Fotoğraf: Sputnik

AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kritik İdlib görüşmesi için gittiği Rusya’da, Devlet Başkanı Vladimir Putin’le birlikte Uluslararası Havacılık Fuarı MAKS-2019’da beşinci nesil Rus savaş uçağı SU-57’yi inceledi.

Erdoğan inceleme esnasında uçağı işaret edip “SU-57 bu mu? Bu şimdi uçuyor mu?” diye sordu. Putin de soruya, “Uçuyor, size bugün göstereceğiz” cevabını verdi. Ardından Erdoğan, “Bundan mı alacağız?” sorusunu yöneltti. Putin ise bir an duraksadıktan sonra, “İstiyorsanız alabilirsiniz” dedi.

Erdoğan ve Putin ayrıca, Rusya'da Jukovskiy Uluslararası Havaalanı'nda gerçekleştirdiği baş başa ve heyetler arası görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. 

ERDOĞAN’IN AÇIKLAMALARI

" - Bu sene turizmde yeni bir rekora koşuyoruz. Savunma sanayiine yönelik birçok alanda neler yapabiliriz bunları ele alma fırsatını bulduk. S-400 teslimatı dahil olumlu adımlar atıyoruz.

- Suriye'de yaşanan gelişmeleri ele aldık. Rejimin mayıstan beri yaptığı saldırılar sükuneti bozdu. İdlib'de rejim saldırılarında mayıstan beri 500'ü aşkın masum insan hayatını kaybetti, bin 200'ün üzerinde sivil yaralandı. Rejimin terörizmle mücadele bahanesiyle sivillere karadan ve havadan ölüm yağdırması kabul edilemez. Soçi Mutabakatı ile üzerimize düşen sorumlulukları ancak rejimin saldırılarına son verilmesiyle yerine getirebiliriz.

- Meşru müdafaa hakkımız özellikle sınırlarımız boyunca bizi müdafaaya sevk etmektedir. Gereken adımları gereken zamanda atmak durumundayız. Sınırlarımıza dönük göç tehlikesi var. Suriye'nin toprak bütünlüğüne olan bağlılığımızı bir kez daha teyit ettik. Gayemiz akan kanın durması Suriye'nin huzur ortamına bir an önce kavuşmasıdır."

PUTİN’İN AÇIKLAMALARI

" - İdlib gerilimi azaltma bölgesindeki durum, hem bizi hem de Türk meslektaşlarımızı ciddi şekilde endişelendiriyor. Teröristler Suriye hükümet güçlerinin mevzilerine ateş açmayı sürdürüyor, Rus askeri tesislerine saldırı girişimlerinde bulunuyor. İdlib gerilimi azaltma bölgesinin teröristlerin sığınma bölgesi olmaması ve teröristler tarafından yeni saldırılar düzenleyecek bir platform olarak kullanılmaması gerektiğine inanıyoruz. Bu bağlamda Erdoğan'la İdlib'deki terör yuvalarının etkisiz hale getirilmesi ve bölgedeki ve sonrasında Suriye'deki durumun normalleşmesi için ek önlemler alınmasını kararlaştırdık

- Türkiye'nin sığınmacılarla ilgili yükü büyük, bunu anlıyoruz. Türkiye'nin Suriye sınırındaki güvenliğe ilişkin endişelerini de çok iyi anlıyoruz. Bunlar, Türkiye'nin yasal çıkarları. Sayın Cumhurbaşkanı, çok açık ve çok detaylı şekilde tutumunu ifade etti. Türkiye-Suriye sınırında güvenli bölge kurulması, Suriye'nin toprak bütünlüğünün korunması bakımından iyi olur.

- Rusya ve Türkiye, Astana formatında İran'la yakın işbirliği yapıyor. Bize göre bu format, Suriye krizinin çözümü için en etkili mekanizma durumunda. Erdoğan'la Suriye Anasaya Komitesi konusunu da ele aldık ve komitenin en kısa sürede Cenevre'de çalışmalarına başlamasını umuyoruz.

