İleri Haber

Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2020 yılı Haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 152 bin kişi azalarak 4 milyon 101 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,4 puanlık artış ile %13,4 seviyesinde gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik oranı 0,6 puanlık artış ile %15,9 oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Haziran 2020 İşgücü İstatistikleri'ni yayımladı. TÜİK verilerine göre, haziran ayında işsizlik oranı bir önceki döneme göre 0,4 puanlık artış ile %13,4 seviyesinde gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik oranı ise 0,6 puanlık artış ile %15,9'e yükseldi.

İSTİHDAM ORANI YÜZDE 42,4 OLDU

İstihdam edilenlerin sayısı 2020 yılı Haziran döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon 981 bin kişi azalarak 26 milyon 531 bin kişi, istihdam oranı ise 4,0 puanlık azalış ile %42,4 oldu.

Bu dönemde, istihdam edilenlerin sayısı tarım sektöründe 274 bin, sanayi sektöründe 319 bin, inşaat sektöründe 91 bin, hizmet sektöründe 1 milyon 298 bin kişi azaldı. İstihdam edilenlerin %19,3'ü tarım, %20,0'ı sanayi, %5,8'i inşaat, %55,0'ı ise hizmet sektöründe yer aldı.

İŞGÜCÜNE KATILMA ORANINDA YÜZDE 4'LÜK AZALMA

İşgücü 2020 yılı Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 2 milyon 134 bin kişi azalarak 30 milyon 632 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 4,3 puanlık azalış ile %49,0 olarak gerçekleşti.

KAYIT DIŞI ÇALIŞANLARIN ORANI YÜZDE 31,3

Haziran 2020 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların toplam çalışanlar içindeki payını gösteren kayıt dışı çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 3,9 puan azalarak %31,3 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 4,3 puan azalarak %18,9 oldu.

15-64 YAŞ GRUBUNDA İŞSİZLİK ORANI YÜZDE 13,7

15-64 yaş grubunda işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,4 puanlık artışla %13,7, tarım dışı işsizlik oranı ise 0,6 puanlık artışla %16,0 oldu. Bu yaş grubunda istihdam oranı 4,0 puanlık azalışla %47,1, işgücüne katılma oranı ise 4,4 puanlık azalışla %54,5 oldu.

GENÇ NÜFÜSTA İŞSİZLİK ARTIYOR

15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,3 puanlık artışla %26,1, istihdam oranı ise 6,0 puan azalarak %28,2 oldu. Aynı dönemde işgücüne katılma oranı 7,4 puanlık azalışla %38,1 seviyesinde gerçekleşti. Ne eğitimde ne de istihdamda olanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 3,1 puanlık artışla %29,3 seviyesinde gerçekleşti.

MEVSİM ETKİSİNDEN ARINDIRILMIŞ İŞSİZLİK ORANI YÜZDE 14,3

Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı bir önceki döneme göre 0,2 puan artarak %14,3 oldu. İşsiz sayısı bir önceki döneme göre 136 bin kişi artarak 4 milyon 330 bin kişi olarak gerçekleşti.

Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı bir önceki döneme göre 0,6 puan artarak %41,6 oldu. İstihdam edilenlerin sayısı 431 bin kişi artarak 26 milyon 36 bin kişi olarak tahmin edildi.

Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılma oranı bir önceki döneme göre 0,9 puan artarak %48,6 oldu. İşgücüne katılan sayısı 567 bin kişi artarak 30 milyon 366 bin kişi olarak tahmin edildi.

Ekonomik faaliyete göre, mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam, tarım sektöründe 36 bin kişi, sanayi sektöründe 25 bin kişi, inşaat sektöründe 141 bin kişi, hizmet sektöründe 230 bin kişi arttı.

'TÜİK VERİLERİ ÇOK YİNE ÇOK İLGİNÇ'

Rakamları değerlendiren İleri Haber yazarı İktisatçı Nazır Kapusuz, "TÜİK verileri yine çok ilginç" derken, pandeminin en yaygın olduğu nisan-haziran arasında rakamlara göre işsizlik oranının hiç artmadığına, “yeni Normal”e geçince işsizlik oranı arttığına dikkat çekti. 

