DİSK, KESK, TMMOB ve TTB’den Şırnak'taki maden faciasına ilişkin rapor

DİSK, KESK, TMMOB ve TTB’den Şırnak'taki maden faciasına ilişkin rapor

DİSK, KESK, TMMOB ve TTB temsilcilerinden oluşan bir heyet, Şırnak'ta maden faciasının yaşandığı bölgeyi ziyaret ederek incelemelerde bulundu. Heyet yaptığı incelemelere ilişkin bir rapor hazırlayarak, yetkililerin bölgedeki madencilik faaliyetlerine müdahale etmesi çağrısında bulundu.

DİSK, KESK, TMMOB ve TTB temsilcilerinden oluşan bir heyet, Şırnak’ta 17 Ekim 2017 tarihinde Cudi Dağı eteklerindeki açık madende meydana gelen ve sekiz işçinin yaşamını kaybettiği göçükle ilgili yerinde incelemelerde bulunarak bir rapor hazırladı. Madendeki incelemelere katılan DİSK, KESK, TMMOB, TTB Merkez Yönetim Kurulu üyeleri ve yerel örgütlerden temsilciler, hayatını kaybeden 17 yaşındaki işçinin ailesini de ziyaret ederek başsağlığı diledi.

Heyetin hazırladığı raporda, bölgedeki durum şu şekilde özetlendi:

Bölgede yaşanan işsizlik nedeniyle insanlarımız açlıktan ölmek ile tedbirler alınmamış emniyetsiz ocaklarda ölmek arasında tercih yaparak bu ocaklarda çalışmak zorunda kalmaktadır. Ve ne yazık ki hayatlarını kaybetmektedirler. 2013 yılında faaliyetleri durdurulan ve bu nedenle kaçak olduğu iddia edilen bu sahada kapatma kararından sonra meydana gelen kazalarda 15 kişi yaşamının kaybetmiştir. Bölgedeki maden işletmeleri risk barındırmaktadır. Tehlike sadece bu ocakla sınırlı değildir. Bölgede bu açık ocakla birlikte derinlikleri 100 ile 200 metre arasında değişmekte olan onlarca yeraltı ocağı ve buralarda çalışan 500 civarında insan ölüm tehlikesi ile karşı karşıyadır.

 

Heyetin saha ve ocakta yaptığı incelemelerde elde edilen bulgular ise raporda şu şekilde açıklandı:

- Maden ocağının girişi bariyerlerle kapatılmış ve girişine MİGEM’in kapatma kararı asılarak ocağa girişin ve kömür üretiminin yasak olduğuna dair Şırnak İl Özel İdaresi imzalı bir tabela asılmış olmasına rağmen heyetimizin girişi sırasında maden sahasında üretilen kömürlerin yüklü olduğu kamyonların çıkış yapmakta oldukları görülmüştür. Ocağa girişi engellemek için alınan tedbirlerin işlevsiz ve iş olsun diye yapıldığı; hala bir gerçek olarak ortada durmaktadır. Maden sahasında üretimin TKİ tarafından sonlandırılmasının akabinde uzun yıllardır rödevansçılar tarafından yapılmakta olan üretimin madencilik bilim ve tekniği ile işçi sağlığı ve güvenliğine uygun olmadığı çok net olarak gözlemlenmiştir.
- Bu sahada yapılacak hazırlık, dekapaj ve üretim çalışmaları maden mühendisliği bilim ve tekniğine uygun biçimde projelendirilerek, projenin uygulanmasının her adımının takibi / denetlemesi yapılarak ve bu denetlemelerde ortaya çıkan yeni sorunların çözüme kavuşturulması için imalatın durdurulması gerekirken; maden sahasında işçilerin dinlenebilecekleri, insani ihtiyaçlarını giderebilecekleri iş güvenliği mevzuatına uygun bir bina veya sosyal tesis dahi bulunmamaktadır.
- Olayın meydana geldiği maden sahası ruhsatlı bir saha olup ruhsatı Enerji Bakanlığına bağlı Türkiye Kömür İşletmeleri’ne (TKİ) aittir.
- Maden sahasındaki üretim uzun yıllardır TKİ tarafından rödevans yöntemi ile özel sektöre yaptırılmaktadır.
- Maden sahasındaki faaliyetler açık işletme yöntemlerine göre hidrolik ekskavatörler ve kamyonlar aracılığı ile yapılmakta olup kademe bulunmamakla birlikte, şevler hayati tehlikeye neden olabilecek kadar yüksektir.
- Olayın meydana geldiği kısımda kömür damarına iki yerde rastlandığı ve küçük çapta da olsa kazı yapıldığı, aynı zamanda su çekme faaliyetlerinin sürdürüldüğü tespit edilmiştir.
- Maden sahasındaki hazırlık, dekapaj ve üretim 2013 yılında MİGEM tarafından durdurulmuştur.
- Maden sahasında durdurma kararı devam ederken, saha TKİ tarafından rödevans ihalesine çıkarılmış ve 14 Nisan 2017 tarihinde ihaleyi kazanan firma ile sözleşme imzalanmıştır.
- Sözleşmenin imzalanmasını müteakip ihaleyi kazanan firma tarafından hazırlandığı belirtilen proje ruhsat sahibi olan TKİ tarafından MİGEM’in onayına sunulmuştur.
- Şırnak Valiliği tarafından yapılan açıklamada projenin onaya sunulmasını müteakip, sahada MİGEM tarafından yapılan inceleme sonucu “tehlikeli durumların devam ettiği, üretime yönelik faaliyetlerin durdurulmasına devam edilmesi, tehlikeli durumun giderilmesine yönelik faaliyetlerin sürdürülmesi ve kömür sevkiyatı yapılmaması” kararı verilmiştir. Bu karar MİGEM tarafından TKİ Genel Müdürlüğü’ne ve Şırnak Valiliği’ne yazılı olarak iletilmiştir.