Latin Amerika'nın nabzı: Son bir haftada ne oldu?

Latin Amerika'da son bir hafta yaşanan gelişmeler, Nedim Serkan Durak'ın derlemesiyle her pazartesi okurlarımızla buluşuyor.

Nedim Serkan Durak

PAZARTESİ

- Kolombiya’da, Norte de Santander’e bağlı La Curva’da, Gyovany Claro adlı eski bir FARC üyesi öldürüldü. Claro, 2021 yılının öldürülen dördüncü, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 254’üncü FARC üyesi oldu.

- Ford şirketi, Brezilya’daki üç fabrikasını “olumsuz ortam koşulları” açıklamasıyla beraber, kapattığını duyurdu.

Arjantin’de 30 Aralık 2020’de; kürtajın yasallaşmasına ve ek olarak, doğum yapan kadınlara 1.000 günlük devlet desteğine yönelik yasa tasarısı Senato’da onaylanarak yürürlüğe girmişti. Bugün itibarı ile Şili Temsilciler Meclisi, hamileliğin 14. haftasına kadar kürtajın yasallaştırılmasını tartışmaya başladı. Latin Amerika’da kürtaj, sadece; Arjantin, Guyana, Küba ve Uruguay’da yasal.

Arjantin’in Neuquén eyaletindeki Sierra Chata bölgesinde 140 milyon yıl önceye tarihlenen bir dinozor fosili bulundu.

Meksikalı müzeolog, arkeolog, mimar ve plastik sanatçısı Iker Larrauri Prado,91 yaşında hayatını yitirdi.

*   *   *

SALI

- Ekvador Cumhuriyeti’nin en büyük sendika örgütü olan El Frente Unitario de Trabajadores (FUT) – [İşçilerin Üniter Cephesi] stratejik şirketlerin olası özelleştirilmelerine karşı 28 Ocak’ta genel seferberlik çağrısında bulundu.

- Meksika’da Partido Acción Nacional (PAN) - [Ulusal Eylem Partisi] Guanajuato Kongresi yerel yardımcısı ve eyalet milletvekili Juan Acosta Cano, Santa Cruz de Juventino Rosas belediyesinde açık alanda spor yaparken suikast sonucu öldürüldü.

- Bolivya’nın Che Guevara’sı olarak bilinen Falleció Osvaldo “Chato” Peredo, 79 yaşında hayatını kaybetti.

- Bolivya Devlet eski Başkanı Evo Morales’in Covid-19 testinin pozitif çıktığı ve Morales’in tedaviye alındığı açıklandı.

- Şili Devlet Başkanı Sebastian Piñera, bir Covid-19 vakasıyla yakın temas nedeniyle önleyici izolasyona alındı.

- Peru’da Chincha ve Pisco Ceza Temyiz Dairesi; Bill Gates, George Soros ve Rockefeller ailesini Covid-19’un yaratıcıları olmakla suçlayan kararı onayladı.

*   *   *

ÇARŞAMBA

- Küba Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin Küba’yı “terörü destekleyen ülkeler” listesine almasına ilişkin olarak “Küba’nın resmi olarak iyi bilinen politikası ve hatasız davranışı, terörü her türlü şekli ve tezahürüyle, özellikle de devlet terörizmi, nerede ve kim tarafından ve kim yaparsa yapsın, reddetmek olmuştur” açıklamasında bulundu. Öte yandan; Antigua ve Barbuda, Barbados, Belize, Britanya Virgin Adaları, Dominika, Grenada, Guyana, Jamaika, Montserrat, Saint Kitts ve Nevis Federasyonu, Saint Lucia, Saint Vincent ve Grenadinler, Trinidad ve Tobago ve Turks ve Caicos Adaları’ndan oluşan La Comunidad del Caribe (Caricom) - [Karayip Topluluğu] da ABD’nin bu kararını kınadığını açıkladı.

- Kolombiya’nın Barranquilla kentinin ticari bir bölgesinde, bir araçtan atılan el bombası ile düzenlenen saldırıda 14 kişi yaralandı.

- Haiti’de muhalefet güçleri, ABD destekli Devlet Başkanı Jovenel Moise’nin (ki; Moise, görev süresini iki yıldan bu yana kararnamelerle uzatıyor) görev süresinin dolacağı ve ülkede diktatörlüğün sona ermesinin 35. yıldönümü olan 7 Şubat’ta topyekün bir ayaklanma çağrısı yaptı.

- Meksika’nın Chiapas eyaletine bağlı Frontera Compala belediyesi sakinleri, belediye başkanı Oscar Ramirez Aguillar’ı, uzun süredir devam eden su sorununu çözmediği için, ceza olarak bir ağaca bağladı.