"Bu istatistik yöntemiyle böyle oluyor. Türkiye’den haberi olmayan birisi bu istatistiklere bakarak, keşke Türkiye’de sokağa çıkma yasakları devam etseymiş, “işsizlik artmıyordu” diye düşünebilir" diyen Kapusuz, durumu şöyle anlattı:

Yapılan ise şu, TÜİK iş aramayanı işsiz saymıyor. Halbuki, Pandemi sürecinde istihdam 2 milyon düştü. İstihdama katılım oranları %54’lerden %47’lere düştü. Bu arada kalan %7’yi TÜİK işsiz saymıyor çünkü zaten istihdam da değiller diyor. 5-6 ayda istihdam (bir işte çalışanlar ve çalışma isteği olanlar) nasıl 2 milyon düşer? 6 ay içerisinde bu kadar insan emekli mi oldu? Ya da şans oyunlarında para kazanıp artık ben çalışmayayım mı dedi? 

Kısa çalışma ödeneği alamayan, kayıt dışı veya kendi hesabına çalışıp işsiz kalanların önemli bir bölümü ise Covid-19 nedeniyle iş arama eğiliminde olmadığından işgücü piyasası dışına çıktılar ve onlar da işsiz sayılmadı.

Sonuçta tüm dünyada pandemin istihdam üzerinde olumsuz etkisi oldu. Birçok ülkede işsizlik oranları %25-30’ları geçti. Ancak Türkiye’deki istatistiklere bakan birisi pandemiden etkilenmeyen tek ülkenin Türkiye olduğunu düşünebilir.  Bu anlmada artık takip edilmesi gereken, TÜİK’in istatistikleri değil ILO standartlarına göre bu verileri hazırlayan “geniş tabanlı işsizlik” kavramını kullanan DİSK Araştırma Merkezi’nin verileri. Eskiden bu verileri sadece sol/muhalif verilerde görürken artık DİKS/AR verilerini yaygın medya da ufak ufak haber yapmaya başladı. Çünkü makinelerin/hayatın durduğu bir dönemde işsizliğin artmaması herkes tuhaf geldi. 

Ayrıca yine gözden kaçan bir noktada nakdi destek ücreti alanlar. İşsizlik fonundan ayda 1070 TL alarak geçinmeye çalışan 1,8 milyon çalışan var ve bunlar şu anda işsiz sayılmıyor. Yine kısa çalışma ödeneğinden faydalanan 3,5 milyon kişi var. Bunların bir kısmı artık gerçekten işsiz. Gelecekte alacakları işsizlik sigortası maaşını daha erken alıyorlar değişen o. Bu uygulamalar bittiğinde bu rakamların dramatik bir şekilde artığını göreceğiz. 

Ama bir veri seti olarak yine TÜİK verilerini değerlendirdiğimizde genç işsizlik oranının 1 puan daha arttığını görüyoruz. Türkiye’de artık en büyük sorun gençlerin istihdam sounu ve durum giderek daha vahim hale geliyor. Yine veri setinde kayıtdışı çalışanların oranı %4 düşmüş görünüyor bu da aldatıcı bir durum. Pandemi bir yandan da gelir durumu en kötü olanla kaçak gücencesiz kesimi vurduğunu gösteriyor. Bu kesim sosyal güvencesi olmayan kesim nakdi destek kısa çalışma gibi haklardan da faydalanamıyor."

'GENİŞ TANIMLI İŞSİZLİK YÜZDE 50'

Rakamların açıklanmasının ardından sosyal medya hesabından paylaşımlar yapan İktisatçı-yazar Mustafa Sönmez, iş bulma umudunu kaybeden ve ücretsiz izne çıkarınlarla birlikte geniş tanımlı işsizliğin yüzde 50 olduğunu belirtti.

Sönmez, şu paylaşımları yaptı:

"TÜİK,iş arayan işsizlerin 4.1 milyon ve işsizlik oranının %13.4 olduğunu açıkladı? Umudunu kaybettiği için, pandemi riski ile iş aramayan işsizlerle oran%25 in üstünde. Bir de ücretsiz izinli, işsizler var. Bunlarla geniş tanımlı işsiz 15-16 milyonu,işsizlik oranı % 50 yi buluyor"

"İstihdam 2019 hzr a göre 2 milyon azalmış. Ama işsiz sayısı sadece 250 bin dolayında artmış.  E, nerede bu işini kaybeden 1 milyon 750 bin? İş bulma umudunu kaybettiği için işgücü dışında. İşsizler, ama iş aramadıkları için TÜİK işsiz saymıyor."