Başkanlık sistemi Meclis'i 'felç etti'

Başkanlık sistemi Meclis'i 'felç etti'

Başkanlık sistemine geçişle birlikte Meclis de etkisiz hale getirildi. Milletvekillerinin soru önergelerine bakanlar tarafından neredeyse yanıt verilmezken, kanunlaşma oranı da yarıya indi.

Tugay Candan - @TugayCandann

Mail: [email protected]

24 Haziran 2018’deki genel seçimlerin ardından geçilen başkanlık sistemiyle 2019 yılında milletvekilleri tarafından verilen soru önergelerinin yalnızca yüzde 9,7’sine bakanlar tarafından yanıt verildi.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Merkezi tarafından, Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi imzasıyla yasama raporu yayımlandı. Rapora göre, 2019 yılında milletvekilleri tarafından verilen 15 bin 317 soru önergesinin yalnızca bin 492’si atanmış bakanlar tarafından yanıtlandı. Yüzde 9,7’ye tekabül eden bu rakam, başka bir ifade ile her 10 soru önergesinden yaklaşık bir tanesinin bakanlar tarafından yanıtlandığı anlamına geliyor.

BEKİR PAKDEMİRLİ: 1260 ÖNERGEYE 7 YANIT

Milletvekilleri tarafından Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’ye 2019 yılında verilen 1260 soru önergesinin sadece 7 tanesi yanıtlanmıştır. Tarım ve Orman Bakanlığının soru önergelerine yanıt oranı yüzde 0,55 olarak gerçekleşti.

BERAT ALBAYRAK: 478 ÖNERGEYE 4 YANIT

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da kendisine sunulan 478 soru önergesinin yalnızca yüzde 0,83’ü olan 4 tanesini yasal süresinde cevaplandırdı.

FAHRETTİN KOCA: 1030 ÖNERGEYE 12 YANIT

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya yöneltilen 1030 soru önergesinden sadece yüzde 1,16’sına tekabül eden 12 tanesi yanıtlandı.

SÜLEYMAN SOYLU: 1111 ÖNERGEYE 16 YANIT

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ise 1111 soru önergesinden yüzde 1,44’ü olan 16 tanesine yanıt verdi.

ADALET VE AİLE BAKANLIKLARI YÜZDE 88 YANITLAMIYOR

Süresinde yanıtlanmadığı için gelen kağıtlarda yayınlanan soru önergelerinde ise Adalet Bakanlığı ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı birinci oldu.

Adalet Bakanlığı’na sunulan bin 936 soru önergesinin yüzde 88,63’e denk gelen bin 716 tanesi süresi içinde yanıtlanmadığı için gelen kağıtlarda yayınlandı.

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nda ise benzer bir oran karşımıza çıkmaktadır. 998 Soru önergesinin yüzde 88,37’si olan 882 tanesi yanıtlanmadı.

Yanıt vermeyen bakanlıklarda üçüncü sırada yüzde 80,19’la İçişleri Bakanlığı yer almaktadır. Bin 11 soru önergesinin 891’i süresi içinde yanıtlanmadığı için gelen kağıtlarda yayınlandı.

KANUNLAŞMA ORANI YARIYA İNDİ

Soru önergelerindeki benzer oranlar kanun tekliflerinde de kaydedildi. 2019 yılında Meclis’e sunulan 969 kanun teklifinin sadece 31’i yasalaştı. Milletvekilleri tarafından 2019 yılında verilen her 100 tekliften yalnızca 3 tanesi yasalaştı. Bu oran yüzde 3,19’a denk geliyor.

Parlamenter sistemin son senesi 2017’de ise bu oran yüzde 6 idi. 2017 yılında verilen 616 kanun teklifinden 37’si yasalaşmıştı. 2019’da kanunlaşma oranı 2017’ye göre yarıya indi.

HER 100 ÖNERGEDEN SADECE 1’İ DEĞERLENDİRİLDİ

2019 yılında verilen 1492 araştırma önergesine karşılık sadece 4 araştırma komisyonu kuruldu. 18 önergenin birleşimi ile oluşturulan 4 komisyon dışında, 1474 Meclis Araştırma Önergesi görüşülemedi. Oluşturulan Meclis Araştırma Komisyonlarının toplam önergelere oranı sadece yüzde 1,2 oldu. En az 20 imza ile Meclis Araştırma Önergesi’nin verilebildiği düşünüldüğünde, milletvekillerine ait en az 9 bin 480 imza boşa gitti.

Parlamenter sistemin son yılı 2017 yılında ise verilen 846 Meclis Araştırma Önergesinin 22’i işleme alınarak 4 Meclis Araştırma Komisyonu kurulmuştu. 2017’de oluşturulan Meclis Araştırma Komisyonlarının toplam önergelere oranı yüzde 2,6 idi. Kanunlaşmada olduğu gibi meclis araştırma önergelerinin işleme alınmasında da oranlar yarıya indi.