Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK); 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü öncesinde Türkiye’de kadın istatistiklerini açıkladı. Kadınlar nüfusun yarısını oluşturmasına rağmen, özellikle eğitim ve istihdamda eşitsizlik sürüyor. 

TÜRKİYE NÜFUSUNUN YARISI KADIN

Türkiye'de 2018 yılında, erkek nüfus 41 milyon 139 bin 980 kişi olurken kadın nüfus 40 milyon 863 bin  902 kişi oldu. Buna göre, Türkiye nüfusunun yüzde 49,8'ini kadınlar oluşturuyor. TÜİK’e göre, kadınlar ile erkekler arasındaki bu oransal denge, kadınların daha uzun yaşaması nedeniyle 65 ve daha yukarı yaş grubundaki kadınların lehine değişti. Bu yaş grubundaki nüfusun yüzde 44,1'ini erkekler, yüzde 55,9'unu ise kadınlar oluşturdu.
Hayat tabloları, 2015-2017 sonuçlarına göre; doğuşta beklenen yaşam süresi, Türkiye geneli için toplamda 78, erkeklerde 75,3 ve kadınlarda 80,8 yıl oldu. Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşıyor.

CİNSİYET EŞİTLİĞİ SADECE İLKÖĞRETİMDE SAĞLANABİLDİ

Eğitim alanında da kadın-erkek eşitsizliği sürüyor. Türkiye'de 2017 yılında, 25 ve daha yukarı yaşta olan ve en az bir eğitim düzeyini tamamlayanların toplam nüfus içindeki oranı yüzde 89,5 iken bu oran erkeklerde yüzde 95,5, kadınlarda ise yüzde 83,6 oldu.

Cinsiyet eşitliği ise sadece ilköğretimde sağlanabildi. Cinsiyet eşitliği endeks değeri, 1'e eşit ise kız ve erkek çocukları arasında eşitlik bulunduğu anlamına gelir. 2017 yılında ilköğretim öğrencisi cinsiyet eşitliği endeksi 1,009, ortaöğretim ve yükseköğretim cinsiyet eşitliği endeksleri ise 0,933 oldu. Ortaöğretim ve yükseköğretim cinsiyet eşitliği endeksi 2016 yılında sırasıyla 0,943 ve 0,964 idi. 

OKURYAZAR OLMAYANLARIN ÇOĞUNLUĞU KADIN

25 yaş ve üzeri okuryazar olmayan nüfus oranları arasında büyük fark görülüyor. Türkiye nüfusunun yüzde 4,8'i okuryazar değil. Bunlardan yüzde 1,5'i erkek, yüzde 8'i kadın. 
2017 yılında yüksekokul ve fakülteden mezun nüfus oranı ise toplamda yüzde 16,7 oldu. Bunlardan yüzde 14,5'i kadın, yüzde 18,9'u erkek.

Yükseköğretim istatistiklerine göre; kadın profesör oranı 2008/'09 öğretim yılında yüzde 27,4 iken 2017/'18 öğretim yılında yüzde 31,2’ye yükseldi. Kadın profesör oranı yıllara göre artış gösterse de hala erkek profesörlerin yarısından az. 2017/'18 öğretim döneminde erkek profesör sayısı 16 bin 944 iken, kadın proföser sayısı 7 bin 696 kişi oldu.

Doçent kadrosunda görev yapan kadın oranı yüzde 38,8, öğretim görevlisi kadrosunda görev yapan kadın oranı ise yüzde 50,2 oldu.

Aynı dönemde yükseköğretimde profesör, doçent, doktor, öğretim görevlisi, okutman, uzman, araştırma görevlisi, çevirci ve eğitim öğretim planlayıcılarının toplam sayısı 158 bin 98 kişi. Bunlardan 87 bin 863'ü erkek, 70 bin 235'i ise kadın. Öğretim görevlileri ve araştırma görevlilerinde ise hemen hemen eşitlik var.

KADINLARIN İSTİHDAM ORANI ERKEKLERİN YARISINDAN AZ

Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; 2017 yılında, Türkiye'de 15 ve daha yukarı yaştaki istihdam edilenlerin oranı yüzde 47,1. Bu oran erkeklerde yüzde 65,6, kadınlarda ise yüzde 28,9 oldu.

Eğitim durumuna göre işgücüne katılım oranı incelendiğinde; kadınların eğitim seviyesi yükseldikçe işgücüne daha fazla katıldıkları görülüyor. Okuryazar olmayan kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 15,9, lise altı eğitimli kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 27,7, lise mezunu kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 34,3, mesleki veya teknik lise mezunu kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 42,6, yükseköğretim mezunu kadınların işgücüne katılım oranı ise yüzde 72,7 oldu.

Yine kadınlardaki genç işsizlik oranı da erkeklere göre yüzde 8,3 daha fazla.

Kadınların en çok çalıştığı sektör ise yüzde 56,1 ile hizmet sektörü oldu. Bu sektördeki erkek işçilerin oranı ise yüzde 53,2. Tarım sektöründe toplam istihdam oranı yüzde 19,4, erkek istihdam oranı yüzde 15,4, kadın istihdam oranı ise yüzde 28,3 oldu. Kadın oranının en düşük olduğu sektör sanayi oldu. Sanayi sektöründe toplam istihdam oranı yüzde 26,5, erkek istihdam oranı yüzde 31,4, kadın istihdam oranı ise yüzde 15,6. 

Şirketlerde üst düzey ve orta kademe yönetici pozisyonundaki kadın oranı 2012 yılında yüzde 14,4 iken 2017 yılında küçük bir artışla yüzde 17,3 oldu.

Boşanma istatistiklerine göre; 2018 yılında kaba boşanma hızının en yüksek olduğu ilk 3 il İzmir, Muğla ve Antalya oldu. En düşük olduğu iller ise Hakkari, Şırnak ve Siirt.

2017 yılı Nisan ile 2018 yılı Mart aylarını kapsayan 12 aylık dönemde 16-74 yaş grubundaki bireylerin internet kullanım oranı yüzde 71,9 oldu.  Bu oran, erkeklerde yüzde 79,2 iken kadınlarda yüzde 64,7.

TÜİK, ölüm nedeni istatistik sonuçlarını da aktardı. 2017 yılında ölüm vakalarının nedenleri arasında ilk sırada dolaşım sistemi hastalıkları, ikinci sırada iyi ve kötü huylu tümörler, üçüncü sırada solunum sistemi hastalıkları yer aldı.

TÜİK, SİYASETTEKİ KADINLARI GÖRMEZDEN GELDİ

TÜİK’in siyasetteki kadınlara dair hiçbir veri açıklamaması dikkat çekti.

Yerel seçim sürecinde kadın adayların oranı çok düşük kalmış ve siyasi partiler bu nedenle eleştirilmişti.