Moody's Türkiye'nin notunu indirdi

Moody's ‘ön görülemez hale gelen politika’ ve ‘kurumlarda devam eden zayıflık’ vurgusuyla Türkiye'de döviz cinsi banka mevduatı notunu düşürdü.

Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Türkiye'nin uzun vadeli döviz cinsi banka mevduatları için ülke tavanı notunu indirdi.

Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Türkiye'nin uzun vadeli döviz cinsi banka mevduatları için ülke tavanı notunu B1'den B2'ye indirdi. Moody's alınan bu kararın Türkiye'nin Ba3 olan kredi notuna etkisi bulunmadığını kaydetti.

Moody's açıklamasına göre diğer ülke tavanı notları ise değişmedi. Kısa vadeli banka mevduatları için ülke tavanı notu "Not Prime" olarak korunurken, yabancı para cinsinden tahvil tavanı Ba2/NP, tahviller ve mevduatlar için yerel para cinsinden ülke tavanı notu Ba1 olarak devam korundu.

Moody's bugün açıkladığı kararda "Döviz mevduat tavanını azaltma kararının, hükümetin Türkiye'nin döviz rezervlerini korumak için döviz cinsi mevduatların çekilmesini önlemek için müdahalede bulunma riskinin arttığı yönündeki görüşünü yansıtıyor" denildi.

‘ÖN GÖRÜLEMEZ HALE GELEN POLİTİKA’

Alınan kararın ayrıca, Türkiye'nin kurumlarında devam eden zayıflamayı ve giderek artan şekilde öngörülemez hale gelen politika ortamını yansıttığını belirten Moody's, "Döviz cinsinden mevduatlar için notun devlet tahvili notunun iki kademe altına indirilmesi, ödemeler dengesi ve kendi borcu üzerinde baskının azaltılması halinde hükümetin döviz cinsinden mevduatlara erişimi engellemenin gerekli olduğu sonucuna varabileceği görüşümüzü yansıtıyor. Hükümetin, mevduat sahiplerinin kendi döviz mevduatlarına erişimlerini sınırlaması riski, hükümetin kendi borçları nedeniyle temerrüde düşmesi riskinden daha yüksek" değerlendirmesini yaptı.

Patronlar maaş ödemekten rahatsız: 'Devlet ödesin'

Vatandaşın ekonomik durumu günden güne kötüleşirken, patronlar da kriz dönemini fırsat çevirmek adına her yolu deniyor. Bunlardan en sonuncusu devletten maaş desteği isteyip, işten çıkarmayla tehdit etmek oldu.

Ankara Sanayi Odası (ASO), ekonomi yönetimine sunduğu raporda, patronların maaşları ödeyemediği için işçi çıkarma aşamasına geldiğini bildirip, işçi maaşlarının 6 ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödenmesini talep etti.

Sözcü'den Erdoğan Süzer'in haberine göre ASO Başkanı Nurettin Özdebir, “Zora giren firmaların ödeyemediği işçi maaşının yarısını işveren, kalan yarısını da 6 ay süreyle İşsizlik Fonu ödesin istiyoruz" dedi.

KRİZ DEĞİL ‘EKONOMİK DARBOĞAZ’

Özdebir, patronların krizi fırsata çevirmelerinin önünü açacak ‘çözüm’ paketinin ayrıntılarını anlattı. Ekonomide yaşanan durumu ‘kriz' yerine, “ekonomik darboğaz” olarak niteleyen Özdebir, sanayicilerin içine düştüğü darboğazın aşılması için hazırladıkları raporu Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın yanı sıra sanayi, ticaret ve ulaştırma ile ilgili bakanlara sunduklarını söyledi.

İŞTEN ÇIKARMA TEHDİDİ

Özdebir, kur ve faizlerdeki artış ile ekonominin içinde bulunduğu durum nedeniyle çok sayıda sanayicinin fabrikalarda çalıştırdığı işçilerine maaş ödeyemez hale geldiğini bildirdi. Destek verilmemesi halinde bu firmaların işçilerini işten çıkarmak zorunda kalacağı uyarısında bulunan Özdebir, “Aslında birçok firma için bu darboğaz durumu geçici. Firmalara bu süreçte maaş desteği verilirse birçok firma işçisini bugün işten çıkarmaz ve işler örneğin 6 ay sonra düzeldiğinde yeni işçi almak durumunda kalmaz” diye konuştu.