- El Salvador’da, Avianca havayolu şirkertine, Covid-19 testi pozitif çıkan bir yolcuyu ülkeye soktuğu için 6 bin ABD doları ceza kesildi.

- Brezilya’da son 24 saatte Covid-19’un neden olduğu vaka sayısı 67.758 ve ölüm sayısı da 1.131 olarak açıklandı.

*   *   *

PERŞEMBE

- Ekvador Cumhuriyeti’nde, Consorcio de Gobiernos Autónomos Provinciales del Ecuador (Congope) - [İl Özerk Hükümetleri Konsorsiyumu] başkanı Pablo Jurado, ulusal hükümet tarafından beklenen ödemelere uyulmaması nedeniyle Anayasa Mahkemesi’ne dava açtı.

- Ekvador Cumhuriyeti Halk Sağlığı Bakanı Juan Carlos Zeballos, geçtiğimiz Çarşamba günü, kendi ülkesi de içinde olmak üzere; artan Covid-19 vakaları nedeniyle Bolivya, Guatemala, Kolombiya ve Peru’da hastanelerin çöküşün eşiğine geldiğini açıklamıştı. Bugün itibarı ile Brezilya’da da hasteneler çöküşün eşiğine gelmiş durumda.

- Peru üniversitelerini değerlendirmekten ve tüm çalışma merkezlerini incelemekten sorumlu olan Superintendencia Nacional de Educación Superior Universitaria (Sunedu) - [Yüksek Üniversite Eğitimi Ulusal Müfettişliği], Peru’da faaliyet gösteren 145 üniversitenin üçte birinden fazlasının asgari kalite standartlarını karşılayamadığı için kapanma durumuyla karşı karşıya olduğunu açıkladı.

- Peru hükümeti, ülkenin en büyük festivali olan Cajamarca Festivali’nin Covid-19 önelemleri çerçevesinde iptal edildiğini açıkladı.

*   *   *

CUMA

- Kolombiya hükümetinin talebi üzerine, sosyal medya ağı Twitter, Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia (FARC) - [Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetler]’e ait belli başlı hesapları askıya aldı.

- Şili’nin Valparaíso bölgesindeki Lago Ulusal Koruma alanında çıkan ve şu ana dek 400 hektarlık bölgeyi yok eden yangın dolayısıyla 25 bin kişinin bölgeden tahliye işlemleri başladı.

- Guatemala’nın sahil bölgesi Champerico’nun 47 Km. güneybatısında, deniz tabanında 5,9 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.

- Bugün itibarı ile Covid-19 nedeniyle dünyada ölen kişi sayısı 2 milyon 13 bin 883 oldu. Latin Amerika ülkeleri içinde Brezilya 208 bin 133’lük ölümle kıtada birinci, dünyada ikinci sırada. Öte yandan; BM Genel Sekreteri Antinio Guterres, yüksek gelirli ülkelere, ihtiyaçlarından fazla olan aşılarını yoksul ülkelerle paylaşmaları çağrısında bulundu.

*   *   *

CUMARTESİ

- Venezuela hükümeti; Donald Trump’ı, Petróleos de Venezuela S.A.’nın bir yan kuruluşu olan Citgo’nun varlıklarına yasadışı yollarla el koymakla suçladı.

- Kolombiya Başsavcılığı, Brezilya’nın çokuluslu Odebrecht şirketinin eski yöneticilerine, yasal hükümleri ihlal ettikleri gerekçesiyle Kolombiya’yla 20 yıl boyunca sözleşme yapamama ve her yönetici başına 1’er milyon dolar para cezası kesti.

- Haiti’de muhalefet güçleri, Çarşamba günü, ABD destekli Devlet Başkanı Jovenel Moise’nin görev süresinin dolacağı ve ülkede diktatörlüğün sona ermesinin 35. yıldönümü olan 7 Şubat’ta topyekün bir ayaklanma çağrısı yapmıştı. Ancak daha o tarih gelmeden, Haiti halkı, başta, başkent Port au Prince olmak üzere birçok kentte eylemlere başladı.

- Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce, bir süredir sağlık sorunları yaşayan Sağlık ve Spor Bakanı Edgar Pozo’nun yerine Eyson Auza’yı görevlendirdi.

- Arjantin Bilim, Teknoloji ve Yenilik Bakanı Roberto Salvareza, mutasyona uğramış “VUI–202012/01” adlı yeni tip virüsün ülkede tespit edildiğini açıkladı. Böylece, yeni tip virüs, Latin Amerika’da sekiz ülkede tespit edilmiş oldu. Öte yandan; Lübnan’da da Arjantin’le aynı gün tespit edilen yeni tip virüsle beraber “VUI–202012/01” toplam 52 ülkede görülmüş oldu.

