İzel Sezer - @izelsezer

Dünyanın her yerine yayılan ve Türkiye'yi de etkisi altına alan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı uzmanların ve işçi örgütlerinin "yeterince tedbir alınsın ve işçilere ücretli izin verilsin" çağrılarına rağmen, işçilere dönük hak ihlalleri devam ediyor. Trabzon'da A101 marketlerinde çalışan işçilerin salgından korunması için gerekli tedbirler alınmazken, işçilerin birikmiş izinlerini kullanmasına da izin verilmiyor.

Trabzon'da çalışan A101 marketi emekçileri, günlük hayatta maruz kaldıkları hak ihlallerinin yanı sıra, koronavirüs salgını sürecinde de birçok tehdit ve baskıya maruz kalıyor.

GÜNDE BİR MASKE, İKİ ELDİVEN KULLANIMINA İZİN VERİLİYOR

Konuya ilişkin İleri Haber'e konuşan bir A101 emekçisi, mağazalarda koronavirüs salgınına karşı işçiler için hiçbir tedbir alınmadığını, personellere maske ve eldiven dağıtımının yalnızca iki gün önce başladığını söyledi.

Günde bir tane maske ve iki eldiven almalarına izin verildiğini söyleyen işçi, "Bizim iki eldiven, bir maskeyle çalışmamız mümkün değil. Sadece kasaya bakmıyoruz. Mal da taşıyoruz, yerleştiriyoruz. Dolayısıyla eldiven 10 dakika içinde kirleniyor, yırtılıyor. Maskeler sürekli tozlanıyor, kaşındırıyor ve elimizi yüzümüze sürmek zorunda kalıyoruz" dedi.

'İZİNLERİMİZİN KULLANILMASINA İZİN VERİLMİYOR'

İşçilerin firmadan alması gereken 60-70 günlük birikmiş izinleri olduğunu ama kullanmalarına izin verilmediğini ifade eden A101 emekçisi şöyle konuştu:

"Bizde mesai kavramı yok, normalde 7,5 saat üzerinden çalışıyoruz ama bu 10-12 saati bulabiliyor. Herhangi bir mesai ücreti de verilmiyor. Fazla çalıştığımız saatlerin birikerek gün olarak bize izin olarak döneceği söyleniyor fakat bu izinleri kullanmamıza da izin verilmiyor. Patronlar bize izin kağıdı imzalatıyor ama izinli göründüğümüz günlerde mağazada çalışmaya devam ettiriyorlar. Bu konuyla ilgili CİMER’e de başvurduk ama Çalışma Bakanlığından gelen yetkililer bize sadece ‘Çalışmak zorunda değilsiniz’ demekle yetindi ve mağazaya hiçbir yaptırım uygulanmadı."

'PATRONLAR SALGINI FIRSATA ÇEVİRMEYE ÇALIŞIYOR'

Mağazada yaşadıkları hak ihlallerini tek tek anlatan emekçi, işçilerin yemek yiyecek fırsat bulamadığını, bölge sorumluları tarafından sürekli tehditlere maruz kaldıklarını ve patronların koronavirüs salgınını fırsata çevirmeye çalıştığını aktardı.

Alışveriş merkezlerindeki birçok mağazanın kapatılması sebebiyle insanların bir şey satın almayacak olsa dahi marketlere gidip gezdiğini ve bu sebeple çok fazla insanla temasta bulunmak zorunda kaldıklarını ifade eden işçi şunları söyledi:

"Sürekli yeni mal geliyor, bu malların yerleştirilmesinden de biz sorumluyuz. Mağazalarda iki kişi sabah açıyor, iki kişi ise öğlen geliyor. Sabahçılar 18.00’da işten çıkıyor ve öğleden sonraki birkaç saat haricinde sürekli iki kişi çalışıyoruz. Hem kasaya bakıyoruz, hem sevkiyatla hem de temizlikle uğraşıyoruz. 

'YEMEK YEMEYE BİLE VAKTİMİZ OLMUYOR'

Koronavirüs sürecini avantaja çevirmek için ‘Fırsat bu fırsat, ne satabiliyorsanız satın’ gibi işçilere sürekli baskı yapılıyor. Yemek yemeye bile vaktimiz olmuyor. Ara verince elimizi yüzümüzü yıkayıp tekrar çalışmaya başlıyoruz, o sırada bir kek bir meyve suyu ile karnımızı doyurmaya çalışıyoruz. 

'BÖLGE SORUMLUSU EKMEĞİMİZLE TEHDİT EDİYOR'

8 mağaza, 1 bölge olan ve tüm personellerin bulunduğu Whatsapp grubunda sabah 08.00’dan geceye kadar bölge sorumlusu sürekli tehditlerde bulunuyor. ‘İstemeyen çalışmasın, dışarıda çalışmayı bekleyen bir sürü’ insan var diyerek bizi ekmeğimizle tehdit ediyor. 

'TARİHİ GEÇMİŞ ÜRÜNLERİ ALMAYA ZORLANIYORUZ'

Ayrıca son kullanma tarihi geçmiş ya da o gün içinde geçecek olan ürünleri müşteriye satmamız isteniyor. Müşteriye satamadığımız durumda da çalışanların alması için baskı yapılıyor."

İŞÇİLERİN TALEPLERİ

Marketlerin belli saatlerde açılmasını ve tüm marketlerin aynı anda değil, nöbet sistemiyle çalışmasını istediklerini ifade eden A101 emekçisi, işçilerin taleplerini şöyle sıraladı:

"Maske ve eldiven kullanımı artırılsın, marketler 12.00-18.00 arasında açık olsun ve yeterli sayıda eleman çalıştırılsın."