İstanbul’da Covid-19’dan hayatını kaybedenlerin defnedildiği Beykoz, Kayabaşı, Silivri ve Kilyos mezarlıklarına mart ve nisan aylarında 3 bin 108 kişinin cansız bedeni gömüldü. Salgında ilk ölüm vakasının 16 Mart’ta yaşandığı açıklansa da bazı mezarlarda ölüm tarihlerinin 1 Mart olması dikkat çekti. 

Yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgını can almaya devam ederken, vaka ve ölüm sayılarındaki tartışma da devam ediyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın paylaştığı son bilgilere göre, toplam can kaybı 3 bin 584'e yükseldi, vaka sayısı 131 bin 744 kişiyi buldu. Ancak açıklanan bu sayılara dair ciddi şüpheler var. Sağlık örgütleri, vaka ve ölümlerin Bakanlık rakamlarının en az 3 katı olduğunu savunuyor. Sağlık örgütleri bunu, bakanlığın açıkladığı verilerin il bazlı olmamasına, sadece genel rakam içermesine, teşhis konulan ve tedavi uygulanan kimi hastaların Covid-19 testi sonuçlanmadan yaşamını yitirmeleri üzerine ölüm belgelerine zatürre, solunum yetmezliği, salgın hastalık veya kalp krizi yazılmasına bağlıyor. 

Gerçek ölüm rakamları konusunda şüphe duyulan kentlerin başında, salgının en çok görüldüğü İstanbul geliyor. Bakan Fahrettin Koca’nın 29 Nisan’da katıldığı Bilim Kurulu toplantısı sonrasında yaptığı açıklamaya göre, ülkedeki toplam vaka oranının yüzde 60’ı İstanbul’da görüldü.

3 BİN 600 FAZLA ÖLÜM

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Mezarlıklar Müdürlüğü’nün kamuoyuna yansıyan kayıtlarına göre, geçtiğimiz mart ve nisan aylarında kentte toplam 16 bin 345 kişi hayatını kaybetti. Bu rakam geçen yılın aynı aylarında 12 bin 745 kişiydi. Yani bu yıl aynı dönemde 3 bin 600 daha fazla ölüm gerçekleşti. Hayatını kaybedenlerden kaçının Covid-19 kaynaklı olduğuna dair bir bilgi yok. 

Fakat bu konuda dikkat çekici bir olay 28 Mart günü yaşandı. O gün Bakan Koca tarafından paylaşılan bilgilerde, Türkiye'de Covid-19 sonucu hayatını kaybedenlerin sayısı 16 kişi olarak duyuruldu. Resmi rakam 16 olarak açıklansa da E-devlet üzerinden İstanbul’daki vefat bilgileri sorgulandığında bu rakamın 20 olduğu ortaya çıkmıştı. Konunun gündeme oturması üzerine İBB Mezarlıklar Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, “bulaşıcı hastalık” kaydıyla gelen tüm ölümlerin sisteme sehven “Covid-19” olarak kaydedildiği belirtildi.

İstanbul’da son iki ayda yaşamını yitirenlerin büyük bir bölümü, Başakşehir (Kayabaşı); Silivri, Kilyos ve Beykoz’daki mezarlıklarda ayrılan bölümlerde defnedildi. 

KİLYOS’TAKİ MEZAR SAYISI 1000 

Mezopotamya Ajansı’ndan Erdoğan Alayumat’ın haberine göre, 28-29-30 Nisan tarihlerinde her dört mezarlığa gidilerek, salgın için ayrılan bölümdeki mezarlar tek tek sayıldı. İlk olarak gidilen Kilyos Mezarlığı’nda salgın kaynaklı hayatını kaybedenler için ayrıldığı belirtilen bölümün tamamen mezarlarla dolu olması dikkat çekti. Boş veya yeni bir mezar için kazılacak yer olmadığı görüldü. Tek tek mezarlar sayıldığında ise toplam 1000 mezar olduğu tespit edildi. Mezarlıkta diğer önemli bir ayrıntı ise, bazı mezarların üzerinde ölüm tarihi olarak 1 Mart yazması oldu. Oysa resmi açıklamalara göre, Türkiye’de ilk vaka 11 Mart, ilk ölüm ise 16 Mart tarihinde yaşandı. Diğer mezarlardaki ölüm tarihlerinin çoğu yine mart başı ile nisan sonuna ait. 

BEYKOZ’DA RAKAM 950 

Kilyos Mezarlığı’ndan sonra Beykoz Mezarlığı’na da gidildi. Burada salgın nedeniyle yaşamını yitirenler için ayrı bir parsel ayrıldığını ve Anadolu Yakası’nda yaşanan ölümlerin büyük kısmının bu mezarlığa getirildiğini öğrenildi. Ayrılan bölümün büyük bir kısmı mezarlarla dolu olduğu görülürken, burada sayılan mezar sayısı ise 950 oldu.

SİLİVRİ’DE BOŞ YER YOK

Silivri Mezarlığı’nda da durumun farksız olduğu görüldü. Diğer mezarlardan ayrılan bölüme 500 kişi defnedilirken, buradaki mezarlık görevlilerinden, yer kalmadığı için yeni cenazelerin bir süredir Başakşehir ilçesindeki Kayabaşı Mezarlığı’na defnedildiği bilgisi edinildi. Bunun üzerine Kayabaşı Mezarlığı’na gidildi.

KAYABAŞI’NDA TABUTLA DEFİN

Kayabaşı’nda salgın için oldukça geniş bir alan ayrıldığı görüldü. Burada ise defnedilmiş 658 mezar bulundu. Diğer mezarlıklardan farklı olarak buradaki mezar taşlarında defnedilenlerin ölüm tarihleri yer almadığı fark edildi. Mezarlık görevlilerine bu durumu sorulduğunda, Nisan’ın son 3 haftasında salgından kaynaklı ölenlerin çoğunun bu mezarlığa getirilerek tabutlarıyla birlikte defnedildiği öğrenildi.

‘YAKINDA DOLAR’ 

Mezarlığa sadece salgından kaynaklı yaşamını yitirenlerin defnedildiğini söyleyen görevliler, cenazelerin bir gün öncesinden kendilerine bildirildiğini, buna göre hazırlık yaptıklarını ifade etti. Bazı ailelerin ise salgından kaynaklı ölen yakınlarını aile mezarlıklarına defnettiklerini söyleyen görevli, mezarlığın yakın zamanda dolabilecek olmasından ötürü genişletilme çalışmaları için alanın çevresindeki arazi sahipleriyle görüşüldüğünü, ancak henüz bir anlaşma sağlanmadığını dile getirdi.

TOPLAM RAKAM 3 BİN 108 

Gidilen her dört mezarlıkta toplam mezar sayısı 3 bin 108. Rakamlar mezarlık görevlisine sorulduğunda, ölümlerin açıklanan rakamlardan çok daha fazla olduğunu dile getirmekle yetindi. Bu esnada mezarlığa yeni bir cenaze getirildi. Vefat nedeni sorulan cenaze yakınları, Covid-19’dan kaynaklı olduğunu söyledi. Defin işlemleri sırasında fiziki mesafe kuralına sadece cenaze namazı sırasında uymaları dikkat çekti.