İleri Haber

IŞİD lideri Ebubekir Bağdadi'nin öldürüldüğü ABD Başkanı Trump tarafından resmen açıklanırken, Bağdadi ve örgütü IŞİD, emperyalizm tarafından Orta Doğu halklarının başına musallat edilen en büyük ‘belalar’dan bir olarak tarihe geçti bile.

Sosyalizme karşı ABD tarafından yürürlüğe konulan ‘Yeşil Kuşak Projesi’, Sovyetler Birliği’nin güneyinde yer alan Orta Doğu ülkeleriyle öncelikle bağını koparmak, sonrasında ise burada sosyalizmin varlığından güç alarak kurulmuş olan iktidarları alaşağı etmek amaçlanmıştı.

1970’lerin sonlarında tasarlanan bu projenin amacı esasen sosyalizmi zayıflatmak olsa da ‘Arap Baharı’ diye anılan süreç projenin bir aşaması olarak görülebilir.

‘YEŞİL KUŞAK’ EL KAİDE’Yİ DOĞURDU

Sovyetler Birliği’nin 1979’da başlayan Afganistan müdahalesi sırasında bölgedeki cihatçıların ABD tarafından desteklenerek oluşturduğu örgütlerden biri olan El Kaide, zaman içerisinde güçlenerek bu yapılar arasında öne çıktı.

Afganistan, Pakistan, Irak, Suriye, Ürdün ve Yemen gibi ülkelerde güçlü olan örgüt; Afganistan işgali için zemin oluşturan, Irak’ın işgali ve ‘Arap Baharı’na kadar giden sürecin başlangıcı olan 11 Eylül 2001’deki saldırılarla birlikte yaratıcısı ABD tarafından ‘şeytan’ ilan edildi.

IŞİD VE BAĞDADİ SAHNEYE ÇIKIYOR

IŞİD’ın tohumları da ABD’nin 2003’teki Irak işgaliyle atıldı. Afgan cephesinde yetişmiş Ürdünlü Ebu Musa Zerkavi’nin 2004’te ‘Tevhid ve Cihad Cemaati’ adıyla kurduğu örgüt, El Kaide lideri Usame bin Ladin’e biat ettikten sonra ‘Mezopotamya’daki Cihad Kaidesi’ adını aldı. Zerkavi, 2006’da Sünni bir isyan başlatmak için birkaç örgütü ‘Mücahitler Şurası Konseyi’nde birleştirdi. Zerkavi aynı yıl ABD tarafından öldürülünce halefleri Mısırlı Ebu Eyyüb (Ebu Hamza el Muhacir) ve Ebu Ömer el Bağdadi konseyi Iraklı aşiretlerle genişletilip Irak İslam Devleti’ni (IİD) kurup 10 bakandan oluşan bir kabine oluşturdu. Hedefleri Neyneva (Ninova); Diyala, Selahaddin ve Anbar vilayetlerinden oluşan Sünni üçgeninde şeriat devlet kurmaktı. Statüsü tartışmalı Kerkük de IŞİD’in hilafet haritası içindeydi. 2010’da Ebu Ömer ve Ebu Hamza öldürülünce sahneye Ebubekir el Bağdadi çıktı.

EBU BEKİR BAĞDADİ KİMDİR?

Irak’ın Samarra kentinde 1971’de doğan Ebu Bekir el Bağdadi’nin asıl adı İbrahim Ali el Bedri’dir. Örgüt içinde ‘Dr. İbrahim’ ya da ‘Ebu Dua’ olarak anılıyor. Bağdat Üniversitesi’nde İslam üzerine doktora yapan Bağdadi, Pentagon’a göre Şubat-Aralık 2004’te Amerikan üssü Bukka’da esir tutuldu. Bukka’da 2009’a kadar kaldığı da söylense de bununla ilgili herhangi bir kayıt yok. Bağdadi’nin neden serbest bırakıldığı ise meçhul. 

