Bildiriyoruz: Kız çocuklarının da hakları vardır! Diğer tüm çocuklar gibi…

Bildiriyoruz: Kız çocuklarının da hakları vardır! Diğer tüm çocuklar gibi…

Kız Çocuk Hakları Bildirgesi, toplumsal cinsiyet eşitliğini temel alarak, kız çocuklarının maruz kaldığı çok “basit” noktalara dikkat çekiyor. Sıralanan maddeler düşündürüyor, eğlendiriyor ve geleceğin güçlü kadınları için kız çocuklarımıza el uzatıyor.

Umut Dağlar

Kenara çekilin! Kızlar haklarını tek tek, bağıra bağıra bildiriyor. Bir bildirgeyle. Bu bildirge 15 adet madde ile özetlenmiş, toplumsal cinsiyet eşitliğinin temellerini barındıran; kız çocuklarının da erkek çocuklar kadar birer “birey” olduğunu anlatan bir eser. Kitap, “Kız çocuklarının da erkek çocuklar gibi…” cümlesiyle başlayarak, kız çocuklarının haklarını bizlere teker teker sıralarken, kullanılan mizahi dil, kız çocuklarının toplumsal cinsiyet eşitliğine dair bilinç kazanması yolunda onlara yardımcı olacak bir biçimde karşımıza çıkıyor.

Toplumsal cinsiyet eşitsizliği hayatlarımızın her alanında bizi kuşatmışken, bu eşitsizliği en yakıcı bir biçimde üstelik bir türlü de anlamlandıramayarak hissedenler, kız çocuklarımız. Doğduğu andan itibaren gözlerini bir dünyaya değil, “pembe”  fakat “mavi”ler içinde kuşatılmış bir yaşama açanlar. Yüksek sesle konuşması yasak olanlar, lacivert ve siyahın kız rengi olmadığına şaşıranlar, istediği meslekleri seçemeyenler, prenses olmak istemeyen ama şatafatlı kıyafetleriyle insanların arasında süzülen küçük kızlar; geleceğin kuşatılmış ve prangalanmış kadınları…Kısacası, bahsettiğimiz eşitsizlikle dünyaya geldikleri ilk andan itibaren karşılaşan, belki bir süre sonra kanıksamak zorunda kalan hatta maalesef bu eşitsizliğe alışan kız çocukları ve kadınlar, onları kuşatan rolleriyle ve dayatılan binbir türlü şeyle baş etmek zorunda kalıyor. İşte tam bu noktada kız çocuklarının ve kadınların yaşamlarına azami düzeyde de olsa girdi yapabilecek her türlü eser onların hayatlarına aslında muhteşem bir dokunuş.

ElisabethBrami ve EstelleBillon- Spagnol ise kız çocukları için bu farkındalığı yaratmak üzere “Kız Çocuk Hakları Bildirgesi”ni kaleme alıyor. Burcu Uğuz’un çevirisiyle Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan eserimiz aynı zamanda Uluslararası Af Örgütü tarafından da destekleniyor. Bildirgede geçen 15 madde ise aslında kız çocuklarının ve kadınların yaşamlarında günlük olarak karşılaştıkları birçok ayrımcılığa dikkat çekiyor. Bu maddeler, okuyucuyu düşündürüyor. Yukarıda bahsettiğimiz gibi mizahi bir dille ele alınması ise eseri, özellikle kız çocukları için daha ilgi çekici hale getiriyor.

Evet, kız çocuklarının en az erkek çocuklar kadar, birer “çocuk” olarak hakları vardır. Daha eşit ve adaletli bir dünyada yaşıyor olsaydık belki de bu bildirge yayınlanmak zorunda kalmazdı. Fakat madem hala toplumsal cinsiyet eşitsizliği, tüm yaşamımızda reddedip üstünden atlayamayacağımız kadar yakıcı bir problem, o zaman sadece yetişkin kadınlar için değil, kız çocuklarımız için de belli önlemler almanın vakti gelmiş demektir.

İşte 15 maddesiyle “Kız Çocuk Hakları Bildirgesi” :

Madde 1- Üstü başı pasaklı, saçları dağınık, yara bere içinde, kıpır kıpır olma hakkı vardır.

Madde 2-Bilyelerle oynama, arabalarla oynama, uçaklarla oynama ve bilgisayar oyunları oynama hakkı vardır.

Madde 3-Matematiği kolay kavrama, dilbilgisinde çok da parlak olmama hakkı vardır.

Madde 4- Ağaçlara tırmanma, ağaç eve yapma, çitlerden atlama hakkı vardır.

Madde 5- Spor ayakkabı giyme, gömlek giyme, tulum giyme, şort giyme ve şapka takma hakkı vardır.

Madde 6- Mavi, siyah, hadi ve dünya üzerindeki bütün renkleri giyme hakkı vardır.

Madde 7- İstedikleri mesleği seçme hakkı vardı: Kamyon şoförü, astronot, polis, hakim, fabrika müdür, cumhurbaşkanı, heykeltıraş, cerrah…

Madde 8- Judo, okçuluk, boks. Futbol, eskrim kursuna yazılma hakkı vardır.

Madde 9- Polisiye, macera, gerilim romanları okuma ve korku filmlerini sevme hakkı vardır.

Madde 10-  Bazen bağırma, gerektiğinde kendini koruma, kavga etme, sinirlenme ve bu yüzden “erkek Fatma” yaftası yememe hakkı vardır.

Madde 11- Dikiş dikmeyi, örgü örmeyi, temizlik yapmayı bilmeme hakkı vardır.

Madde 12-Bebeklerin altlarını değiştirirken ya da burunlarını silerken iğrenme hakkı vardır.

Madde 13- Saçını kısacık kestirme hakkı vardır.

Madde 14- Her gün prenses olmama hakkı vardır.

Madde 15-İstedikleri kişiyi sevme hakkı vardır: Erkek ya da kız( ya da her ikisi de).

Kız Çocuk Hakları Bildirgesi, dikkat çektiği konular ve özellikle maddeleri destekleyen çizimleri ile aslında sadece kız çocukları için değil tüm çocuklarımız için onların dünyaya bakışlarını destekleyen ve daha da ileriye çekecek bir eser. Özellikle 15. Maddede bahsedilen “istedikleri kişiyi sevme hakkı”, çocukların aşka ve cinsel yönelimlere dair bakış açısına temel olması bakımından önemli bir madde olarak kitapta yerini almış.

Kız çocuk Hakları Bildirgesi,  toplumsal cinsiyet eşitsizliğine dikkat çekerken eleştiriyor, düşündürüyor ve güldürüyor. Yaşamlarını ve varlığını savunan kız çocukları ve geleceğin güçlü kadınları için…

KÜNYE: Kız Çocuk Hakları Bildirgesi, Yazar: ElisabethBrami, EstelleBillionSpagnol, Çeviri: Burcu Uğuz, Yapı Kredi Yayınları, 36 Sayfa

DAHA FAZLA