Emre Orman - @eemreorman

Cumartesi Anneleri 776’ncı hafta oturumunda kayıp yakınları, 1984 yılında polislerce vurulup gözaltına alınan ve kendisinden bir daha haber alınamayan öğretmen Maksut Tepeli’nin faillerini ve akıbetini sormak üzere buluştu. 

Tepeli, gittiği arkadaşının evinde karakol kuran polislerin açtığı ateş sonucu vurulmuş, ağır yaralı halde Gayrettepe Siyasi Şube’ye götürülmüş, sonrasında gözaltına alındığı reddedilmişti. Olaydan 22 yıl sonra ise Tepeli’nin Haydarpaşa Numune Hastanesi’nde öldüğü ve Helvacıdede Mezarlığı’na defnedildiği ortaya çıkmış, ancak mezar yeri bilgisi paylaşılmamıştı.

Galatasaray Meydanı’nda ‘turistlerin rahatsız edildiği’ bahanesiyle 77 haftadır süren eylem yasakları nedeniyle İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi önünde buluşan Cumartesi insanları, gözaltında kaybedilen yakınlarının fotoğraflarını ve onları temsilen birer kırmızı karanfil taşıdı.

'ÖMÜR BOYU BU ADALETSİZLİKLE YAŞAMAK İSTEMİYORUM'

Maksut Tepeli’nin eşi Şehriban Tepeli sağlık sorunları nedeniyle eyleme katılamadı. Tepeli’nin gönderdiği mektubu Cumartesi insanlarından Sebla Arcan okudu. Tepeli, 36 yıldır eşinin gözaltına alındığının önce inkar edildiğini sonra ise yaralı halde gözaltına alındığının ve işkenceden geçirildiğinin ortaya çıktığını aktardı. Galatasaray Meydanı’na yönelik yasaklar ile ilgili “Yasımızı paylaştığımız alana bırakılmamak, engellenmek ne insanlığa ne de vicdana sığıyor” ifadelerini kullanan Tepeli, şunları söyledi:

“36 yıldır eşimle ilgili sorduğum hiçbir soruya cevap alamadım. Eşim gözaltına alındığında 2,5 yaşında olan kızımın sorduğu sorulara cevap veremedim. Şimdi torunlarımın soruyor aynı soruları. Sevdiğime, eşime ait mezar yerine ulaşmak istiyorum artık. Çocuğuma söyleyemediğim, ‘burası bizim mezarımız’ sözünü torunlarıma söylemek istiyorum. Mahkeme tutanaklarında Maksut'a işkence yapanlar biliniyor. Bir insan öldürmek bu kadar kolay olmamalı. Yargılanıp cezalandırılsınlar artık. Ömür boyu bu yasla, bu adaletsizlikle yaşamak istemiyorum. Sorumlu olan herkes artık yargılanarak hesap vermeli.”

'CEZASIZLIK TÜRKİYE'NİN SORUNU'

Basın açıklamasını Cumartesi insanlarından Maside Ocak okudu. 776 haftadır Türkiye'deki antidemokratik rejimi ifşa ettiklerini ve "Yaşam, adalet ve özgürlük haklarına saygı gösterilecek bir ülkede yaşamak her vatandaşın hakkıdır, bu hakları savunmak hepimizin sorumluluğudur” diyerek buluştuklarını dile getiren Ocak, “Kayıp dosyalarındaki cezasızlık yalnız bizim değil, tüm yurttaşların sorunudur. Türkiye'nin sorunudur” İfadelerini kullandı.

NE OLMUŞTU?

28 yaşındaki Maksut Tepeli, öğretmendi. Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) üyesiydi. 4 Şubat 1980 tarihinde görev yaptığı Erzincan'da tutuklandı, 4 ay cezaevinde kaldı. Cezaevinden çıktıktan sonra İstanbul'a taşındı.

Maksut Tepeli, 2 Şubat 1984 tarihinde İstanbul/Küçükbakkalköy'deki arkadaşının evine gitti. Eve yaklaştığında kapının kırık olduğunu fark ederek oradan uzaklaşmaya çalıştı. İçeride karakol kuran polisler tarafından açılan ateş sonucu yaralandı. Yoğun kan kaybetmesine rağmen hastaneye değil, bir battaniye içinde Gayrettepe Siyasi Şube'ye götürüldü.

Aynı dönemde gözaltında bulunan üç tanığın beyanlarına göre Tepeli, 5 Şubat 1984 tarihinde Gayrettepe Siyasi Şube'de gördüğü ağır işkence sonucu koma halinde Haydarpaşa Askeri Hastanesi'ne kaldırıldı ve kendisinden bir daha haber alınamadı.

Gözaltına alındığı inkâr edilen Maksut'un izini süren ailesi ve avukatları, olaydan uzun yıllar sonra onun 6 Şubat 1984 tarihinde Haydarpaşa Numune Hastanesi'nde öldüğü bilgisine ulaştı. Üç yıllık ısrarlı girişimler sonucunda da resmi makamlar, Maksut Tepeli'nin Helvacıdede Mezarlığı'na defnedildiğini açıkladı. Ancak mezar yeri bilgisini vermedi. 36 yıldır Maksut Tepeli'nin bedeni bulunamadı.

Maksut Tepeli'nin gözaltında kaybedilmesi ile ilgili bugüne kadar etkin bir soruşturma yürütülmedi. Tanıklara rağmen, belgelere rağmen ailenin şikâyeti üzerine açılan üç soruşturma da takipsizlikle sonuçlandı. Maksut Tepeli'nin yaralanması ve sorgulanmasında görevli polisler Rahmi Kaya, Servet Bozkurt, Hasip Dönmez, Zafer Elemen, Şeyhmuz Altın, İlhami Öztürk ve Hikmet Taşdelen hakkında hukuki bir süreç işletilmedi.

Dava 2015 yılında AYM'ye taşındı. 2017 yılında AYM, " . . . başvurunun, zaman bakımından AYM'nin yetkisi kapsamında olduğunun kabul edilmesi mümkün değildir” diyerek davayı reddetti. İç hukukta yapılan tüm girişimler sonuçsuz kalınca dava 2017 Nisan'ında AİHM'e taşındı…