AKP hükümetinin göz diktiği, işçilerin kıdem tazminatına fonunun ayrıntılarının netleşmeye başlamasıyla birlikte, fon için planlanan iki formül göze çarpıyor.

1 Ocak 2022 tarihinde geçilmesi planlanan kıdem tazminatı fonunda ayrıntılar şu şekilde:

30 GÜNLÜK KIDEM TAZMİNATININ 11 GÜNÜ FONA DEVREDİLECEK

 Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre; kıdem tazminatı şu an her hizmet yılına karşılık 30 günlük ücret üzerinden ödeniyor. Gündemdeki birinci formülde 30 günlük kıdem tazminatının 19 gününün mevcut sistemdeki gibi devam etmesi, 11 günün ise kıdem tazminatı fonuna devredilmesi öngörülüyor. Bu formül için 11 günlük brüt ücret üzerinden kıdem tazminatı fonuna prim kesilecek. İşçinin her bir yıllık hizmete karşılık alacağı 30 günlük kıdem tazminatının 19 günü mevcut sistemdeki kurallar çerçevesinde ödenecek, 11 günü ise kıdem tazminatı fonunda birikerek, örneğin 56 yaşında toplu alınabilecek veya emekli aylığı bağlatılacak.

İŞÇİLERDEN YÜZDE 6 PRİM KESİLECEK

İkinci formülde ise kıdem tazminatı fonu için yüzde 6 oranında prim kesilecek. Bunun 4 puanı işveren, 0,5 puanı işçi priminden oluşacak. Devlet 1 puan katkıda bulunacak. Vergi indirimi yoluyla da 0,5 puanlık ilave prim katkısı yapılacak. Böylece toplam prim tutarı yüzde 6 olacak.

İşçi sendikaları 30 günlük ücret üzerinden ödenen mevcut kıdem tazminatının aylık yüzde 8,33'e karşılık geldiğini ileri sürüyor. Fona yüzde 6 oranında prim kesilmesi, 21,6 günlük kıdem tazminatına karşılık geliyor. Ancak, ekonomi yönetimi fonda toplanacak primlerin nemalanmasıyla her hizmet yılı için 30 günlük ücrete karşılık gelecek ödemenin mümkün olacağını savunuyor.

1. FORMÜL ZORUNLU, 2. FORMÜL İSTEĞE BAĞLI

Mevcut çalışanların, sistem değişikliğine kadar olan döneme ait kıdem tazminatına ilişkin hakları saklı kalacak. Birinci formülün benimsenmesi halinde 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren mevcut çalışanlar dahil olmak üzere herkes için zorunlu olacak. İkinci formül ise mevcut çalışanlar için isteğe bağlı olacak.

PATRONLARDAN KISITLAMA TALEBİ

Mevcut sistemde işçi, emeklilik, askerlik, kadın çalışanların evlenmesi ve yaş dışındaki emeklilik koşullarının sağlanması dışında kendi isteğiyle işten ayrılırsa kıdem tazminatı alamıyor. Patronlar 'ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılıktan' işten attığında da kıdem tazminatı ödenmiyor. Patronların 'ahlak ve iyi niyet kuralları' bahanesiyle işçileri işten attığı biliniyor.

Patron örgütlerinin, kıdem tazminatı fonu uygulamaya geçtiğinde de kendi isteğiyle işten ayrılan veya ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılıktan işten atılan işçilerin kıdem tazminatından yararlanmamasını, fon için ödenen primlerin işverene iade edilmesini istediği öğrenildi.

KIDEM TAZMİNATI NEDİR?

Sigortalı çalışanların bir güvencesi olan kıdem tazminatı öncelikle iş yerinde kesintisiz olarak bir yıl çalışmış olan işçileri kapsamaktadır. 4857 sayılı İş Kanunu'na göre işçinin işten çıkarılması durumunda, işveren tarafından çalışana ödenmesi zorunlu olan tazminattır.

Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için bir iş yerindeki çalışma süresinin en az bir yıl olması gerekiyor. Bir yılı doldurmayanlara kıdem tazminatı ödenmiyor. Patron örgütleri, bu uygulamanın fon sistemine geçildiğinde de devam etmesini talep ediyor.