Alman basını: Türk soğanı göz yaşartıyor

Alman basını: Türkiye’de kriz yoksa soğan tüketicinin gözünü neden yaşartıyor? Albayrak nedense buna değinmiyor.

Alman basını, Türkiye’de yaşanan ekonomik ve politik gelişmeleri sayfalarına taşımaya devam ediyor.

Almanya’nın öne çıkan gazetelerinden Süddeutsche Zeitung, Türkiye'de hükümetin soğan depolarına yönelik operasyonlarını yorumladı. Bir sebzenin Türkiye'de neden bu kadar önemli olduğu anlatılan köşe yazısında, patates ve soğan fiyatlarında yaşanan zamlar ışığında ekonomiye ilişkin şu değerlendirmeler yapıldı:

SZ: KRİZ YOKSA SOĞAN TÜKETİCİNİN GÖZÜNÜ NEDEN YAŞARTIYOR?

"Soğan Türk mutfağının baş tacıdır. Soğansız imambayıldı ya da köfte düşünülemez. Bazı marketlerde fiyat etiketinde soğanın alış fiyatı da ekleniyor. Nedeni soğanın yaz aylarından bu yana dört, beş kat artmış olması. Finans krizi, enflasyon ve dolar kuruna rağmen iktidar 'kriz yok' diyor. Kriz yoksa soğan tüketicinin gözünü neden yaşartıyor?”

‘ALBAYRAK NEDENSE SOĞANA DEĞİNMİYOR’

“Cumhurbaşkanı Erdoğan zamlanması için soğanı piyasa sürmeyen stokçuların gözünün yaşına bakmayacaklarını söylüyor” ifadelerini kullanan SZ, DW Türkçe’nin aktardığı habere göre, yazının devamında şunları kaleme aldı:

“Oysa hasadın ardından soğan depolarının dolu olması normal bir durum. Muhalefet liderleri ve sosyal medya kullanıcıları hükümetin soğan politikasını alay konusu yaptı. Erdoğan 16 yıldır seçim başarılarını ülkenin ekonomik büyümesine borçlu. Ama büyüme teklemeye başladı. Yüzde 7 ve yüzde 5'lerden sonra büyüme hızı üçüncü çeyrekte yüzde 1,6'ya düştü. Yerel seçimler öncesinde iktidar için kritik bir gelişme. Maliye Bakanı Albayrak 2019'un Türk ekonomisi için parlak bir yıl olacağını ve ekonominin muhtemel 'dış saldırılara' karşı dirençli olduğunu söylüyor ama soğan konusuna nedense değinmiyor.”

Ekonomik büyüme verileri açıklandı: Sert düşüş

TÜİK, yılın üçüncü çeyrek büyüme rakamlarını açıkladı. Geçen yılın aynı döneminde yüzde 11.1 olarak açıklanan büyüme verileri bu yıl 1.6 olarak açıklandı. En sert düşüş ise inşaat sektöründe yaşandı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yılın üçüncü çeyrek büyüme rakamlarını açıkladı. 

2018 yılı üçüncü çeyreğine ilişkin büyüme verileri, yüzde 1.6 olarak açıklanırken, bu rakam son 2 yılın en zayıf büyüme oranı olarak kayda geçti.

İNŞAAT SEKTÖRÜNDE SERT DÜŞÜŞ

Tarım sektöründeki artış yüzde 1 olurken, sanayide yüzde 0.3 büyüme gerçekleşti. En sert düşüş ise yüzde 5.6 azalma ile inşaat sektöründe yaşandı.

Yılın ilk çeyreğindeki oran yüzde 7.3; ikinci çeyreğinde ise yüzde 5.2 idi. Yüzde 2'lik artışın beklendiği üçüncü dönem verileri, geçen yılın aynı döneminde yüzde 11.1 olarak açıklanmıştı.

TOKİ günde 56 bin lira tazminat ödüyor

TOKİ yaptığı konutları "geç ve eksik" teslim etmesi sebebiyle binlerce vatandaşın açtığı tazminat davaları ile karşılaştı.

CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, “Son 8 yılda 144.7 milyon lira tazminat ödendi” dedi. TOKİ temsilcisi Sami Er, “Açılan tazminat davası sayısı düşüyor” karşılığını vermekle yetindi.