ÖRGÜT BÜYÜYOR

Irak’ın işgali sonrasında geriletilen El Kaide, 2011’de Suriye’deki savaşın patlak vermesi ve ABD’nin 2011 sonunda yıkılmış bir ülke bırakarak, Irak’tan çekilmesiyle kendine yeniden operasyon alanı buldu. Bağdadi, Suriye’de krizin başında genel afla hapisten çıkan eski yardımcısı Muhammed Colani’yi Suriye cephesini organize etmek üzere görevlendirdi. El Kaide, Colani’nin liderliğini yaptığı Nusra Cephesi aracılığı ve Suriye’deki kaosla kendisine hakimiyet alanı açarken Irak’ta da bir yandan bombalı eylemleri arttırdı. Nusra Cephesi, El Kaide’nin küresel ağını kullanarak büyürken Bağdadi, Suriye cephesini de tekeline almak istedi.

EL KAİDE’NİN YENİ VİTRİNİ: IŞİD

Nisan 2013’te Bağdadi hedef büyüterek örgütün ismini Irak-Şam İslam Devleti (IŞİD) olarak değiştirip faaliyet alanını Bilad-i Şam’ı içine alacak şekilde genişletirken Nusra’yı da feshettiğini duyurdu. Yeni hedef Irak’la birlikte Suriye, Lübnan, Ürdün ve (İsrail dahil) Filistin’de oluşturulacak bir şeriat devletiydi. Colani, kendisiyle istişare edilmeden alınan Nusra’nın feshi kararını tanımayınca Suriye sahnesinde El Kaideci örgüt sayısı ikiye çıktı. El Kaide lideri Eyman el Zevahiri, Bağdadi’nin ‘Irak-İslam Devleti’ olarak Irak’ta, Colani’nin de Nusra olarak Suriye’de savaşmasını istedi. Bağdadi bu emre karşı çıkarken Colani, Zevahiri’ye biat etti. Sözünü dinletemeyen Zevahiri, Kasım 2013’te IŞİD’i El Kaide’den dışlayıp Nusra’nın Kaide’nin Suriye’deki uzantısı olduğunu teyit etti. Bağdadi ile Colani’nin Suriye’de ayrıştığı nokta şuydu: Nusra hükümeti devirmeye odaklanırken IŞİD ‘kurtarılmış’ bölgede devlet kurmaya çalıştı.

YİNE ABD YOL AÇTI

Burada önemli olan bir başka konu ise yine ABD’nin sürece dahil olması. ‘Arap Baharı’nın Suriye’ye sıçramasının ardından ABD buradaki cihatçıların ‘muhalif’ olduklarını ilan ederek desteğini ilan etti. El Kaideci unsurların genişlemesine göz yumuldu. IŞİD’, yaptığı vahşet eylemleri dünyada duyuluncaya kadar, Suriye hükümetini devirme amacıyla görmezden gelindi.

Tıpkı El Kaide’de olduğu gibi, IŞİD de büyüdükçe kontrolsüzleşti. Kontrolsüzleştikçe de emperyalizm adına tehdit oluşturmaya başladı. IŞİD’le mücadele, bu aşamadan sonra - ne kadar gönülsüz olunsa da - bir gündem başlığı haline geldi.

DEFALARCA ÖLÜM HABERİ YAYILDI

Bu süreçte birçok defa Bağdadi’nin öldürüldüğü haberleri yayıldı:

11 Haziran 2017 - Suriye devlet televizyonu Bağdadi'nin Rakka kentine düzenlenen bir hava saldırısı sırasında öldürüldüğünü iddia etti. Ancak daha sonra örgütün yayın aracı olarak bilinen Amaq, ölüm haberini yalanladı.

