Bartın’ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ait maden ocağında 43 madencinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan grizu patlamasının ardından, madendeki ihmaller gün yüzüne çıktı. Madencilerin ölümüne ilişkin Bartın 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada TTK Amasra Müessese Müdürü Cihat Özdemir, Müessese Müdür Yardımcısı Salih Atmaca, İşletme Müdürü Selçuk Ekmekci’nin de aralarında bulunduğu yedisi tutuklu 23 sanık yargılanıyor. Dava dosyasına ise madendeki ihmallere ilişkin birçok belge girdi ancak halen facianın tam olarak nasıl yaşandığı gün yüzüne çıkmadı.

Amasra müessesesinde çalışan bir mühendis, madendeki ihmalleri anlattı. Mühendis, şu anda madende delillerin karartıldığını iddia ederek ocaktaki eksiklikleri anlattı.

'PROBLEM ANA PERVANEDE DEĞİL, TALİ HAVALANDIRMADA'

"Pervane ile ilgili çok bilgi kirliliği var. Ana pervane ile ilgili bir problem yok aslında. Sayıştay demiş ki ‘Pervane çift yöne dönebilmeli.’ Bu gerçekçi bir tespit değil. Buradaki pervanenin iki yöne dönebilmesi için ocağın bütün havalandırma sisteminin yeni baştan düzenlenmesi lazım. Çok zor. Ana pervanede problem yok. Problem, tali havalandırmada."

'DÖRT ÇALIŞMA NOKTASI OLUŞTURULMUŞ, HAVA YETMEMİŞ'

"Ana galeriden çalıştıkları noktalara, dışarı ile bağlantısı olmayan noktalara bunlar pervane yani vantüp kuruyorlar. O ana yola kaç tane vantüp kurulabilir, eğer 3 tane vantüp kurulabilir de siz 4 çalışma noktası oluşturup, 4 pervane kurmuşsanız, yanlış yapmışsınız demektir. O zaman hiçbir yeri tam olarak havalandıramazsınız. Anladığım kadarıyla bunların yaptığı da bu. 4 çalışma noktası oluşturmuş, pervanelerin havası oraya yetmemiş. Zaten bir tanesinde de arıza varmış pervanelerin. Arıza varsa o noktada çalışma yapmayacaksın."

'İNİLMEMESİ GEREKEN 390’LA İNMİŞLER'

"İşçilerin söyleminden duyuyorum, bunlar proje dışı bir çalışmanın içindeler. 350 kotundan aşağıya inmemesi lazım ama daha aşağılara inmişler bunlar. 370- 390’lara inmişler. Ama bu söylenti, bu ocak açılınca belli olacak."

'BAĞLANTISI OLMAMASI LAZIM, O YÜZDEN 2 OCAKTA ÇALIŞANLAR DA ÖLDÜ'

"Mesela 2 ayak çalışıyor, bu 2 ayağın birbirine bağlı olmaması lazım. Havasının birbirine bağlı olmaması lazım, bağımsız olması lazım. Bunlar bağlamışlar. Yani ocağın birinde patlama olduysa, öbür ocakta çalışanların zarar görmemesi lazım. Burada 43 kişi öldü, 2 ayakta çalışanlar da öldü. Birbirine bağlantısı varmış."

'ÖNCE GRİZU, SONRA KÖMÜR TOZU'

"Kaza büyük ihtimal önce grizu patlaması şeklinde oldu. Peşinden kömür tozu patlaması oldu. 2, belki 3-4. Kömür tozu patlamaları seri halde devam eder."

'HEP ELAMAN EKSİKLİĞİNDEN'

"Kömür tozunu ortamdan uzaklaştırırsın, toplanamayacak durumdaysa taş tozu ile nötralize edersin. Bizim taş tozumuz var ama onu serpecek elemanımız yok. En kolayı da bu. Vazgeçmek. Kömür çıkartacak adamları, taş tozuna vermek yük geliyor. Hep eleman eksikliğinden. Taş tozu var ama onu serpecek elaman yok."