Veli Toprak'ın Sözcü'de yer alan haberine göre, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'nın (TOKİ) hesaplarının ele alındığı TBMM KİT Komisyonu'nda, kurumun günde 56 bin lira tazminat ödediği ortaya çıktı.

SON 8 YILDA 145 MİLYON LİRA 

Son 8 yılda ödenen tazminat 145 milyon lirayı buldu. TOKİ, yaptığı konutları "geç ve eksik" teslim edince, binlerce vatandaşın açtığı tazminat davaları ile karşılaştı ve davalardan büyük bölümünü de kaybetti. Şimdiye kadar açılan 26 bin 412 tazminat davasından, 22 bin 707'si TOKİ aleyhine sonuçlandı.

26 BİN 412 TAZMİNAT DAVASI AÇILDI

CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, toplantıda projelerde yaşanan gecikmeler nedeniyle TOKİ'nin ödediği tazminatları gündeme getirdi ve "Açılan tazminat davaları toplamı 26 bin 412 adet. Lehte bitenler 996, aleyhte bitenler ise 22 bin 707 oldu. TOKİ 2010 yılından itibaren 144,7 milyon TL tazminat ödemiş. Yani günde, 56 bin lira. Bu inanılmaz bir durum" dedi.

TOKİ Başkan Yardımcısı Sami Er ise tazminat davalarının sayısının son yıllarda düştüğünü savundu. Er, "2010 yılında 10 bin 119, 2012'de 3 bin 137, 2013'te bin 835, 2014 yılında 564, 2015'te bin 199, 2016'da 444, 2017'de 72 ve 2018'de 120 dava açılmış. Tedrici olarak davaların seyri değişiyor" açıklaması yaptı.

AKP'li başkan 22 milyonluk nikah sarayı inşa ediyor

Palandöken Belediye Başkanı Orhan Bulutlar, 14 bin metrekarelik alan üzerine ‘akıllı’ nikah sarayı Abdülhamid Han'a itafen inşa ettiğini söyledi.

Palandöken Belediyesi, 14 bin metrekarelik alan üzerine milyonlarca lira harcayıp ‘akıllı’ nikah sarayı inşa ediyor. AKP’li Başkan Orhan Bulutlar “Burası ilçenin gözdesi olacak” dedi. 

Sözcü'de yer alan habere göre, Palandöken Belediyesi'nin temelini geçtiğimiz yıl kasım ayında attığı ve 22 milyon 125 bin liraya mal olması beklenen ‘Nikah Sarayı'nın inşaat çalışmaları aralıksız sürüyor.

TEMELİ GEÇEN YIL ATILDI

Palandöken Belediyesi'nin temelini geçtiğimiz yıl kasım ayında attığı 22 milyon 125 bin liraya mal olması beklenen ‘Nikah Sarayı'nın inşaat çalışmaları aralıksız sürüyor.  Palandöken Belediye Başkanı Orhan Bulutlar, ‘Nikah Sarayı' için şunları söyledi:

OSMANLI MİMARİSİNİN İZLERİNİ TAŞIYACAK

Akıllı nikah sarayı, Osmanlı mimarisi ile çağdaş mimarinin sentezi olarak planlandı. Tanıtım broşürlerine göre nikah sarayının içi böyle olacak.

“Burası ilçemizin yeni gözdesi olacak. Bu projemiz toplamda 14 bin metrekare alanı kapsıyor. Evlenecek genç çiftlerimizin bütün ihtiyaçları bu mekânda karşılanacak ve yine konuklar da nezih bir ortamda dünya evine giren kardeşlerimizin bu mutlu anına şahitlik edecekler. Nikah sarayımız, mutlu ve huzurlu ailelerin kurulmasında atılmış ilk adım olacak. Abdülhamid Han'ın vefatının 100'ün yılı hasebiyle bu yatırımı Cennet Mekan Abdülhamid Han'a ithafen inşa edip ilçemize kazandıracağız.”