- Arjantin’in Tucumán eyaletinin en büyük tiyatrosu San Martín, kapılarını seyircilerine açtı.

*   *   *

PAZAR

- Kolombiya’da gün içinde üç sosyal lider öldürüldü. Fredman Arturo Herazo Padilla, Fermiliano Meneses ve Robinson Quino Bonilla adlı bu üç sosyal lider, 2021 yılının öldürülen dört, 2016 Barış Antlaşması’ndan bu yana da 852’nci yerli halktan ya da siyasal-sosyal topluluk üyesi-lideri oldular.

- Honduras’ta yaşanan ağır ekonomik ve sosyal kriz nedeniyle yürüyerek ABD’ye gitmeye çalışan 10.000’e yakın Honduraslı, Guatemala güvenlik güçlerinin kurduğu barikatı yararak, bu ülke topraklarına giriş yapıp, yürüyüşlerine devam ediyor.

- Arjantinli besteci Claudia Montero, 59 yaşında hayatını kaybetti. Montero 2014, 2016 ve 2018 yıllarında en iyi çağdaş klasik eser ve yine 2018’de Latin Grammy ödüllerini kazanmıştı.

- Dominik Cumhuriyeti hükümeti, mutasyona uğramış “VUI–202012/01” adlı yeni tip virüsün ülkede tespit edildiğini açıkladı. Böylece, yeni tip virüs, Latin Amerika’da dokuz ülkede tespit edilmiş olurken; “VUI–202012/01”in görüldüğü ülke sayısı da 53’e yükseldi.

- UNICEF’in açıkladığı veriye göre, Latin Amerika’nın toplam nüfusunun (653.170.000 kişi) % 12’si (78.380.400 kişi) yerli halklardan oluşuyor.

Vaka sayıları artıyor: Çin'de beş günde 1500 yatak kapasiteli hastane inşa edildi

Çin'de uzun bir süre kontrol altında kaldıktan sonra koronavirüs vakalarının yeniden artmaya başlaması nedeniyle Pekin'de beş gün içinde 1500 odalı bir hastane inşa edildi.

Çin Ulusal Sağlık Komisonu, Pekin'e komşu olan Hebei eyaletinde 24 saat içinde 130 yeni Koronavirüs vakası tespit etti. Çin devlet haber ajansı Xinhua, yeni vaka sayısının 100'ü geçmesinin ardından 6 hastane inşa edildiğini ve toplam kapasitenin 6 bin 500 olduğunu duyurdu.

Covid-19 pandemisinin ilk kez ortaya çıktığı Çin'in Vuhan kentinde geçen yıl şubat ayında bir hafta içinde binlerce kişiye hizmet veren bir pandemi hastanesi kurulmuştu.

İran, diplomatlarına yönelik tavrı nedeniyle ABD'yi uyardı: Uluslararası Adalet Divanına gideriz

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade, ülkesinin, "ABD'nin, uluslararası kurumlardaki İranlı diplomatlara yönelik yasa dışı eylemlerini  durdurmaması halinde" Uluslararası Adalet Divanına şikayette bulunacağını  belirten bir uyarı notunun Washington yönetimine iletildiğini bildirdi.

İran resmi haber ajansı IRNA'ya göre, Hatibzade yaptığı açıklamada, İran Dışişleri Bakanlığının İsviçre'nin Tahran Büyükelçisi aracılığıyla Washington yönetimine bir uyarı notu gönderdiğini belirtti.

Sputnik'te yer alan habere göre Hatibzade, notta, Washington yönetiminin Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu (IMF) gibi merkezleri ABD'de olan uluslararası kurumlardaki İranlı diplomatlara yönelik yasa dışı eylemlerini durdurmadığı takdirde merkezi Hollanda'nın Lahey kentinde bulunan Uluslararası Adalet  Divanına başvuracaklarının ifade edildiğini bildirdi.

ABD yönetiminin söz konusu kurumlardaki İranlı diplomatlara yönelik uzun süredir uluslararası yasalara aykırı olarak zorluk çıkardığını belirten Hatibzade, bu durumun diplomatların çalışmalarını aksattığını kaydetti.

Frankfurt Havalimanı 'devam eden operasyon nedeniyle' tahliye ediliyor

Frankfurt Havalimanı’nda sebebi bilinmeyen bir nedenden dolayı alarm verildi. Yolcular terminalden çıkartıldı. Havalimanından yapılan açıklamada, önlemin 'Devam etmekte olan bir operasyon nedeniyle' alındığı belirtildi.

