haklarına ilişkin görüşleri 2018’de yazılı basında kendisine ancak 70 metinde yer bulabildi. Bu, hak haberciliği kapsamında değerlendirilen haberlerin yüzde 6’sını oluştururken, bütün haberlerin ise sadece yüzde 3’üne tekabül ediyor. Yazılı basında yer alan LGBTİ+ örgütlerinin LGBTİ+ haklarına ilişkin görüşlerinin yarısına yakınını ise Kaos GL Derneği’nin çalışmaları ve dernek temsilcilerinin basına verdikleri demeçler oluşturuyor.

Hak haberciliği kapsamında değerlendirilmeyen haberlerin yüzde 85’inde (957); haber yoluyla cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği hak ihlaline yol açıldı. 2018 yılında 782 haber, söyleşi ve köşe yazısında LGBTİ+’lar ayrımcı bir dille temsil edildi. Bu, LGBTİ+’ları konu edinen bütün içeriklerin yüzde 34’ünü oluşturuyor. Bütün metinlerin yüzde 16’sına tekabül eden 383 metinde nefret söylemi tespit edildi. 123 metinde ise LGBTİ+ kişiler ya da dernek, kurum ve kuruluşları hedef gösterilerek nefret suçu işlendi.

603 metinde (LGBTİ+’ları konu alan metinlerin yüzde 26’sı) lezbiyen, gey, biseksüel, trans ya da interseks olmak “suç” gibi gösterildi. 381 metinde (yüzde 16) LGBTİ’ler “ahlaksız” olarak işaretlendi.

HABERLERİN YÜZDE 99'UNDA DA ÖNYARGI!

Hak haberciliği kapsamında değerlendirilmeyen haberlerin yüzde 99’unda (1121) LGBTİ+’lara yönelik önyargı tespit edildi. Önyargı başlığının alt kategorileri arasında LGBTİ+’lara ilişkin yanlış bilgiler ve stereotiplere hapsetme öne çıkıyor. 2018’de yazılı basında yüksek oranda LGBTİ+’lar hakkında yanlış bilgiler yer aldı. Bu yanlış bilgiler arasında örneğin bilimsel geçerliliği olmayan bazı iddialar, eşcinsellerin hepsinin çocukken tacize uğradığı gibi gerçekliği olmayan söylemler, trans geçiş sürecine dair genellemeler yer alıyor. Yıl boyunca 783 metinde (yüzde 35) LGBTİ+’larla ilgili yanlış bilgiler dolaşıma girdi. Yine, LGBTİ+’lar bütün haberlerin yüzde 37’sinde (852) stereotiplere hapsedildi.

YENİ AKİT: NEFRET SÖYLEMİNDE AÇIK ARA 'ÖNDE'

Öte yandan, Yeni Akit gazetesinde sistematik nefret söylemi ve ön yargı tespit edilen raporda, gazetedeki 111 metnin tamamında cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcı dil kullanıldı. 97 metinde nefret söylemi yer aldı.