‘KISA ÇALIŞMA’ HAYATA GEÇİRİLSİN

Özdebir, çok sayıda işçinin işsiz kalmasına da yol açacak bu durumun çözümü için kısa çalışma ödeneği olarak bilinen ve kriz dönemlerinde uygulanan sistemin hayata geçirilmesini istedi. “Kısa çalışmanın derhal çıkması lazım” diyen Özdebir, “Zora giren firmaların ödeyemediği işçi maaşının yarısını işveren, kalan yarısını da 6 ay süreyle İşsizlik Fonu ödesin istiyoruz. Bu sistem 2008 krizi sonrasında uygulandı. Sistemin mevzuatı hazır ama karar alınması lazım. Ben bugün o işçileri işten çıkarsam hepsine Fon'dan zaten işsizlik maaşı verilecek. İnsanlar işsiz kalacağı gibi bu işin Fon'a bir maliyeti olacak. Onun yerine insanlar işinde kalsın, çalışılan sürenin maaşını patron, işçinin izinde olduğu dönemin maaşını da Fon ödesin. Bu düzenlemenin 6 aylık bir dönem için hayata geçirilmesi gerektiğini ilgili bakanlara ilettik” dedi.

Yandaş şirket 900 kişiyi işten çıkardı

'Kanlı projeyi' durdurma kararı alan yandaş şirket, krizi bahane ederek yüzlerce işçiyi işten çıkarırken, alacaklarını da ödemedi.

AKP'nin rant ve talan politikalarıyla birlikte büyüyen Nuhoğlu İnşaat, İzmir’in Karabağlar ilçesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı eliyle yürüttüğü Yenitepe Kentsel Dönüşüm Projesi’ni ekonomik kriz ve inşaat maliyetlerinin artması gerekçesiyle durdurdu.

Şirket, inşaatın durdurulmasının ardından 900 işçiyi işten çıkardı. İşten çıkarılan işçilerin büyük çoğunluğunun en az 3-4 bin lira arasında ücret ve tazminatının ödenmediği, bazılarının ise 5-6 yıllık tazminat alacağının olduğu belirtildi.

'KANLI' PROJE

Karabağlar halkının ve meslek odalarının itirazlarına karşın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı desteğiyle başlatılan ve hızla sonuçlanması için 7 gün 24 saat çalışma izni alan proje, ilk günlerinden itibaren işçilerin haklarının gasp edilmesi ve yaşanan ölümlerle gündeme gelmişti.

Şantiye yakınlarındaki evlerde oturan 7 yaşındaki Yusuf Tencirlioğlu ile 5 yaşındaki kardeşi Ali Tencirlioğlu, 15 Ocak 2018 günü üstü açık bırakılan su dolu çukura düşerek ve boğularak yaşamını yitirmişti.

19 Temmuz 2018’de ise 61 yaşındaki Mehmet Çelik, iş güvenliği önlemlerinin alınmaması sonucu başına beton parçasının düşmesiyle hayatını kaybetmişti.

Albayrak'ın Yeni Ekonomi Programı piyasaları ikna edemedi

Albayrak'ın açıkladığı Yeni Ekonomi Programı (YEP) ne iç ne de dış piyasaları ikna etti. YEP'e ilişkin değerlendirmede bulunan Kozanoğlu "Albayrak’ın açıklamaları, ne iç piyasayı ne de uluslararası piyasayı inandırmış görünüyor" dedi.

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak uyguladıkları ekonomi politikaları sonucu ülkeyi sürükledikleri krizi aşma iddiasıyla görücüye çıkardıkları Yeni Ekonomi Programı'nı (YEP) açıkladı. Yeni Ekonomi Programı'na ilişkin değerlendirmelerde bulunan Ekonomist Hayri Kozanoğlu, “Yeni Ekonomi Programı'yla, bir şekilde Türkiye ekonomisinin krize girdiği resmen ilan edilmiş oldu. Çünkü hatırlanırsa Cumhurbaşkanı bunun bir manipülasyon olduğunu ve krizden söz edilemeyeceğini söyledi.

Halbuki Berat Albayrak’ın açıklamalarından anlaşılıyor ki 2018’in ikinci yarısında, yani önümüzdeki aylarda Türkiye eksi büyüme yaşayacak. Kendi öngörüleri dahi 2019 yılında büyümenin sadece 2.3 olacağı gösteriliyor. Bu da Türkiye’de bizim uzun süredir uyardığımız durgunlukla enflasyonun bir arada yaşanması yani stagflasyon olmasının gerçekleşme yolunda olduğunu gösteriyor” dedi.
 