Güvenlik tedbirleri nedeniyle Almanya'daki Fankfurt Havalimanı'ndaki tüm yolcular dışarı çıkarıldı.

Havalimanından yapılan açıklamada, terminal ile tren istasyonunun 'devam eden bir polis operasyonu nedeniyle' kapatıldığı belirtildi. 

Açıklamada ayrıca, "Yolculardan, bölgede bulunan güvenlik görevlilerinin talimatlarına uymaları isteniyor. Sonuç olarak, operasyonda gecikmeler yaşanabilir" ifadelerine yer verildi.

Öte yandan, sosyal medyada yayılan bir videoda ise bir polisin elinde silahıyla bir kişiyi yere yatması yönünde uyardığı görüldü. 

Frankfurt Havaalanı polisi de, vatandaşlardan devam etmekte olan polis operasyonunun videolarını paylaşmamalarını istedi.

Fransa'nın eski Cumhurbaşkanı Sarkozy hakkında 'Rusya' soruşturması

Fransa’nın Ulusal Mali Suçlar Savcılığı, eski Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy hakkında ön soruşturma başlattığını açıkladı.

Fransa’nın Ulusal Mali Suçlar Savcılığı, bir Rus şirketinin çıkarları doğrultusunda lobi çalışmalarında bulunmakla suçlanan eski Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy hakkında ön soruşturma başlattığını açıkladı. Sarkozy, yolsuzluk davası kapsamında 4 yıl hapse mahkum edilmesi talep edilmişti.

Soruşturmanın, bir Rus şirketinin çıkarları doğrultusunda lobi çalışmalarında bulunmakla suçlanan Sarkozy’nin 2012’de seçimleri kaybettikten sonra tekrar avukatlığa döndüğü sırada, Rusya’da yaptığı iddia edilen danışmanlık faaliyetiyle ilgili olduğu ifade edildi.

500 BİN EURO'LUK PARA TRANSFERİ

Fransız medyasına göre, Sarkozy 2019’da Rusya’da, Fransız şirketi Axa’nın ortağı olduğu ‘RESO’ sigorta şirketiyle sözleşme imzaladı. Birkaç yıllığına yapılan sözleşmenin maliyetinin 3 milyon euro olduğu ifade edilirken Sarkozy’nin hesabına geçen yıl Rusya’dan 500 bin euro para transfer edildiği öne sürüldü.

Haberlerde, “Soruşturma, eski devlet liderinin tamamen yasal olan danışmanlık faaliyetini mi yürüttüğü yoksa Rus oligarklar adına potansiyel suç olan lobi faaliyetlerine katıldığını belirlemeye çalışıyor” ifadelerine yer verildi.

Dosyanın, geçen yaz aylarında, Tracfin mali istihbarattan bilgi alındıktan sonra açıldığı kaydedildi. Savcılık, aralık ayında Sarkozy’nin, yolsuzluk davası kapsamında ikisi şartlı olmak üzere 4 yıl hapse mahkum edilmesini talep etmişti.

Lübnan'da koronavirüsün mutasyona uğramış türüne rastlandı

Lübnan'da yeni tip coronavirüsün (Covid-19) daha hızlı yayılan bir türüne rastlandığı bildirildi.

Lübnan Parlamentosundaki Sağlık Komitesi Üyesi Ali el-Mikdad, ülkenin resmi haber ajansı NNA'ya yaptığı açıklamada, "Lübnan'daki iki büyük laboratuvarda yapılan PCR testleri sonucunda virüsün genetiğinde değişim tespit edildi" dedi.

Son günlerde pozitif çıkan vakaların yüzde 50'sinin yeni virüs türü taşıdığına işaret eden Mikdad, "Bu türün tehlikesi ise daha hızlı yayılmasındadır" ifadesini kullandı.

Mikdad, bunun mutasyona uğrayan bir tür olduğu konusunda henüz bilgi sahibi olmadıklarını aktardı.

Lübnan'daki salgının durumuna da dikkati çeken Mikdad, "Hastanelerin acil servislerinde bile artık yer kalmadı. En dikkat çekici nokta ise gençler arasında vakaların oranı çok yüksek" diye konuştu.

Hükümet, koronavirüs vakalarının hızlı artışı sonucu hastanelerde yer kalmamasının yanı sıra oksijen stoklarının tükenmeye başlamasının ardından 14 Ocak'tan itibaren ülke genelinde 10 günlük olağanüstü hal (OHAL) ilan etmişti.

Sağlık Bakanlığının son açıklamasına göre, Lübnan'da koronavirüs nedeniyle şu ana kadar 1781 kişi hayatını kaybetti, 237 bin 132 kişi koronavirüse yakalandı.