Bu akşam Darwin’deyiz: 'Darwin’le Akşam Yemeği'
Geçmişten günümüze gastronomi üzerine tarifinden tarihine, üretiminden gelişimine, kıta kıta birçok kitap yazıldı ama yediğimiz yemeklerin evrimle ilişkisini anlatan beslenmeye yönelik farklı bir bakışı açısı oluşturan böyle bir kitaba rastlamak pek mümkün değil. Bu keyifli kitapta güzel bir akşam yemeğine davetlisiniz.
Kubilay Peltek
“Her alışveriş listesi, her yemek tarifi, her menü ve yemek pişirmek için kullandığımız her malzeme evrimci anlayışın babası Charles Darwin’le akşam yemeğine üstü kapalı bir davettir.”
Şöyle büyük bir masa hayal edin; ilk maymunsu kuzenlerimizden günümüze kadar herkesin davetli olduğu bir masa. Herkesin kendi dönemine ait eşyalar ve kıyafetleriyle katıldığı, herkese kendi döneminde yediği yemeklerin servis edildiği zengin bir menüye sahip güzel bir akşam yemeğine davetli olduğunuzu düşünün. Keyifli hoş bir sohbetin olduğu bu masada size uzatılan on dört bölümden oluşan bu menüde isterseniz menüyü takip edebilir, isterseniz “à la carte” yemeyi tercih ederek sıranızı bekleyebilir ya da bir kadeh şarapla da devam edebilirsiniz. Şimdi yemeğiniz geldiyse ya da içeceğinizden bir yudum aldıysanız kafanıza takılan, merak ettiğiniz soruların cevabını aramaya başlayabilirsiniz.
“Yetiştirdiğimiz mahsullerin evrimleşme sürecinde izlediği rotaları biz çizdik, ama bu ürünleri tüketirken onlar da bizim evrimleşme sürecimizi şekillendirdi.”
…
Ağırlıklı olarak yapraklarla ve meyvelerle beslenen vejetaryen, hatta vegan maymunsu kuzenlerimizden gelerek, bugün et yiyen ve yemek pişiren bir hale evrimleştik. Peki bu alışkanlıklarımızın evrimleşmesi nasıl oldu? Bitkileri, hayvanları ne zaman evcilleştirmeye başladık? Ne zaman pişirmeye başladık? İlk aşçı Homo erectus muydu? Evrim bizleri nasıl şekillendirdi? Profesör Jonathan Silvertown bu soruların cevaplarını türümüzün aile ağacına ve fosil kayıtlarına bakarak, evrim haritalarıyla, araştırmalarla, alıntılarla ve güzel hikayelerle destekleyerek veriyor.
Menüsünde ekmeği, çorbası, eti, balığı,tatlısı, peyniri, şarabı ve daha nicesi bulunan kitapta yazar, sizi bir lokma ekmekle tarımın ilk ortaya çıktığı günlere götürmekle kalmayıp bitkilerin evcilleştirilmesinden türümüzün evrimleşmesi açısından etkileri anlatan uzun bir serüvene götürüyor. Bir çorbanın et suyundan ziyade bir alfabe makarnası oluşundan, makarnaların suda yüzmesinden tutup tat alma duyumuza bağlanan bir yemek hikayesinden, leziz et kokusunun geldiği ve birkaç kadehle devam eden sürükleyici hikayelerle dolu yemeğe bakış açınızı değiştirecek son derece keyifli bir sohbetle devam eden okuma iştahınızı kabartan bir kitap.
Bu leziz kitabın her aşaması tat ve bilgiyle dolu. Gastronomi üzerine birçok kitap yazıldı ama evrime dayalı gastronomiyi anlatan ve bu denli araştırmalarla, ilginç bilgilerle ve keyifli hikayelerle dolu bir kitabın raflarınızda bir yeri olacağını düşünüyorum.
Künye: Darwin’le Akşam Yemeği, Jonathan Silvertown, Çevirmen: Can Evren Topaktaş, Kolektif Kitap, 2018, 293 Sayfa.