Washington Post gazetesi ABD'nin 2002'den bu yana işgal ettiği Afganistan ile ilgili gizli belgelerine ulaştı. Gazete, Afganistan'da uzun yıllardır uygulanan Amerikan politikasına ilişkin sorunları sergileyen gizli resmi belgeleri yayımladı. 

Afganistan operasyonunda görev alan veya konuya ilişkin bilgi sahibi yaklaşık 400 yetkilinin görüşlerinin yer aldığı belgeler, ABD'nin 11 Eylül saldırıları sonrasında işgalle başlattığı, daha sonra, El Kaide, Taliban ve IŞİD'le mücadele gerekçesiyle birliklerini konuşlandırıldığı Afganistan'daki başarısızlığın yıllar boyunca kamuoyundan gizlendiğini gösteriyor. 

Gazete, kamuoyundan gizlenen belgelerin yayımlanmasının Bilgi Özgürlüğü Yasası kapsamında üç yıllık bir hukuk mücadelesinin ardından mümkün olabildiği belirtildi. Yaklaşık 2000 sayfayı bulan belgelerin, ABD'nin tarihindeki en uzun askeri çatışma sahası olan Afganistan'daki başarısızlığının nedenlerinin soruşturulduğu federal bir projeden alındığını duyurdu.

ABD HALKINA DÜZENLİ OLARAK YALAN SÖYLENDİ

Washington Post, röportajların, 2008 yılında ABD Kongresi tarafından savaş sahasında israf ve yolsuzlukları araştırma göreviyle kurulan "Afganistan'ın Yeniden İnşası Genel Müfettişlik Ofisi" (SIGAR) tarafından yapıldığını aktardı. 

Belgelerin en çarpıcı boyutunu, yetkililerin, ABD hükümetlerinin Afganistan'daki gidişatın "iyi yönde olduğu" şeklinde kamuoyunu yanılttıklarına ilişkin değerlendirmeleri oluşturuyor.  SIGAR'ın başındaki John Sopko'ya göre, "ABD halkına düzenli olarak yalan söylendi." ABD komutanlarına danışmanlık görevinde de bulunan Albay Bob Crowley'in röportajında ise "Her veri, mümkün olan en iyi resmi sunacak şekilde değiştirildi" ifadelerini kullanıyor. Crowley'e göre, "Kesinlikle güvenilmez olan saha araştırmaları yaptığımız her şeyin doğru olduğunu empoze etmek üzere kullanıldı." 

"ÜSTLENDİĞİMİZ GÖREVE DAİR FİKRİMİZ YOKTU!"

ABD'de George W. Bush ve Barack Obama'nın başkanlık yaptıkları dönemlerde, Beyaz Saray'da Afganistan savaşı konusundaki en yetkili isimlerden Emekli Korgeneral Douglas Lute'un "Afganistan'a ilişkin temel bir kavrayıştan yoksunduk. Ne yaptığımızı bilmiyorduk. Afganistan 10 milyar dolarla kalkındırmayı düşünüyorduk ancak nasıl bir görevi üstlendiğimize ilişkin en küçük bir fikrimiz yoktu" ifadeleri dikkat çekiyor. Belgelerde yer alan Lude'un ifadesinde, ABD Savunma Bakanlığı, Kongre ve hükümet arasındaki uyumsuzluk da şu şekilde sorgulanıyor: "Ya halk, bu işlevsizliğin önemini bilseydi. 2400 kayıp verdik. Bunların boşuna olduğunu kim söyleyecek?" ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) verilerine göre, son 19 yılda Afganistan'a 775 bin Amerikan askeri sevk edildi (çok sayıda asker için birden çok defa sevk kararı alındığı biliniyor). Resmi rakamlara göre, bu askerlerden 2300'ü öldü, 20 binden fazlası da yaralandı. 

"1 TRİYON DOLARA MAL OLACAK NE YAPTIK?"

Washington Post'ta yer alan belgelere göre, yetkililerin sorguladığı en ciddi sorunlardan birini, Afganistan için yapılan devasa harcamalar oluşturuyor. Pentagon, ABD Dışişleri Bakanlığı ve ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı'nın hesaplamalarına göre son 18 yılda Afganistan için ABD bütçesinden 934 ila 978 milyar dolar para harcandığı düşünülüyor. Yine Bush ve Obama yönetimlerinde Beyaz Saray'da görev yapan, deniz kuvvetlerinden emekli Jeffrey Eggers, "1 trilyon dolara mal olacak ne yaptık? Yaptıklarımız bu rakama değer miydi? Usame bin Ladin (eski El Kiade lideri) öldürüldükten sonra şöye demiştim: Afganistan'da bunca harcama yaptığımızı gördükten sonra Usame muhtemelen denizin dibindeki mezarında bize gülüyordur" ifadelerini kullanıyor.