16 Haziran 2017 - Rusya Savunma Bakanlığı, 28 Mayıs'ta Rus askerlerinin düzenlendiği bir hava saldırısında IŞİD liderinin öldürülmüş olabileceğini açıklamıştı. Ancak daha sonra Rus hükümeti bu bilgiyi kesin olarak teyit edemedi. ABD'nin başını çektiği IŞİD karşıtı koalisyon, Ebubekir El Bağdadi'nin Rusya tarafından öldürüldüğüne dair bilginin henüz doğrulanamadığını açıkladı.

Fakat 22 Haziran'da, Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklama Bağdadi’nin ölmüş olma ihtimalinin yüksek olduğunu savundu.

11 Temmuz 2017 - Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (OSDH); IŞİD'in Deyrizor'daki yetkililerin açıklamasına dayandırdığı haberde Bağdadi'nin ölmü olabileceği haberini geçti. Ancak örgüt, ölüm tarihi, yeri ve koşulları hakkında hiçbir detay veremediğini ifade etti. Bundan bir gün önce de IŞİD Tall Afar'daki yerel kolu, "halifenin öldüğünü" duyurdu, ancak başka cihatçı gruplar bu bilginin yanlış olduğunu söyledi.

17 Temmuz 2017 - Devlet Başkanı Sözcüsü Dmitriy Peskov, 'Kremlin'in DEAŞ lideri Ebu Bekir el Bağdadi'nin yok edilmesine ilişkin kesin bilgilere sahip olmadığını' belirtti.

Peskov, ilgili soru üzerine "Kesin bilgilere sahip değiliz. Çelişkili bilgiler geliyor, ilgili servisler bunları inceliyorlar" dedi.

17 Temmuz 2017 - Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin terörle mücadele birimi başkanı Lahur Talabani, öldüğüne ilişkin haberler çıkan IŞİD lideri Ebu Bekir el-Bağdadi'nin hayatta olduğunu söyledi. Talabani, Bağdadi'nin Suriye'nin Rakka kentinin güneyinde olduğunun tespit edildiğini belirtti.

14 Temmuz 2017 - Dönemin ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, aksini tespit etmedikleri sürece IŞİD elebaşı Bağdadi'nin yaşadığını kabul edeceklerini söyledi.

15 Temmuz 2017 - Al Arabiya televiyonu, son dönemde sık sık yenilgi alan IŞİD'in Bağdadi’den sonra örgütün Libya’daki üst düzey ismi Celaleddin el Tunisi geleceğini ileri sürdü.

21 Temmuz 2017 - Mattis bu sefer, el Bağdadi'nin yaşadığını ve örgüt içinde rolünü devam ettirdiğinden emin olduklarını söyledi.

31 Ağustos 2017 - IŞİD karşıtı koalisyon komutanı Korgeneral Stephen Townsend, Ebubekir el Bağdadi’nin büyük ihtimalle hayatta olduğunu belirterek. Irak veya Rakka’da değil, Fırat vadisinin merkezinde bir yerde olabileceğini söyledi.

22 Ağustos 2018 - IŞİD'in medya kolu El Furkan,Telegram üzerinden Ebubekir el Bağdadi'ye ait olduğu iddia edilen 55 dakikalık bir ses kaydı yayınlandı.

El Bağdadi'ye ait olduğu iddia edilen kayıtta "halifeliğin” varlığını sürdüreceği ve "düşmanlara karşı savaşacağı” ifade edildi. Ankara ile Washington arasındaki Pastör Andrew Brunson krizi gibi güncel siyasi gelişmelere değiniyor.

29 Nisan 2019 - Bağdadi beş sene sonra ilk kez kamera karşısına geçerek bir propaganda videosu yayınladı.

IŞİD'e bağlı medya kuruluşu El Furkan tarafından yayınlanan görüntülerde Bağdadi ölen ve hapsedilen örgüt militanları için intikam alınacağını belirtiyor. 18 dakika süren propaganda videosunda Bağdadi eline bir dosya alarak bazı  ülkelerdeki gelişmelerden bahsediyor.

Ebubekir el Bağdadi en son 2014 yılında bir videoda görülmüştü.