Diyarbakır Barosu, İçişleri Bakanlığı kararıyla Diyarbakır, Van ve Mardin büyükşehir belediyelerine 19 Ağustos’ta kayyum atamasının ardından beş gün (19-24 Ağustos) içinde Diyarbakır’da yaşanan “seçme seçilme hakkı”, “toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı ve “ifade hürriyeti” ihlali raporunu açıkladı.

Anayasa, kanunlar ve Türkiye’nin taraf olduğu sözleşmelerle Anayasa Mahkemesi (AYM); Yargıtay ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına yer verilen raporda, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL ile birlikte, temel hak ve özgürlükleri kısıtlayan Kanun Hükmünde Kararname (KHK) hükümlerinin, 7145 sayılı yasa ile kalıcı hale getirildiği belirtildi.

Raporda, üç büyükşehir belediyesine kayyum atanarak seçilmiş belediye başkanlarının görevden uzaklaştırılması, yerine bakanlık tarafından belirlenen kayyumların getirilmesi, belediye meclisinin toplanmayarak fiilen feshedilmiş olmasının 674 Sayılı KHK’nin 38’inci maddesine dayandırıldığı ifade edildi.

İHLALLER

Baronun raporunda kayyuma karşı tepki gösteren yurttaşların protesto hakkını kullanarak “İrademe dokunma” şeklindeki eylemelerinde yurttaşların tazyikli su, biber gazı ve işkenceye maruz kaldığı ve çok sayıda gözaltının yaşandığı belirtildi.

Rapora göre;

- Türkiye genelinde 418 kişi gözaltına alındı. 37 belediye çalışanı açığa alındı.

- Kayyum atamalarından sonra belediye meclisinin toplanmasına izin verilmedi.

- 19-24 Ağustos tarihleri arasında Diyarbakır genelinde bildiri dağıtma, pankart asma, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme, basın açıklaması yapma gibi etkinlikler engellendi.

- Şehir merkezinde bulunan bazı cadde ve sokaklar trafiğe kapatıldı.

- Başka kentlerden gelip il merkezinde yapılacak toplantı gösteri ve yürüyüşlerine katılmak isteyenlerin kente girişleri engellendi.

- HDP il ve ilçe binalarında milletvekilleri ve parti yöneticileri de dahil olmak üzere giriş-çıkışlara izin verilmedi.

- Kolluk kuvvetlerinin müdahaleleri sonrası onlarca yurttaş gözaltına alındı, işkence ve kötü muameleye maruz kaldı.

Raporun sonuç kısmında, Türkiye’nin uluslararası yargı makamlarının içtihatlarına göre, bakanlık kararının geri alınması, ifade hürriyetini sınırlandırıcı veya ortadan kaldırıcı engellemeler ve kararlardan vazgeçilmesi ve hakları ihlal edilen yurttaşların cezai yaptırıma tabi tutulmaması gerektiği ifade edildi.