Bu hafta sonu 73. Primetime Emmy Ödülleri'nde büyük kazanmaya hazırlanan The Queen's Gambit (Vezir Gambiti); hakkında açılan 5 milyon dolarlık tazminat davası ile gündemde. Sovyetlerin Gürcistan kökenli satranç büyükustası Nona Gaprindaşvili, dizide kendisi hakkında geçen yalan ifade ve gerçeği çarpıtan cinsiyetçi yaklaşımla ilgili Netflix’e dava açtı.

Newyork Times’ın ve Deadline’ın haberlerine göre açılan davaya gerekçe gösterilen replik, dizinin “End Game” adlı final bölümünde yer alıyor. Anya Taylor-Joy'un başrol olarak canlandırdığı Beth Harmon Moskova'da bir müsabakadayken, bir yorumcu "Onunla ilgili tek sıra dışı şey, gerçekten onun cinsiyeti ve bu bile Rusya'da karşılaşılmayan bir şey değil. Nona Gaprindaşvili var ama o kadın dünya şampiyonu ve hiç erkeklerle karşılaşmadı” diyor. İşte Gaprindaşvili’nin erkeklerle karşılaşmadığına dair bu ifade Netflix’in başını ağrıtacak gibi görünüyor.

O ZAMANA KADAR ERKEKLERLE DEFALARCA OYNAMIŞTI

“Gaprindaşvili'nin 'erkeklerle hiç karşılaşmadığı” iddiası, bariz bir şekilde yanlış. Kariyerinin başlarından beri erkeklerin turnuvalarına da katılan ve defalarca onları alt eden Sovyet satranççı, aynı zamanda ilk büyükusta ünvanı alan kadın olarak tarihe geçmesiyle biliniyor. (Grand Master-satrançtaki en büyük ünvan)

Gaprindaşvili, 25 sayfalık şikayetinde dizide kendisini konu alan repliğin iftara olduğunu dile getirdi ve şu ifadelere yer verdi: “Bu bölümün konu aldığı yıl olan 1968'e kadar, aralarında Dragolyub Velimirovich, Svetozar Gligoric, Paul'un da bulunduğu o zamanın en az on Grandmaster'ı da dahil olmak üzere en az 59 erkek satranç oyuncusuna (28'i aynı anda bir oyunda) karşı yarışmıştım. Keres, Bojan Kurajica, Boris Spassky, Viswanathan Anand ve Mikhail Tal. Son üçü de kariyerleri boyunca dünya şampiyonu oldular.”

Gaprindaşvili, repliğin iftira içermesinin yanı sıra, “son derece aşağılayıcı ve cinsiyetçi” olduğunu da dile getirdi.

‘NETFLIX, KADINLARA İLHAM VERMESİ BEKLENEN HİKAYEDE, GERÇEK BİR KADINI KÜÇÜK DÜŞÜRDÜ’

Gaprindaşvili’nin avukatları da şu açıklamayı yaptı: “Netflic, dünya satrancının en üst seviyelerinde erkeklerle yarışan genç bir kadını göstererek kadınlara ilham vermesi beklenen bir hikayede, dünya sahnesinde erkeklerle aynı anda karşılaşan ve onları mağlup eden tek gerçek kadını küçük düşürdü.” Açıklamada, Netflix’in bu bariz yanlışı kabul edip düzeltmek yerine kibirle reddettiğine de dikkat çekildi.

NETFLIX DAVAYI PEK ÖNEMSEMİYOR

Bir Netflix sözcüsü, yaptığı açıklamada, "Netflix, Bayan Gaprindaşvili'ye ve şanlı kariyerine yalnızca son derece saygı duyuyor, ancak bu iddianın hiçbir değeri olmadığına ve davayı şiddetle savunacağına inanıyoruz" dedi.

NONA GAPRİNDAŞVİLİ KİMDİR?

3 Mayıs 1941 doğumlu Gürcü satranç oyuncusu Nona Gaprindaşvili FIDE unvanı Grandmaster olan ilk kadındır. Gaprindaşvili altıncı kadınlar dünya satranç şampiyonuydu (1962-1978).

Gaprindaşvili, 1961'de dördüncü kadın Adaylar Turnuvasını kazandı ve dünya şampiyonu Elisaveta Bykova ile şampiyonluk maçı yaparak onu yendi.

Gaprindaşvili, 1963, 1966, 1969, 1972, 1974, 1978, 1980, 1982, 1984, 1986, 1990 Bayanlar Satranç Olimpiyatları'nda Sovyetler Birliği ve 1992'de Gürcistan için oynadı. 1980'lerin Kadın Olimpiyatlarını domine eden SSCB ekibine katkıda bulunan oyuncularından biriydi. 11 takım altın madalyası ve 9 bireysel altın madalya olmak üzere 25 madalya kazandı. Dubai 1986 Olimpiyatları'nda oynadığı on maçın onunu da kazandı.

1964, 1973, 1981, 1983 ve 1985'te Sovyet Kadınlar Şampiyonası'nı beş kez kazandı.