NİKAH SALONU YER ALACAK  

Palandöken Belediyesi'nin Nikah Sarayı'nın  içerisinde açık ve kapalı otopark, mescit, sığınak, takı ve kutlama fuaye alanları, terzi, kuyumcu, çiçekçi, şekerci, fotoğrafçı, kuaför, gelin ve damat dinlenme odaları, güvenlik sistemi, restoran ve nikâh salonu yer alacak.

Kayyumdan bu kez de 'millet bahçesi' için usulsüzlük

Erdoğan'ın en önemli seçim vaatlerinden biri olan 'millet bahçelerinin' kayyum belediyeye ait ihalesi kapalı yapıldı.

TOKİ ve yerel yönetimler Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın her kentte yapılmasını istediği Millet Bahçeleri ve Millet Kıraathaneleri için kollarını sıvadı, ihale masalarına oturdu.

Kayyım ile yönetilen Tunceli Belediyesi’nin Millet Bahçesi için sadece belediye tarafından davet edilen firmaların katıldığı kapalı ve pazarlık usulü ile gerçekleşen ihalede 1 milyon 694 bin TL bedelle Tuncelili bir firmaya verildiği ortaya çıktı. 

Diyarbakır Millet Bahçesi’nin sadece peyzaj projesinin 200 bin TL’ye ihale edildiği öğrenilirken; Konya’daki Millet Kıraathanesi kurulumu için 224 bin lira, Antep’teki kıraathanenin sadece dekorasyon projesi için ise 218 bin liralık sözleşme imzalandığı görüldü.

Erdoğan, Millet Bahçesi ve Millet Kıraathanesi vaadini seçimlerin ardından "100 günlük icraat programına" koydu. Millet Bahçeleri için ilk olarak "Alacaksınız çoluğunuzu çocuğunuzu, çimlerin üzerinde yuvarlanacaksınız" tanımlamasını yapan Erdoğan, İstanbul'daki 5 Millet Bahçesinin açılış töreninde de "Yapacağız, isteseniz de istemeseniz de yapacağız" dedi.

KAPALI İHALEYLE TEKLİF

Erdoğan'ın yaptığı ilk açıklamadan itibaren belediyeler ve TOKİ, bahçe ve kıraathaneler için harekete geçti.

Sinan Tartanoğlu’nun Cumhuriyet’te yer alan haberi şöyle: Millet Bahçesi ihalesine kayyum tarafından yönetilen Tunceli Belediyesi'nde imza atıldı. Kentteki Atatürk Mahallesi'nde yapılan Millet Bahçesi ihalesi 9 Ekim'de açıldı. İhale; Kamu İhale Yasası'nın 21/B düzenlemesinde tarif edilen usulle, yani kapalı pazarlık yöntemiyle gerçekleşti. Kapalı ihalede belediyenin seçtiği 2 firma teklif verdi. 15 Ekim'de, Tunceli merkezli An-Fa İnşaat ile 1 milyon 694 bin liralık sözleşme imzalandı. Yasaya göre bu ihale usulünün işlemesi için "doğal afet, salgın hastalık, can veya mal kaybı tehlikesi" gibi gelişmelerin yaşanması gerekiyor.

Diyarbakır'da ise TOKİ, Yenişehir ilçesinde yapılacak Millet Bahçesi'nin peyzaj projesinin hazırlanması için ihaleye çıktı. İhaleyi 201 bin TL bedelle İstanbul firması Zeo Mimarlık kazandı. İhale sonucu sözleşme 19 Eylül'de imzalandı.

TOKİ sadece Diyarbakır Millet Bahçesi için değil Trabzon için de pazarlık usulü ile ihale gerçekleştirdi. Bahçenin peyzaj projesinin hazırlanması için 10 Ekim'de gerçekleşen ihaleyi Ankara firması YYK Mimarlık 200 bin 750 TL bedelle kazandı. Öte yandan Giresun, Hatay, Adana, Mersin ve Malatya illerinde yapılacak Millet Bahçesi projelerinde zemin ve temel etüt raporu hazırlatılması işi için de TOKİ'nin ihaleye çıktığı öğrenildi.