'İŞSİZLİK YÜKSELECEK'

Ekonominin yavaşladığı hatta eksi yönde büyüme kaydettiği durumlarda cari açığın düşük olacağını kaydeden Kozanoğlu, “Maliye ve Hazine Bakanı Berat Albayrak’ın kendi açıklamaları dahi işsizliğin önümüzdeki yıllarda yükseleceğini gösteriyor. Bu yıl 11.3 olarak yılın bitirilmesi, 2019 yılında 12.1, 2020 yılında 11.9 olması öngörülüyor. Benim tahminime göre 2018 yılında işsizlik yüzde 15’e kadar çıkacak. Ama bunun ötesinde kendi öngörüleri dahi önümüzdeki üç yıl içerisinde işsiz yurttaşlarımıza iş bulmak bir yana işsizler ordusuna yeni yurttaşlarımızın katılacağını ifade ediyor” diye belirtti.

'KİŞİ BAŞINA DÜŞEN GELİR DÜŞTÜ'

İktidarın uzun yıllar böbürlenme kaynağının kişi başına düşen dolar gelirinin rakamsal verileri olduğunu vurgulayan Kozanoğlu, “Hatırlanırsa 2013 yılında kişi başına gelir 12 bin 500 dolara kadar çıkmıştı. Şimdi Berat Albayrak’ın açıklamaları 2018 yılında yani içinde bulunduğumuz yılda bunun 9 bin 300 dolar civarında olacağını 2019’da 9 bin 600 dolar civarına erişeceğini düşünüyor. Ben bunların da gerçekçi olduğunu düşünmüyorum ama kendi tahminlerim Türkiye’de kişi başına gelir ne yazık ki 10 bin doların altına düşmüş bulunuyor. Ve önümüzdeki 10 yıl boyuncu kişi başına gelirin 10 yıl önceki düzeye çıkması kendi hesaplarına göre bu sayı imkânsız görünüyor. Ekonomi ne yazık ki bu kadar kötü bir durumda” diye konuştu.

'YURTTAŞIN CEBİNDEN BANKALAR KURTARILACAK'

Kozanoğlu, yapılan açıklamalardan da banka bilançoları ve alacakların tahsil edilmeleri noktasında ciddi sıkıntılar yaşandığının görüldüğünü ifade ederek, “Buna çözüm olarak bankaların bilançolarını rahatlatacağız şeklinde açıklamalar yapmışlardı. Bunu yapmaları çok büyük kaynaklar istiyor. Yani bir kere daha vergi mükellefi yurttaşlarımızın, bizlerin cebinden bankaların kurtarılması söz konusu. Bunun bütçede görülmesi lazım. Bütçede çok büyük açığa neden olabilecek bir uygulama buna da bir kaynak ayrıldığını göremiyoruz. Bütçe açığının azalacağına dair sözler var. Bu açıdan da bakıldığında uygulanan Yeni Ekonomi Programı bankacılık sektörü açısından da bakıldığı zaman hiç gerçekçi çözüm üretiyor gibi görünmüyor” diye aktardı.
 
'AÇIKLAMALAR NE İÇ NE DE DIŞ PİYASAYI İKNA ETTİ'

Artı Gerçek'te yer alan habere göre rakamlar ne olursa olsun liyakatın geçerli olmadığını dile getiren Kozanoğlu, “Yani ekonomi bürokrasisi dahi kamu yönetiminde laik olanların laik olduğu yere getirilmediği, kurumsal yapıların ve kurumsal özelliklerinin muhafaza edilemediği, insan hakları ve özgürlüklerinin olmadığı bir ülkede zaten başarılı bir ekonomiden de bahsetmek mümkün değildir. Benim değerlendirmelerimi bir yana bırakın bu programın piyasaları ikna edeceği, döviz kurunun düşeceği, faizlerin rahatlayacağı ön görülüyordu. Şu bir gün içerisinde gözlemimiz bunun gerçekleşmediği yolunda. Açıklanan programa göre 2019 yılında döviz kuru 5.60 olacak. Bunun gerçekleşmesi için bugünden başlayarak dövizin rahatlaması beklenirdi ama ne yazık ki böyle bir durumla da karşı karşıya değiliz. Berat Albayrak’ın açıklamaları, gerek iç piyasayı gerek uluslararası piyasayı inandırmış görünmüyor” ifadelerini kullandı.

IMF'den Türkiye açıklaması: Not ettik

IMF, AKP hükümetinin Yeni Ekonomik Programı’na ilişkin “Not ettik” açıklaması yaptı.

Uluslararası Para Fonu (IMF) Dış İlişkiler Direktörü Gerry Rice, Türkiye’nin Yeni Ekonomi Programı’nı (YEP) ve YEP’te açıklanan makroekonomik öngörüleri not ettiklerini söyledi.