'İŞ GÜVENLİĞİ TAMAMEN İHMAL EDİLMİŞ'

"Üretim baskısı olması için ocaktan kömür çıkması lazım. Ocaktan kömür çıkmıyordu ki. 50, 100 ton ile çıkıyorlardı günlük. Onu da tonu fazla gözüksün diye lağımlara bile sokmuyorlardı. Zonguldak’tan kimsenin burayı arayıp da ‘Niye kömür çıkarmıyorsunuz?’ diye baskı yaptığını filan zannetmiyorum. Ama bir ocak var, 300 tane işçin var. Hiç kömür çıkmamış. İş güvenliğini sağlamak için adam tertip edilmesi gerekiyorsa, etmemişlerdir, kömür çıkarmaya tertip etmişlerdir. İş güvenliği ihmal edilmiş, tamamen."

'DELİL KARARTIYORLAR'

"Şu anda sanık sandalyesinde olan 2 iş güvenliği uzmanı iş güvenliği servisinde devam ediyor, iş güvenliği uzmanlığı yapıyor aynı zamanda. Delil karartıyorlar. Fazıl Karakök, Hidayet Gökdere. Bunların tutuklanması isteniyor, hakimin bileceği iş. Ancak delil karartmasını engelleyin. İşyerini değiştirin. Acil eylem planı diye bir plan yoktu. Patlamadan sonra yapıldı. Fazıl Karakök yaptı bu acil eylem planını. Delil karartma değil mi bu? Fazıl Karakök de prosedür eksiklerini gideriyor şimdi.”

NE OLMUŞTU?

Bartın'ın Amasra ilçesindeki TTK Amasra Müessesesine ait maden ocağında 14 Ekim 2022'de saat 18.15'te meydana gelen patlamada 43 işçi hayatını kaybetmiş, 11 işçi yaralanmıştı.

Amasra Cumhuriyet Başsavcılığı'nca yürütülen soruşturma kapsamında aralarında TTK Amasra Müessese Müdürü Cihat Özdemir'in de bulunduğu 24 şüpheli gözaltına alınmıştı.

Şüphelilerden TTK Amasra Müessese Müdürü Cihat Özdemir, Müessese Müdür Yardımcısı Salih Atmaca, İşletme Müdürü Selçuk Ekmekci, İş Güvenliği ve Eğitim Başmühendisi Volkan Soylu ve Başmühendis Mehmet Tural ile kartiyelerden sorumlu maden mühendisleri Levent Aydın ve İbrahim Hakan Mengeş ile emniyet mühendisi Şahan Kahraman "bilinçli taksirle birden fazla insanın ölümüne ve yaralanmasına neden olmak" suçundan tutuklanmış, 4 şüpheliye adli kontrol hükümleri uygulanmış, şüphelilerden 3'ü çıkarıldıkları hakimlikçe, 9'u savcılık sorgularının ardından serbest bırakılmıştı.

Bu şüpheliler arasında yer alan bir kişi hakkında da soruşturma sürecinde takipsizlik kararı verilmişti.

İddianamede, tutuklu sanıklar Özdemir, Ekmekci, Soylu ve Tural'ın 42 kez "olası kastla öldürme" suçundan toplam 840 yıldan 1050 yıla kadar, 4 kez "olası kastla yaralama" suçundan da toplam 4 yıl 16 aydan 12 yıla kadar hapsi talep ediliyor.

Bu 4 sanığın iki suçtan toplam 844 yıl 16 aydan 1062'şer yıla kadar hapsi istenen iddianamede, diğer 4'ü tutuklu 19 sanığın ise "bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma" suçundan 2 yıl 8 aydan 22 yıl 6'şar aya kadar hapsi isteniyor.

Mahkeme heyeti, 28 Nisan'daki duruşmada açıkladığı ara kararda, müessese müdür yardımcısı Salih Atmaca'nın adli kontrol şartıyla tahliyesine, diğer 7 sanığın tutukluluk hallerinin devamına karar vermişti. (ANKA)