İleri Haber

 İleri Haber yazarı Erdoğan Gün, Moskova'da Rusya ve Türkiye arasında imzalanan mutabakatı değerlendirdi.

‘ANKARA’NIN ESAS TALEPLERİ YERİNE GETİRİLMEDİ’

Gün, değerlendirmesinde, "Hatırlayacak olursak,  Rusya ve Türkiye görüşmelerine giden süreç esas olarak Suriye ordusunun Rusya’nın hava desteğiyle beraber İdlib’in merkezine doğru ilerlemesiyle başlamıştı. Özellikle Halep’in batı kırsalı ve M5 karayolu gibi çok kritik bölgelerin ardından Neirab’a ve Serakib’e girilmişti. Ankara, Astana çerçevesinde oluşturulan TSK gözlem noktalarının kuşatıldığını, Rusya ve Suriye ordusunun bölgedeki faaliyetlerinin yeni bir göç dalgası yaratacağını öne sürerek buna itiraz etmişti

Bugün yapılan uzlaşı Ankara’nın esas taleplerinin yerine getirilmediğini gösteriyor. Çünkü mutabakatta Suriye ordusunun girdiği kritik bölgelerden geri çekilmesine dair bir madde yer almıyor" dedi.

‘UZUN SOLUKLU BİR ÇÖZÜM DEĞİL’

Sürecin çok kırılgan bir yapıda olduğunu belirten Gün, ateşkesin uzun soluklu olmayacağını dile getirerek,"Türkiye ve Rusya daha önce iki kez İdlib’de ateşkes imzaladı ve ikisi de uygulanamadı. Ateşkesin uygulanmama sebebi Suriye ve Rusya tarafından, El Nusra ve TSK destekli diğer grupların düzenli olarak ateş açmalarından kaynaklandığı iddiasıydı. O yüzden bu çok kırılgan bir durum. Ben bu ateşkesin de uz un süreli olacağını düşünmüyorum. Provokasyona açık bir ortam var. Bu mutabakat tarafların derdine çare olmuş değil. Yalnızca ortada kanayan bir yara var ve bu ateşkes yaraya yapılan acil müdahale oldu diyebiliriz" şeklinde konuştu.

İDLİB MUTABAKATININ DETAYLARI

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında Moskova'da gerçekleştirilen görüşmenin ardından İdlib için ateşkes mutabakatına varıldı.

Erdoğan'ın ve Putin'in açıklamalarının ardından dışişleri bakanları Mevlüt Çavuşoğlu ve Sergey Lavrov ateşkes kararının detaylarını paylaştı. 

 LAVROV: KORİDOR 7 GÜN İÇERİSİNDE OLUŞTURULACAK

"Politik bir süreç sonrasına bu sürecin nihayete ereceğini ifade etmekteyiz. Bu şekilde düşünerek insani durumun kötüleşmesinin engellenmesi gerekmekte, insanların desteklenmesi gerek. İnsanların Suriye'ye dönmesinin kolaylaştırılması lazım. 6 Mart gece 12'den itibaren ateşkesin sağlanması sonrasında bu süreçte bir savunma bakanlıkları çerçevesinde bir koridorun oluşturulması önümüzdeki 7 gün içinde."

M4 KARAYOLUNUN KUZEYİNDE VE GÜNEYİNDE 6 KİLOMETRELİK GÜVENLİK KORİDORU

"Türkiye Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu, Suriye Arap Cumhuriyeti'nin egemenliği, bağımsızlığına olan kuvvetli taahhütlerini yineleyerek BM Güvenlik Konseyi tarafından terörist olarak tanımlanan grupları ortadan kaldırmaya yönelik kararlarını yineleyerek Suriye ihtilafının askeri çözümü olamayacağını belirterek, insani krizin daha da kötüleşmesinin önlenmesinin, ihtiyaç sahibi tüm Suriyelilere koruma ve insani yardım sağlanmasının, ülke içinde yerinden edilmelerin önlenmesiyle, mültecilerin ve yerinden edilen kişilerin Suriye'deki yerlerine döndürülmesine karar verildi.

MUTABAKAT MADDELERİ

İki ülke arasında imzalanan mutabakatta yer alan maddeler şu şekilde: 

1) İdlib, temas hattındaki askeri faaliyetler durdurulacak.

2) M4 Karayolu’nun kuzeyinde 6 km ve güneyinde 6 km derinliğinde bir güvenli koridor tesis edilecektir. Güvenli koridorun işleyişine dair ayrıntılı esas ve usuller, Türkiye Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu Savunma Bakanlıkları arasında 7 gün içerisinde kararlaştırılacaktır.

3) Türk-Rus ortak devriyeleri, 15 Mart 2020 tarihinde M4 karayolunun Trumba'dan (Serakib'in 2 km batısı) Ain-Al-Ahvar'a kadar olan kesimi boyunca başlatılacaktır.