Haftalık basın toplantısında, bir gazetecinin Türkiye’ye ilişkin sorusunu yanıtlayan Rice, “Yapılan açıklamaları ve öngörüleri not ettik. Bu öngörüleri ve Türk otoritelerin hedeflerini başarmalarını destekleyecek önlemleri daha ayrıntılı değerlendireceğiz. Bunu, Türkiye için daha önce 4. Madde kapsamında yayınladığımız raporda yaptığımız öneriler ışığında gerçekleştireceğiz” dedi.

‘TÜRKİYE’NİN GÖRÜNÜMÜ GÜNCELLENECEK’

Rice ayrıca, Türkiye için makroekonomik öngörülerini, önümüzdeki birkaç hafta içinde yapılacak IMF Yıllık Toplantısı sırasında açıklanacak olan “Dünya Ekonomik Görünüm” raporu çerçevesinde güncelleme sürecinde olduklarını da ekledi. (DHA)

AKP’nin Yeni Ekonomi Programı çalışanları nasıl etkileyecek?

AKP hükümetinin dün Bakan Albayrak'ın açıklamasıyla ilan ettiği Yeni Ekonomik Program’ı iktisatçılar "akıl dışı" olarak nitelerken, en çok merak edilenlerden biri de programın çalışanlara nasıl yansıyacağı oldu. YEP’in emekçilerin haklarına dönük büyük bir saldırı olduğu ifade edildi.

Hükümetin 2019-2021 yıllarını kapsayan Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) çalışanların tepki gösterdiği bütün düzenlemeler yer aldı.

İktisatçılar programın gerçekçi olmadığını belirtirken, program, emekçilere dönük de büyük bir saldırı dalgasının habercisi oldu.

Cumhuriyet’in haberine göre YEP’in çalışanlara etkisi şöyle olacak:

KIDEM TAZMİNATI

İşçi sendikalarının “kırmızı çizgi” olarak değerlendirdikleri kıdem tazminatı değişikliği YEP’e girdi. Hükümet yıllardır kıdem tazminatını fona dönüştürmek istiyor. Böyle bir durumda işçilerin mali kayıpları olacağı için işçi konfederasyonları buna sert tepki gösteriyor. Anlaşma sağlanamadığı için de düzenleme rafa kaldırılmıştı. Ancak programda, “Sosyal tarafların mutabakatıyla kıdem tazminatı reformu gerçekleştirilecektir” denildi. Bu “mutabakatın” nasıl sağlanacağı ise soru işareti yarattı.

ESNEK ÇALIŞMA

Sendikaların mali ve sosyal haklarda gerilemeye neden olacağı gerekçesiyle eleştirdikleri “esnek çalışma” programda şöyle yer aldı: “Hizmetin özelliğine göre uygulanacak esnek çalışma modelleri ile çalışanların iş-yaşam dengesini kurarak aile ve sosyal yaşamlarına, kurs ve eğitim programlarına daha fazla vakit ayırabilmeleri sağlanacaktır. Kamu kurumlarının esnek çalışma ile iş tatmini ve verimi yüksek işgücüne sahip olmaları sağlanacaktır.”

PERFORMANS YENİDEN MASADA

Hükümet çalışanların tepki gösterdikleri bir diğer düzenleme olan performans sistemini de yeniden gündeme getirdi. Geçen dönem tepkiler üzerine bu düzenle de rafa kaldırılmıştı. Programda, “Kamu sektöründe çalışanlar için yetenek ölçümü, tekrar yerleştirme ve norm kadro çalışmaları yapılacak, kamu sektörü insan kaynağının ödül ve performans sistemleri vasıtasıyla etkin yönetimi sağlanacaktır” denildi.

İLLA ZORUNLU BES

Hükümet bütün çalışanları zorunlu bireysel emeklilik sistemine (BES) geçirmekte kararlı. Geçen dönemde uygulama başlatılmış ancak çalışanların önemli bir bölümü sistemden çıkmıştı. Programda, “Çalışanların işverenleri aracılığıyla BES’e otomatik olarak katılması uygulaması yeniden yapılandırılarak daha sürdürülebilir hale getirilecektir” ifadesi yer aldı.

İŞSİZ SAYISI HIZLA ARTACAK

YEP’te 2019 sonunda işsizlik oranının yüzde 12.1’e yükselmesi öngörülüyor. Ekonomistler tarafından “fazla iyimser” olarak değerlendirilen bu hedef tutturulsa bile Haziran 2018’de 3.3 milyon kişi olarak açıklanan dar tanımlı resmi işsiz sayısı 2019 sonunda 4 milyonu aşmış olacak.