Konya Meram'da yapılması planlanan Millet Kıraathanesi için Mehmet Vehbi Mahallesi'nde bulunan Rabia Spor Merkezi'nin zemin katı tercih edildi. Bu ihale için de pazarlık usulü benimsendiği için ayrıntılar gizlendi. Ancak ihale dosyasında Ankaralı bir firmanın 224 bin 750 TL bedelle ihaleyi kazandığı görüldü. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ise Gazikent'teki Şehit Adem Yavuz Parkı'ndaki Millet Kıraathanesi'ni donatmak için dekorasyon ihalesine çıktı.

Kıraathanenin dekorasyon ihalesi 218 bin 560 TL bedelle sözleşmeye dönüştü. Nevşehir'de kurulacak Millet Kıraathanesi için açık usulle açılan ihale ise "ihaleye teklif veren istekli çıkmaması" gerekçesiyle iptal edildi.

En büyük AVM'lerden biri kepenk indirdi

Ekonomik krizle birlikte artan kiraları karşılayamadıklarını söyleyen dükkan sahipleri, 2 saatlik kepenk indirme eylemi yaptı. 61 işyerinin katıldığı eylemde esnaflar adına yapılan açıklamada, periyodik olarak eylemlere devam edileceği söylendi.

Diyarbakır’da bulunan ve Doğu ve Güneydoğu’nun en büyük alışveriş merkezlerinden biri olan Ceylan Karavil Park AVM’de 61 esnaf yüksek kira artışları nedeniyle kepenk indirdi.

Yüksek kira artışlarına tepki gösteren esnaf ve bazı firma sahipleri saat 10.00'dan saat 12.00'ye kadar iş yerlerini açmadı. 61 iş yerinin kepenk indirdiği AVM'de esnaflar açıklama yaparak taleplerini dile getirdi.

AVM önünde toplanan esnaflar adına açıklama yapan Ferat Mehmetoğlu "Tüm Türkiye'de koca şirketler bir bir konkordato ilan ettiği bugünlerde bizler Doğu ve Güneydoğu'nun en büyük alışveriş merkezi olan Ceylan Karavil Park AVM kiracıları olarak yaşanılan bu ekonomik krizde ayakta kalmaya çaba gösteren ve ülke ekonomisine katkı sağlamaya çalışan firma ve kurumlarız. Malumunuz piyasa değerlerinde yaşanılan çalkantılar bizleri de etkilemekte ve düşen alım gücünden dolayı ticaret hacmimiz giderlerimizi karşılamamaktadır. Böyle devasa bir yapıda bile ne yazık ki kepenk kapatmak zorunda olan firmalar oldu" dedi.

'ESNAF VE FİRMALARIN DAYANABİLECEĞİ BİR MİKTAR DEĞİL'

Kira artışlarına tepki gösteren Mehmetoğlu şöyle devam etti:

"Geçen yıldan bugüne düşen ekonomi ve alışveriş oranlarına rağmen, kepenk kapatan ve bir bir boşalan dükkanlara rağmen Ceylan Karavil Park AVM yönetim ve sermaye sahipleri kira artışlarından geri kalmamış periyodik kira artışlarına devam etmişlerdir. Yönetici ve sermaye sahipleriyle yaptığımız tüm görüşmeler olumsuz sonuçlanmış ve bu konuda dikkate alınmadığımız gibi yeni kira artırımları da gerçekleşmektedir. Geçen yıldan şuana kadar sabit olan dolar kuru 2.25 TL'den 2.50 — 2.75 ve son olarak 3 TL'ye sabitlenmiştir. Son olarak yılbaşı itibariyle 3.75 TL yapılmak istenmektedir. Bu gibi kira artırım oranları yüzdelik dilimde kira artışı olarak yüzde 50'yi aşmaktadır. Bu esnaf ve firmaların dayanabileceği bir miktar değildir. Konu ile ilgili taleplerimiz olsa da yönetim tarafından verilen sonuçlar beyhude olmuştur."

'DEVAM EDECEĞİZ'

Mehmetoğlu, bugün 2 saatlik kepenk açmama eylemi gerçekleştireceklerini belirtirken, AVM yönetimi ve sermaye sahiplerinin taleplerimize karşılık verinceye kadar bu eylemlerimizi periyodik olarak sürdürmeyi planlamaktayız" dedi.