00.01 İTİBARİYLE ATEŞKES YÜRÜRLÜĞE GİRECEK

Erdoğan ve Putin’in Kremlin Sarayı’nda yaklaşık 2 buçuk saat süren ikili görüşmesinin ardından heyetler arası toplantı yapıldı. İkili ve heyetler arası görüşmeler toplam 5 saat 40 dakika sürdü. Erdoğan ve Putin’in ortak basın toplantısı düzenledi.

İlk açıklamayı yapan Putin, “Yılbaşından itibaren İdlib’deki terör unsurları faaliyetleri artırdı. Fiilen militanlar çatışmaları tetiklediler. Türk askerlerinden de kayıplar ve taziyelerimi yineliyorum. Her zaman ortak noktalar bulmayı anlaşmayı başarıyorduk. Bugün de öyle oldu. Suriye’nin egemenliği ve toprak bütünlüğünün korunmasından yanayız. Görüşme sonunda ortak bir belge hazırlandı. İki ülke dışişleri bakanları bu belgeyi açıklayacaklar. Bu belgenin çatışmaları durduracağını, sivilleri rahatlatacak” dedi.

Putin’in ardından konuşma yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Soçi Mutabakatı’nın İdlib’de istikrar sağladığını söyledi. Ateşkesi Suriye hükümetinin ihlal ettiğini belirten Erdoğan, “Rejimin sivilleri hedef alan saldırıları sükuneti bozmuştur. Rejimin saldırganlığının önüne geçmek hem de ateşkesi ihlal eden grupları dizginlemek için sahada daha aktif bir rol aldık” diye konuştu.

HEYETLER ARASI GÖRÜŞME SONA ERDİ

AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in görüşmesi sona erdi.

2 saat 40 dakika süren görüşmenin ardından heyetler arası görüşmeye geçildi. Heyetler arası görüşmede 3 saat sürdü ve sona erdi.

Toplam 5 saat 40 dakika süren görüşmelerin ardından iki liderin birazdan açıklama yapması bekleniyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin arasındaki görüşme sona erdi, heyetler arası görüşmeye geçildi. İki liderin görüşmesi 2 saat 40 dakika sürdü.

Erdoğan ile Putin, görüşme öncesi kısa bir açıklama yaptı.

Putin açıklamasında, “Suriye’de hayatını kaybeden Türk askerleri için başsağlığı diliyorum. Hiçbir kimse, Suriye askerleri dahil olmak üzere, orada Türk askerlerinin bulunduğunu bilmiyorlardı” dedi. Putin, “Gelişmelerin Türkiye ve Rusya ilişkilerini zedelememesi için Suriye konusunda tüm alanları ele almamız gerekiyor" ifadelerini kullandı.

PUTİN: SURİYE ORDUSUNUN CİDDİ KAYIPLARI VAR

"Suriye ordusunun gerçekten ciddi kayıpları var" diyen Putin, "Tüm bunlardan dolayı bu olayın bir daha tekrarlanmaması, Türk-Rus ilişkilerine zarar vermemesi için görüşmelere devam etmemizde fayda var" diye konuştu.

ERDOĞAN: ALACAĞIMIZ KARARLAR BÖLGEYİ VE ÜLKELERİMİZİ RAHATLATACAK

Erdoğan ise görüşme için Putin'e teşekkür ederek, "Malum, bu görüşmeyi Türkiye'de yapacaktık. Sizin buradaki anayasa çalışmalarıyla, ilgili gelişmeler sebebiyle burada gerçekleştiriyoruz" diye konuştu.

İdlib müzakereleri sebebiyle bir araya gelmelerinin büyük önem arz ettiğini dile getiren Erdoğan, bölgedeki sıkıntı dolayısıyla dünyanın gözünün burada olduğunu söyledi. Erdoğan, "Bugün burada atacağımız adım, alacağımız isabetli kararlar bölgeyi de ülkelerimizi de rahatlatacaktır" ifadelerini kullandı.

Türkiye-Rusya ilişkilerinin tavan yaptığı bir dönemin yaşandığını belirten Erdoğan, "Gerek savunma sanayinde, gerek ticari ilişkilerimizde çok farklı bir dönemin içindeyiz. Bunları çok daha ileri taşımamızın hesaplarını yapıyoruz. Bunları tabii güçlendirerek götürmek de bizim en büyük amacımız. Bunu da başaracağımıza inanıyorum" değerlendirmesinde bulundu.

KREMLİN: UZUN VE ZOR GEÇECEK

Görüşme öncesinde açıklama yapan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Putin-Erdoğan zirvesinden beklentileri sorulduğunda, “İdlib’deki gerilimin nedenleri hususunda ortak bir anlayışa varmak” ve gerilimin dindirilmesi için “ortak önlemler almak” istediklerini belirtmişti. Peskov, Moskova’daki görüşmelerin ‘uzun ve zor’ geçmesini beklediklerini de kaydetmişti.

Türkiye Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ise Moskova’ya İdlib hususunda ‘mutabakat ümidiyle’ gideceklerini söylemişti.