- Rusya ve Türkiye, enerji alanında yakın işbirliği yapıyor. Bilindiği gibi Rosatom, Türkiye'deki ilk nükleer santral olan Akkuyu NGS'yi inşaat ediyor. İlk güç ünitesinin 2023'te, Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. kuruluş yıldönümünde devreye alınması bekleniyor. Türk Akım'ın inşası takvime göre ilerliyor. Yıl sonuna kadar Rus gazının bu hat üzerinden Türk tüketicilere ulaşmasını ve daha sonra Türkiye üzerinden Avrupa'ya uzanacak ikinci kolla birlikte Türk Akım'dA hacmin artmasını bekliyoruz.

- Türk misafirlerimiz Rus havacılık endüstrisinin başarılarını gördü ve yapılan hava gösterisini izledi. Gösterisi sırasında Su-35 avcı uçakları ve 5. nesil savaş uçağı 57 sergilendi. Türk pilotların Su-30SM avcı uçaklarıyla uçmalarını organize etmeye de hazırım.

- Su-35 konusunda ortak çalışmalar yürütülebilir. Su-57 uçağı üzerine de iş birliği yapabiliriz. Bizim elimizdeki imkanlar çok. Sadece satmak değil, ortak üretim için de potansiyelimiz var.

- Rusya ve Türkiye arasında vize rejiminin serbestleştirilmesi konusundaki çalışmalar kademeli olarak yürütülüyor. Ağustos ayından itibaren hizmet ve hususi pasaport sahipleri ile profesyonel tır şoförleri sınırdan vizesiz olarak geçiş yapıyor." 

SORU-CEVAP

- (Erdoğan'a) Sayın Başkan ile Türkiye-ABD arasında çalışmaları devam eden güvenli bölge konularını konuştunuz mu? (Putin'e) Fırat'ın doğusunda güvenli bölge kurma çalışmalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Erdoğan:  Münbiç'teki terör örgütünün, Kobani ve doğuya doğru bölgeyi terk etmesini, güvenli bölge sözünün yerine getirilmesini istiyoruz. Zira şu anda Türkiye'ye karşı sınırdan yapılan tacizler devam ediyor. Bu tacizler devam ettiği müddetçe eli kolu bağlı durmamız mümkün değil. Bu güvenli bölge, tüm bölge halkının sağlık sıhhat içerisinde geleceğe yürümesi için önem arz ediyor. Bunları ben sayın Başkan'a da ifade ettim.

Putin: Türkiye'nin mültecilerle ilgili yükü büyük. Bunu çok iyi biliyoruz. 3.5 milyon kişiyi Türkiye barındırıyor. Suriye'deki durumun normalleşmesi de çoğunun eve dönüşünü sağladı. 1 milyon şahıs da evlerine dönmüş oldu. Türkiye'nin hassasiyetlerini çok iyi anlıyoruz. Türkiye'nin meşru çıkarları budur. Sayın Cumhurbaşkanı bugün son derece detaylı ve açık bir şekilde tutumunu ifade etti. Biz şuradan yola çıkıyoruz. Türkiye'nin güney sınırlarında bir güvenli bölge oluşturması, Suriye'nin toprak bütünlüğü açısından önemli bir adım. Biz çabalarımızı birleştireceğiz.

- S-400 sevkiyatı varken yeni kontratlar görüşüldü mü?

Putin: Sadece sivil havacılık da iftihar ettiğimiz sektör. Hafif helikopterleri olumlu buldular. Tıbbi amaçlarla kullanılabilir. Sadece askeri alandaki işbirliğinden bahsetmedik. SU-35 konusunda ortak çalışma yürütülebilir. SU-57 uçağı üzerine de işbirliği yapabiliriz. Ortak üretim için de potansiyelimiz var.

Erdoğan: Özellikle MAKS 2019 Fuarı bizler için de önem arz etti. Ortak üretim S-400 ile ilgili birçok dedikodular yapıldı. Hiçbirine kulak asmadık. Bugün S-400'ün ikinci etabı başladı devam ediyor. Elemanlarımızın yetiştirilmesi devam ediyor. Bu dayanışmamızı savunma sanayinin birçok alanında sürdürelim istiyorum. Dayanışma ruhunu bundan sonraki süreçte radar karıştırıcılar olsun roketlerde olsun aynen devam ettirmekte yapabileceğimizi notlarımızı aldık süratle geliştireceğiz. Ekonomik alandaki dayanışmamız da çok önemli. Hedef 100 milyar dolar seviyesine ulaşmak. (Sputnik)