İleri Haber

İstanbul’un Sultangazi ilçesindeki Gazi Mahallesi’nde 12 Mart 1995'te, daha çok Alevi yurttaşların gittiği üç kahvehanenin kurşunlanmasıyla başlayan; 22 kişinin hayatını kaybetmesine, 653 kişinin de yaralanmasına neden olan Gazi Katliamı’nın üzerinden tam 26 yıl geçti. 

Katliamın tüm sorumluları adalet önüne çıkartılamadan dava zamanaşımına uğradı. 2004’te yapılan düzenlemeyle insanlığa karşı işlenen suçlar ile bu suçlarda zamanaşımı kaldırıldı ancak bu düzenleme geriye dönük işletilmedi.

12 Mart 1995 günü saat 20:30’da Gazi Mahallesi, İsmetpaşa Caddesi’nde bulunan Öntaş, Dostlar ve Yavuz kahvehanelerine ticari taksiyle gelen saldırganlar tarafından otomatik silahlarla tarandı. Bu saldırılarda 67 yaşındaki Alevi dedesi Halil Kaya hayatını kaybetti, 25 kişi de yaraladı.

Failler, saldırı için gasbettikleri taksinin şoförünü de olay yerinden uzaklaştıktan sonra öldürdüler ve aracı da ateşe verdiler. Bu katliamın ardından Gazi mahallesi halkı sokaklara çıktı ve Türkiye tarihinin gördüğü en büyük ayaklanmalardan olan ‘’Gazi Ayaklanması’’ yaşandı.

Katliamın yaşandığı dönemde Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Başbakan Tansu Çiller, İçişleri Bakanı Nahit Menteşe, Emniyet Genel Müdürü Mehmet Ağar, İstanbul Emniyet Müdürü Necdet Menzir ve İstanbul Valisi ise Hayri Kozakçıoğlu’ydu. Devlet yönetiminin en tepesindeki bu isimlerin Gazi Ayaklanması’na cevabı ise katliam oldu.

İlk saldırının ardından ertesi gün cenaze töreni için Cemevi önünde toplanan binlerce kişiye ateş açıldı. O gün toplam 15 kişi, kitlenin silahlarla taranması sırasında katledildi. Hepsi kurşun yarasıyla ölmüştü.

 Fotoğraf: Ahmet Şık

Katliamı 1 Mayıs Mahallesi'nde protesto etmek isteyen halka da polis saldırdı,15 Mart günü 5 kişi hayatını kaybetti. Gazi ve 1 Mayıs mahallelerinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi, devlet fiili OHAL uyguladı. Eylemler, 3. günün sonunda halk komitesinin taleplerinin kabul edilmesiyle duruldu. 16 Mart günü cenazeler teslim edildi, sokağa çıkma yasağı kaldırıldı.

Çatışmaların sona ermesiyle, Gazi ve 1 Mayıs Mahallesi'nde toplam 22 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce kişi yaralandı ve binlerce kişi gözaltına alındı.

KATLİAMIN FAİLLERİ ÖDÜLLENDİRİLDİ

Katliamda yaşamını yitirenlerin yakınları, 11 Nisan 1995'te suç duyurusunda bulundu. Dönemin İstanbul Valisi Hayri Kozakçıoğlu, Emniyet Müdürü Necdet Menzir, İçişleri Bakanı Nahit Menteşe, Başbakan Tansu Çiller ve Emniyet Genel Müdürü Mehmet Ağar başta olmak üzere sorumluların cezalandırılması isteniyordu. Ancak soruşturmada takipsizlik kararı verildi. Ayrıca, Ağar, Menzir ve Kozakçıoğlu, Aralık 1995 seçimlerinde Doğru Yol Partisi'nden milletvekili seçilerek ödüllendirildi. 

Katliamın iddianamesi ise 10 Temmuz 1995'de tamamlandı. Trabzon Ağır Ceza Mahkemesi'nde başlayan yargılama, 5 yıl sonra karara bağlandı. 18 polise beraat, iki polise ise göstermelik cezalar verildi.

GAZİ MAHALLESİ'NDE ANMA

Katliamın yıl dönümünde yüzlerce kişi Gazi Mahallesi'nde bir araya geldi. Yapılan yürüyüşün ardından, yitirilenler mezarları başında anıldı.